1-3. ¿Mbaʼe mbaʼépa ombohovái jepi umi omendáva? (Ehecha pe taʼanga oĩva iñepyrũme.)

PETEĨ kristiáno ojapómava 38 áño omenda hague ha ojogueraha porãva hembirekóndi, heʼi: “Káda uno ñamoĩ vaʼerã ñande párte ikatu hag̃uáicha ñane matrimónio osẽ porã. Upéicha Jehová katuete ñanevendesi”. Jahechaháicha, ména ha tembireko ikatu ovyʼa heta oñondive ha oñopytyvõ ogueropuʼaka hag̃ua umi mbaʼe ijetuʼúva (Prov. 18:22).

² La Biblia heʼi voi umi omendáva ombohovái vaʼerãha ‘heta provléma’ (1 Cor. 7:28). ¿Mbaʼérepa? Umi provléma káda diagua ikatu omonerviosopa chupekuéra. Oĩ umi ombaʼapoitereíva ha upekuévo oñatende vaʼerã ifamíliare, omantene vaʼerã chupekuéra ha ikatu hasy haʼekuéra voi térã ihénte. Upévare heta omendávape ijetuʼu jepi ohasa hag̃ua tiémpo oñondive ikatu hag̃uáicha omombarete imatrimónio. Heta vése katu mokõivéva ikaneʼõ ha ojestresapa, térã noñekomunikaporãi ha ou noñontendevéi. Ha iñimperfékto rupi hikuái, sapyʼánte noñatendéi umi mbaʼe heʼívare ha omoñeñandu vai hembiayhúpe (Sant. 3:2, 5, 8). Upéicha saʼi saʼípe ou ndojoayhuvéi ha ndojorrespetavéi hikuái. Umi omendáva ombohovái vaʼerã avei peteĩ mbaʼe ipeligrósova la  Biblia ohenóiva “yvypóra rembipota vai”. Umi ojapóva hembipota vai ningo ipyʼaro, ijarhél, hekovai, ipochy rei, notĩri hembiapo vai hag̃ua, térã ojoavy hapichándi (Gál. 5:19-21). Koʼã mbaʼe ikatu ohundi oimehaichagua matrimónio.

³ Hiʼarive jaiko “umi ára pahápe” ha ko múndope henyhẽte umi hénte opensáva ijehénte ha ojapóva heta mbaʼe ikatúva ombyai pe matrimónio (2 Tim. 3:1-4). Upéi katu enterove ñambohovái vaʼerã peteĩ enemígo imbarete ha iñañaitereívape oipotáva oñehundi umi matrimónio. Apóstol Pedro heʼíma vaʼekue: “Pene enemígo, pe Aña, okorre oikóvo pende jerére peteĩ león pochýicha ha oñehaʼã omokõ oimeraẽvape” (1 Ped. 5:8; Apoc. 12:12).

4. ¿Mbaʼéichapa umi omendáva ikatu ovyʼa ha omombarete imatrimónio?

⁴ Peteĩ ermáno haponés omombeʼu: “Roju oreprovléma heta ekonómikamente, ha upéva chemonguerairo. Hiʼarive che ha che rembireko noroñemongetaguasúi, ha upéicha rupi haʼe avei ou ohasa vai. Avei ndaʼaréi hasyete hague. Sapyʼánte orerenyhẽmba provlémagui ha katuete roiko vai”. Jahechaháicha, umi omendáva iprovlématante voi, péro Jehová oipytyvõkuaa chupekuéra ikatu hag̃uáicha ovyʼa ha omombarete imatrimónio (elee Salmo 127:1). Jahechamína koʼág̃a cinco mbaʼe ikatúva oipytyvõ umi omendávape hiʼare hag̃ua oñondive. Koʼã mbaʼe ñahesaʼỹijótava ikatu ñakompara umi vlóke ojepurúvare oñemopuʼã hag̃ua peteĩ óga. Upéi jahecháta mbaʼéichapa pe mborayhu ouni pe matrimónio, pe méskla ombojaháicha ojuehe umi vlóke.

5, 6. ¿Mbaʼéichapa umi omendáva ohechauka orekoha enkuénta Jehovápe imatrimóniope?

⁵ Jehová ningo pe omoñepyrũ vaʼekue pe matrimónio, upévare ména ha tembireko iñeʼẽrendu ha orrespetáramo chupe, katuete osẽ porãta (elee Eclesiastés 4:12). ¿Mbaʼéichapa umi omendáva ohechauka orekoha enkuénta Jehovápe? Osegi vaʼerã hikuái umi konsého ha gía haʼe omeʼẽva. Ñandejára puévlope ojeʼe vaʼekue: “Pepiáramo pende [derécha] térã pende asu gotyo, pehendúta peteĩ ñeʼẽ pende rapykuéri heʼítava peẽme: ‘Kóva hína pe tape, tapeho koʼárupi’” (Is. 30:20, 21). Umi omendáva olee jave oñondive la Biblia, haʼete ‘ohendúva’ hína Jehová heʼíva (Sal. 1:1-3). Avei ikatu oñemoag̃uive ojuehe ojapóramo ijestúdio de família igústo ha omombarete hag̃uáicha ijerovia. Ha káda día oñemboʼéramo hikuái oñondive, ikatúta ombohovái oimeraẽ mbaʼe oúva Satanás múndogui.

⁶ Peteĩ ermáno Alemaniagua hérava Gerhard heʼi: “Sapyʼánte ningo oreprovléma térã noroñontendeporãi, péicha jave ndaigústoi oréve mbaʼeve. Péro la Biblia orepytyvõ ikatu hag̃uáicha orepasiénsia ha roñoperdona. Añetehápe, koʼã mokõi mbaʼe iñimportanteterei ñane matrimónio imbarete hag̃ua”. Ména ha tembireko orekóramo enkuénta Jehovápe opa mbaʼépe ha ojapóramo oñondive umi aktivida espirituál, oñemoag̃uivéta Jehováre ha avei ojuehe.

7. ¿Mbaʼéichapa menakuéra omoakã vaʼerã hembirekópe?

⁷ Ména omoakã porãramo hembirekópe imbaretevéta imatrimónio ha mokõivéva ovyʼavéta. La Biblia heʼi “Cristo omoakãha entéro kuimbaʼekuérape; pe kuimbaʼe katu omoakã kuñáme” (1 Cor. 11:3). Pablo heʼírõ guare koʼã mbaʼe, omyesakã kuri mbaʼéichapa menakuéra omoakã vaʼerã hembirekópe. Haʼe ojapo vaʼerã upéva Cristo odirihi haguéicha idisipulokuérape. Jesús ningo arakaʼeve naipyʼahatãi hendivekuéra, síno ohayhu chupekuéra, iñamávle, imbaʼerechakuaa  ha ipyʼaporã hendivekuéra. Avei ohechauka vaʼekue iñumildeha (Mat. 11:28-30).

8. ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã ména ikatu hag̃uáicha hembireko ohayhu ha orrespeta chupe?

⁸ Ména osegíva Jesús ehémplo ndoikói heʼi manterei ojerrespeta vaʼerãha chupe. Upéva rangue oñehaʼã ‘ontende porã hembirekópe’ imbaʼerechakuaávo hendive, ha omombaʼe avei chupe orrekonoségui ‘ikangyveha’ chugui (1 Ped. 3:7). Tahaʼe ótro rovake térã haʼeñohápe, orrespeta chupe oñeʼẽ lájape ha oreko enkuénta umi mbaʼe oñandúva. Ohechauka heʼi ha ojapóva rupive omombaʼetereiha hembirekópe (Prov. 31:28). Pe ména omoakãramo péicha imatrimónio, katuete hembireko ohayhu ha orrespetáta chupe, ha Jehová katu ovendesíta mokõivévape.

9. ¿Mbaʼéichapa tembireko ohechauka oñemoĩha iména poguýpe?

⁹ Ikatu hag̃uáicha ñañemoĩ “Ñandejára ipuʼakapáva poguýpe”, jahayhu vaʼerã chupe ñande pyʼaite guive ha jarrespeta Iléi (1 Ped. 5:6). ¿Mbaʼéichapa tembirekokuéra ohechauka orrespetaha Jehová autorida? Por ehémplo, oipytyvõvo iménape ha oapojávo chupe. La Biblia heʼi: “Peẽ tembirekokuéra, peñemoĩkena pene ména poguýpe, upéva iporãgui ñande Ruvicha renondépe” (Col. 3:18). Péro sapyʼánte ikatu ndogustái pe tembirekópe iména odesidíva, upéicharõ jepe oapoja vaʼerã chupe noñemoĩrima guive Ñandejára Léi kóntrape (1 Ped. 3:1).

10. ¿Mbaʼérepa tembireko orrespeta vaʼerã iménape?

¹⁰ Tembireko ningo iñimportánte pe matrimóniope, haʼe rupi iména “irũ” (Mal. 2:14, NM). Odesidi mboyve mbaʼépa ojapóta hikuái, pe tembireko heʼi porã iménape mbaʼépa opensa, péro noñemohatãi upe opensávapente. Iména ojapysaka porã hese oikuaágui ikatuha oipytyvõ chupe odesidi porã hag̃ua (Prov. 31:10-31). Pe tembireko orrespetáramo iménape, katuete ojogueraha porãta ha ovyʼáta hikuái. Hiʼarive mokõivéva ipyʼaguapýta oikuaágui ojapoha Jehová oipotáva (Efes. 5:22).

11. ¿Mbaʼérepa iñimportánte ñaporoperdona?

¹¹ Ótro “vlóke” iñimportánteva ha oipytyvõva umi omendávape hiʼare hag̃ua oñondive, haʼe hína pe perdón. Pe matrimónio imbareteve ména ha tembireko oñehaʼãmbaitéramo ojogueraha porã hag̃ua ha oĩramo hikuái dispuésto oñoperdonávo (Col. 3:13). Péro mokõivéva ndahesaráiriramo umi fálla yma guarégui ha oikóramo ohekýi ojupe umíva, imatrimónio ndohoporãmoʼãi. Japytáramo ñandepyʼaro ñande paréhandi térã ñañembyasýramo gueteri peteĩ mbaʼe heʼi térã ojapo vaʼekuére, ijetuʼuvéta ñandéve ñaperdona hag̃ua chupe ha ñane matrimónio ikangýta. Haʼetéta umi pare otiripáva ikatúva hína peichaháguinte ou yvýpe. Péro nañaneprovlémairõ ñaporoperdona hag̃ua, Jehová ojapoháicha, ñañemoag̃uivéta ojuehe (Miq. 7:18, 19).

12. ¿Mbaʼépa heʼise pe oporohayhúva ombohasa reiha “hetaiterei pekádo”?

¹² Pe oporohayhúva “ndaipyʼarói” avavéndi, síno ombohasa rei “hetaiterei pekádo” (1 Cor. 13:4, 5; elee 1 Pedro 4:8). Upéva heʼise pe oporohayhúva ndoikoiha oipapa mboy vésepa oporoperdona. Pedro oporandúrõ guare Jesúspe mboy vésepa operdona vaʼerã hapichápe, Jesús heʼi chupe: “Setenta y siete vése voi” (Mat. 18:21, 22). Péicha ohechauka kristianokuéra nokontái vaʼerãha mboy vésepa oporoperdona (Prov. 10:12). *

13. ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã hasýramo ñandéve ñaporoperdona hag̃ua?

¹³ Annette heʼi: “Ména ha tembireko noñoperdonáiramo, opyta hikuái ipyʼaro ha odeskonfia ojuehegui. Upéva haʼete voi venéno peteĩ matrimóniope. Péro oñoperdonáramo oñemoag̃uive ojuehe hikuái”. ¿Mbaʼépa jajapo vaʼerã hasýramo ñandéve ñaporoperdona hag̃ua? Iporãta jahechakuaáramo umi mbaʼe porã ojapóva ñande paréha, ha jaguerohory chupe umívare (Col. 3:15). Péicha ñandepyʼaguapýta, ñaneunidovéta ha Jehová ñanevendesíta (Rom. 14:19).

14, 15. a) ¿Mbaʼépa hína pe Rrégla de Óro? b) ¿Mbaʼéichapa pe Rrégla de Óro ideprovécho umi omendávape?

¹⁴ Ñande ningo jaipota entéronte ñandetrata porã, ñanderrespeta ha tontende umi mbaʼe ñapensáva ha ñañandúva. Upéicharõ jepe, oiméne ñahendúmava ojeʼe: “Aikuaaukáta chupe, ndaikatúi ningo la haʼénte ojapóvo cherehe upéicha”. Añetehápe ningo ñantende mbaʼérepa upe persóna oñeñandu upéicha, péro la Biblia heʼi: “Ani ere ajapóta hese ojapo haguéicha cherehe, amyengoviáta hína chupe” (Prov. 24:29). Jesús omyesakã ñandéve mbaʼéichapa ikuentave ñarreaksiona oĩramo ñandetrata vaíva. Haʼe heʼi: “Pejapo pende rapicháre peipotáva haʼekuéra ojapo penderehe” (Luc. 6:31). Ko konséhope oñehenói Rrégla de Óro, ha heʼise jatrata vaʼerãha ñande rapichápe ñande jaipotaháicha haʼekuéra ñandetrata. Ndovaléi ñamyengovia vai avavépe. Umi omendávape g̃uarã katu upéva heʼise otrata vaʼerãha iparéhape haʼe oipotaháicha ojetrata chupe.

¹⁵ Ména ha tembireko iñunidove orekóramo enkuénta pe ótro oñandúva. Peteĩ ermáno Sudafricagua heʼi: “Roñehaʼã rokumpli pe Rrégla de Óro. Sapyʼánte orepochy ojuehe, péro roñehaʼãmbaite rojotrata porã ha rojorrespeta”.

16. ¿Mbaʼépa ndovaléi ojapo arakaʼeve ména ni tembireko?

 ¹⁶ Arakaʼeve ndajaikói vaʼerã jajekeha ñane ména térã ñane rembirekógui, ni ndovaléi ñamombeʼu upérupi idefékto. Koʼã mbaʼe ningo ni guaʼuhápe ndovaléi jajapo. Ñanemanduʼa vaʼerã pe matrimónio ndahaʼeiha ñahaʼã hag̃ua mávapa imbareteve, osapukái hatãve térã mávapa heʼikuaave umi mbaʼe oporolastimáva. Añetehápe ñane rembiayhu sapyʼánte ojapónte voi umi mbaʼe ñanemolestáva. Amo ipahápe ningo entéro ñaneimperfékto ha jajavýnte voi. Péro ndahaʼéi upe haguérente ñamotĩtava térã jaapoʼítava chupe, ha ni mbaʼevéicharõ ndovaléi ñamyaña térã jagolpea chupe (elee Proverbios 17:27 ha 31:26).

17. ¿Mbaʼéichapa ména okumpli pe Rrégla de Óro?

¹⁷ Heta lugárpe ndojehechavaíri pe ména omaltratáramo hembirekópe, ha oñepensa voi upéicha ohechaukaha kuimbaʼeteha hína. Péro la Biblia heʼi: “Peteĩ kuimbaʼe hasýpe ipochýva ovaleve peteĩ kuimbaʼe imbaretévagui. Ha peteĩ kuimbaʼe ojejokokuaáva ovaleve pe ojagarrávagui peteĩ siuda” (Prov. 16:32, NM). Añetehápe ningo heta vése hasy ñandéve ñañekontrolakuaa hag̃ua ha jasegi hag̃ua Jesús ehémplo. Pe omaltratáva hembirekópe, tahaʼe iñeʼẽpohýi haguére térã oinupã rupi chupe, la añetehápe ohechaukáva hína saʼieterei ovaleha. Pe salmísta David, haʼe vaʼekue peteĩ kuimbaʼe ipyʼaguasu ha imbaretéva. Haʼe oskrivi: “Pendepochýramo, ani peñemohembiapo vai, pejepyʼamongeta peime jave pende rupápe ha pekirirĩ” (Sal. 4:4).

18. ¿Mbaʼérepa pe mborayhu iñimportantete umi omendávape g̃uarã?

¹⁸ (Elee 1 Corintios 13:4-7.) Pe mborayhu ningo pe kualida iñimportantevéva umi omendávape g̃uarã. “Upévare pehechaukákena peiporiahuverekoha pende rapichápe pende pyʼaite guive, penembaʼeporã, peñemomirĩ, ani pendepochy rei ha penepasiénsiakena. Péro pejapóramo jepe koʼã mbaʼe, pehechauka vaʼerã avei peporohayhuha; pe mborayhu ningo oipytyvõ enterovépe ojogueraha porã hag̃ua.” (Col. 3:12, 14.) Jesús ojapo haguéicha, ména ha tembireko oĩ vaʼerã dispuésto ojesakrifikávo ojuehe. Peichagua mborayhu haʼete hína pe méskla ombojáva ojuehe umi “vlóke” ojepurúva oñemopuʼã hag̃ua peteĩ pare. Mokõivéva ojoayhúramo ikatúta ombohovái oimeraẽ situasión ijetuʼúva, por ehémplo provléma ekonómiko, mbaʼasy, umi defékto káda uno orekóva, térã umi provléma ohasáva iparientekuéra káusare.

19, 20. a) ¿Mbaʼépa oipytyvõta umi omendávape omombarete hag̃ua imatrimónio? b) ¿Mbaʼépa jahecháta pe artíkulo oúvape?

¹⁹ Peteĩ matrimónio ovyʼa ha osẽ porã hag̃ua, mokõivéva oñehaʼã vaʼerã ipyʼaite guive, ojoayhu ha ohechauka vaʼerã omombaʼeha ikompromíso. Ména ha tembireko omombarete vaʼerã imatrimónio, ha oĩramo provléma osolusiona vaʼerã umíva. Umi matrimónio kristiáno ojoayhúva ha ohayhúva avei Jehovápe, katuete osolusionáta umi provléma, pórke ‘pe mborayhu ndopái arakaʼeve’ (1 Cor. 13:8; Mat. 19:5, 6; Heb. 13:4).

²⁰ Koʼã “ára pahápe” ijetuʼu jepi umi omendávape ovyʼa are hag̃ua oñondive ha omombarete hag̃ua imatrimónio (2 Tim. 3:1). Péro Jehová ikatu oipytyvõ chupekuéra ohupyty hag̃ua upéva. Upéicharõ jepe, umi matrimónio ombohovái vaʼerã ótro provléma: ko múndope umi hénte hekovaieterei, upévare oñatende vaʼerã ani hag̃ua oiko haʼekuéraicha. Pe artíkulo oúvape jahecháta mbaʼépa ikatu ojapo umi omendáva ojeprotehe hag̃ua espirituálmente.