Islaelivi Hohowhenu Tọn lẹ Funawhàn—Naegbọn Míwlẹ Ma Nọ Wàmọ?
AWHÀNGÁN Nazi tọn de dawhá do Kunnudetọ Jehovah tọn delẹ ji to Wẹkẹ-Whàn 2tọ lọ whenu bo dọmọ: “Eyin depope mìtọn gbẹ́ nado funawhàn sọta France kavi Angleterre, mìmẹpo wẹ na kú!” Dile etlẹ yindọ awhànfuntọ SS tọn he sọawhànnu lẹ to apá yetọn tútútú, de to mẹmẹsunnu mítọn lẹ mẹ ma jogbe. Adọgbigbo nankọ die! Apajlẹ ehe do pọndohlan mítọn taidi Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ hia hezeheze: Mí nọ gbẹ́ nado doalọ to awhànfunfun aihọn ehe tọn lẹ mẹ. Eyin mẹlẹ tlẹ sìn okú-dán na mí, mí nọ gbẹ́ nado dádo nudindọn aihọn ehe tọn lẹ mẹ.
Amọ́, e ma yin mẹhe nọ ylọ yede dọ Klistiani lẹpo wẹ nọ kẹalọyi pọndohlan ehe. Mẹsusu wẹ kudeji dọ Klistiani de gán yiavùnlọna otò etọn, podọ dandannu wẹ ehe yin. Yé gán nọ lẹndọ: ‘Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ wẹ Islaelivi hohowhenu tọn lẹ yin bo ka nọ funawhàn, bọ naegbọn Klistiani egbezangbe tọn lẹ ma dona wàmọ?’ Gblọndo tẹwẹ a na na? A gán dohia dọ ninọmẹ Islaelivi hohowhenu tọn lẹ tọn gbọnvo taun na omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ tọn to egbehe. Mì gbọ mí ni lẹnnupọndo vogbingbọn atọ́n delẹ ji.
1. AKỌTA DOPOLỌ MẸ WẸ OMẸ JIWHEYẸWHE TỌN LẸPO TE
To hohowhenu, Jehovah bẹ omẹ etọn lẹ pli do akọta dopo mẹ, enẹ wẹ akọta Islaeli tọn. E ylọ Islaelivi lẹ dọ ‘nutindo vonọtaun emitọn to akọta lẹpo mẹ.’ (Eks. 19:5) Jiwheyẹwhe sọ na yé aigba tangan de. Enẹwutu, whenue Jiwheyẹwhe degbena Islaelivi lẹ nado funawhàn sọta akọta devo lẹ, yé ma funawhàn sọta sinsẹ̀n-basitọ hatọ yetọn lẹ kavi hù yé. *
To egbehe, sinsẹ̀n-basitọ nugbo lẹ wá sọn “akọta lẹpo mẹ, sọn hẹnnu lẹpo mẹ, sọn gbẹtọ lẹpo mẹ podọ sọn ogbè lẹpo mẹ.” (Osọ. 7:9) Eyin omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ nọ doalọ to awhàn lẹ mẹ wẹ, yé gán hoavùn sọta sinsẹ̀n-basitọ hatọ yetọn lẹ kavi tlẹ hù yé.
2. JEHOVAH DEGBENA ISLAELIVI LẸ NADO YÌ AWHÀN
To hohowhenu, Jehovah wẹ nọ basi dide whenue Islaelivi lẹ na yì awhàn gọna nuhewutu yé dona wàmọ tọn. Di apajlẹ, Jiwheyẹwhe degbena Islaeli nado hẹn whẹdida etọn ṣẹ̀ do Kenaninu lẹ ji, yèdọ mẹhe yin yinyọnẹn na taun tọn nado nọ basi sinsẹ̀n hlan aovi lẹ, nọ doalọ to fẹnnuwiwa zanhẹmẹ tọn he hiọawu taun lẹ mẹ, bosọ nọ yí ovivu lẹ do sanvọ́. Jehovah biọ to Islaelivi lẹ si nado de nuyiwadomẹji ylankan ehe sẹ̀ sọn aigba he e ko dopà etọn na yé lọ ji. (Lev. 18:24, 25) To whenue Islaelivi lẹ ko biọ Aigba Pagbe tọn lọ mẹ godo, Jiwheyẹwhe degbe to whedelẹnu dọ yé ni funawhàn nado basi hihọ́na Islaeli sọta kẹntọ ylankan etọn lẹ. (2 Sam. 5:17-25) Amọ́, Jiwheyẹwhe ma na yé gbè pọ́n gbede nado basi dide na yede nado yì awhàn. Eyin yé basi nudide mọnkọ, kọdetọn lọ lẹ nọ saba ylan taun.—Sọh. 14:41-45; 2 Otàn. 35:20-24.
To egbehe, Jehovah ma nagbè gbẹtọvi lẹ nado yì awhàn. Akọta lẹ nọ funawhàn na ale gbẹtọvi lẹ tọn, e ma yin na Jiwheyẹwhe tọn lẹ wutu. Yé gán nọ yì awhàn nado gbloadana dogbó yetọn kavi nado mọ ale akuẹ tọn lẹ kavi na whẹwhinwhẹ́n tonudidọ tọn lẹ wutu. Amọ́ etẹwẹ lo na mẹhe nọ dọ dọ emi to awhànfun to oyín Jiwheyẹwhe tọn mẹ nado basi hihọ́na nuyise yetọn lẹ kavi nado hù kẹntọ Jiwheyẹwhe tọn lẹ? Jehovah na basi hihọ́na sinsẹ̀n-basitọ nugbo etọn lẹ bo na và kẹntọ etọn lẹ súdo to awhàn sọgodo tọn de whenu, enẹ wẹ awhàn Amagẹdọni tọn. (Osọ. 16:14, 16) To awhàn enẹ whenu, nudida gbigbọnọ lẹ kẹdẹ wẹ awhànpa Jiwheyẹwhe tọn lẹ na bẹhẹn, e ma yin sinsẹ̀n-basitọ etọn he yin gbẹtọvi lẹ gba.—Osọ. 19:11-15.
3. ISLAELIVI LẸ NỌ PÒ MẸHE DO YISE HIA LẸ DOGBẸ̀
Be awhàn egbezangbe tọn lẹ nọ pò mẹhe yin nugbonọ lẹ dogbẹ̀ dile e yin do na Lahabi po whẹndo etọn po to whenue Jehovah funawhàn sọta Jẹliko ya?
To hohowhenu, awhànpa Islaeli tọn nọ saba do lẹblanu hia mẹhe do yise hia to Jiwheyẹwhe mẹ lẹ, amọ́ bo nọ hù mẹhe Jehovah dawhẹna dọ yé jẹna okú lẹ kẹdẹ. Lẹnnupọndo apajlẹ awe delẹ ji. Dile etlẹ yindọ Jehovah degbena Islaelivi lẹ nado và Jẹliko súdo, yé pò Lahabi po whẹndo etọn po dogbẹ̀ na yise Lahabi tọn wutu. (Jọṣ. 2:9-16; 6:16, 17) To nukọn mẹ, tòdaho Gibeọni tọn blebu wẹ ma yin vivasudo na Gibeọninu lẹ dibusi Jiwheyẹwhe wutu.—Jọṣ. 9:3-9, 17-19.
To egbehe, akọta he to awhànfun lẹ ma nọ pò mẹhe do yise hia lẹ dogbẹ̀. Podọ to whedelẹnu, gbẹtọ homẹvọ́nọ lẹ wẹ nọ yin hùhù to awhàn akọta lẹ tọn lẹ mẹ.
4. ISLAELIVI LẸ DONA HODO ANADEMẸ HE JIWHEYẸWHE NA GANDO AWHÀNFUNFUN GO LẸ
To hohowhenu, Jehovah biọ dọ awhànfuntọ Islaeli tọn lẹ ni funawhàn sọgbe hẹ anademẹ emitọn lẹ. Di apajlẹ, to whedelẹnu, Jiwheyẹwhe biọ to yé si nado lá “nubiọtomẹsi jijọho tọn lẹ” na tòdaho he yé jlo na funawhàn sọta de. (Deut. 20:10) Jehovah sọ biọ dọ awhànfuntọ Islaelivi lẹ ni hẹn yede do wiwe ji to agbasa-liho podọ to walọyizan-liho. (Deut. 23:9-14) To whenue awhànpa akọta he lẹdo yé lẹ tọn nọ saba zanhẹ yọnnu akọta he ji yé dute lẹ tọn gánnugánnu, Jehovah gbẹ́ na Islaelivi lẹ ma nado wàmọ. Na nugbo tọn, osun dopo to whenue yé ko gbawhàn tòdaho de tọn godo wẹ yé gán dà yọnnu he yé wle di kanlinmọ de.—Deut. 21:10-13.
To egbehe, suhugan akọta lẹ tọn wẹ ko doalọ gbekọndopọ lẹ mẹ nado nọ funawhàn sọgbe hẹ osẹ́n delẹ. Dile etlẹ yindọ yanwle osẹ́n ehelẹ tọn wẹ nado nọ basi hihọ́na homẹvọ́nọ lẹ, e blawu dọ osẹ́n ehelẹ nọ saba yin afọtùn e ji.
5. JIWHEYẸWHE HOAVÙN NA AKỌTA ETỌN
Be Jiwheyẹwhe nọ hoavùn na akọta depope to egbehe dile e wà na Islaeli do to Jẹliko wẹ ya?
To hohowhenu, Jehovah yiavùnlọna Islaelivi lẹ bo nọ saba na yé awhàngbigba to azọnjiawu-liho. Di apajlẹ, nawẹ Jehovah gọalọna Islaelivi lẹ nado gbawhàn tòdaho Jẹliko tọn gbọn? Sọgbe hẹ anademẹ Jehovah tọn, whenue Islaelivi lẹ “yí ogbè lélé do dawhá awhàn tọn, adó lọ họ́jai petepete,” bo hẹn ẹn bọawuna yé dogọ nado gbawhàn tòdaho lọ tọn. (Jọṣ. 6:20) Podọ nawẹ yé duto avùnhiho de ji sọta Amolinu lẹ gbọn? “Jehovah ja kẹ́nsu daho lẹ do yé ji sọn agahomẹ . . . Mẹhe kẹ́nsu lọ hù lẹ sù hugan mẹhe Islaelivi lẹ yí ohí do hù.”—Jọṣ. 10:6-11.
To egbehe, Jehovah ma nọ hoavùn na akọta aigba ji tọn depope. Ahọluduta etọn he Jesu yin ahọlu etọn “ma yin apadewhe aihọn ehe tọn.” (Joh. 18:36) To vogbingbọn mẹ, Satani wẹ mẹlọ he paṣẹna gandudu gbẹtọvi tọn lẹpo. Awhàn kanyinylan tọn he nọ yin fùnfùn to aihọn lọ mẹ lẹ nọ do jijọ nudida gbigbọnọ ylankan enẹ tọn hia.—Luku 4:5, 6; 1 Joh. 5:19.
KLISTIANI NUGBO LẸ NỌ YIN JIJỌHO-DINTỌ LẸ
Dile mí ko mọ do, ninọmẹ mítọn egbehe tọn gbọnvona Islaelivi hohowhenu tọn lẹ tọn taun. Amọ́, e ma yin vogbingbọn enẹlẹ kẹdẹ wutu wẹ mí ma nọ yì awhàn. Whẹwhinwhẹ́n devo lẹ gbẹ́ pò. Di apajlẹ, Jiwheyẹwhe dọ dọdai dọ to azán godo tọn lẹ mẹ, mẹhe yin pinplọn gbọn ewọ dali lẹ “ma nasọ plọn awhànfunfun ba,” kaka bọ yè na wá dọ alọdido to e mẹ. (Isa. 2:2-4) Humọ, Klisti dọ dọ devi emitọn lẹ “ma yin apadewhe aihọn tọn”; yé ma na dádo nudindọn aihọn lọ tọn lẹ mẹ.—Joh. 15:19.
Klisti sọ dotuhomẹna hodotọ etọn lẹ nado wà humọ. E na yé anademẹ nado dapana pọndohlan he nọ dekọtọn do mẹhẹndohomẹ, homẹgble po awhàn po mẹ lẹ. (Mat. 5:21, 22) Humọ, e dọna hodotọ etọn lẹ nado yin “jijọho-dintọ lẹ,” bosọ nọ yiwanna kẹntọ yetọn lẹ.—Mat. 5:9, 44.
Etẹwẹ dogbọn dopodopo mítọn lẹ dali? Matin ayihaawe, mí ma na jlo nado doalọ to awhàn depope mẹ, amọ́ be numọtolanmẹ wangbẹna tọn delẹ sọgan to ahun mítọn mẹ he gán hẹn nudindọn kavi kinklan wá agun mẹ wẹ ya? Mì gbọ mí ni zindonukọn bo to vivẹnudo nado de numọtolanmẹ mọnkọ lẹ sẹ̀ mlẹnmlẹn sọn ahun mítọn mẹ.—Jak. 4:1, 11.
Kakati nado doalọ to nudindọn akọta lẹ tọn lẹ mẹ, mí nọ yidogọna jijọho po owanyi po to míde ṣẹnṣẹn. (Joh. 13:34, 35) Mì gbọ mí ni magbe nado gbọṣi kada dile mí to nukọnpọnhlan azán lọ whenue Jehovah na de awhàn lẹpo sẹ̀ kakadoi.—Salm. 46:9.
^ To whedelẹnu, hẹnnu Islaeli tọn lẹ funawhàn sọta ode awetọ, dile etlẹ yindọ homẹ Jehovah tọn ma hùn do awhàn ehelẹ go. (1 Ahọ. 12:24) Amọ́ to whedelẹnu, e kẹalọyi avùnhiho mọnkọ lẹ, na vlavo hẹnnu delẹ ko dogodo e kavi dọ yé doalọ to ylando sinsinyẹn devo lẹ mẹ wutu.—Whẹ. 20:3-35; 2 Otàn. 13:3-18; 25:14-22; 28:1-8.
A Gán Sọ Pọ́n Hosọ Ehelẹ
KANBIỌ HE MẸSUSU NỌ KANSE LẸ
Naegbọn Kunnudetọ Jehovah Tọn lẹ Ma Nọ Yì Awhàn?
Mẹlẹpo wẹ yọnẹn lẹdo aihọn pé dọ Kunnudetọ Jehovah tọn lẹ ma nọ yì awhàn. Pọ́n nuhewutu yé ma nọ yì awhàn.
