Be A to Fibẹtado Dín to Jehovah mẹ Ya?
“Jehovah nọ to ogbẹ̀ devizọnwatọ etọn lẹ tọn fligọ; mẹdepope he nọ dín fibẹtado to ewọ mẹ ma na yin whẹgbledo.”—SALM. 34:22.
1. Numọtolanmẹ tẹlẹ wẹ devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ saba tindo, na ylandonọ he mí yin wutu?
“GBẸTỌ tapònọ he yẹn yin!” (Lom. 7:24) Devizọnwatọ nugbonọ Jiwheyẹwhe tọn susu wẹ ko yí hogbe apọsteli Paulu tọn ehelẹ nkọ zan whlasusu. Mímẹpo wẹ nọ jiya ylando he mí dugu etọn lọ tọn, podọ whenue nuyiwa mítọn lẹ ma sọgbe hẹ ojlo vẹkuvẹku mítọn nado hẹn homẹ Jehovah tọn hùn, mí sọgan nọ mọ míde di tapònọ. Klistiani he ko waylando sinsinyẹn delẹ sọgan nọ lẹndọ emi ma jẹna jonamẹ Jiwheyẹwhe tọn.
2. (a) Nawẹ Salmu lẹ 34:22 dohia dọ numọtolanmẹ whẹhuhu tọn ma dona nọ yinuwado devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ ji zẹjlẹgo gbọn? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe mẹ? (Pọ́n apotin lọ “ Nuplọnmẹ Kavi Ohia Nuhe Na Wá Jọ Tọn?”)
2 Etomọṣo, Owe-wiwe lẹ hẹn mí deji dọ numọtolanmẹ whẹhuhu tọn ma dona nọ yinuwado mẹhe nọ dín fibẹtado to Jehovah mẹ lẹ ji zẹjlẹgo. (Hia Salmu lẹ 34:22.) Etẹwẹ e zẹẹmẹdo nado dín fibẹtado to Jehovah mẹ? Afọdide tẹlẹ wẹ mí dona ze nado mọ lẹblanu po jonamẹ Jehovah tọn po yí? Nulinlẹnpọn do tito tòdaho fibẹtado tọn lẹ tọn he yin zizedai to Islaeli hohowhenu tọn mẹ ji na gọalọna mí nado mọ gblọndo kanbiọ enẹlẹ tọn. Nugbo wẹ dọ, alẹnu Osẹ́n tọn glọ wẹ tito ehe yin zizedai te, yèdọ alẹnu he yin tẹndiọna to Pẹntikọsti owhe 33 W.M. tọn. Ṣigba, flindọ Jehovah dè wẹ Osẹ́n lọ wá sọn. Enẹwutu, tito tòdaho fibẹtado tọn lẹ tọn lọ gọalọna mí nado yọ́n nukun he Jehovah nọ yí do pọ́n ylando, ylanwatọ lẹ po lẹnvọjọ po. Jẹnukọn whẹ́, mì gbọ mí ni gbadopọnna lẹndai tòdaho ehelẹ tọn po lehe yé nọ yin yiyizan do po to kleun mẹ.
“MÌ DE TÒDAHO FIBẸTADO TỌN . . . LẸ NA MÌDE”
3. Nawẹ Islaelivi lẹ nọ penukundo whẹho mẹhe hùmẹ sọn ojlo mẹ wá de tọn go gbọn?
3 Jehovah nọ ylọ hùnsọndai depope he wá aimẹ to Islaeli hohowhenu tọn mẹ dọ nujọnu. Mẹdepope he hùmẹ sọn ojlo mẹ wá nọ yin hùhù gbọn hẹnnumẹ sunnu he gando mẹhe kú lọ go hugan de dali, he nọ yin yiylọdọ “ahọsuyitọ ohùn tọn lọ.” (Sọh. 35:19) Enẹ nọ basi ovẹsè na ohùn homẹvọnọ tọn he yin sinsọndai lọ. Ylanwatọ lẹ hùhù to afọdopolọji basi hihọ́na Aigba Pagbe tọn lọ sọn hẹnflu si, na Jehovah degbe dọmọ: “Mìwlẹ ma dona hẹn aigba he ji mì nọ nọ̀ lọ flu gba, na ohùn [gbẹtọ tọn sinsọndai] nọ hẹn aigba flu.”—Sọh. 35:33, 34.
4. Nawẹ whẹho mẹhe hùmẹ to mayọnẹn mẹ de tọn nọ yin nukunpedego gbọn to Islaeli?
4 Ṣigba, nawẹ Islaelivi lẹ nọ penukundo whẹho mẹhe hùmẹ to mayọnẹn mẹ de tọn go gbọn? Dile etlẹ yindọ hlọnhutọ he hùmẹ to mayọnẹn mẹ lọ ma desọn ojlo mẹ nado wàmọ, e gbẹ́ hùwhẹ ohùn homẹvọnọ tọn sinsọndai tọn. (Jen. 9:5) Etomọṣo, dotẹnmẹ yin nina ẹn gbọn lẹblanu dali nado họnyi dopo to tòdaho fibẹtado tọn ṣidopo lọ lẹ mẹ, na ahọsuyitọ ohùn tọn lọ nikaa hù i. To finẹ, e sọgan mọ hihọ́ yí. Hlọnhutọ he hùmẹ to mayọnẹn mẹ lọ dona gbọṣi tòdaho fibẹtado tọn lọ mẹ kakajẹ whenue yẹwhenọ daho lọ na kú.—Sọh. 35:15, 28.
5. Nawẹ tito tòdaho fibẹtado tọn lẹ tọn sọgan gọalọna mí nado yọ́n Jehovah dogọ gbọn?
5 E ma yin gbẹtọvi de wẹ magbe nado de tòdaho ehelẹ taidi tòdaho fibẹtado tọn lẹ. Jehovah lọsu wẹ degbena Jọṣua dọ: “Dọna Islaelivi lẹ dọmọ, ‘Mì de tòdaho fibẹtado tọn . . . lẹ na mìde.’” Yé sọ “klan tòdaho ehelẹ do wiwe.” (Jọṣ. 20:1, 2, 7, 8) To whenuena e yindọ Jehovah lọsu wẹ de tòdaho ehelẹ dovo nado yin yiyizan to aliho vonọtaun mẹ, mí gán kanse míde dọ: Nawẹ tito ehe hẹn lẹblanu Jehovah tọn họnwun na mí dogọ gbọn? Podọ, etẹwẹ e plọn mí gando lehe mí gán dín fibẹtado to ewọ mẹ to egbehe do go?
“HLỌNHUTỌ LỌ DONA . . . JẸWHẸ EDE TỌN NA MẸHO” LẸ
6, 7. (a) Basi zẹẹmẹ azọngban mẹho lẹ tọn nado dawhẹna hlọnhutọ he hùmẹ to mayọnẹn mẹ de. (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.) (b) Naegbọn e do yin nuyọnẹnnu dọ mẹhe họ̀njẹgbé de ni yì mẹho lẹ dè?
6 To whenue mẹde hùmẹ to mayọnẹn mẹ bo họ̀njẹgbé, e dona “jẹwhẹ ede tọn na mẹho” lẹ to họngbo tòdaho fibẹtado tọn he mẹ e họnyi lọ tọn ji. Mẹhe to finẹ lẹ dona yí i po homẹdagbe po. (Jọṣ. 20:4) To ojlẹ vude godo, e nọ yin didohlan mẹho tòdaho he mẹ e hùmẹ te lẹ tọn dè, bọ yé nọ dọ owhẹ̀ etọn. (Hia Sọha lẹ 35:24, 25.) Kiki eyin yé wá tadona kọ̀n dọ mayọnẹn mẹ wẹ mẹhe họ̀njẹgbé lọ hùmẹ te wẹ e sọgan lẹkọyi tòdaho fibẹtado tọn lọ mẹ.
7 Etẹwutu mẹho lẹ do nọ dádo whẹho lọ mẹ? Nado hẹn agun Islaeli tọn do wiweji bo gọalọna hlọnhutọ he hùmẹ to mayọnẹn mẹ lọ nado mọaleyi sọn lẹblanu Jehovah tọn mẹ wutu wẹ. Weyọnẹntọ he nọ basi zẹẹmẹ do Biblu ji de wlan dọ eyin mẹhe hùmẹ lọ dovọ́na anademẹ lọ nado họnyi mẹho lẹ dè, “be ewọ lọsu wẹ wà ede-nú.” E sọ yidogọ dọmọ: “Ohùn etọn na to okọ̀ na ewọ lọsu, na e ma yí nuhe Jiwheyẹwhe ko wleawu etọn dai nado basi hihọ́na ẹn lọ zan wutu.” Alọgọ tin-to-aimẹ na hlọnhutọ he hùmẹ to mayọnẹn mẹ lọ, amọ́ ewọ lọsu wẹ dona dín alọgọ enẹ bo kẹalọyi i. Eyin e ma họnyi dín fibẹtado to dopo to tòdaho he Jehovah ko de dovo enẹlẹ mẹ, hẹnnumẹ sẹpọmẹ mẹhe e hù lọ tọn vò nado hù i.
8, 9. Naegbọn Klistiani he waylando sinsinyẹn de dona dọnsẹpọ mẹho agun tọn lẹ nado biọ alọgọ?
8 To egbehe, eyin Klistiani de hùwhẹ ylando sinsinyẹn de tọn, e dona dín alọgọ mẹho agun tọn lẹ tọn nado jẹgangan. Naegbọn ehe do yin nujọnu sọmọ? Jẹnukọn whẹ́, Jehovah wẹ ze tito lọ dai dọ mẹho lẹ ni nọ penukundo whẹho ylanwiwa sinsinyẹn tọn lẹ go, dile Ohó etọn dohia do. (Jak. 5:14-16) Awetọ, tito ehe nọ vọ́ huhlọn na ylanwatọ he ko lẹnvọjọ lẹ nado gbọṣi nukunpedomẹgo Jiwheyẹwhe tọn glọ bo dapana ylanwiwa hinhẹn zun aṣa. (Gal. 6:1; Heb. 12:11) Atọ̀ntọ, mẹho agun tọn lẹ ko yin azọ́ndena bosọ mọ azọ́nplọnmẹ yí nado vọ́ jide na ylanwatọ he lẹnvọjọ lẹ bo de awufiẹsa po numọtolanmẹ whẹhuhu tọn yetọn po pò. Jehovah ylọ mẹho ehelẹ dọ “fibẹtado de sọn yujẹhọn nù.” (Isa. 32:1, 2, odò.) Be a ma kọngbedopọ dọ dohia lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn de wẹ tito ehe yin ya?
9 Devizọnwatọ Jiwheyẹwhe tọn susu wẹ ko mọ kọgbọ he nọ wá sọn alọgọ mẹho agun tọn lẹ tọn dindin mẹ. Di apajlẹ, mẹmẹsunnu de he nọ yin Daniel waylando sinsinyẹn de, amọ́ e whleawu na osun susu nado dọnsẹpọ mẹho lẹ. E yigbe dọ: “Na ojlẹ susu sọmọ ko juwayi wutu, n’lẹndọ nude masọ tin he mẹho lẹ gán wà do gọalọna mi. Etomọṣo, n’nọ to nuhe ko jọ wayi lẹ flin mapote bo nọ to nukundo kọdetọn nuṣiwa ṣie lẹ tọn. Podọ eyin n’to dẹ̀ho hlan Jehovah, n’nọ mọdọ n’dona vẹvẹna ẹn na nuhe n’ko ṣiwà wayi lẹ whẹpo do dọ nudevo depope na ẹn.” To godo mẹ, Daniel wá dín alọgọ mẹho lẹ tọn. E dọ gando ninọmẹ etọn hoho go dọmọ: “Nugbo wẹ dọ, n’dibu nado dọnsẹpọ yé. Amọ́ to enẹgodo, e taidi dọ mẹde ze agbàn pinpẹn de sẹ̀ sọn abọ́ ji na mi wẹ nkọ. Todin, n’gán dọnsẹpọ Jehovah matin aliglọnnamẹnu depope.” Daniel ko wá tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwe de, podọ to agọe e yin pipà taidi devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn.
“HLỌNHUTỌ LỌ DONA HỌNYI DOPO TO TÒDAHO EHELẸ MẸ”
10. Whẹpo lẹblanu nido yin didohia hlọnhutọ he hùmẹ to mayọnẹn mẹ de, afọdide nujikudo tọn tẹwẹ e dona ze?
10 Hlọnhutọ he hùmẹ to mayọnẹn mẹ lọ dona ze afọdide delẹ whẹpo lẹblanu nido yin didohia ẹ. E dona họnyi tòdaho fibẹtado tọn he sẹpọ ẹ hugan mẹ. (Hia Jọṣua 20:4.) E na vẹawu dọ hlọnhutọ de ni yí nukunpẹvi do pọ́n whẹho ehe; eyin ogbẹ̀ etọn vẹna ẹn, e dona yawu họnyi tòdaho enẹ mẹ bo gbọṣi finẹ. Ehe na biọ avọ́sinsan delẹ to e si. E dona jo agbasazọ́n etọn, vivomẹninọ to owhé etọn gbè po mẹdekannujẹ etọn nado nọ tọ́nwhẹ̀n po do—kakajẹ whenue yẹwhenọ daho lọ na kú. * (Sọh. 35:25) Amọ́, avọ́sinsan ehelẹ doale. Eyin hlọnhutọ lọ tọ́n sọn tòdaho fibẹtado tọn lọ mẹ, enẹ na dohia dọ e yí nukunpẹvi do pọ́n ohùn he e ko sọndai lọ, podọ ogbẹ̀ etọn na tin to owù mẹ.
11. Afọdide tẹlẹ wẹ Klistiani he lẹnvọjọ de dona ze nado dohia dọ emi ma nọ yí nukunpẹvi do pọ́n lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn?
11 Mọdopolọ to egbehe, ylanwatọ he lẹnvọjọ lẹ dona ze afọdide delẹ nado mọaleyi sọn lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn mẹ. Mí dona jo aṣa ylanwiwa tọn do petepete, bo nọla e ma yin na ylando sinsinyẹn lẹ kẹdẹ, ṣigba na ylando flinflin he nọ planmẹ jẹ ylanwiwa sinsinyẹn mẹ lẹ lọsu. Apọsteli Paulu basi zẹẹmẹ afọdide he Klistiani Kọlinti tọn he lẹnvọjọ lẹ ze lẹ tọn to gbọdo glọ dọmọ: “Mì pọ́n vivẹnudido daho he mẹ hinhẹn mì blawu to aliho Jiwheyẹwhe tọn mẹ ko dekọtọn do na mì, mọwẹ, whẹsuna mìde titi, mọwẹ, homẹgble, mọwẹ, obu, mọwẹ, ojlo vẹkuvẹku, mọwẹ, zohunhun, mọwẹ, nuṣiwa vivọjlado!” (2 Kọl. 7:10, 11) Vivẹnudido vẹkuvẹku nado jo aṣa ylanwiwa tọn do nọ dohia Jehovah dọ mí ma yin vọdonanutọ, podọ mí ma nọ donukun dọ mí na mọ lẹblanu etọn yí janwẹ.
12. Etẹlẹ wẹ e sọgan biọ dọ Klistiani de ni yí do sanvọ́ nado to lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn mọyi zọnmii?
12 Etẹwẹ e sọgan biọ dọ Klistiani de ni yí do sanvọ́ nado to lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn mọyi zọnmii? E dona wleawufo nado yí nuhe tlẹ họakuẹ na ẹn lẹ do sanvọ́ eyin onú enẹlẹ sọgan sisẹ́ ẹ nado waylando. (Mat. 18:8, 9) Eyin họntọn delẹ nọ sisẹ́ we nado wà nuhe Jehovah gbẹwanna lẹ, be a na sánkanna gbẹdido hẹ yé ya? Eyin ahàn sinsinyẹn nùnù do jlẹkaji wẹ yin nuhahun towe, be a na yigbe nado họ̀nna ninọmẹ he sọgan hẹn we nado nùahàn zẹjlẹgo lẹ ya? Eyin ojlo fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn wẹ a to ahidi hẹ, be a nọ dapana sinima, nọtẹn Intẹnẹt tọn, kavi nuwiwa he sọgan fọ́n linlẹn mawé lẹ dote to ahun towe mẹ lẹ ya? Flindọ avọ́sinsan depope he mí basi nado hẹn tenọgli mítọn hlan Jehovah go doale. Nude ma nọ sayanamẹ sọ numọtolanmẹ lọ dọ Jiwheyẹwhe ko jomẹdo. To ojlẹ dopolọ mẹ, nude ma nọ hẹn ayajẹ wá hú numọtolanmẹ lọ dọ mí to vivi “owanyi nugbo madopodo” etọn tọn dù.—Isa. 54:7, 8.
“YÉ NASỌ YIN FIBẸTADO DE NA MÌ”
13. Basi zẹẹmẹ nuhewutu mẹhe họ̀njẹgbé de sọgan tindo numọtolanmẹ hihọ́, jijọho po ayajẹ po tọn to tòdaho fibẹtado tọn lọ mẹ.
13 Eyin mẹhe họ̀njẹgbé lọ ko gbẹ́ biọ tòdaho fibẹtado tọn lọ mẹ, e nọ tin to hihọ́ glọ. Jehovah dọ gando tòdaho enẹlẹ go dọmọ: “Yé nasọ yin fibẹtado de na mì.” (Jọṣ. 20:2, 3) Jehovah ma biọ dọ owhẹ̀ nisọ yin didá na hlọnhutọ lọ na whẹho dopolọ; mọjanwẹ jlọjẹ ma yin nina ahọsuyitọ ohùn tọn lọ nado biọ tòdaho lọ mẹ bo hù mẹhe họ̀njẹgbé lọ do niyẹn. Enẹwutu, mẹlọ masọ nọ dibu dọ yè na yiahọsu to emi go ba. To tòdaho lọ mẹ, e nọ tin to hihọ́ Jehovah tọn glọ bọ ayiha etọn nọ jai. E ma yin gànpa fibẹtado tọn de mẹ wẹ e te. Dotẹnmẹ gbẹ́ hundote na ẹn nado wazọ́n, gọalọna mẹdevo lẹ bosọ sẹ̀n Jehovah to jijọho mẹ to tòdaho lọ mẹ. Mọwẹ, e gán gbẹ́ tindo ayajẹ po pekọ po to gbẹzan etọn mẹ!
Dejido jonamẹ Jehovah tọn go (Pọ́n hukan 14-16)
14. Jidide tẹwẹ Klistiani he lẹnvọjọ de sọgan tindo?
14 Numọtolanmẹ whẹhuhu tọn ko hẹn delẹ to omẹ Jiwheyẹwhe tọn he waylando sinsinyẹn ṣigba bo lẹnvọjọ lẹ mẹ nado nọ mọ yede di mẹhe to “gànpamẹ,” bọ yé tlẹ nọ lẹndọ mẹhe ylando sinsinyẹn ko dohiagona wẹ yé na yin to nukun Jehovah tọn mẹ kakadoi. Eyin numọtolanmẹ he a nọ tindo niyẹn, jaale bo deji dọ eyin Jehovah jonamẹ, ayiha mẹtọn sọgan jai gando lẹblanu etọn go! Daniel he go mí donù wayi mọ nugbo-yinyin ehe tọn. To whenue mẹho lẹ ko domẹplọnlọ e go bo gọalọna ẹn nado vọ́ tindo ayihadawhẹnamẹnu wiwe de godo, e dọmọ: “N’mọdọ agbọ́ ṣie jẹdò. Whenue whẹho lọ ko yin nukunpedego dile e jẹ do, n’masọ dona to whẹ̀do dee ba. Ylando lọ ko yin jijona, bọ ohó fó. Dile Jehovah dọ do, e nọ bẹ agbàn pinpẹn mítọn lẹ yì bo nọ ze yé do fie dẹn taun do mí. Mí ma nasọ mọ yé gbede ba.” To whenue mẹhe họ̀njẹgbé lọ ko biọ tòdaho fibẹtado tọn lọ mẹ godo, e masọ dona to ahọsuyitọ ohùn tọn lọ flin mapote ba. Mọdopolọ, eyin Jehovah jo ylando mítọn lẹ na mí, mí ma dona dibu dọ e na to whẹjijọ dín nado gọ̀ whẹho lọ fọndote kavi nado dawhẹna mí na nudopolọ.—Hia Salmu lẹ 103:8-12.
15, 16. Nawẹ azọngban Jesu tọn taidi Mẹfligọtọ podọ Yẹwhenọ Daho yidogọna jidide towe to lẹblanu Jiwheyẹwhe tọn mẹ gbọn?
15 Na nugbo tọn, míwlẹ tlẹ sọ tindo whẹwhinwhẹ́n susu hú Islaelivi lẹ nado dejido lẹblanu Jehovah tọn go. To whenue Paulu ko dọ dọ emi yin tapònọ na emi nọ gboawupo nado setonuna Jehovah mlẹnmlẹn wutu godo, e yidogọ dọmọ: “Opẹ́ wẹ na Jiwheyẹwhe gbọn Jesu Klisti Oklunọ mítọn gblamẹ!” (Lom. 7:25) Mọwẹ, mahopọnna ahididi Paulu tọn hẹ ylando po nuhe e ko ṣiwà wayi bo lẹnvọjọ sọn e mẹ lẹ po, e dejido jonamẹ Jiwheyẹwhe tọn gbọn Jesu gblamẹ go. Taidi Mẹfligọtọ mítọn, Jesu nọ klọ́ ayihadawhẹnamẹnu mítọn wé bo nọ na mí jijọho ahun mẹ tọn. (Heb. 9:13, 14) Taidi Yẹwhenọ Daho mítọn, “ewọ . . . penugo ga nado whlẹn mẹhe to dindọnsẹpọ Jiwheyẹwhe gbọn ewọ gblamẹ lẹ gán mlẹnmlẹn, na ewọ tin to ogbẹ̀ to whepoponu nado vẹvẹ do ota yetọn mẹ wutu.” (Heb. 7:24, 25) Eyin azọngban yẹwhenọ daho tọn nọ hẹn Islaelivi lẹ deji dọ ylando yetọn lẹ na yin jijona yé, nẹmunẹmu wẹ sinsẹ̀nzọn Yẹwhenọ Daho mítọn Jesu tọn ma na hẹn mí deji dọ mí “sọgan mọ lẹblanu po nukundagbe majẹhẹ po yí he na gọalọna mí to ojlẹ sisọ mẹ.”—Heb. 4:15, 16.
16 Enẹwutu, nado dín fibẹtado to Jehovah mẹ, nọ do yise hia to avọ́sinsan Jesu tọn mẹ. Ma nọ lẹndọ ofligọ lọ na hẹn ale wá na gbẹtọ susu poun blo. Kakatimọ, tindo yise dọ ofligọ lọ gando gowe tlọlọ. (Gal. 2:20, 21) Tindo yise dọ ofligọ lọ wẹ yin dodonu jona ylando towe lẹ tọn. Tindo yise dọ ofligọ lọ ze todido ogbẹ̀ madopodo tọn donukọnna we. Nunina de wẹ avọ́sinsan Jesu tọn yin bọ Jehovah na we.
17. Naegbọn a dona jlo nado nọ dín fibẹtado to Jehovah mẹ?
17 Tòdaho fibẹtado tọn lẹ yin dohia lẹblanu Jehovah tọn. Gbọnvona dọ Jiwheyẹwhe yí tito ehe zan nado zinnudo wiwe-yinyin ogbẹ̀ tọn ji, e sọ do lehe mẹho lẹ nọ gọalọna mí do hia, gọna nuhe lẹnvọjọ nujọnu tọn zẹẹmẹdo po nuhewutu mí sọgan deji mlẹnmlẹn do jonamẹ Jehovah tọn go po. Be a to fibẹtado dín to Jehovah mẹ ya? Fidevo de masọ tindo hihọ́ humọ! (Salm. 91:1, 2) To hosọ he bọdego mẹ, mí na mọ lehe tòdaho fibẹtado tọn lẹ sọgan gọalọna mí nado hodo apajlẹ Jehovah tọn he ma pé awe to whẹdida dodo po lẹblanu po mẹ do.
^ huk. 10 Sọgbe hẹ owe alọdlẹndonu tọn Ju lẹ tọn delẹ, e yọnbasi dọ hẹnnumẹ sẹpọmẹ hlọnhutọ he hùmẹ to mayọnẹn mẹ lọ tọn lẹ nọ wá gọna ẹn to tòdaho fibẹtado tọn lọ mẹ.
