HỌNTỌN dagbe lẹ nọ họakuẹ taun, podọ họntọnjiji lẹ ma nọ dẹn-to-aimẹ gbọn kosọ dali. To whenue họntọnjiji de jlo na gble, etẹwẹ sọgan gọalọ nado hẹn ẹn dote? Mí sọgan plọn nususu sọn mẹhe go Biblu donù delẹ dè he yin họntọn nugbo lẹ, ṣigba bọ nuhahun sinsinyẹn wá fọndote to ṣẹnṣẹn yetọn.

Taidi lẹngbọhọtọ podọ ahọlu de, ayihaawe ma tin dọ Davidi tindo họntọn dagbe lẹ. Dopo to họntọn enẹlẹ mẹ he sọgan wá ayiha towe mẹ wẹ Jonatani. (1 Sam. 18:1) Ṣigba, Davidi tindo họntọn devo lẹ, taidi yẹwhegán Natani. Biblu ma dọ ojlẹ he mẹ họntọnjiji yetọn bẹjẹeji te taun. Amọ́, to ojlẹ de mẹ Davidi dọ homẹ na Natani dile a sọgan dọna họntọn de do. Davidi jlo na gbá ohọ̀ de na Jehovah. Ahọlu lọ dona ko mọdọ nujọnu wẹ e yin nado sè linlẹn Natani tọn, taidi họntọn de podọ taidi mẹhe tindo gbigbọ Jehovah tọn.—2 Sam. 7:2, 3.

Ṣigba, nude wá jọ he jlo na hẹn họntọnjiji yetọn gble. Ahọlu Davidi deayọ hẹ Bati-ṣeba bo degbe to enẹgodo dọ Ulia, asu nawe lọ tọn ni yin hùhù. (2 Sam. 11:2-21) Na owhe susu,  Davidi ko yin nugbonọ na Jehovah bo tẹdo dodowiwa go. Ṣigba, e wá waylando sinsinyẹn enẹ! Etẹwẹ do ahọlu dagbe ehe nado wà onú mọnkọ? Be e ma sọgan ko mọdọ nuhe ylan taun wà gbé wẹ emi ja wá? Be e lẹndọ emi sọgan whlá ẹ do Jiwheyẹwhe wẹ ya?

Etẹwẹ Natani na wà? Be e na dike mẹdevo lao ni hẹn whẹho lọ yì ahọlu dè wẹ ya? Mẹdelẹ ko mọnukunnujẹ lehe Davidi kàn ayiha do bọ Ulia do yin hùhù mẹ. Po enẹ po, naegbọn Natani na kita etọn do whẹho ehe mẹ, yèdọ whẹho de he sọgan hẹn họntọnjiji ojlẹ dindẹn tọn yetọn gble? Natani tlẹ sọgan ze ogbẹ̀ ede tọn do owù mẹ eyin e donù whẹho lọ mẹ. To popolẹpo mẹ, Davidi ko degbe bọ Ulia homẹvọnọ lọ yin hùhù.

Ṣigba, hoyidọtọ Jiwheyẹwhe tọn de wẹ Natani yin. Yẹwhegán lọ yọnẹn dọ eyin emi nabọẹ do whẹho lọ ji, haṣinṣan emitọn hẹ Davidi ma na taidi dai tọn ba podọ ayihadawhẹnamẹnu emitọn na dotukla emi. Họntọn etọn Davidi ko wà nude he Jehovah gbẹwanna. Ahọlu lọ tindo nuhudo alọgọ tọn taun nado vọ́ haṣinṣan etọn hẹ Jehovah jlado. Mọwẹ, Davidi do hudo họntọn dagbe de tọn. Họntọn mọnkọ wẹ Natani yin. E de nado dọhodo whẹho lọ ji gbọn apajlẹ de yiyizan dali he na jẹ ahun Davidi he ko yin lẹngbọhọtọ de pọ́n lọ tọn mẹ. Natani do owẹ̀n Jiwheyẹwhe tọn, ṣigba e wàmọ to aliho he mẹ Davidi sọgan mọnukunnujẹ obá he mẹ nuṣiwa etọn ylan jẹ mẹ bo yin whinwhàn nado yinuwa.—2 Sam. 12:1-14.

Etẹwẹ a na wà eyin a tindo họntọn de he jai jẹ nuṣiwa kavi ylando sinsinyẹn de mẹ? A sọgan yin whiwhlepọn nado lẹndọ nuṣiwa etọn lẹ didohia ẹ na hẹn họntọn mìtọn gble. Kavi a sọgan lẹndọ walọ ylankan etọn didegbà na mẹho lẹ, yèdọ mẹhe sọgan gọalọna ẹn to gbigbọ-liho lẹ na yin nuyiwa pàdudu tọn. Etẹwẹ a na wà?

Gianni he go mí donù to bẹjẹeji flindọ: “N’mọdọ nude diọ. Maurizio masọ nọ hùndonuvo na mi di dai ba. N’basi dide nado dọnsẹpọ ẹ dile e ma tlẹ bọawuna mi paali nado wàmọ sọ. N’nọ kanse dee dọ: ‘Etẹ n’sọgan dọna ẹn din bọ e ma ko yọnẹn? Nuyiwa etọn sọgan dobu!’ Ṣigba, to whenue n’flin nuhe mí ko plọn dopọ lẹpo, n’mọ huhlọn yí nado dọho hẹ ẹ. Maurizio ko yinuwa hẹ yẹnlọsu domọ pọ́n to whenue n’do nuhudo alọgọ tọn. N’ma jlo dọ gbẹ́ mítọn ni gbà, ṣigba ojlo ṣie wẹ yindọ n’ma gọalọna ẹn, na onú etọn nọ duahunmẹna mi wutu.”

Maurizio yidogọ dọ: “Gianni dọ hójọhó na mi—podọ owhẹ̀ etọn whẹ́n. N’yọnẹn dọ kọdetọn nudide ylankan ṣie lẹ tọn ma yin owhẹ̀ etọn kavi Jehovah tọn. Enẹwutu, n’kẹalọyi mẹplọnlọ podọ to ojlẹ de godo, n’gọ̀ jẹgangan to gbigbọ-liho.”

Davidi tindo gbẹdohẹmẹtọ devo lẹ he yí nugbonọ-yinyin do nọgodona ẹn to ojlẹ sinsinyẹn lẹ mẹ. Dopo to omẹ ehelẹ mẹ wẹ Huṣai, mẹhe Biblu dlẹnalọdo taidi “họntọn Davidi tọn.” (2 Sam. 16:16; 1 Otàn. 27:33) Vlavo ahọluzọnwatọ họ̀nmẹ tọn he yin họntọn podọ gbẹdohẹmẹtọ ahọlu tọn de wẹ e yin, enẹ wẹ mẹhe nọ penukundo whẹho aṣli tọn lẹ go to whedelẹnu.

To whenue visunnu Davidi tọn Absalọmi hò gánzinpo lọ yí, Islaelivi susu wẹ nọ adà Absalọmi tọn mẹ, ṣigba Huṣai ma wàmọ. To whenue Davidi họ̀njẹgbé Huṣai yì e dè. E vẹna Davidi taun dọ visunnu emitọn titi podọ mẹhe go emi dejido delẹ zan emi. Ṣigba, Huṣai gbẹ́ yin nugbonọ na ẹn, bo to gbesisọ mẹ nado ze ogbẹ̀ ede tọn do owù mẹ podọ nado wà nude he na hẹn sébibla lọ gble. Huṣai wàmọ, e ma yin na e jlo na hẹn azọngban etọn taidi ahọluzọnwatọ họ̀nmẹ tọn de di wutu poun gba. Kakatimọ, e yinuwa taidi họntọn nugbo de.—2 Sam. 15:13-17, 32-37; 16:15–17:16.

To egbehe, homẹhunnu wẹ e nọ yin nado mọdọ kanṣiṣa pẹkipẹki he tin to mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu lẹ po ṣẹnṣẹn ma sinai do azọ́ndenamẹ kavi azọngban depope he yé tindo to agun mẹ ji. Na nugbo tọn, gbọn  nuyiwa yetọn dali, yé nọ to didọ dọ, “Họntọn towe wẹ n’yin, e ma yin na mananọmawà wutu, ṣigba na a họakuẹ na mi wutu.”

Nuhe mẹmẹsunnu de he nọ yin Federico tindo numimọ etọn niyẹn. Po alọgọ họntọn vivẹ́ etọn Antonio tọn po, e lùn ojlẹ sinsinyẹn gbẹzan etọn tọn de tọ́n. Federico dọmọ: “Whenue Antonio sẹtẹn wá agun mítọn mẹ, e ma dẹn bọ mí lẹzun họntọn. Mí omẹ awe lẹ yin devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn, podọ mí nọ yiwanna azọ́nwiwa dopọ. To ojlẹ vude godo, e yin pipà taidi mẹho agun tọn. Gbọnvona dọ e yin họntọn ṣie, e sọ yin apajlẹ dagbe de na mi to gbigbọ-liho.” Ṣigba Federico wá ṣinuwa. E yawu biọ alọgọ to gbigbọ-liho, amọ́ e masọ pegan nado yin gbehosọnalitọ kavi devizọnwatọ ba. Nawẹ Antonio yinuwa gbọn?

Federico flindọ: “N’sọgan mọdọ Antonio vẹawu mi. E wà nuhe go e pé lẹpo nado gọalọna mi to numọtolanmẹ-liho. Ahunmẹdunamẹnu etọn wẹ yindọ n’ma gọ̀ jẹgangan to gbigbọ-liho podọ e ma jo mi do paali. E na tuli mi nado gọ̀ huhlọn mọyi to gbigbọ-liho podọ ma nado jogbe.” Antonio dọmọ: “N’zan whenu susu dopọ hẹ Federico. N’nọ jlo dọ ni vò bo dọhona mi gando nudepope go, etlẹ yin gando awufiẹsa etọn lẹ go.” Homẹhunnu wẹ e yin dọ dile ojlẹ to yìyì, Federico gọ̀ huhlọn mọyi to gbigbọ-liho whladopo dogọ bo vọ́ yin pipà to nukọn mẹ taidi gbehosọnalitọ podọ devizọnwatọ lizọnyizọnwiwa tọn de. Antonio wá tadona kọ̀n dọmọ: “Mahopọnna dọ mí to sinsẹ̀n to alọnu din to agun voovo mẹ, mí sọ vẹ́ din taun.”

Etẹwẹ na yin numọtolanmẹ towe eyin họntọn alọmayiemẹ de jo we do to whenue a do hudo etọn te hugan? Nuhe nọ gbleawunamẹ sọmọ ma sù. Be a na penugo nado jona ẹn ya? Be haṣinṣan mìtọn na gbẹ́ wá lodo di dai tọn ya?

Lẹnnupọndo nuhe jọ do Jesu go ji to azán godo tọn he e yizan to aigba ji lẹ whenu. E ko yí whenu susu zan dopọ hẹ apọsteli nugbonọ etọn lẹ, ehe zọ́n bọ yé vẹ́ taun. Abajọ Jesu do ylọ yé dọ họntọn emitọn lẹ. (Joh. 15:15) Ṣigba,  etẹwẹ jọ to whenue ewọ yin wiwle? Apọsteli lẹ họnyi. Pita dọ madoadúdẹji dọ emi ma na jo Klunọ emitọn do gbede, ṣigba to ozán enẹlọ pẹẹ mẹ, Pita mọ́n Jesu!—Mat. 26:31-33, 56, 69-75.

Jesu yọnẹn dọ emilẹ ṣo wẹ na pehẹ whlepọn godo tọn emitọn. Etomọṣo, owhẹ̀ etọn whẹ́n nado mọdọ emi yin bublu, bo tlẹ yin awugblena. Ṣigba, flumẹjijẹ, homẹgble kavi numọtolanmẹ eyin n’ko yọnẹn dai tọn kẹnnẹ-kẹnnẹ de ma sọawuhia to hodọdopọ he e tindo hẹ devi etọn lẹ mẹ azán vude to fọnsọnku etọn godo. Jesu ma mọdọ emi dona vọ́ nuṣiwa devi emitọn lẹ tọn slẹ, taidi nuhe yé wà to ozán he mẹ e yin wiwle te.

To vogbingbọn mẹ, Jesu vọ́ jide na Pita po apọsteli devo lẹ po. E dohia dọ emi dejido yé go nugbo gbọn anademẹ lẹ nina yé gando azọ́n mẹpinplọn tọn he yin nujọnu hugan to whenuho gbẹtọvi tọn mẹ go dali. Na Jesu, apọsteli lẹ gbẹ́ yin họntọn etọn lẹ. Owanyi etọn tindo nuyiwadomẹji dẹn-to-aimẹ do yé ji. Yé na wà nuhe go yé pé ma nado sọ jo Klunọ yetọn do ba. Podọ nado dọ hójọhó, yé penukundo azọ́n he Jesu dena hodọtọ etọn lẹ lọ go ganji.—Owalọ 1:8; Kol. 1:23.

Mẹmẹyọnnu de he nọ yin Elvira flin whenue e tindo wiwọ́ hẹ họntọn alọmayiemẹ etọn Giuliana. Elvira dọmọ: “Whenue e dọna mi dọ nuhe n’wà gbleawuna emi, n’jẹflumẹ taun. E do whẹjijọ lẹpo nado gblehomẹ. Ṣigba, nuhe paṣa mi wẹ yindọ onú ṣie po nuhe mẹ nuyiwa ṣie na dekọtọn do po wẹ duahunmẹna ẹn hugan. E nọ vivi na mi to whepoponu dọ e ma ze ayidonugo do nuhe n’ṣiwà do e ji, kakatimọ do awugble he n’to hinhẹnwa dee ji lọ ji. N’dopẹna Jehovah dọ n’tindo họntọn de he hò dagbemẹninọ ṣie pọ́n hugan numọtolanmẹ ewọ lọsu titi tọn lẹ.”

Todin, nawẹ họntọn dagbe de nọ yinuwa gbọn to whenue họntọnjiji yetọn jlo na gble? Họntọn dagbe de nọ desọn ojlo mẹ nado dọ hójọhó to aliho he jọmẹ mẹ to whenue e biọ domọ. Họntọn mọnkọtọn na taidi Natani po Huṣai po nkọ, yèdọ mẹhe hẹn nugbonọ-yinyin yetọn go etlẹ yin to ojlẹ sinsinyẹn lẹ mẹ, podọ taidi Jesu, mẹhe jonamẹ sọn ojlo mẹ wá. Be họntọn he nkọ a yin niyẹn ya?