Be COVID-19 nọ dobu homẹ na we sọmọ bọ onú nọ ṣikọna we wẹ ya? Eyin mọ wẹ, yọnẹn dọ e ma yin hiẹ kẹdẹ wẹ e nọ ṣí mọ na. Na osun susu lẹ, lẹdo aihọn pé wẹ gbẹtọ lẹ ko to obu ji na azọ̀nylankan lọ wutu. Mẹdaho Kluge he yin Nukọntọ Pipli He Nọ Penukundo Agbasalilo Go Lẹdo Aihọn Pé (OMS) tọn na Europe dọ dọ, mẹsusu “wẹ ko jẹtukla taun nado doalọtena azọ̀n COVID-19 tọn ma nado gbayipe. Enẹwutu, e bọawu taun dọ agbọ́ ni pé mẹlẹ, kavi dọ yé ni masọ do ojlo ba blo, podọ ohia lọ niyẹn dọ onú ko ṣikọna yé.”

 Eyin azọ̀nylankan lẹdo aihọn pé lọ to obu do homẹ na we, ma gbọjọ blo. Biblu to alọgọna mẹsusu nado doakọnnanu to ojlẹ sinsinyẹn ehelẹ mẹ. E gán gọalọna hiẹ lọsu ga.

•  Etẹwẹ obu azọ̀nylankan lẹdo aihọn pé lọ tọn zẹẹmẹdo?

•  Naegbọn obu azọ̀nylankan lẹdo aihọn pé lọ tọn do yin whẹho sinsinyẹn de?

•  Ayinamẹ Biblu tọn tẹwẹ gán gọalọna we nado duto obu azọ̀nylankan lẹdo aihọn pé lọ tọn ji?

•  Wefọ Biblu tọn he nọ gọalọ nado duto obu azọ̀nylankan lẹdo aihọn pé lọ tọn ji lẹ

 Obu azọ̀nylankan lẹdo aihọn pé lọ tọn ma yin awutu de, amọ́ e zẹẹmẹdo numọtolanmẹ he gbẹtọ lẹ nọ do to paa mẹ na azọ̀n bẹplamẹ lọ ko diọ gbẹzan yetọn bo ko sọ zọ́n bọ yé ma yọ́n lee nulẹ na ṣí to sọgodo taun wutu. Nugbo wẹ dọ mẹlẹpo ma nọ wanu to aliho dopolọ mẹ, amọ́ delẹ to ohia obu azọ̀n bẹplamẹ lọ tọn lẹ mẹ die:

•   Yè masọ nọ jlo na wà nue yè nọ wà dai lẹ

•   Lehe yè nọ dùnú bosọ nọ damlọn do dai nọ diọ

•   Yè gán nọ yawu gblehomẹ

•   Apọ̀ na nọ yawu ṣì mẹ to azọ́n he yè nọ wà po awubibo po dai kọ̀n

•   E na nọ vẹawu nado nọ ze ayiha do fidopo

•   Yè nọ mọdọ emi masọ do todido de ba

 Obu azọ̀nylankan lẹdo aihọn pé lọ tọn gán yin owù de na mí, podọ na mẹdevo lẹ. Eyin mí ma to aṣeji, mí gán jẹ vọdona nue mí na wà bo ma nado bẹ COVID lẹ ji vudevude. Dile ojlẹ to yìyì, mí gán doalọtena nue e jẹ dọ mí ni wà lẹ etlẹ yin to whenue azọ̀n lọ gbẹ́ to gbigbayipe bo to mẹlẹ hù. Eyin osẹ́n hihọ́ tọn he yè do na mí lẹ wá húagbọ́ mí, mí gán jlo na dovọ́na yé, bọ enẹ gán ze ogbẹ̀ mítọn po mẹdevo lẹ tọn po do owù mẹ.

 To ojlẹ he vẹawu ehelẹ mẹ, mẹsusu wẹ to mimọ dọ nugbo wẹ Biblu dọ whenue e dọ dọ: “Eyin hiẹ gbọjọ to azán ayimajai tọn gbè, huhlọn towe ma na sọtẹ́n.” (Howhinwhẹn lẹ 24:10) Biblu na ayinamẹ he gán gọalọna mí nado doakọnna ninọmẹ sinsinyẹn lẹ kakajẹ azọ̀nylankan lẹdo aihọn pé ehe lọsu ji.

•   Ma nọ sẹpọ mẹlẹ klikli blo—mọ ma dovọ́na yé blo

   Nuhe Biblu Dọ: “Họntọn nugbo [yin mẹhe] . . . go yè sọgan dejido to ojlẹ ayimajai tọn lẹ mẹ.”—Howhinwhẹn lẹ 17:17.

   Nuhewutu e yin nujọnu: Họntọn-jọ-họntọn lẹ nọ wà dagbe na mí. (1 Tẹsalonikanu lẹ 5:11) Amọ́, eyin mí nọ klan míde dovo na mẹlẹ, mí gán ze dagbemẹninọ mítọn do owù mẹ.—Howhinwhẹn lẹ 18:1.

   Tẹ́n ehe pọ́n: A gán nọ dọho hẹ họntọn towe lẹ gbọn video ji bosọ nọ ylọ yé to alokan ji kavi dọ a ni nọ kannu sẹdo yé. Nọ dọho hẹ họntọn lẹ eyin nulẹ ma to yìyì na we ganji to azán de ji, podọ nọ ylọ yé whẹwhẹ nado yọ́n lee yé te do. Mì nọ dọho hẹ mìde do nue to alọgọna mì to azọ̀n bẹplamẹ lọ whenu lẹ ji. Nọ dín dotẹnmẹ lẹ nado wà nudagbe de na họntọn towe, podọ homẹ mì omẹ awe lẹ tọn nasọ hùn.

•   Nọ wanu sọgbe hẹ ninọmẹ towe dintọn

   Nuhe Biblu Dọ: “Mì nọ yí whenu mìtọn zan to aliho dagbe hugan mẹ”—Efesunu lẹ 5:16.

   Nuhewutu e yin nujọnu: Eyin a nọ zan whenu towe ganji, e na zọ́n bọ a ma na nọ lẹnnu agọ̀, a nasọ dapana nuhiha zẹjlẹgo.—Luku 12:25.

   Tẹ́n ehe pọ́n: Kakati a ni to ayiha zedo nue a ma gán wà ba lẹ ji, nọ lẹnnupọndo nudagbe he a gán wà todin lẹ ji. Di apajlẹ, be azọ́n delẹ tin bọ a do whenu nado wà todin ya, kavi nuhe a yiwanna delẹ tin bọ a gán wà todin? Be a gán zan whenu dogọ hẹ whẹndo towe ya?

•   Wleawuna tito de bo tẹdego

   Nuhe Biblu Dọ: “Mì gbọ nulẹpo ni nọ yin wiwà . . . to titoji.”—1 Kọlintinu lẹ 14:40.

   Nuhewutu e yin nujọnu: Mẹsusu wẹ nọ do ayajẹ eyin yé do tito de bo nọ hodo e whẹwhẹ.

   Tẹ́n ehe pọ́n: Bayi tito de sọgbe hẹ ninọmẹ towe dintọn. De whenu de dovo nado wà wehọmẹ-zọ́n, agbasazọ́n po whégbè-zọ́n towe lẹ po, podọ nado wà nue na zọ́n bọ a na vẹ́ po Jiwheyẹwhe po lẹ. Sọ nọ wà nue na wà dagbe na agbasa towe lẹ, nọ zan whenu hẹ whẹndo towe, nọ disa bosọ nọ daihun lanmẹyiya tọn. Nọ gbeje tito towe lẹ pọ́n sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ bo nọ bayi vọjlado eyin e biọ domọ.

•   Nọ yawu jẹakọ hẹ ninọmẹ aimẹ tọn he diọ lẹ

   Nuhe Biblu Dọ: “Zinzintọ nọ mọ owù hlan bo nọ whlá ede.”—Howhinwhẹn lẹ 22:3.

   Nuhewutu e yin nujọnu: Sọgbe hẹ lẹdo he mẹ a nọ nọ̀, eyin ninọmẹ aimẹ tọn diọ, e gán vẹawu na we nado mọ jẹhọn dagbe po hinhọ́n owhè tọn he na wà dagbe na we po.

   Tẹ́n ehe pọ́n: Eyin avivọ-whenu to sisẹpọ, tẹnpọn na hinhọ́n owhè tọn ni nọ biọ ohọ̀ towe po fie a nọ wazọ́n te po mẹ. Bayi tito nuhe a gán nọ wà to kọho lẹ tọn mahopọnna lehe aimẹ fá do. Eyin e yọnbayi, họ̀ avivọwu he na zọ́n bọ a gán nọ kọho na whenu dindẹn.

   Eyin yozò whenu to sisẹpọ, mẹlẹ na nọ jlo nado nọ kọho na whenu dindẹn, enẹwutu nọ nọ̀ aṣeji. De fihe a na yì, podọ nọ yì to whenue gbẹtọ lẹ ma na sù to finẹ.

•   Ma doalọtena nue a nọ wà lẹ ma nado bẹ COVID blo

   Nuhe Biblu Dọ: “Nulunọ ma nọ kiya bosọ nọ dejido ede go zẹjlẹgo.”—Howhinwhẹn lẹ 14:16.

   Nuhewutu e yin nujọnu: COVID-19 nọ hùmẹ, enẹwutu ogbẹ̀ mítọn na to owù mẹ eyin mí masọ nọ bayi hihọ́na míde ba.

   Tẹ́n ehe pọ́n: Nọ pọ́n anademẹ he yè na to lẹdo towe mẹ bọ a gán dejidego lẹ, sọ nọ pọ́n eyin a ma ko jẹ vọdonanu ji. Nọ ze ayiha do lehe nue wà a te gán bẹpla hiẹ, whẹndo towe po mẹdevo lẹ po do ji.

•   Hẹn họntọnjiji towe hẹ Jiwheyẹwhe sinyẹn deji

   Nuhe Biblu Dọ: “Mì dọnsẹpọ Jiwheyẹwhe, ewọ nasọ dọnsẹpọ mì.”—Jakọbu 4:8.

   Nuhewutu e yin nujọnu: Jiwheyẹwhe gán gọalọna we nado pehẹ nuhahun depope.—Isaia 41:13.

   Tẹ́n ehe pọ́n: Nọ hia adà de to Ohó Jiwheyẹwhe tọn he yin Biblu mẹ to azán lẹpo ji. Tito Biblu hihia tọn ehe na gọalọna we nado mọ lee a na bẹjẹeji do.

 Dọho hẹ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ nado yọ́n ale he a na mọ sọn tito yetọn nado nọ bayi opli lẹ mẹ to ojlẹ azọ̀nylankan COVID-19 tọn mẹ. Di apajlẹ, lẹdo aihọn pé wẹ yé ko to opli agun tọn yetọn lẹ, oflin okú Jesu tọn he yé nọ bayi to whemẹwhemẹ po plidopọ daho lẹ po bayi te gbọn video ji.

 Isaia 33:24: “Depope to mẹhe nọ nọ̀ aigba lọ ji lẹ mẹ ma na dọmọ: ‘N’to azọ̀njẹ.’”

 Zẹẹmẹ: Jiwheyẹwhe dopà dọ emi na doalọtena azọ̀n wunmẹ lẹpo.