Nọ Basi Nudide He Nọ Gbògbéna Jehovah Lẹ
Nọ Basi Nudide He Nọ Gbògbéna Jehovah Lẹ
“Omẹ zinzin jlẹ aliho ede tọn pọ́n tlala.”—HOWH. 14:15.
1, 2. (a) Etẹwẹ dona yin ahunmẹdunamẹnu mítọn tintan to whenue mí to nudide lẹ basi? (b) Kanbiọ tẹlẹ wẹ mí na gbadopọnna?
NUDIDE susu wẹ mí nọ saba basi to azán lẹpo gbè. Kọdetọn he susu yetọn nọ hẹnwa lẹ ma nọ dẹn-to-aimẹ. Ṣigba, delẹ sọgan tindo nuyiwadomẹji sinsinyẹn do gbẹzan mítọn ji. Ahunmẹdunamẹnu mítọn tintan to whenue mí to nudide depope—pẹvi kavi daho—basi wẹ nado gbògbéna Jiwheyẹwhe.—Hia 1 Kọlintinu lẹ 10:31.
2 Be e nọ bọawuna we nado basi nudide lẹ ya, kavi avùnnukundiọsọmẹnu de wẹ e nọ yin na we nado wàmọ? Nado sọgan jẹ whinwhẹ́n gbigbọmẹ tọn kọ̀n, mí dona plọn nado nọ yọ́n vogbingbọn to dagbe po oylan po ṣẹnṣẹn, podọ enẹgodo nọ basi nudide lẹ sọgbe hẹ nujikudo mítọn titi kakati nido yin mẹdevo lẹ tọn. (Lom. 12:1, 2; Heb. 5:14) Whẹwhinwhẹ́n titengbe devo tẹlẹ wutu wẹ mí dona plọn nado nọ basi nudide dagbe lẹ? Naegbọn e do nọ vẹawu sọmọ to whedelẹnu nado basi nudide? Podọ afọdide tẹlẹ wẹ mí sọgan ze nado hẹn ẹn diun dọ nudide mítọn lẹ gbògbéna Jiwheyẹwhe?
Naegbọn Mí Dona Nọ Basi Nudide?
3. Etẹlẹ wẹ mí ma na dike ni yinuwado nudide mítọn lẹ ji?
3 Eyin mí ma nọ basi nudide to whẹho he gando nujinọtedo Biblu tọn lẹ go mẹ, wehọmẹvigbẹ́ kavi azọ́nwatọgbẹ́ mítọn lẹ sọgan wá tadona kọ̀n dọ mí ma kudo nuyise mítọn lẹ ji podọ yé sọgan yinuwado mí ji po awubibọ po. Yé sọgan dolalo, klọmẹ, kavi jajo bo tẹnpọn nado diọlinlẹnna mí nado “hodo agundaho de” gbọn awukinkọndopọ hẹ yé kavi e whè gbau alọgigọna yé nado ṣinyọnnudo nuṣiwa yetọn lẹ dali. (Eks. 23:2) Ṣigba, mẹhe yọ́n lehe e na nọ basi nudide he gbògbéna Jiwheyẹwhe lẹ do ma na dike obu kavi ojlo lọ nado yin alọkẹyi ni hẹn ẹn nado yinuwa to aliho he jẹagọdo ayihadawhẹnamẹnu etọn he yin pinplọn gbọn Biblu dali mẹ.—Lom. 13:5.
4. Naegbọn mẹdevo lẹ sọgan jlo nado basi nudide do otẹn mítọn mẹ?
4 E ma yin mẹhe nọ jlo na basi nudide do otẹn mítọn mẹ lẹpo wẹ nọ tindo linlẹn nado gbleawuna mí gba. Họntọn he tlẹ jlo na gọalọna mí lẹ sọgan tẹkudeji dọ mí ni hodo ayinamẹ yetọn. Eyin mí tlẹ ko tọ́n sọn whégbè, dagbemẹninọ mítọn sọgan gbẹ́ nọ duahunmẹna hẹnnumẹ mítọn lẹ bọ yé sọgan yin whinwhàn nado nọ dá do nudide titengbe he mí jlo na basi lẹ mẹ. Di apajlẹ, lẹnnupọndo whẹho nukunpedomẹgo dotowhé tọn ji. Biblu jẹagọdo ohùn ṣiṣizan to aliho he họnwun mẹ. (Owalọ 15:28, 29) Ṣigba, whẹho nukunpedomẹgo agbasalilo tọn devo lẹ ma nọ họnwun ganji bọ e nọ biọ dọ dopodopo mítọn wẹ na basi nudide nukunpedomẹgo he e na kẹalọyi kavi gbẹ́ dai tọn. a Mẹyiwanna mítọn lẹ sọgan tẹdo pọndohlan yetọn go to whẹho ehelẹ mẹ. Etomọṣo, Klistiani he ko yí baptẹm dopodopo dona “hẹn agbàn edetiti tọn” to whenue e to nudide basi gando whẹho mọnkọtọn lẹ go. (Gal. 6:4, 5) Ahunmẹdunamẹnu mítọn tintan wẹ nado hẹn ayihadawhẹnamẹnu dagbe de go to Jiwheyẹwhe nukọn, e ma yin nado mọ nukundagbe gbẹtọ tọn gba.—1 Tim. 1:5.
5. Etẹwẹ mí sọgan wà ma nado dike yise mítọn ni siọ?
5 Eyin mí ma nọ basi nudide, mí sọgan yin zizedo owù daho mẹ. Devi Jakọbu wlan dọ mẹhe ma nọ basi nudide “ma lodo to aliho etọn lẹpo ji.” (Jak. 1:8) Taidi mẹhe to tọjihun mẹ to ohù zingidinọ de ji bo ma hẹn azẹ̀, ewọ sọgan yin nuyiwadeji gbọn linlẹn gbẹtọvi lẹ tọn he nọ fọ́n bo nọ to didiọ dali. Lehe e na bọawu dọ yise mẹlọ tọn ni siọ taidi tọjihun de bọ ewọ na dowhẹ mẹdevo lẹ na ninọmẹ awubla tọn etọn do sọ! (1 Tim. 1:19) Nawẹ mí sọgan dapana kọdetọn enẹ gbọn? Mí dona “lodo to yise mẹ.” (Hia Kọlọsinu lẹ 2:6, 7.) Eyin mí na lodo, mí dona plọn nado nọ basi nudide he dohia dọ mí tindo yise to Ohó gbọdo Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ. (2 Tim. 3:14-17) Ṣigba, etẹwẹ sọgan glọnalina nugopipe mítọn nado basi nudide dagbe lẹ?
Nuhewutu Nudide Bibasi Sọgan Vẹawu
6. Nawẹ obu sọgan yinuwado mí ji gbọn?
6 Obu sọgan hẹn mí gbọjọ—enẹ wẹ obu lọ dọ mí na basi nudide he ma sọgbe, obu lọ dọ mí na gboawupo, kavi obu lọ dọ mí na taidi gugutọ to nukun mẹdevo lẹ tọn mẹ. E sọgbe dọ onú mọnkọtọn lẹ ni duahunmẹna mí. Mẹdepope ma nọ jlo na basi nudide he ma sọgbe, yèdọ dehe na hẹn nuhahun podọ vlavo winyan wá. Eyin etlẹ yinmọ, wanyina Jiwheyẹwhe po Ohó etọn po sọgan gọalọna mí nado duto obu ji. Gbọnna? Wanyina Jiwheyẹwhe na nọ whàn mí to whepoponu nado gbadopọnna Ohó etọn po owe sinai do Biblu ji lẹ po whẹpo do basi nudide titengbe lẹ. Gbọnmọ dali, mí na de nuṣiwa mítọn lẹ pò. Etẹwutu? Na Biblu sọgan “na zinzin hlan mayọndenọ, oyọnẹn po hóyọnẹn [kavi nugopipe nulẹnpọn tọn] po hlan sunnu dẹpẹ.”—Howh. 1:4.
7. Etẹwẹ mí sọgan plọn sọn apajlẹ Ahọlu Davidi tọn mẹ?
7 Be mí na nọ basi nudide he sọgbe to whepoponu wẹ ya? Lala. Mímẹpo wẹ nọ ṣinuwa. (Lom. 3:23) Di apajlẹ, Ahọlu Davidi yin dawe nuyọnẹntọ podọ nugbonọ de. Ṣogan, e basi nudide he ma sọgbe to ojlẹ delẹ mẹ, ehe hẹn yajiji wá ewọ po mẹdevo lẹ po ji. (2 Sam. 12:9-12) Etomọṣo, Davidi ma dike nuṣiwa etọn lẹ ni hẹn ẹn ma nado nọ basi nudide he na yinuwado haṣinṣan etọn hẹ Jiwheyẹwhe ji lẹ. (1 Ahọ. 15:4, 5) Mahopọnna nuṣiwa mítọn he wayi lẹ, mí sọgan nọ basi nudide eyin mí nọ flin, taidi Davidi, dọ Jehovah ma na hia nuṣiwa mítọn lẹ dokọna mí podọ ewọ na jo ylando mítọn lẹ na mí. E na nọgodona mẹhe yiwanna ẹn bo nọ setonuna ẹn lẹ zọnmii.—Ps. 51:1-4, 7-10.
8. Etẹwẹ mí plọn sọn ayinamẹ apọsteli Paulu tọn gando alọwle go mẹ?
8 Mí sọgan dekanpona magbọjẹ he mí nọ tindo gando nudide bibasi go. Gbọnna? Gbọn yinyọnẹn dali dọ nudide he sọgbe susu wẹ mí sọgan basi to whẹho de mẹ. Lẹnnupọndo aliho he mẹ apọsteli Paulu yihojlẹdohogo te gando whẹho alọwle tọn go ji. E wlan to gbọdo glọ dọmọ: “Eyin mẹdepope lẹndọ emi to nuyiwa to aliho he ma sọgbe mẹ gando tlẹnmẹninọ emitọn go, eyin e ko zẹ̀ owhe aflanmẹ tọn etọn go, bọ e mọdọ enẹ wẹ yọ́n na emi, mì gbọ ni wà nuhe jlo e; e ma waylando. Mì gbọ yé ni wlealọ. Ṣigba, eyin mẹdepope magbe to ahun etọn mẹ, bo mọdọ emi ma tin to dandannu glọ, ṣigba bo tindo huhlọn do ojlo etọn titi ji bo ko basi nudide ehe to ahun etọn titi mẹ nado gbọṣi tlẹnmẹninọ etọn mẹ, ewọ na wà dagbe.” (1 Kọl. 7:36-38) Paulu na ayinamẹ dọ tlẹnmẹninọ wẹ yọ́n hugan, ṣigba e ma yin nudide enẹ kẹdẹ wẹ sọgbe gba.
9. Be nukun he mẹdevo lẹ do nọ pọ́n nudide mítọn lẹ dona duahunmẹna mí ya? Basi zẹẹmẹ.
9 Be nukun he mẹdevo lẹ do nọ pọ́n nudide mítọn lẹ dona nọ duahunmẹna mí ya? E dona yinmọ jẹ obá de mẹ. Doayi nuhe Paulu dọ do whẹho nuhe sọgan ko yin yíyí do sanvọ́ hlan boṣiọ lẹ dùdù tọn ji go. E yigbe dọ nudide de sọgan nọma ylan to ede mẹ, ṣigba e sọgan gbleawuna mẹhe ayihadawhẹnamẹnu etọn ma nọ kẹalọyi nususu. Gbemima tẹ kọ̀n wẹ Paulu wá? E wlan dọmọ: “Eyin núdùdù hẹn mẹmẹsunnu ṣie dahli, yẹn ma nasọ dù olàn gbede ba, na yẹn nikaa hẹn mẹmẹsunnu ṣie dahli.” (1 Kọl. 8:4-13) Mílọsu dona nọ na ayidonugo lehe nudide mítọn lẹ na yinuwado ayihadawhẹnamẹnu mẹdevo lẹ tọn ji do. Na nugbo tọn, onú tintan he nọ duahunmẹna mí wẹ nuyiwadomẹji he nudide mítọn lẹ na tindo do haṣinṣan mítọn hẹ Jehovah ji. (Hia Lomunu lẹ 14:1-4.) Nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn tẹlẹ wẹ na gọalọna mí nado nọ basi nudide he gbògbéna Jiwheyẹwhe lẹ?
Afọdide Ṣidopo Nado Basi Nudide Dagbe Lẹ
10, 11. (a) Nawẹ mí sọgan dapana sakla to whẹndo mẹ gbọn? (b) Etẹwẹ mẹho lẹ dona hẹn do ayiha mẹ to whenue yé to nudide he gando agun lọ go lẹ basi?
10 Nọ dapana sakla. Whẹpo do basi nudide de, mí dona kanse míde dọ, ‘Be yẹn wẹ dona basi nudide lọ ya?’ Ahọlu Sọlomọni wlan dọmọ: “Whenuena sakla wá, whenẹnu wẹ winyan wá: ṣigba nuyọnẹn tin to whiwhẹnọ dè.”—Howh. 11:2.
11 Mẹjitọ lẹ sọgan na ovi yetọn lẹ dotẹnmẹ hundote nado basi nudide delẹ, ṣigba ovi lẹ ma dona lẹndọ yé tindo jlọjẹ mọnkọtọn. (Kọl. 3:20) Asi lẹ po onọ̀ lẹ po tindo aṣẹpipa jẹ obá de mẹ to whẹndo mẹ, ṣigba yé na wà dagbe nado kẹalọyi tatọ́-yinyin asu yetọn tọn. (Howh. 1:8; 31:10-18; Efe. 5:23) Mọdopolọ, asu lẹ dona yọnẹn dọ aṣẹpipa yetọn tindo dogbó podọ yé dona litaina Klisti. (1 Kọl. 11:3) Mẹho lẹ nọ basi nudide he gando agun lọ go lẹ. Ṣigba, yé nọ hẹn ẹn diun dọ yé ma “yì zẹ̀ nuhe yin kinkandai” to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ go. (1 Kọl. 4:6) Yé sọ nọ hodo anademẹ he yé nọ mọyi sọn afanumẹ nugbonọ lọ dè lẹ pẹkipẹki. (Mat. 24:45-47) Mí sọgan dapana magbọjẹ po awubla po hinhẹnwa míde po mẹdevo lẹ po ji eyin mí nọ gbọn whiwhẹ dali basi nudide lẹ kiki to whenue mí tindo jlọjẹ nado wàmọ.
12. (a) Naegbọn mí dona nọ basi dodinnanu? (b) Basi zẹẹmẹ lehe mẹde sọgan basi dodinnanu mọnkọtọn do tọn.
12 Nọ basi dodinnanu. Sọlomọni wlan dọmọ: “Linlẹn tuklajẹtọ tọn hlan susu mẹ wẹ: ṣigba dopodopo mẹhe yawu tọn, hlan matindo mẹ wẹ.” (Howh. 21:5) Di apajlẹ be hiẹ to nulẹnpọn do nuzedonukọnnamẹ ajọwiwa tọn de ji wẹ ya? Ma dike numọtolanmẹ ni deanana we blo. Dín nudọnamẹ yọ́n-na-yizan lẹpo, dín ayinamẹ mẹhe ko jẹakọ hẹ onú mọnkọtọn lẹ tọn, bo dín nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn he gando whẹho lọ go lẹ. (Howh. 20:18) To dodinnanu towe whenu, wleawuna todohukanji awe ehe dopo na bẹ ale lẹ hẹn bọ awetọ owù lẹ. Whẹpo a na basi nudide de, nọ “lẹn akuẹ etọn whẹ́.” (Luku 14:28) Lẹnnupọndo lehe nudide towe na yinuwado ninọmẹ akuẹzinzan tọn towe po haṣinṣan towe hẹ Jehovah po do ji. E nọ biọ whenu po vivẹnudido po nado basi dodinnanu. Ṣigba eyin hiẹ nọ wàmọ, a na dapana nudide plaplaji tọn he nọ hẹn magbọjẹ he ma yin dandan tọn lẹ wá.
13. (a) Jidenamẹ tẹwẹ mí mọ to Jakọbu 1:5 mẹ? (b) Nawẹ nuyọnẹn bibiọ to odẹ̀ mẹ sọgan gọalọna mí gbọn?
13 Nọ biọ nuyọnẹn to odẹ̀ mẹ. Nudide mítọn lẹ na gbògbéna Jiwheyẹwhe kiki eyin mí nọ biọ alọgọ etọn nado basi yé. Devi Jakọbu wlan dọmọ: “Eyin depope to mì mẹ gbọagba nuyọnẹn tọn, gbọ e ni nọ to bibiọ Jiwheyẹwhe zọnmii, na ewọ nọ yí alọtútlú do na mẹlẹpo matin whẹgbledomẹ; podọ e na yin nina ẹn.” (Jak. 1:5) Mí ma dona kuwinyan nado yigbe dọ mí tindo nuhudo alọgọ nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn nado nọ basi nudide lẹ. (Howh. 3:5, 6) To popolẹpo mẹ, eyin mí ganjẹ nukunnumọjẹnumẹ mítọn kẹdẹ go, ehe sọgan hẹn mí buali po awubibọ po. Eyin mí nọ biọ nuyọnẹn to odẹ̀ mẹ bo nọ dín nunọwhinnusẹ́n lẹ to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ, mí na dike gbigbọ wiwe ni gọalọna mí nado tunwun mẹwhinwhàn he wutu mí jlo na basi nudide tangan de.—Heb. 4:12; hia Jakọbu 1:22-25.
14. Naegbọn mí ma dona nọ dọngbàn nado basi nudide?
14 Basi nudide lọ. Ma yawu de afọdide ehe whẹpo do basi dodinnanu bo biọ nuyọnẹn to odẹ̀ mẹ blo. Mẹhe yin nuyọnẹntọ nọ yí sọwhiwhe do “jlẹ aliho ede tọn pọ́n.” (Howh. 14:15) To alọ devo mẹ, ma dọngbàn blo. Mẹhe nọ hẹn onú dọngbàn de sọgan dín whẹjijọ he ma sọgbe lẹ na nuhewutu e ma do basi nudide. (Howh. 22:13) Ṣigba, enẹ ma dohia dọ ewọ ma basi nudide gba—na e basi nudide nado dike mẹdevo lẹ ni deanana gbẹzan etọn.
15, 16. Etẹwẹ e nọ biọ nado yinuwa sọgbe hẹ nudide de?
15 Nọ yinuwa sọgbe hẹ nudide lọ. Vivẹnu he mí do nado basi nudide dagbe de sọgan lẹzun ovọ́ eyin mí ma yawu yinuwa sọgbe hẹ ẹ. Sọlomọni wlan dọmọ: “Onú depope alọ towe mọ yin wiwà, yí huhlọn towe lẹpo do wà ẹ.” (Yẹwh. 9:10) Eyin mí na tindo kọdetọn dagbe, mí dona tindo ojlo nado wleawuna nuhe mí tindo nuhudo etọn nado yinuwa sọgbe hẹ nudide mítọn. Di apajlẹ, wẹnlatọ de sọgan de nado basi gbehosọnalitọ. Be e na tindo kọdetọn dagbe ya? E na yọnbasi eyin e ma dike bọ agbasazọ́n susu wiwà po ayidedai po ni yí huhlọn gọna whenu he e dona yizan nado hẹn lizọnyizọn etọn di sọn e si.
16 E ma nọ saba bọawu nado yinuwa sọgbe hẹ nudide dagbe hugan lẹ. Etẹwutu? Na “aihọn lọ pete tin to huhlọn mẹylankan lọ tọn glọ.” (1 Joh. 5:19) Mí dona hoavùn sọta “ogán aihọn zinvlu ehe tọn lẹ, sọta huhlọn gbigbọ ylankan olọn tọn lẹ.” (Efe. 6:12) Apọsteli Paulu po devi Juda po dohia dọ mẹhe de nado gbògbéna Jiwheyẹwhe lẹ dona hoavùn sinsinyẹn.—1 Tim. 6:12; Juda 3.
17. Na nuhe dù nudide he mí nọ basi lẹ, etẹwẹ Jehovah nọ donukun sọn mí si?
17 Nọ gbeje nudide lọ pọ́n bo nọ basi vọjlado eyin nuhudo etọn tin. E ma yin nudide lẹpo wẹ nọ tindo kọdetọn he mí donukun pẹpẹ gba. “Ojlẹ po kosọ po mẹ wẹ onú te” na mímẹpo. (Yẹwh. 9:11) Etomọṣo, Jehovah nọ donukun dọ mí ni sinyẹnlin eyin nudide delẹ tlẹ hẹn whlepọn wá na mí. Di apajlẹ, nudide he mẹde basi to whenue e klan gbẹzan etọn do wiwe na Jehovah kavi dopà alọwle tọn ma nọ diọ. Jehovah nọ donukun dọ mí ni nọgbẹ̀ sọgbe hẹ nudide mọnkọtọn lẹ. (Hia Psalm 15:1, 2, 4.) Ṣigba, nudide delẹ ma yin nujọnu sọmọ. Mẹhe yin nuyọnẹntọ de na nọ gbeje nudide he e basi lẹ pọ́n sọn ojlẹ de mẹ jẹ devo mẹ. E ma na dike goyiyi kavi tasinsinyẹn ni glọnalina ẹn nado basi vọjlado kavi tlẹ diọ nudide de gba. (Howh. 16:18) Ahunmẹdunamẹnu etọn tintan wẹ nado hẹn ẹn diun dọ gbẹzan emitọn to gbégbòna Jiwheyẹwhe zọnmii.
Plọnazọ́n Mẹdevo lẹ Nado Nọ Basi Nudide He Nọ Gbògbéna Jiwheyẹwhe
18. Nawẹ mẹjitọ lẹ sọgan plọn ovi yetọn lẹ nado nọ basi nudide dagbe lẹ gbọn?
18 Nususu wẹ mẹjitọ lẹ sọgan wà nado gọalọna ovi yetọn lẹ nado plọn lehe yé na nọ basi nudide he gbògbéna Jiwheyẹwhe do. Aliho dagbe dopo nado wàmọ wẹ gbọn apajlẹ dagbe zizedai dali. (Luku 6:40) Eyin e sọgbe, mẹjitọ lẹ sọgan basi zẹẹmẹ lehe yé basi nudide tangan de do tọn na ovi yetọn lẹ. Yé tlẹ sọgan dike ovi yetọn lẹ ni basi nudide delẹ na yede bo nọ pà yé to whenue nudide lọ tindo kọdetọn dagbe. Ṣigba, eyin ovi de ma basi nudide dagbe lo? Linlẹn tintan he mẹjitọ de sọgan tindo wẹ nado basi hihọ́na ovi lọ sọn kọdetọn lọ lẹ si, ṣigba mọwiwà sọgan nọma hẹn ale wá na ovi lọ. Di apajlẹ, mẹjitọ de sọgan na dotẹnmẹ ovi etọn nado yí gbedewema húnkùnkùn tọn. Mí ni dọ dọ ovi lọ gbà osẹ́n aliji tọn de, bọ yè gbò akuẹ na ẹn. Mẹjitọ lọ sọgan sú akuẹ lọ. Ṣigba, eyin e biọ to ovi lọ si nado wazọ́n nado sú akuẹ lọ, e yọnbasi taun dọ ewọ na plọn nado nọ hẹn agbàn kọdetọn nuyiwa etọn lẹ tọn.—Lom. 13:4.
19. Etẹwẹ mí dona plọn plọnmẹ Biblu mítọn lẹ, podọ nawẹ mí sọgan wà ehe gbọn?
19 Jesu dọna hodotọ etọn lẹ nado nọ plọnnu mẹdevo lẹ. (Mat. 28:20) Dopo to onú titengbe he mí sọgan plọn Biblu plọntọ lẹ mẹ wẹ lehe yé na nọ basi nudide dagbe lẹ do. Nado wà ehe po kọdetọn dagbe po, mí dona nọavùnte sọta mẹwhinwhàn lọ nado nọ dọ nuhe yé na wà na yé. E na yọ́n hugan dọ mí ni plọn yé nado nọ yihojlẹdohogo sọn nunọwhinnusẹ́n Biblu tọn lẹ mẹ na yé nido sọgan nọ basi nudide nuhe yé na wà tọn na yede. To popolẹpo mẹ, “dopodopo mítọn wẹ na dogbè edetiti tọn na Jiwheyẹwhe.” (Lom. 14:12) Enẹwutu, mímẹpo wẹ tindo whẹwhinwhẹ́n dagbe he wutu mí dona nọ basi nudide he nọ gbògbéna Jiwheyẹwhe lẹ.
[Nudọnamẹ odò tọn]
a Na nudọnamẹ dogọ do whẹho ehe ji, pọ́n owe-to-wemẹ lọ “Nawẹ Yẹn Dona Basi Nudide Gando Nugonu Pẹvi Ohùn Tọn lẹ Gọna Nukunpedomẹgo Dotowhé Tọn He Bẹ Ohùn Yẹnlọsu-Titi Tọn Hẹn Go Gbọn?” to Lizọnyizọn Ahọluduta Tọn Mítọn novembre 2006, weda 3-6 tọn mẹ.
Nawẹ Hiẹ Na Na Gblọndo Gbọn?
• Naegbọn mí dona plọn nado nọ basi nudide?
• Nawẹ obu sọgan yinuwado mí ji gbọn, podọ nawẹ mí sọgan duto obu mítọn lẹ ji gbọn?
• Afọdide ṣidopo tẹlẹ wẹ mí sọgan ze nado hẹn ẹn diun dọ nudide mítọn lẹ nọ gbògbéna Jiwheyẹwhe?
[Kanbiọ Oplọn tọn lẹ]
[Yẹdide to weda 16]
Afọdide lẹ Nado Basi Nudide Dagbe
1 Nọ Dapana Sakla
2 Nọ Basi Dodinnanu
3 Nọ Biọ Nuyọnẹn to Odẹ̀ Mẹ
4 Basi Nudide Lọ
5 Nọ Yinuwa Sọgbe hẹ Nudide Lọ
6 Nọ Gbeje Nudide lọ Pọ́n bo Nọ Basi Vọjlado
[Yẹdide to weda 15]
Mẹhe ma nọ basi nudide taidi mẹhe to tọjihun mẹ to ohù zingidinọ de ji bo ma hẹn azẹ̀