1, 2. (a) Sọgbe hẹ Efesunu lẹ 6:16, naegbọn mí do dó hudo “awọ̀yinu daho yise tọn” de tọn? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?

BE A tindo “awọ̀yinu daho yise tọn” de ya? (Hia Efesunu lẹ 6:16.) Ayihaawe ma tin dọ mọwẹ. Kẹdẹdi awọ̀yinu daho de he nọ basi hihọ́na diblayin agbasa blebu, yise towe nọ basi hihọ́na we sọn nuyiwadomẹji fẹnnuwiwa, danuwiwa, gọna jijọ-madi-Jiwheyẹwhe tọn aihọn gblezọn ehe tọn lẹ si.

² Ṣigba, mí to gbẹnọ to “azán godo tọn lẹ” mẹ, podọ yise mítọn na to yinyin whiwhlepọn zọnmii. (2 Tim. 3:1) Nawẹ a gán gbeje awọ̀yinu yise tọn towe pọ́n bo hẹn ẹn diun dọ e to ninọmẹ dagbe mẹ gbọn? Podọ nawẹ a sọgan hẹn awọ̀yinu yise tọn towe go gligli gbọn? Mì gbọ mí ni gbadopọnna gblọndo kanbiọ enẹlẹ tọn.

3. Etẹwẹ awhànfuntọ lẹ nọ wà na awọ̀yinu yetọn lẹ, podọ etẹwutu?

³ To ojlẹ Biblu tọn lẹ mẹ, awhànfuntọ lẹ nọ saba tindo awọ̀yinu he yè bu ayú do lẹ. Yé nọ sá amì do awọ̀yinu lọ lẹ nado basi hihọ́na ayú lọ, podọ na fie ogàn te to yé go lẹ nikaa jẹkò. Eyin awhànfuntọ de doayi e go dọ awọ̀yinu etọn gble sọn fide, e nọ hẹn ẹn diun dọ e yin vivọjlado, na ewọ nido sọgan to gbesisọ mẹ to whepoponu nado funawhàn. Nawẹ apajlẹ enẹ gando yise towe go gbọn?

4. Naegbọn a dona nọ gbeje awọ̀yinu yise tọn towe pọ́n, podọ nawẹ a dona nọ wàmọ gbọn?

⁴ Taidi awhànfuntọ hohowhenu tọn lẹ, a dona nọ gbeje awọ̀yinu yise tọn towe pọ́n bosọ nọ penukundego to gbesisọ mẹ, na a nido sọgan wleawufo to whepoponu na awhàn. Taidi Klistiani lẹ, mí to awhàn gbigbọmẹ tọn de fùn, podọ kẹntọ mítọn  lẹ bẹ gbigbọ ylankan lẹ hẹn. (Efe. 6:10-12) Mẹdevo depope ma sọgan penukundo awọ̀yinu yise tọn towe go do otẹn towe mẹ. Nawẹ a sọgan hẹn ẹn diun dọ emi ko wleawufo nado pehẹ whlepọn lẹ gbọn? Tintan, a dona nọ hodẹ̀ nado biọ alọgọ Jiwheyẹwhe tọn. Enẹgodo, a dona nọ yí Ohó Jiwheyẹwhe tọn zan, ehe na gọalọna we nado nọ mọ dewe dile Jiwheyẹwhe nọ mọ we do. (Heb. 4:12) Biblu dọmọ: “Nọ yí ahun towe lẹpo do dejido Jehovah go, bo ma nọ ganjẹ nukunnumọjẹnumẹ towe titi go blo.” (Howh. 3:5, 6) Po enẹ po to ayiha mẹ, naegbọn a ma na vọ́ nulẹnpọn do delẹ to nudide he a basi to agọe lẹ mẹ ji? Di apajlẹ, be a pehẹ nuhahun akuẹ tọn sinsinyẹn de wẹ ya? Be a flin opagbe Jiwheyẹwhe tọn lọ dọ: “Yẹn ma na jo mì do gbede podọ yẹn ma na gbẹ́ mì dai gbede,” ehe yin kinkandai to Heblu lẹ 13:5 mẹ ya? Be opagbe enẹ na we jide dọ Jehovah na gọalọna we ya? Eyin mọ wẹ, be a to awọ̀yinu yise tọn towe hẹn do ninọmẹ dagbe mẹ niyẹn.

5. Etẹ go wẹ a sọgan doayi eyin a gbeje yise towe pọ́n?

⁵ To whenue a gbeje yise towe pọ́n po sọwhiwhe po, nuhe a mọ sọgan paṣa we. A sọgan mọ awugbopo delẹ he go a ma ko doayi dai. Di apajlẹ, a sọgan doayi e go dọ nuhiha he ma yin dandan tọn, lalo lẹ po gbigbọjọ po ko yinuwado yise towe ji sinsinyẹn. Eyin enẹ ko jọ do gowe, nawẹ a gán basi hihọ́na yise towe na e nikaa yin bibẹpla dogọ gbọn?

6. Apajlẹ nuhiha dagbe tẹlẹ tọn wẹ a sọgan na?

⁶ Nuhiha delẹ tin he nọ wà dagbe. Di apajlẹ, e sọgbe dọ mí ni nọ hanú gando homẹ Jehovah po Jesu po tọn hinhẹn hùn go. (1 Kọl. 7:32) Eyin mí waylando sinsinyẹn de, mí nọ hanú gando haṣinṣan mítọn vivọjlado hẹ Jiwheyẹwhe go. (Salm. 38:18) Mí sọ nọ hanú gando lehe mí na hẹn homẹ alọwlemẹ mítọn tọn hùn, bosọ penukundo dagbemẹninọ hagbẹ whẹndo tọn po yisenọ hatọ mítọn lẹ po tọn go do go.—1 Kọl. 7:33; 2 Kọl. 11:28.

7. Sọgbe hẹ Howhinwhẹn lẹ 29:25, naegbọn mí ma dona nọ dibuna gbẹtọ?

⁷ To alọ devo mẹ, nuhiha he ma yin dandan tọn sọgan yinuwado yise mítọn ji sinsinyẹn. Di apajlẹ, mí sọgan nọ to nuhà mapote gando núdùdù he pemẹnu po avọ̀ po tintindo go. (Mat. 6:31, 32) Nado de nuhiha mọnkọ lẹ pò, mí gán jẹ ayiha zedo nutindo agbasa tọn lẹ tintindo ji. Mí tlẹ sọgan jẹ wanyina akuẹ ji. Eyin mí dike bọ enẹ jọ, yise mítọn to Jehovah mẹ na depò, podọ gbigbọnọ-yinyin mítọn na yin bibẹpla to aliho sinsinyẹn mẹ. (Malku 4:19; 1 Tim. 6:10) Kavi mí gán joawuna nuhiha he ma yin dandan tọn wunmẹ devo, enẹ wẹ nado nọ to nuhà zẹjlẹgo gando nukundagbe mẹdevo lẹ tọn mimọyi go. Ehe gán zọ́n bọ obu lọ dọ gbẹtọ lẹ na ṣàn mí kò kavi dohomẹkẹn mí na nọ duahunmẹna mí hugan obu lọ nado hẹn homẹgble Jehovah. Nado họ́ míde sọta owù enẹ, mí dona vẹ̀ Jehovah nado na mí yise po adọgbigbo he mí do nuhudo etọn po nado pannukọn avùnnukundiọsọmẹnu lọ.—Hia Howhinwhẹn lẹ 29:25; Luku 17:5.

8. Nawẹ mí dona yinuwa gando lalo lẹ go gbọn?

⁸ Satani, yèdọ “otọ́ lalo tọn” nọ yí mẹhe to anademẹ etọn glọ lẹ zan nado hẹn lalo lẹ gbayipe gando Jehovah gọna mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po go. (Joh. 8:44) Di dohia, atẹṣitọ lẹ nọ fúnfún lalo lẹ pé bosọ nọ slokọna nugbo lẹ gando titobasinanu Jehovah tọn go to nọtẹn Intẹnẹt tọn lẹ po televiziọn po ji, podọ gbọn linlinnamẹnu devo lẹ gblamẹ. Lalo enẹlẹ yin delẹ to “ogá miyọ́nnọ” Satani tọn lẹ mẹ. (Efe. 6:16) Nawẹ mí dona yinuwa gbọn eyin mẹde jẹ hodọna mí ji gando  lalo enẹlẹ go? Mí nọ gbẹ́ yé dai! Etẹwutu? Na mí tindo yise to Jehovah mẹ bosọ dejido mẹmẹsunnu mítọn lẹ go wutu. Na nugbo tọn, mí nọ dapana haṣinṣan depope tintindo hẹ atẹṣitọ lẹ. Mí ma nọ na dotẹnmẹ mẹdepope kavi nudepope, etlẹ yin tlintlindo-dindin, nado sisẹ́ mí nado dọnnu po yé po.

9. Nawẹ numọtolanmẹ gbigbọjọ tọn sọgan yinuwado mí ji gbọn?

⁹ Gbigbọjọ sọgan dekanpona yise mítọn. Mí ma gán miọnnukundo nuhahun mẹdetiti tọn mítọn lẹ. Na nugbo tọn, vọdonanu daho wẹ e na yin nado wàmọ. Podọ to whedelẹnu, mí sọgan nọ gbọjọ. Ṣigba, mí ma dona nọ to nulẹnpọn do nuhahun mítọn lẹ ji mapote. Eyin mí wàmọ, ayiha mítọn sọgan fẹ́ sọn todido jiawu he Jehovah zedonukọnna mí lọ ji. (Osọ. 21:3, 4) To whenẹnu, numọtolanmẹ gbigbọjọ tọn sọgan hẹn mí vọgán bo sisẹ́ mí nado hònúpla. (Howh. 24:10) Ṣigba, e ma yin dandan dọ enẹ ni jọ do mí go.

10. Etẹwẹ a plọn sọn wekanhlanmẹ mẹmẹyọnnu de tọn mẹ?

¹⁰ Lẹnnupọndo lehe mẹmẹyọnnu de to États-Unis nọ basi hihọ́na yise etọn dile e to nukunpedo asu etọn he to azọ̀n sinsinyẹn jẹ go do ji. To wekanhlanmẹ de mẹ hlan tatọ́-tẹnnọ mítọn, ewọ wlan dọmọ: “To whedelẹnu, ninọmẹ mítọn nọ hẹn flumẹjijẹ po gbigbọjọ po wá na mí, ṣigba todido mítọn mawhango. N’yọ́n pinpẹn nudọnamẹ he mí nọ mọyi lẹ tọn taun, na yé nọ hẹn yise mítọn lodo bosọ nọ jlọ mí dote. Na nugbo tọn, mí do hudo ayinamẹ po tulinamẹ ehe po tọn. E nọ gọalọna mí nado zindonukọn podọ nado doakọnna whlepọn he Satani nọ hẹnwa mí ji lẹ.” Mí plọn sọn nuhe mẹmẹyọnnu enẹ dọ lẹ mẹ dọ mí sọgan duto gbigbọjọ ji! Gbọnna? Nọ pọ́n whlepọn towe lẹ hlan taidi mẹtẹnpọn de sọn Satani dè. Nọ flindọ Jehovah wẹ Asisa homẹmimiọn tọn. Podọ nọ yọ́n pinpẹn núdùdù gbigbọmẹ tọn he ewọ nọ wleawuna lẹ tọn.

11. Nado gbeje ninọmẹ yise mítọn tọn pọ́n, kanbiọ tẹlẹ wẹ mí dona kanse míde?

¹¹ Be a doayi e go dọ adà awọ̀yinu yise tọn towe delẹ biọ vọjlado wẹ ya? To osun kleun he wayi lẹ gblamẹ, be a ko penugo ma nado joawuna nuhiha he ma yin dandan tọn ya? Be a nọavùnte sọta ojlo lọ nado nọ dotoaina atẹṣitọ  lẹ kavi dọnnu hẹ yé gando lalo he yé nọ hẹn gbayipe lẹ go ya? Podọ be a penugo nado duto gbigbọjọ ji ya? Eyin mọ wẹ, be yise towe tin to ninọmẹ dagbe mẹ niyẹn. Ṣigba, mí dona gbọṣi aṣeji, na Satani tindo adánwanu devo lẹ he e nọ tẹnpọn nado yizan sọta mí. Todin, mì gbọ mí ni gbadopọnna dopo to yé mẹ.

12. Etẹwẹ agbasanu lẹ bibẹpli sọgan sisẹ́ mí nado wà?

¹² Agbasanu lẹ bibẹpli sọgan zọ́n bọ mí na yin ayihafẹsẹna bosọ dovọ́na awọ̀yinu yise tọn mítọn. Apọsteli Paulu dọmọ: “Mẹdepope he to azọ́nwa taidi awhànfuntọ de ma nọ tlọ ede do ajọ́ aihọn ehe tọn lẹ mẹ, na ewọ nido sọgan yin alọkẹyi gbọn mẹhe yí i” dali. (2 Tim. 2:4) Na taun tọn, awhànfuntọ Lomu tọn lẹ ma nọ yin dotẹnmẹna nado wazọ́n devo depope. Etẹwẹ sọgan jọ eyin awhànfuntọ de gbẹkọ nubiọtomẹsi enẹ go?

13. Naegbọn e ma na yọ́n dọ awhànfuntọ de ni doalọ to ajọwiwa mẹ?

¹³ Lẹnnupọndo apajlẹ ehe ji. To afọnnu dopo, pipli awhànfuntọ lẹ tọn de plọn lehe yé na yí ohí yetọn lẹ zan nado funawhàn do, ṣigba hagbẹ yetọn dopo ma wá. Ewọ to tòhomẹ bo to núdùdù sà to ṣọfu de mẹ. To whèjai, awhànfuntọ lọ lẹ yí whenu zan nado gbeje gbaja yetọn lẹ pọ́n bo gàn ohí yetọn lẹ. Amọ́, mẹhe nọ sanú to ṣọfu mẹ lọ yí whenu etọn zan nado wleawuna núdùdù he e na sà to wunkẹngbe. Ṣigba to wunkẹngbe lọ, kẹntọ lẹ tọ́nawhàn yé to ajiji mẹ. Awhànfuntọ tẹwẹ na tin to gbesisọ mẹ hugan nado funawhàn bosọ mọ nukundagbe awhàngán etọn tọn? Podọ awhànfuntọ tẹwẹ a na jlo dọ ni tin to apá towe, mẹhe ko wleawufo de wẹ ya kavi mẹhe yin ayihafẹsẹna lọ?

14. Taidi awhànfuntọ Klisti tọn lẹ, etẹwẹ nọ họakuẹ na mí?

¹⁴ Taidi awhànfuntọ dagbe lẹ, mí ma nọ yin ayihafẹsẹna sọn yanwle mítọn tintan ji, enẹ wẹ nado mọ nukundagbe Awhàngán mítọn lẹ, Jehovah po Klisti po tọn. Mí nọ pọ́n enẹ hlan taidi nuhe họakuẹ hú nudepope he aihọn Satani tọn sọgan zedonukọnna mí lẹ tintindo. Mí nọ hẹn ẹn diun dọ mí tindo whenu gọna huhlọn he mí do nuhudo etọn nado sẹ̀n  Jehovah, podọ nado hẹn awọ̀yinu yise tọn po adà gbaja gbigbọmẹ tọn mítọn tọn he pò lẹ po do ninọmẹ dagbe mẹ.

15. Avase tẹwẹ Paulu na mí, podọ etẹwutu?

¹⁵ Mí ma dona hẹn aṣejininọ mítọn bu gbede! Etẹwutu? Apọsteli Paulu na avase dọ “mẹhe magbe nado yin adọkunnọ lẹ” na “yin hinhẹn buali sọn yise lọ mẹ.” (1 Tim. 6:9, 10) Hogbe lọ “yin hinhẹn buali” dohia dọ mí sọgan wá yin ayihafẹsẹna eyin mí tẹnpọn nado bẹ nutindo he ma yin dandan tọn lẹ pli. Gbọnmọ dali, mí sọgan hùn ahun mítọn donuvo na “ojlo gúgú tọn po ojlo ylankan susu po.” Kakati nado natẹn ojlo mọnkọ lẹ to ahun mítọn mẹ, mí dona nọ pọ́n yé hlan di adánwanu he sọgan gbleawuna mí nugbonugbo lẹ.

16. Kanbiọ tẹlẹ ji wẹ kandai he tin to Malku 10:17-22 mẹ dona whàn mí nado lẹnnupọndo?

¹⁶ Mí ni dọ dọ mí tindo akuẹ he pé nado họ̀ agbasanu susu. Be nuṣiwa wẹ e yin nado họ̀ nuhe mí jlo ṣigba bo ma ka do hudo etọn nugbonugbo lẹ ya? E ma yinmọ dandan. Ṣigba, lẹnnupọndo kanbiọ ehelẹ ji: Eyin mí tlẹ tindo akuẹ nado họ̀ nude, be mí do whenu po huhlọn po nado zan nulọ bosọ penukundego nugbonugbo ya? Humọ, be mí sọgan wá yiwanna nutindo mítọn lẹ zẹjlẹgo ya? Be owanyi mítọn na agbasanu lẹ sọgan zọ́n bọ mí na yinuwa taidi dẹpẹ he gbẹ́ nado kẹalọyi oylọ-basinamẹ Jesu tọn nado gbloada na sinsẹ̀nzọn etọn na Jiwheyẹwhe lọ ya? (Hia Malku 10:17-22.) Lehe e pọnte tlala do sọ dọ mí ni zan gbẹzan  he bọawu bosọ yí whenu po huhlọn họakuẹ mítọn po zan nado wà ojlo Jiwheyẹwhe tọn!

17. Etẹwẹ mí ma dona wọn gbede?

¹⁷ Mí ma dona wọn gbede dọ awhàngbenu wẹ mí te, podọ mí dona wleawufo nado to awhànfun egbesọegbesọ. (Osọ. 12:17) Mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po ma sọgan hẹn awọ̀yinu yise tọn mítọn do otẹn mítọn mẹ. Dopodopo mítọn wẹ dona tẹdo etọn go gligli.

18. Naegbọn awhànfuntọ hohowhenu tọn lẹ do nọ hẹn awọ̀yinu yetọn lẹ go gligli?

¹⁸ To hohowhenu, awhànfuntọ de nọ mọ gbégbò yí na adọgbigbo he e dohia to awhàngbenu wutu. Ṣigba, e na duwinyan eyin e lẹkọwa whé matin awọ̀yinu etọn. Whenuho-kantọ Lomunu lọ Tacite wlan dọmọ: “Winyannu daho hugan wẹ e yin nado jo awọ̀yinu mẹtọn do to awhàngbenu.” Enẹwutu wẹ awhànfuntọ lẹ nọ wà nuhe go yé pé lẹpo nado hẹn awọ̀yinu yetọn go gligli.

19. Nawẹ mí sọgan hẹn awọ̀yinu yise tọn mítọn go gligli gbọn?

¹⁹ Mí nọ hẹn awọ̀yinu yise tọn mítọn go gligli gbọn opli lẹ yìyì to gbesisọ mẹ gọna hodidọ na mẹdevo lẹ gando oyín Jehovah tọn po Ahọluduta etọn po go dali. (Heb. 10:23-25) Humọ, mí nọ hodẹ̀ bo nọ hia Ohó Jiwheyẹwhe tọn egbesọegbesọ, bosọ nọ hodo ayinamẹ po anademẹ etọn po to nuhe mí nọ wà lẹpo mẹ. (2 Tim. 3:16, 17) To whenẹnu, adánwanu depope he Satani yizan sọta mí ma na hẹn awugble tẹgbẹ tọn de wá. (Isa. 54:17) “Awọ̀yinu daho yise tọn” mítọn na basi hihọ́na mí. Mí na nọtegligli, abọ́ to abọ́ go dopọ hẹ mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po. Podọ gbọnvona dọ mí na duto avùnhiho egbesọegbesọ tọn mítọn lẹ ji, mí nasọ tindo gbégbò lọ nado tin to adà Jesu tọn mẹ to whenue ewọ na gbawhàn Satani po hodotọ etọn lẹ po tọn.—Osọ. 17:14; 20:10.