“NAWE.” Hogbe enẹ wẹ Jesu nọ yizan to whedelẹnu nado ylọ mẹhe yin vijinu awetọnọ lẹ. Di apajlẹ, to whenue e jlo na hẹnazọ̀ngbọna mẹhe tindo oblọ agbasa tọn bo nọ zọ̀n tọ́tọ́ na owhe 18 de, e dọmọ: “Nawe, hiẹ yin tuntundote sọn awutu towe mẹ.” (Luku 13:10-13) Jesu tlẹ nọ zan aliho mẹyiylọ tọn paa ehe, he nọ yin pinpọnhlan to ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ taidi nuyiwa sisi tọn to whenue e to hodọna onọ̀ etọn titi. (Joh. 19:26; 20:13) Ṣigba, hogbe devo sọ tin he nọ do sisi hia humọ.

Biblu nọ yí hogbe vonọtaun de zan nado do homẹdagbe po awuvẹmẹ po hia to whenue e to alọdlẹndo yọnnu delẹ. Jesu yí hogbe enẹ zan to whenue e dọhona nawe de he ko jẹazọ̀n hùndidi tọn na owhe 12. Aliho he mẹ e dọnsẹpọ Jesu te ma sọgbe hẹ Osẹ́n Jiwheyẹwhe tọn mlẹnmlẹn, na osẹ́n lọ dọ dọ mẹhe tin to ninọmẹ etọn mẹ yin mawé. Gbẹtọ lẹ sọgan tẹkudeji dọ e dona nọla na mẹdevo lẹ na ninọmẹ etọn wutu. (Lev. 15:19-27) Ṣigba, ninọmẹ flumẹjijẹ tọn mẹ wẹ e te. Na nugbo tọn, “e ko jiya susu to alọ dotozọ́nwatọ voovo lẹ tọn mẹ bo ko zan nutindo etọn lẹpo bọ e ma pọnte na ẹn, kakatimọ e ylan deji wẹ.”—Malku 5:25, 26.

Nawe lọ wà dẹẹdẹ bo dín ali gbọn gbẹtọgun lọ mẹ, dọnsẹpọ Jesu gbọn godo bo doalọ okẹ̀yẹ̀ awugbó etọn tọn go. Hùndidi etọn sọ doalọte to afọdopolọji! Nawe lọ donukun dọ mẹde ma na doayi emi go, ṣigba Jesu kanse dọmọ: “Mẹnu wẹ doalọ go e?” (Luku 8:45-47) To whenẹnu, nawe he to budi bo to sisọsisọ lọ wá jẹklo to Jesu nukọn “bosọ dọ nugbo lọ lẹpo na ẹn.”—Malku 5:33.

Nado hẹn nawe lọ voawu, Jesu yí homẹdagbe do dọna ẹn dọmọ: “Gboadọ, viyọnnu ṣie!” (Mat. 9:22) Sọgbe hẹ weyọnẹntọ Biblu tọn lẹ, hogbe Heblugbe po Glẹkigbe tọn lẹ po he yin lilẹdo “viyọnnu” sọgan yin yiyizan to aliho he ma yin tlọlọ mẹ nado do “homẹdagbe po awuvẹmẹ po” hia. Jesu zindonukọn nado vọ́ jide na ẹn dogọ po hogbe ehelẹ po dọmọ: “Yise towe ko hẹn we jẹgangan. Yì to jijọho mẹ, bo yin azọ̀nhẹngbọna sọn azọ̀n sinsinyẹn towe mẹ.”—Malku 5:34.

“Viyọnnu.” Hogbe enẹ wẹ dawe adọkunnọ Islaelivi lọ Boazi yí do ylọ Luti Moabinu lọ. Ewọ lọsu tindo whẹwhinwhẹ́n nado to budi na e to wélu-wé to ogle bale tọn dawe he e ma yọnẹn de tọn mẹ wutu. Boazi dọmọ: “Viyọnnu ṣie, dotó mi.” Enẹgodo, e na tuli Luti nado zindonukọn bo to wélu-wé to ogle etọn lẹ mẹ. Luti dẹ́ do odò to Boazi nukọn bo kanse e nuhewutu ewọ do dó homẹdagbe hia emi sọmọ, yèdọ emilẹ mẹhe yin jonọ de. Boazi sọ vọ́ jide na ẹn dogọ to gblọndo etọn mẹ dọmọ: “Linlin ko yin nina mi to gigọ́ mẹ gando nuhe a wà na asu-nọ̀ towe [Naomi asuṣiọsi lọ go] . . . Na Jehovah ni suahọ we na nuhe a ko wà lẹ.”—Luti 2:8-12.

Apajlẹ dagbe nankọ die Jesu po Boazi po yin na Klistiani he yin mẹho agun tọn lẹ! To whedelẹnu, mẹho awe sọgan jlo na dọho hẹ yọnnu Klistiani he tindo nuhudo alọgọ po tulinamẹ po tọn sọn Owe-wiwe lẹ mẹ de. To whenue yé ko biọ anademẹ Jehovah tọn to odẹ̀ mẹ bo ko yí sọwhiwhe do dotoaina nuhe mẹmẹyọnnu yetọn jlo na dọ godo, mẹho lọ lẹ na penugo nado vọ́ jide na ẹn bosọ na ẹn tuli sọn Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ.—Lom. 15:4.