1. Etẹ ji wẹ apọsteli Johanu na tuli Klistiani lẹ nado nọ lẹnnupọndo, podọ etẹwutu?

MÍ DONA nọ lẹnnupọn sisosiso do hogbe apọsteli Johanu tọn he tin to 1 Johanu 3:1 mẹ lẹ ji bosọ nọ yọ́n pinpẹn yetọn. Johanu yí hodidọ lọ “mì pọ́n owanyi he nkọ Otọ́ lọ ko dohia mí” zan nado na tuli Klistiani lẹ dọ yé ni nọ lẹnnupọndo owanyi wunmẹ he Jiwheyẹwhe tindo na yé po lehe owanyi enẹ klo do po ji, enẹ wẹ nado nọ lẹnayihamẹpọn do lehe Jiwheyẹwhe yiwanna yé do ji. Ayihaawe ma tin dọ eyin mí mọnukunnujẹ owanyi he Jehovah tindo na mí mẹ dile hogbe ehelẹ dohia do, owanyi he mí tindo na ẹn na sinyẹn dogọ podọ haṣinṣan mítọn hẹ ẹ na lodo dogọ.

2. Naegbọn e nọ vẹawuna mẹdelẹ nado kẹalọyi dọ Jiwheyẹwhe yiwanna yé?

² Ṣigba, e nọ vẹawuna mẹdelẹ nado yise dọ Jiwheyẹwhe yiwanna gbẹtọvi lẹ. Nuhe yé nọ lẹn wẹ yindọ, mẹhe yè dona nọ dibuna bo setonuna wẹ Jiwheyẹwhe yin. Kavi vlavo na nuplọnmẹ agọ̀ delẹ ko doadọ̀do to ahun yetọn mẹ wutu, yé nọ mọdọ Jiwheyẹwhe ma nọ yiwannamẹ, podọ e ma tlẹ yọnbasi nado yiwanna ẹn. To alọ devo mẹ, mẹdevo lẹ yise dọ owanyi Jiwheyẹwhe tọn ma tindo dogbó podọ ewọ yiwanna yé mahopọnna nuhe yé nọ wà kavi ma penugo nado wà lẹ. To whenue hiẹ to Biblu plọn, a plọn dọ owanyi wẹ yin jẹhẹnu daho hugan Jehovah tọn podọ owanyi etọn wẹ whàn ẹn  nado ze Visunnu etọn jo taidi ofligọ do ota mítọn mẹ. (Joh. 3:16; 1 Joh. 4:8) Etomọṣo, aliho he mẹ a yin pinplọn whẹ́n te po aṣa lẹdo he mẹ a wá sọn tọn lẹ po sọgan yinuwado nukun he a do nọ pọ́n owanyi Jiwheyẹwhe tọn ji.

3. Nugbo titengbe tẹwẹ gọalọna mí nado mọnukunnujẹ owanyi he Jiwheyẹwhe tindo na mí mẹ?

³ Todin, aliho tẹlẹ mẹ wẹ Jehovah yiwanna mí te? Nado mọ gblọndo kanbiọ ehe tọn, e na biọ dọ mí ni mọnukunnujẹ haṣinṣan vonọtaun he tin to míwlẹ po Jehovah Jiwheyẹwhe po ṣẹnṣẹn mẹ. Na nugbo tọn, Jehovah wẹ yin Mẹdatọ gbẹtọvi lẹpo tọn. (Hia Psalm 100:3-5.) Enẹwutu wẹ Biblu do ylọ Adam dọ “visunnu Jiwheyẹwhe tọn,” podọ Jesu plọn hodotọ etọn lẹ nado nọ ylọ Jiwheyẹwhe dọ “Otọ́ mítọn he tin to olọn mẹ.” (Luku 3:38; Mat. 6:9) Jehovah wẹ Otọ́ mítọn, na ewọ wẹ Gbẹ̀namẹtọ mítọn wutu; haṣinṣan he tin to míwlẹ po ewọ po ṣẹnṣẹn yin nudopolọ hẹ dehe nọ tin to otọ́ de po ovi etọn lẹ po ṣẹnṣẹn. Do glido, Jehovah yiwanna mí kẹdẹdile otọ́ awuvẹmẹtọ de nọ yiwanna ovi etọn lẹ do.

4. (a) Nawẹ Jehovah gbọnvona otọ́ gbẹtọvi lẹ gbọn? (b) Etẹwẹ mí na gbadopọnna to hosọ ehe po dehe bọdego po mẹ?

⁴ E họnwun dọ mapenọ wẹ otọ́ gbẹtọvi lẹ yin. Mahopọnna vivẹnudido yetọn, yé ma nọ do owanyi otọ́ tọn hia to gigọ́ mẹ dile Jehovah nọ wà do. Na nugbo tọn, mẹdelẹ nọ flin ninọmẹ whẹndo tọn ylankan he mẹ yé whẹ́n te, ehe nọ tindo nuyiwadomẹji sinsinyẹn do numọtolanmẹ po linlẹn yetọn po ji. Enẹ nọ zọ́n bọ yé nọ tindo awufiẹsa bosọ nọ blawu taun. Mí deji dọ Jehovah ma yin otọ́ mọnkọtọn de. (Ps. 27:10) Matin ayihaawe, nukunnumimọjẹ lehe Jehovah nọ do owanyi hia mí bo nọ penukundo mí go do mẹ na zọ́n bọ mí na dọnsẹpọ ẹ dogọ. (Jak. 4:8) To hosọ ehe mẹ, mí na gbadopọnna aliho ẹnẹ he mẹ Jehovah nọ do owanyi etọn hia mí te. To hosọ he bọdego mẹ, mí na plọnnu do aliho ẹnẹ he mẹ mí sọgan do owanyi mítọn hia ewọ te ji.

5. Etẹwẹ apọsteli Paulu dọna Atẹninu lẹ gando Jiwheyẹwhe go?

⁵ To whenue apọsteli Paulu to Atẹni, to otò Grèce tọn mẹ, e doayi e go dọ tòdaho lọ gọ́ na boṣiọ yẹwhe po numẹsẹ̀n lẹ po tọn, ehe mẹ tòmẹnu lọ lẹ yise te dọ yé wẹ na emi ogbẹ̀ po dandannu gbẹ̀mẹ tọn lẹ po. Enẹwutu, Paulu dọna yé dọmọ: “Jiwheyẹwhe he basi aihọn po nuhe tin to e mẹ lẹpo po . . . wẹ nọ na gbẹtọ lẹpo ogbẹ̀, gbọfufu po onú lẹpo po. . . . Na gbọn ewọ dali wẹ mí tindo ogbẹ̀ bo nọ yì bosọ tin.” (Owalọ 17:24, 25, 28) Gbọn owanyi dali, Jehovah na mí “onú lẹpo” he mí tindo nuhudo etọn nado to gbẹnọ zọnmii. Lẹnnupọndo nuhe hodidọ kleun enẹ bẹhẹn ji.

6. Nawẹ aigba do owanyi he Jiwheyẹwhe tindo na mí hia gbọn? (Pọ́n yẹdide he tin to bẹjẹeji hosọ ehe tọn.)

⁶ Lẹnnupọndo aigba he Jehovah dá bo “na ovi gbẹtọ lẹ tọn” ji. (Ps. 115:15, 16) Lẹnunnuyọnẹntọ lẹ ko và akuẹ susu do dodinnanu lẹ bibasi mẹ nado mọ planẹti devo lẹ he na taidi aigba. Dile etlẹ yindọ planẹti kanweko susu lẹ ko yin mimọ, lẹnunnuyọnẹntọ lẹ jẹflumẹ na depope to planẹti enẹlẹ mẹ ma tindo nugopipe jiawu po ninọmẹ dagbe lẹ po he sọgan hẹn gbẹninọ yọnbasi na gbẹtọvi lẹ, taidi aigba mítọn. E taidi dọ nudida vonọtaun de wẹ aigba yin to nuhe Jiwheyẹwhe dá lẹpo mẹ. Yí nukun homẹ tọn do pọ́n, to planẹti madosọha he tin to wẹkẹ lọ mẹ lẹ mẹ, Jehovah dá aigba to aliho vonọtaun de mẹ, bọ e ma yindọ e yin fie yè sọgan nọ de kẹdẹ gba, ṣigba e sọ lodo, bo yọnwhanpẹ, bosọ yin nọtẹn hihọ́ tọn de na gbẹtọvi he ewọ dá lẹ! (Isa. 45:18) Ehe do lehe Jehovah yiwanna mí do hia.—Hia Job 38:4, 7; Psalm 8:3-5.

7. Nawẹ aliho he mẹ Jiwheyẹwhe dá mí te dohia dọ ewọ yiwanna mí nugbonugbo gbọn?

⁷ Dile etlẹ yindọ Jehovah wleawu owhé whanpẹnọ de tọn na mí, e yọnẹn dọ eyin mí na tindo ayajẹ po pekọ po, mí tindo nuhudo  nudevo lẹ tọn zẹ̀ nutindo agbasa tọn lẹ go. Ovi de nọ tindo numọtolanmẹ dọ emi tin to hihọ́ nujọnu tọn glọ to whenue e mọdọ mẹjitọ emitọn lẹ yiwanna emi bo nọ penukundo emi go. Jehovah dá gbẹtọvi lẹ to apajlẹ etọn mẹ, bo na yé nugopipe gbigbọmẹ tọn nado nọ mọdọ ewọ yiwanna yé bo nọ penukundo yé go, podọ e sọ na yé nugopipe nado yiwanna ewọ lọsu. (Gẹn. 1:27) Humọ, Jesu dọmọ: “Ayajẹnọ wẹ mẹhe yọnẹn dọ yé tindo nuhudo gbigbọmẹ tọn lẹ.” (Mat. 5:3) Taidi Otọ́ owanyinọ de, Jehovah “na mí onú lẹpo susugege na mí nido duvivi etọn,” to agbasa-liho podọ to gbigblọ-liho.—1 Tim. 6:17; Ps. 145:16.

8. Naegbọn mí sọgan donukun dọ “Jiwheyẹwhe nugbo tọn” ni yiwanna mí?

⁸ Otọ́ lẹ nọ yiwanna ovi yetọn lẹ bo nọ jlo nado basi hihọ́na yé, na yé nikaa buali kavi jẹflumẹ. Ṣigba, mẹjitọ susu ma nọ penugo nado na ovi yetọn lẹ anademẹ he sọgbe, na yelọsu ko gbẹkọ nujinọtedo he tin to Ohó Jiwheyẹwhe tọn mẹ lẹ go wutu. Ehe nọ saba dekọtọn do bẹwlu po flumẹjijẹ po mẹ. (Howh. 14:12) To vogbingbọn mẹ, Jehovah yin “Jiwheyẹwhe nugbo tọn.” (Ps. 31:5) E yiwanna ovi etọn lẹ, podọ homẹ etọn nọ hùn nado hẹn hinhọ́n nugbo etọn tọn họnwun dogọ nado deanana yé to adà gbẹzan yetọn tọn lẹpo mẹ, titengbe gando lehe yé sọgan sẹ̀n ewọ do go. (Hia Psalm 43:3.) Nugbo tẹwẹ Jehovah ko dehia, podọ nawẹ ehe dohia dọ ewọ yiwanna mí gbọn?

9, 10. Naegbọn Jehovah do de nugbo he gando ede go lẹ hia mí? (b) Nawẹ nugbo he ewọ dohia gando mí go dohia dọ e yiwanna mí gbọn?

⁹ Jẹnukọn whẹ́, Jehovah de nugbo he gando ewọ lọsu go lẹ hia. E do yinkọ mẹdetiti tọn etọn hia, ehe sọawuhia whlasusu to Biblu mẹ hugan yinkọ devo depope. To aliho ehe mẹ, Jehovah dọnsẹpọ mí, bo hẹn yọnbasi na mí nado yọ́n ewọ. (Jak. 4:8) Jehovah sọ de jẹhẹnu etọn lẹ hia, yèdọ Jiwheyẹwhe he nkọ ewọ yin. Dile wẹkẹ yinukundomọ lọ to kunnude dọ ewọ tindo huhlọn po nuyọnẹn po, Jehovah sọ nọ do whẹdida dodo etọn podọ titengbe owanyi madodogbó etọn hia gbọn Owe-wiwe lẹ gblamẹ. (Lom. 1:20) Ewọ taidi otọ́ de he tindo huhlọn po nuyọnẹn po bo nọ yinuwa to dodo po owanyi po mẹ, bọ ehe nọ hẹn ẹn bọawuna ovi etọn lẹ nado tindo haṣinṣan mẹdetiti tọn de hẹ ẹ.

¹⁰ Jehovah sọ de nugbo he gando mí go de hia na dagbe mítọn wutu, enẹ wẹ otẹn he mẹ mí te to lẹndai etọn mẹ. Ehe yidogọna jijọho po titojininọ po to whẹndo lẹdo aihọn pé tọn etọn mẹ. Mí plọn to Biblu mẹ dọ gbẹtọvi lẹ ma yin didá po jlọjẹ lọ po nado nọ deanana yede, nado nọgbẹ̀ matin anademẹ Jiwheyẹwhe tọn, podọ kọgbigbẹ́ nugbo titengbe ehe go na hẹn kọdetọn vẹadi lẹ wá na yé. (Jel. 10:23) Nujọnu taun wẹ ehe yin na dagbemẹninọ mítọn. Alọkikẹyi aṣẹpipa Jiwheyẹwhe tọn wẹ na gọalọna mí nado duvivi jijọho po pọninọ po tọn. Lehe Jehovah do owanyi hia bo de nado do nugbo titengbe ehe hia mí do sọ!

11. Opagbe Jehovah tọn tẹwẹ dohia dọ ewọ yiwanna mí podọ onú mítọn nọ duahunmẹna ẹn?

¹¹ Sọgodo ovi lẹ tọn nọ duahunmẹna otọ́ owanyinọ de sisosiso, bọ e nọ jlo dọ yé ni tindo lẹndai nujọnu tọn de to gbẹ̀mẹ. Amọ́ e blawu dọ, suhugan gbẹtọ lẹ tọn wẹ tin to wunvi mẹ gando sọgodo go, kavi yé nọ zan ogbẹ̀ yetọn nado doafọna yanwle he ma nọ hẹn ale dẹn-to-aimẹ wá lẹ. (Ps. 90:10) Taidi ovi Jiwheyẹwhe tọn lẹ, mí nọ mọdọ Jehovah yiwanna mí nugbonugbo na ewọ ko dopà sọgodo jiawu de tọn na mí. Enẹ zọ́n bọ gbẹzan mítọn nọ tindo zẹẹmẹ po lẹndai nujọnu tọn po.

12. Nawẹ ayinamẹ gọna anademẹ he Jehovah na Kaini po Baluki po dohia dọ ewọ yiwanna yé bo nọ hò yetọn pọ́n gbọn?

¹² ‘Etẹwutu wẹ homẹgble we? Etẹwutu wẹ nukunmẹ towe kúṣiọ? Eyin hiẹ wà dagbe, yè ma na kẹalọyi we? . . . Be hiẹ na dohuhlọn do ylando ji ya?’ (Gẹn. 4:6, 7) Ayinamẹ he wá do gànmẹ  wẹ enẹ yin he zọnpọ hẹ anademẹ dagbe de. Gbọnmọ dali, Jehovah na avase Kaini to whenue e mọdọ nuhe Kaini jlo na wà bẹ owù daho hẹn. E blawu dọ Kaini ma setonuna avase enẹ, podọ e jiya tonumase etọn tọn. (Gẹn. 4:11-13) To whenue Baluki he yin wekantọ Jelemia tọn gbọjọ bo hẹn todido bu, Jehovah na ẹn ayinamẹ nado gọalọna ẹn na ewọ nido yọ́n adọ̀ nuhahun etọn tọn. To vogbingbọn mẹ na Kaini, Baluki kẹalọyi ayinamẹ Jehovah tọn, podọ ehe whlẹn ogbẹ̀ etọn gán.—Jel. 45:2-5.

13. Naegbọn Jehovah nọ na dotẹnmẹ whlepọn lẹ nado wá devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ ji?

¹³ Paulu wlan dọmọ: “Mẹhe Jehovah yiwanna go wẹ e nọ domẹplọnlọ; na taun tọn, mẹdepope he e kẹalọyi taidi ovi wẹ e nọ hò.” (Heb. 12:6) Ṣigba, mẹplọnlọdidomẹgo ma nọte do yasanamẹ kẹdẹ ji gba. Aliho susu mẹ wẹ yè sọgan wàmọ te. Apajlẹ susu wẹ to Biblu mẹ gando devizọnwatọ nugbonọ lẹ go he pehẹ whlepọn sinsinyẹn lẹ, ehe sọgan ko bẹ mẹplọnlọ he mẹ yé plọnnu sọn lẹ hẹn. Lẹnnupọndo Josẹfu, Mose, po Davidi po ji. Kandai gbẹzan yetọn tọn yin dopo to kandai Biblu tọn he họnwun bo fọnjlodotenamẹ hugan lẹ mẹ. To whenue mí hia otàn lehe Jehovah tin hẹ yé to whlepọn lẹ whenu do po lehe ewọ wá yí yé zan to aliho ayidego tọn mẹ do po tọn, enẹ nọ whàn mí nado mọdọ mẹtọnhopọn po owanyi he Jehovah tindo na devizọnwatọ etọn lẹ po siso taun.—Hia Howhinwhẹn lẹ 3:11, 12.

14. Nawẹ mí sọgan mọ owanyi Jehovah tọn to whenue ewọ domẹplọnlọ mí go gbọn?

¹⁴ Mẹplọnlọ Jehovah tọn nọ gọalọna mí nado mọ adà owanyi etọn tọn devo. Eyin mẹhe ṣinuwa lẹ mọ mẹplọnlọ yí sọn Jehovah dè bo kẹalọyi i bosọ lẹnvọjọ, ‘e na jona yé to gigọ́ mẹ.’ (Isa. 55:7) Etẹwẹ ehe zẹẹmẹdo? Davidi basi zẹẹmẹ jonamẹ Jehovah tọn po hogbe he whànmẹ ehelẹ po dọmọ: “Mẹhe jo ylando towe lẹpo na we; mẹhe hẹn azọ̀n towe lẹpo gbọ. Mẹhe fli ogbẹ̀ towe sọn odò mẹ: mẹhe yí  dagbewanyi po lẹblanu bibọ po do ṣinyọ́n jẹgbakun na we. Dile whèzẹtẹn dẹn do whèyihọ do, dẹn sọmọ wẹ ewọ do ze sẹ́nmẹjẹ mítọn yì dẹn sọn mí dè.” (Ps. 103:3, 4, 12) Mì gbọ mí ni nọ kẹalọyi ayinamẹ Jehovah tọn to whelẹponu, etlẹ yin mẹplọnlọ etọn, bo nọ yawu yinuwa, bosọ yọnẹn dọ owanyi mayọnjlẹ he e tindo na mí dohia wẹ e te.—Ps. 30:5.

15. Etẹwẹ dohia dọ omẹ Jehovah tọn lẹ họakuẹ na ẹn?

¹⁵ Matin ayihaawe, dopo to nuhe otọ́ owanyinọ de nọ ylọdọ nujọnu lẹ mẹ wẹ nado penukundo hagbẹ whẹndo etọn tọn lẹ go bo basi hihọ́na yé sọn nuhe sọgan gbleawuna yé kavi hẹn nuhahun sinsinyẹn wá na yé lẹ si. Jehovah, yèdọ Otọ́ mítọn olọn mẹ tọn nọ wà humọ. Psalm-kantọ dọ gando Jehovah go dọmọ: “Ewọ to ayiha mẹwiwe etọn lẹ tọn hẹndote; e sọ to yé whlẹn sọn alọ mẹylankan lẹ tọn mẹ.” (Ps. 97:10) Lẹnnupọndo apajlẹ de ji. Pọ́n lehe nukun towe lẹ yin nuhọakuẹ na we sọ! Mọ wẹ omẹ Jehovah tọn lẹ lọsu te na ẹn niyẹn. (Hia Zekalia 2:8.) Omẹ Jiwheyẹwhe tọn lẹ yin nuhọakuẹ na ẹn taun!

16, 17. Nawẹ Jehovah nọ penukundo omẹ etọn lẹ go bosọ nọ basi hihọ́na yé to hohowhenu podọ to egbehe gbọn?

¹⁶ Dopo to aliho he mẹ Jehovah nọ basi hihọ́na omẹ etọn lẹ te wẹ gbọn angẹli lẹ dali. (Ps. 91:11) Angẹli dopo whlẹn Jelusalẹm sọn mẹgbeyinyan Asilianu lẹ tọn si, bo hù awhànfuntọ 185 000 to zánto dopo mẹ. (2 Ahọ. 19:35) Apọsteli Pita po Paulu po gọna omẹ devo lẹ yin tuntundote sọn gànpamẹ gbọn angẹli lẹ dali. (Owalọ 5:18-20; 12:6-11) Mọdopolọ, alọ Jehovah tọn ma whete to azán mítọn gbè. Afọzedaitọ tatọ́-tẹnnọ mítọn tọn de he dla alahọ de pọ́n to Aflika, na linlin dọ hunyanhunyan he tin to tonudọtọ lẹ ṣẹnṣẹn podọ to sinsẹ̀n lẹ ṣẹnṣẹn ko hẹn otò lọ gble. Avùn, ajo, zanhẹmẹ gánnugánnu, po mẹhuhu po he tin zọ́n bọ otò lọ gọ́ na bẹwlu po sẹ́nhẹngba po. Etomọṣo, depope to mẹmẹsunnu po mẹmẹyọnnu mítọn lẹ po mẹ ma hẹn ogbẹ̀ yetọn bu to nujijọ enẹ whenu, dile etlẹ yindọ susu yetọn hẹn nutindo lẹpo po azọ́n yetọn po bu. To whenue yè kanse yé lehe nulẹ to yìyì do, yé nọ gblọn po nukiko po dọmọ: “N’dopẹna Jehovah, nulẹ to yìyì ganji!” Yé tindo numọtolanmẹ dọ Jiwheyẹwhe yiwanna emi.

¹⁷ Ṣigba to nujijọ delẹ mẹ, Jehovah jo dotẹnmẹ do na kẹntọ lẹ nado hù devizọnwatọ nugbonọ etọn lẹ, taidi Stefani. Etomọṣo, Jiwheyẹwhe nọ basi hihọ́na omẹ etọn lẹpo gbọn avase he wá do gànmẹ lẹ nina mí sọta ayiha wintinwintin Satani tọn lẹ dali. (Efe. 6:10-12) Ewọ ko gọalọna mí gbọn Ohó etọn po owe sinai do Biblu ji he titobasinanu etọn nọ wleawuna lẹ po dali nado yọ́n nugbo lọ gando yẹdoklọmẹ adọkunnu lẹ tọn, ayidedai he bẹ fẹnnuwiwa po danuwiwa po hẹn lẹ, Intẹnẹt yiyizan to aliho he ma sọgbe mẹ, po mọmọ po sọyi go. E họnwun dọ taidi Otọ́ owanyinọ de, Jehovah nọ hò dagbemẹninọ omẹ etọn lẹ tọn pọ́n bo nọ basi hihọ́na yé.

18. Numọtolanmẹ tẹwẹ a tindo gando owanyi he Jehovah tindo na we go?

¹⁸ Todin he mí ko lẹnnupọndo vude poun to aliho jiawu he mẹ Jehovah do owanyi etọn hia mí te lẹ mẹ ji, ayihaawe ma tin dọ mí na tindo numọtolanmẹ Mose tọn nkọ. To whenue Mose to ayihamẹlẹnpọn do owhe susu he e yizan to sinsẹ̀nzọn Jehovah tọn mẹ ji, e dọmọ: “Yawu yí dagbewanyi towe do pekọna mí; na mí nido yí ayajijẹ do jihàn bo yin homẹhunnọ to azán mítọn lẹpo gbè.” (Ps. 90:14) Dopo to lẹblanulọkẹyi po dona daho hugan he mí tindo to egbehe lẹ mẹ po wẹ nado mọnukunnujẹ owanyi he Jehovah tindo na mí mẹ bosọ duvivi owanyi enẹ tọn. Taidi apọsteli Johanu, mílọsu yin whinwhàn nado dọmọ: “Mì pọ́n owanyi he nkọ Otọ́ lọ ko dohia mí!”—1 Joh. 3:1.