1-3. a) ¿Mbaʼépa ojapo Jesús ohendúvo mokõi karai osapukaiha chupe? b) ¿Mbaʼépa heʼise “oiporiahuverekoiterei”? (Ehecha pe nóta).

 PETEĨ jey siuda de Jericó ypýpe mokõi karai isiégova oguapy hína pe tape yképe. Jepiveguáicha oñemoĩ hikuái upépe ojerure hag̃ua umi ohasávape hembiʼu repyrãmi. Péro ko árape oiko peteĩ mbaʼe ou porãitereíva chupekuéra.

² Haʼekuéra ohendu sapyʼa guararápe ouha peteĩ aty guasu. Ndaikatúi rupi ohecha mbaʼeve, peteĩva oporandu mbaʼépa la oikóva. Ha ojeʼe chupe: “¡Jesús pe Nazareno ningo ohasa ohóvo!”. Upérõ Jesús ipahaitéma oho Jerusalénpe, ha peteĩ aty guasu oho hendive. Umi mokõi karai ohechaʼỹva oñepyrũ osapukái hatã: “¡Jesús, David Raʼy, cheporiahuverekomína!”. Umi hénte katu ipochyeterei ha heʼi mokõivévape tokirirĩ. Péro haʼekuéra oipotaiterei Jesús opena hesekuéra ha ndaipóri omokirirĩ vaʼerã chupekuéra.

³ Pe guarara paʼũme Jesús ohendu oĩha osapukáiva. ¿Mbaʼépa ojapo? Chupe ningo oipyʼapy heta mbaʼe iñimportánteva. Upérõ una semánantema ofalta ojejuka hag̃ua. Hiʼarive oikuaa Jerusalénpe heta ohasa asytaha omanoite peve. Upéicharamo jepe haʼe noñembotavýi chuguikuéra, opyta ha ohenoika umi osapukáivape oporandu hag̃ua mbaʼépa oikotevẽ. “Ore Ruvicha, rohechase jey ningo”, heʼi hikuái. Upémarõ Jesús “oiporiahuverekoiterei” chupekuéra, opoko hesakuérare ha mokõivéva  okuera, ha upepete oñepyrũ omoirũ chupe (Lucas 18:35-43; Mateo 20:29-34). a

 4. ¿Mbaʼéichapa Jesús okumpli Salmo 72:13 heʼíva?

⁴ Ndahaʼéi upérõnte Jesús oiporiahuverekóva umi ohasa asývape. Haʼe heta hendáicha ohechauka ombyasyetereiha hapichápe. Ñandejára Ñeʼẽ heʼi vaʼekue voi hese: “Haʼe oiporiahuverekóta umi hénte umíldepe” (Salmo 72:13). Haʼe okumpli rupi ko profesía, ontende hapichakuéra oñandúva ha imbaʼerechakuaa enterovéndi. Jesús akóinte oiporiahuvereko umi héntepe, ha upéva omomýi chupe opredika hag̃ua chupekuéra. Jahecháta koʼág̃a mbaʼéichapa haʼe ohechauka upéva heʼíva ha ojapóva rupive. Ha avei mbaʼéichapa ñande ikatu jaiporiahuvereko ñande rapichakuérape.

5, 6. ¿Mbaʼe ehémplopa ohechauka Jesús ontendeha umi ohasa asývape?

⁵ Jesús ohechávo umi hénte ohasa asy, ombyasyeterei chupekuéra. Jepe ndohasái haʼekuéra ohasáva, oñemoĩ ilugárpe ha ontende porãiterei mbaʼéichapa oñeñandu hikuái (Hebreos 4:15). Por ehémplo, omonguerárõ guare pe kuñakarai oikómava huguyháre 12 áño pukukue, Jesús heʼi: “Rekuera ko mbaʼasy nembohasa asyetévagui”. Upéva ohechauka ontende hague mboýmapa pe kuñakarai ohasa asy anga (Marcos 5:25-34). Avei ohechávo María ha heta hénte hasẽmba joa Lázaro omanórõ guare, oguapyeterei hese. Ha oikuaáramo jepe omoingove jeytaha chupe, Jesús oñembyasy ha hasẽ (Juan 11:33, 35).

 ⁶ Ñanemanduʼami avei mbaʼépa oiko peteĩ karai iléprava oúrõ guare hendápe, oñesũ ha ojerure asy: “Nde chemongueraséramo ikatu chemonguera”. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús upérõ guare? Haʼe ningo perfékto ha arakaʼeve ndahasýiva. Péro ontende mbaʼeichaitépa ohasa asy hína pe karai ha upévare “oiporiahuvereko chupe” (Marcos 1:40-42). Haʼe oikuaa avei pe léi heʼiha umi iléprava ikyʼaha ha ndovaleiha ojeheʼa avavére (Levítico 13:45, 46). Ha jaikuaaháicha Jesús natekotevẽi opoko umi hasývare omonguera hag̃ua (Mateo 8:5-13). Upéicharamo jepe ojapo peteĩ mbaʼe avave oimoʼãʼỹva, opoko hese ha heʼi: “Si, romonguerase”. Heʼívo upéva pe karai okueraite. Péicha jahecha mbaʼeichaitépa Jesús ipyʼaporã ha ontende umi ohasa asývape.

 7. ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã ñantende hag̃ua ñande rapichápe? ¿Ha mbaʼéichapa jahechauka upéva?

⁷ Ñandejára Ñeʼẽ ningo heʼi: “Peñemoĩ pende rapicha lugárpe” (1 Pedro 3:8). b Péva ohechauka Jehová oipotaha ñañehaʼã ñantende ñande rapicha ohasáva, Jesús ojapo haguéicha. Sapyʼánte ijetuʼu jajapo upéva, ha koʼýte oiméramo ñande ndajahasái umi provlémare. Oĩ vése nañantendepái mbaʼépa oñandu peteĩ tapicha oñembyasy ha ndovyʼavéiva térã are guivéma hasýva. Upéicha jave ñanemanduʼa vaʼerã natekotevẽiha jahasa katuete haʼe ohasáva ñantende hag̃ua chupe. Jesús ningo arakaʼeve ndahasýiva, upéicharamo jepe ombyasy ha ontende umi hasývape. Ha ñande, ¿mbaʼépa jajapo vaʼerã ñantende hag̃ua ñande rapichápe? Oĩ jave omombeʼuséva ñandéve mbaʼéichapa oñeñandu, ñanepasiénsia vaʼerã hese ha ñahendu chupe. Iporãta avei ñañeporandu: ¿Mbaʼéichapa che añeñandúne ahasáramo haʼe ohasáva? (1 Corintios 12:26). Ñantendéramo ñande rapicha oñandúva jaikuaa  porãvéta mbaʼépa ikatu jaʼe ‘ñakonsola hag̃ua umi oñedeprimívape’ (1 Tesalonicenses 5:14). Péro ndahaʼéi jaʼéva rupivénte jahechaukáva ñantendeha ñande rapichápe. Heta vése tekotevẽta avei ‘ñanerasẽ umi hasẽva ndive’, heʼiháicha Romanos 12:15.

8, 9. ¿Mbaʼéichapa Jesús ohechauka ontendeha umi hasývape?

⁸ Jesús ohechakuaa mbaʼépa oñandu umi ohasa asýva ha imbaʼeporã hendivekuéra. Ñanemanduʼami mbaʼépa ojapo vaʼekue ojeguerúrõ guare chupe peteĩ karai nohendúiva ha noñeʼẽporãiva. Oiméne Jesús ohechakuaa mbaʼéichapa pe karai hyʼái roʼysãmba anga oĩvo umi henteita apytépe. Upévare ojapo peteĩ mbaʼe ndojapóiva jepi: “Jesús ogueraha chupe mombyry umi héntegui”. Upéi trankílo porã omonguera chupe haʼeñoháme (Marcos 7:31-35).

⁹ Upeichaite avei ojapo omonguerárõ guare peteĩ isiégovape. “Jesús ojagarra pe kuimbaʼépe ipógui ha oguenohẽ pe puévlogui”. Ha ndahaʼéi una vetépe mbaʼe omongueráva chupe, mbeguekatúpe ohecha jey. Jesús ojapo vaʼekue upéicha ani hag̃ua ohesa golpea pe kuimbaʼépe ha ojepokuaa hag̃ua opaichagua kolór rehe oĩva ijerére (Marcos 8:22-26). ¡Ajépa imbaʼeporãite hendive!

10. ¿Mbaʼéichapa jahechauka ñamombaʼeha ñande rapicha oñandúva?

¹⁰ Ñamoirũ hag̃ua Jesúspe tekotevẽ ñamombaʼe ñande rapichakuéra oñandúva, ha upévare ñañatende vaʼerã jaʼévare. Jaikuaa ningo jaikóramo japoi rei rei ñande jurúgui ikatuha ñambopochy ñanerendúvape (Proverbios 12:18;  18:21). Naheʼẽiete ningo peteĩ kristiáno oikóramo iñeʼẽ arhél, oapoʼi térã oñembohory vai hapicháre (Efesios 4:31). Upévare umi ansiáno oñemoñeʼẽ jave peteĩ ermánope ojapo vaʼerã pyʼaporãme ha ndovaléi oapoʼi chupe. Péicha ohechaukáta omombaʼeha hikuái pe ermáno oñandúva (Gálatas 6:1). Avei tuakuéra okorrehi jave ifamíliape ndovaléi omotĩ térã oapoʼi chupekuéra (Colosenses 3:21).

11, 12. ¿Mbaʼe ehémplopa ohechauka Jesús nohaʼarõi hague ojeʼe chupe oipytyvõ hag̃ua oikotevẽvape?

¹¹ Jaiporiahuvereko hag̃ua ñande rapichápe jakuʼe vaʼerã. Upévare Jesús imbaʼerechakuaa ha nohaʼarõi ojeʼe chupe oipytyvõ hag̃ua oikotevẽvape. Por ehémplo, peteĩ jey heta hénte opyta hendive 3 día, ha opa chuguikuéra hoʼu vaʼerã. Upérõ natekotevẽi avave oiko ohenduka chupe iñembyahyimaha. Jesús ijeheguieténte “ohenói idisipulokuérape ha heʼi: ‘Aiporiahuvereko koʼã héntepe, ojapóma ningo 3 día opyta hague chendive ha ndorekói mbaʼeve hoʼu vaʼerã. Ndaipotái ningo oho hikuái péicha pyʼa nandi, ikatúngo ikangypa tapére’”. Jesús imbaʼerechakuaa rupi ojapo peteĩ milágro ha péicha omongaru enterove umi héntepe (Mateo 15:32-38).

¹² Ñanemanduʼami avei oiko vaʼekuére áño 31-pe. Upérõ Jesús og̃uahẽ ohóvo siuda de Naínpe, ha peichahágui ohecha sapyʼa peteĩ mbaʼe oitýva ipyʼa yvýre. Umi hénte upepegua omoirũ peteĩ viúdape oñotỹ hag̃ua “imemby peteĩmi” omanóvape. ¡Ñapensamíntena mbaʼeichaitépa oiméne oñeñandu vaieterei raʼe pe kuñakarai! Ogueraha ningo oñotỹ hag̃ua imemby peteĩmi. Hiʼarive iména omanóma ha ndorekói anga ni mávandipa oñembyasýta. Jesús ‘ohecha’ mbaʼéichapa haʼe ojaheʼo pe henteita apytépe ha upéva oguapy hese. Haʼe “oiporiahuverekoiterei”  ko kuñakaraimíme ha nohaʼarõi avave heʼi chupe mbaʼépa ojapo vaʼerã. Ipyʼaite guive ombyasy chupe ha upévare “oñemboja ha opoko pe kamílla ojeguerahahápe pe omanóva”, ha omoingove jey pe mitãrusúpe. ¿Mbaʼépa oiko upe rire? Jesús ndeʼíri pe mitãrusúpe omoirũ hag̃ua chupe, síno “ontrega isýpe”. Péicha oĩ jey hikuái oñondive ha pe viúda orekóma mávapa oñangarekóta hese (Lucas 7:11-15).

13. ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Jesús ehémplo ñanembaʼerechakuaávo ñande rapichándi?

¹³ ¿Mbaʼéichapa ikatu jasegi Jesús ehémplo? Añetehápe ñande ndaikatúi ñamoingove jey peteĩ omano vaʼekuépe térã jajapo peteĩ milágro ñamongaru hag̃ua heta tapichápe. Péro ikatu ñanembaʼerechakuaa ha ñaipytyvõ umi oikotevẽvape. Por ehémplo ikatu oĩ peteĩ ermáno isogue térã nombaʼapovéiva (1 Juan 3:17). Térã peteĩ viúda oikotevẽva oñemyatyrõ chupe hóga (Santiago 1:27). Avei oĩramo ihénte manóva ha oikotevẽva ñamokyreʼỹ ha ñaipytyvõ oñeñandu porãmie hag̃ua (1 Tesalonicenses 5:11). Umícha jave jaiporiahuverekóramo ñande rapichápe natekotevẽmoʼãi ojerure raẽ ñandéve ñaipytyvõ hag̃ua chupe (Proverbios 3:27). Ñambyasy añetéramo oikotevẽvape ñandete voi jahecháta mbaʼépa ikatu jajapo hesekuéra. Ani ñaimoʼã saʼietereiha la jajapóva, umícha jave ningo jaʼéva jepe tuichaiterei omokyreʼỹta chupekuéra (Colosenses 3:12).

14. ¿Mbaʼérepa Jesús omombaʼete pe predikasión?

¹⁴ Jahecha haguéicha párte 2-pe Jesús ikyreʼỹeterei vaʼekue opredika hag̃ua. Haʼe heʼi: “Aha vaʼerã ótro siudápe apredika hag̃ua umi notísia porã oñeʼẽva Ñandejára Rréinore, pórke upearã Ñandejára chembou vaʼekue”  (Lucas 4:43). ¿Mbaʼére piko haʼe omombaʼete ko tembiapo? Ohayhúgui Jehovápe ha avei oiporiahuverekógui umi héntepe oikotevẽva Ñandejárare. Chupe g̃uarã iñimportanteterei oipytyvõ hapichakuérape oikuaa hag̃ua Jehovápe. Jahechamíta koʼág̃a mokõi ehémplo ohechaukáva mbaʼépa Jesús oñandu umi héntere. Péva ñanepytyvõta jajepyʼamongeta hag̃ua mbaʼéicha rupípa japredika.

15, 16. Emombeʼu mokõi ehémplo ohechaukáva mbaʼépa Jesús oñandu umi héntere.

¹⁵ Jepe 2 áñorema opredika kyreʼỹ oikóvo, Jesús oikuaaukase umi notísia porã hetave tapichápe. Upévare áño 31-pe oho “okorre umi siuda ha puévlore” oĩva Galiléape. “Jesús omañávo umi héntere ombyasyeterei chupekuéra, pórke ohecha mbaʼéichapa oñemaltrata umi héntepe ha isarambipaha hikuái. Umi hénte ojogua umi ovecha ndorekóivape pastór” (Mateo 9:35, 36). Jesús oikuaa mombyry oĩha hikuái Ñandejáragui, upévare ombyasy chupekuéra. Ohecha avei mbaʼéichapa umi rrelihión omoakãva oñangareko rangue umi héntere, otrata vai ha nopenái hesekuéra. Oiporiahuverekógui  chupekuéra Jesús oñehaʼãmbaite oikuaauka umi mbaʼe porã Ñandejára ojapótava. Upéva ningo la oikotevẽvéva hikuái.

¹⁶ Tiémpo riremi, og̃uahẽ mbotávo pe Páskua áño 32-pe Jesús ha ijapostolkuéra ohasa pe Mar de Galilea opytuʼumi hag̃ua. Péro og̃uahẽvo mboypýri otopa umi hénte opunteáma hague hesekuéra ha ohaʼarõma hína upépe. ¿Mbaʼépa ojapo Jesús? “Oguejývo pe varkoʼígui Jesús ohecha umi henteitápe, ha ombyasyeterei chupekuéra, pórke ojogua hikuái umi ovecha ndorekóivape pastór. Upémarõ oñepyrũ omboʼe chupekuéra heta mbaʼe” (Marcos 6:31-34). Jahecha mbaʼéichapa Jesús ‘oiporiahuvereko’ umi héntepe ohechávo oikotevẽtereiha Ñandejárare. Haʼete anga hikuái ovecha tyreʼỹmi ha iñembyahýiva. Jesús opredika ombyasýgui hapichakuérape, ndahaʼéi ojeʼe rupínte chupe ojapo hag̃ua.

17, 18. a) ¿Mbaʼépa ñanemomýi japredika hag̃ua? b) ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta jaiporiahuvereko hag̃ua ñande rapichápe?

¹⁷ Ñañeporandumína, ¿ñandévepa mbaʼe ñanemomýi japredika hag̃ua? Jahecha haguéicha kapítulo 9-pe Jesús heʼi japredika vaʼerãha ha avei ñamboʼe ñande rapichakuérape (Mateo 28:19, 20; 1 Corintios 9:16). Upéicharamo jepe ndahaʼéi upévarente jajapo vaʼerã ko tembiapo. Ñande ningo japredika vaʼerã jahayhúgui Jehovápe ha jaiporiahuvereko rupi umi héntepe ndoikuaáiva la Biblia heʼíva (Marcos 12:28-31). ¿Mbaʼépa ñanepytyvõta jaiporiahuvereko hag̃ua ñande rapichápe?

¹⁸ Upearã ñapensa vaʼerã Jesús opensa haguéicha. Haʼe “ohecha mbaʼéichapa oñemaltrata umi héntepe ha isarambipaha hikuái. Umi hénte ojogua umi ovecha ndorekóivape pastór”. Ñamoĩ chupe jatopaha peteĩ ovecha raʼy iñembyahýi ha ijuhéiva, ha avave anga nopenái hese. ¿Mbaʼépa jajapóne? Katuete ñambyasýta ha ñañangarekóta  hese. Upeichaite avei oĩ koʼág̃a heta tapicha ndoikuaáiva Jehovápe. Umi rrelihión omoakãva nopenái hesekuéra ha upévare haʼete peteĩ ovecha omano mbotáva ñembyahýi ha uhéigui. Ñande katu jareko Ñandejára Ñeʼẽ ha umi mbaʼe omeʼẽva ñandéve Jehová pe esklávo de konfiánsa rupive. Koʼãva haʼete kapiʼipe rovyũ ha y roʼysã asy (Isaías 55:1, 2). Añetehápe ñambyasy umi héntepe jahechávo mbaʼeichaitépa oikotevẽ Ñandejárare. Upévare Jesús ojapo haguéicha ñañehaʼãmbaite vaʼerã ñamombeʼu chupekuéra Ñandejára Rréino ojapótava.

19. ¿Mbaʼéichapa ikatu ñamokyreʼỹ ñande rapichápe osẽ hag̃ua opredika?

¹⁹ ¿Mbaʼéichapa ñaipytyvõkuaa ñande rapichakuérape osegi hag̃ua Jesús ehémplo? Ñamoĩ chupe ñaipytyvõseha ñane estudiántepe osẽ hag̃ua opredika, térã oĩha peteĩ ermáno aréma ndopredikavéiva ha jaipotáva osẽ jey opredika. ¿Mbaʼéichapa ñamokyreʼỹta chupekuéra? Japoko vaʼerã ikorasõre. Ñanemanduʼa vaʼerã Jesús oiporiahuvereko hague hapichakuérape ha upéi ae oñepyrũ omboʼe (Marcos 6:34). Upéicha avei ñande ñaipytyvõ vaʼerã chupekuéra oiporiahuvereko hag̃ua umi héntepe. Péichamante ñane estudiánte térã pe ermáno oĩva inaktívo ikyreʼỹvéta omombeʼu hag̃ua umi notísia porã. Ikatu ñaporandu chupekuéra: “¿Mbaʼéichapa reñeñandu raʼe reikuaávo Ñandejára goviérno ojapótava? ¿Rehechakuaápa hetaiterei hénte tekotevẽha oikuaa  avei upéva? ¿Mbaʼéichapa ikatu reipytyvõ umívape?”. Péro ani ñanderesarái opredika vaʼerãha hikuái ohayhu ha oservise rupi Jehovápe.

20. a) ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã ñamoirũ hag̃ua Jesucrístope? b) ¿Mbaʼépa jahecháta pe kapítulo oúvape?

²⁰ Ñamoirũ hag̃ua Jesucrístope ndahaʼéi jaikótanteva jarrepeti haʼe heʼi vaʼekue. Ñañehaʼãta avei ñapensa “Cristo Jesús opensa haguéicha” (Filipenses 2:5). Aje piko javyʼaite Ñandejára Ñeʼẽ ohechauka haguére ñandéve mbaʼéichapa Jesús opensa ha oñeñandu, ha mbaʼéichapa koʼã mbaʼe omomýi chupe heʼi ha ojapo hag̃ua umi mbaʼe porãita. Ñañehaʼãramo ñapensa haʼe opensaháicha, ikatúta ñantende porãve ñande rapichápe ha ñande pyʼaite guive jaiporiahuverekóta umi ohasa asývape (1 Corintios 2:16). Pe kapítulo oúvape jahecháta mbaʼéichapa Jesús ohayhu idisipulokuérape.