“NAWẸ? A fọ́n ganji a?”

Ayihaawe ma tin dọ a nọ saba dọnudomẹ to aliho mọnkọ de mẹ. A tlẹ sọgan nọ na alọ mẹhe a dọnudo lọ kavi gbò e fán. Aṣa po hogbe he nọ yin yiyizan lẹ po sọgan gbọnvo sọn fide jẹ fide, amọ́ diblayin dọ onú tangan dopolọ lẹ wẹ nudọdomẹ nọ bẹhẹn to filẹpo. Na nugbo tọn, numadọdomẹ kavi gbèmayi na nudọdomẹ de sọgan yin pinpọnhlan di owanyi matindo kavi ohia jijọ dagbe matindo tọn.

Ṣigba, e ma yin mẹlẹpo wẹ tindo aṣa lọ nado nọ dọnudo mẹdevo lẹ. Mẹdelẹ nọ whleawu nado dọnudomẹ, na yé nọ kuwinyan kavi mọ yede di nuvọ́nọ wutu. Mẹdelẹ nọ mọdọ e vẹawu nado dọnudo mẹdevo he wá sọn akọ̀ kavi aṣa devo mẹ, kavi tindo ninọmẹ de he gbọnvona yetọn lẹ. Ṣigba, nudọdomẹ kleun de lọsu sọgan tindo nuyiwadomẹji dagbe.

Kanse dewe dọ: ‘Dagbe tẹlẹ wẹ nudọdomẹ sọgan wà? Podọ etẹwẹ Ohó Jiwheyẹwhe tọn sọgan plọn mi gando nudọdomẹ go?’

To whenue apọsteli Pita dokuavọna Kosi tintan lọ, yèdọ Kọneliọsi, wá agun Klistiani tọn mẹ, e dọmọ: “Jiwheyẹwhe ma yin mẹnukuntahopọntọ gba.” (Owalọ 10:34) To nukọn mẹ, Pita wlan dọ, Jiwheyẹwhe “jlo dọ mẹlẹpo ni wá lẹnvọjọ kọ̀n.” (2 Pita 3:9) Mí sọgan lẹn to tintan whenu dọ mẹhe to nugbo lọ plọn de hodọ wẹ wefọ ehelẹ te. Ṣigba, Pita sọ dotuhomẹna Klistiani lẹ dọmọ: “Mì gbògbéna gbẹtọ wunmẹ lẹpo, mì tindo owanyi na pipli mẹmẹsunnu lẹ tọn pete.” (1 Pita 2:17) Enẹwutu, be e ma na yọ́n dọ mí ni nọ dọnudo mẹdevo lẹ mahopọnna akọ̀, aṣa kavi ninọmẹ yetọn lẹ ya? Enẹ na yin aliho de nado do owanyi po gbégbò po hia yé.

Apọsteli Paulu dotuhomẹna mẹhe to agun lọ mẹ lẹ dọmọ: “Mì nọ kẹalọyi ode awetọ, kẹdẹdile Klisti lọsu kẹalọyi mì do.” (Lom. 15:7) Na taun tọn, Paulu donù mẹmẹsunnu he dohia dọ emi yin “alọgọ mẹhẹnlodo tọn” na ẹn lẹ go. Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po dona yin hinhẹn lodo to egbehe hugan gbede pọ́n, dile mí to pipehẹ mẹgbeyinyan sinsinyẹn Satani tọn sọta omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ.—Kol. 4:11, Odò.; Osọ. 12:12, 17.

Apajlẹ Owe-wiwe tọn lẹ dohia dọ nudọdomẹ sọgan wà nususu hú mẹdevo lẹ hinhẹn voawu.

To whenue ojlẹ lọ sọ na ogbẹ̀ Visunnu Jiwheyẹwhe tọn nido yin tẹndiọna do vidọ̀ Malia tọn mẹ, Jehovah do angẹli de hlan nado dọhona ẹn. Angẹli lọ bẹjẹeji dole: “Kudo lewhenu, hiẹ he nukundagbe daho yin didohia, Jehovah tin hẹ we.” Malia “biọ bẹwlu mẹ taun,” na e ma yọ́n nuhewutu angẹli de do to hodọna ẹn. To whenue angẹli lọ doayi ehe go, e dọmọ: “A dibu blo, Malia, na Jiwheyẹwhe ko do nukundagbe hia we.” E basi zẹẹmẹ dọ lẹndai Jiwheyẹwhe tọn wẹ yindọ ewọ wẹ na ji Mẹsia lọ. Kakati nado gbọṣi bẹwlu mẹ, Malia gbọn tonusise dali gblọn dọmọ: “Pọ́n! Afanumẹ yọnnu Jehovah tọn wẹ yẹn! Na e ni jọ domọ na mi kẹdẹdi ohó towe.”—Luku 1:26-38.

Lẹblanulọkẹyi de wẹ e yin na angẹli lọ nado yinuwa taidi wẹnsagun Jehovah tọn; ṣigba e ma pọ́n ehe hlan di nuhe de e pò nado dọhona gbẹtọvi mapenọ de. E bẹjẹeji po nudọdomẹ de po. Be mí sọgan plọn nude sọn apajlẹ enẹ mẹ ya? Mí dona to gbesisọ mẹ nado nọ dọnudo mẹdevo lẹ bo nọ na yé tuli. Po hogbe kleun delẹ po, mí sọgan gọalọna mẹdevo lẹ, bo hẹn yé deji dọ yé yin apadewhe omẹ Jehovah tọn lẹ tọn nugbonugbo.

Paulu wá yọ́n mẹsusu to agun he tin to Asia Pẹvi po Europe po lẹ mẹ. To wekanhlanmẹ etọn lẹ mẹ, ewọ yí nudọdomẹ etọn lẹ hlan omẹ taun-taun delẹ. Mí mọ ehe to Lomunu lẹ weta 16tọ mẹ. Paulu yí nudọdomẹ  etọn hlan Klistiani hatọ susu lẹ. E donù Febe go bo ylọ ẹ dọ, “mẹmẹyọnnu mítọn,” podọ e na tuli mẹmẹsunnu lẹ nado “kẹalọyi i to Oklunọ mẹ to aliho he jẹna omẹ wiwe lẹ mẹ bo gọalọna ẹn to nudepope he mẹ e na tindo nuhudo te.” Paulu dọnudo Pliska po Akuila po dọ, “e ma yin yẹn dopo kẹdẹ wẹ to pẹdona yé gba, ṣigba agun he tin to akọta lẹ mẹ lẹpo ga.” E dọnudo mẹdelẹ he ma yin yinyọnẹn na taun tọn to egbehe bo dọ dọ, “mẹyiwanna ṣie Epenetu” gọna “Tlifena po Tlifosa po, yèdọ yọnnu lọ lẹ he to azọ́n sinsinyẹn wà to Oklunọ mẹ.” Mọwẹ, Paulu desọn ojlo mẹ bo dọnudo mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu etọn lẹ po.—Lom. 16:1-16.

Yí nukun homẹ tọn do pọ́n ayajẹ he ehe hẹnwa na yé nado yọnẹn dọ yè gbọn owanyi dali flinnu jẹ emi ji. Lehe enẹ na ko hẹn owanyi yetọn na Paulu podọ na ode awetọ siso deji do sọ! Podọ, e họnwun dọ nudọdomẹ owanyinọ enẹlẹ sisè na ko na tuli Klistiani devo lẹ, bo gọalọna yé nado nọtegli to yise mẹ. Mọwẹ, nudọdomẹ he nọ dohia dọ mí tindo ojlo nujọnu tọn na mẹde gọna mẹpipa nọ hẹn họntọnjiji lẹ lodo bo nọ kọ̀n devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ dopọ.

To whenue Paulu jẹte to bato-glintẹn Puteoli tọn bo dedo Lomu, Klistiani lẹdo lọ tọn lẹ wá hùwaji nado wá pé e. Tlolo he Paulu mọ yé hlan, e “dopẹna Jiwheyẹwhe bo mọ adọgbigbo yí.” (Owalọ 28:13-15) To whedelẹnu, nuhe mí sọgan wà poun wẹ nado konu yẹsẹ kavi bayi alọ nado dọnudomẹ. Ṣigba, enẹ lọsu sọgan na tulimẹ, vlavo mẹde he jẹflumẹ kavi to awubla mẹ.

Nuhudo tin dọ devi Jakọbu ni namẹ ayinamẹ sinsinyẹn. Klistiani delẹ lẹzun ayọdetọ to gbigbọ-liho, na yé to họntọnji hẹ aihọn lọ wutu. (Jak. 4:4) Ṣigba, doayi lehe Jakọbu bẹ wekanhlanmẹ etọn jẹeji do go:

“Jakọbu, afanumẹ Jiwheyẹwhe po Oklunọ Jesu Klisti po tọn, hlan hẹnnu 12 he gbàpe lẹ: Yẹn dọnudo mì!” (Jak. 1:1) Ayihaawe ma tin dọ e na bọawuna mẹhe hia wekanhlanmẹ etọn lẹ nado kẹalọyi ayinamẹ etọn, to whenue yé mọdọ nudọdomẹ etọn dohia dọ nudopolọ wẹ yemẹpo yin to nukun Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Mọwẹ, nudọdomẹ po whiwhẹ po sọgan hùn dotẹnmẹ dote nado dọhodopọ etlẹ yin do whẹho sinsinyẹn lẹ ji.

Nudọdomẹ he nọ tindo kọdetọn dagbe dona yin ahundopo tọn bo do owanyi nugbo hia, eyin e tlẹ to kleun. Ehe nọ yinmọ eyin etlẹ taidi dọ mẹde ma doayi e go. (Mat. 22:39) To gbèdopo, mẹmẹyọnnu de to Irelande wá Plitẹnhọ Ahọluduta tọn mẹ to whenue opli jlo na bẹjẹeji te pẹẹ. Dile e to plaplaji, mẹmẹsunnu de lilẹ́ bo konu do e yẹsẹ bosọ dọmọ: “Nawẹ? E yọ́n taun nado mọ we.” Mẹmẹyọnnu lọ sinai poun.

To osẹ delẹ godo, e dọnsẹpọ mẹmẹsunnu lọ bo dọna ẹn dọ, e ko yì ojlẹ delẹ din he emi to jujugbọn ninọmẹ ayimajai tọn de mẹ to whégbè. E dọmọ: “N’to homẹgble ji taun to whèjai enẹ sọmọ bọ n’ko dibla gọ̀n opli. N’ma sọgan flin nususu gando opli lọ go, adavo nudọdomẹ towe. Ehe hẹn ayiha ṣie jai taun. A wanu.”

Mẹmẹsunnu enẹ ma tlẹ yọnẹn dọ nudọdomẹ kleun etọn tindo nuyiwadomẹji sinsinyẹn mọnkọ. E dọmọ: “To whenue mẹmẹyọnnu lọ dọ dagbe he hogbe kleun enẹlẹ wà na ẹn na mi, homẹ ṣie hùn taun dọ n’dovivẹnu mọnkọ. Ehe wà dagbe na yẹnlọsu.”

Sọlomọni wlan dọmọ: “Dlan akla towe do osin nukunmẹ, na hiẹ na gọ̀ ẹ mọyi to azán susu godo.” (Yẹwh. 11:1) Eyin mí nọ yọnẹn dọ nujọnu wẹ e yin nado nọ dọnudo mẹdevo lẹ, titengbe Klistiani hatọ lẹ, mí na wà dagbe na yé podọ na míde. Enẹwutu, mì gbọ mí ni ma nọ yí nukunpẹvi do pọ́n huhlọn he nudọdomẹ de sọgan tindo gbede blo.