1-3. Nawẹ kọmẹnu dai tọn Jesu tọn lẹ yinuwa hlan nuplọnmẹ etọn gbọn, podọ etẹwẹ yé gboawupo nado yọnẹn gando ewọ go?

 E PAṢA mẹplidopọ lẹ. Jọja sunnu lọ heyin Jesu ṣite to nukọn na yé to sinagọgu mẹ bo to mẹplọn. Otò lọ mẹ wẹ Jesu whẹ́n te, bo ko to azọ́nwa to finẹ di whlẹpatọ de na owhe susu, enẹwutu e mayin jonọ de na yé gba. Vlavo Jesu wẹ gbá ohọ̀ he mẹ delẹ to yé mẹ nọ nọ̀, kavi e sọgan yindọ glepọnu kavi zẹgẹ he e yí alọ etọn titi do basi lẹ wẹ yé nọ yizan to ogle yetọn lẹ mẹ. a Ṣigba etẹwẹ na yin nuyiwa yetọn hlan nuplọnmẹ whlẹpatọ dai tọn lọ tọn?

² Suhugan mẹhe to todoai lẹ tọn wẹ e paṣa dọmọ: “Fie wẹ dawe he hẹn nuyọnẹn . . . he lẹpo sọn?” Ṣigba yé sọ basi zẹẹmẹ dọmọ: “Ehe . . . wẹ atinpatọ lọ, visunnu Malia tọn.” (Matiu 13:54-58; Malku 6:1-3) E blawu dọ, kọmẹnu Jesu tọn dai tọn lẹ wá tadona lọ kọ̀n dọ, ‘Whlẹpatọ ehe yin dawe lẹdo lọ mẹ tọn de taidi míwlẹ nkọtọn.’ Mahopọnna nuyọnẹn he tin to ohó etọn lẹ mẹ, yé gbẹ́ ẹ dai. Yé ma yọnẹn dọ nuyọnẹn he e to lilá na yé ma yin etọn titi gba.

³ Fie wẹ Jesu hẹn nuyọnẹn ehe sọn? “Nuplọnmẹ ṣie ma yin ṣie gba,” wẹ e dọ, “ṣigba mẹhe do mi hlan tọn wẹ.” (Johanu 7:16) Apọsteli Paulu basi zẹẹmẹ dọ Jesu ‘ko lẹzun nuyọnẹn he sọn Jiwheyẹwhe dè na mí.’ (1 Kọlintinu lẹ 1:30) Nuyọnẹn Jehovah tọn yin didehia gbọn Ovi etọn Jesu gblamẹ. Na nugbo tọn, ehe yin nugbo jẹ obá he mẹ Jesu sọgan dọmọ: “Dopo wẹ yẹn po Otọ́ po.” (Johanu 10:30) Mì gbọ mí  ni gbadopọnna adà atọ̀n he mẹ Jesu do ‘nuyọnẹn he sọn Jiwheyẹwhe dè’ hia te lẹ.

4. (a) Etẹwẹ yin hosọ owẹ̀n he Jesu lá lọ tọn, podọ naegbọn enẹ yin onú titengbe taun? (b) Naegbọn ayinamẹ Jesu tọn lẹ nọ yọn-na-yizan to whepoponu bo nọ hẹn ale wá na mẹhe dotoaina ẹn lẹ?

⁴ Jẹnukọn whẹ́, gbadopọnna nuhe Jesu plọnmẹ. Hosọ owẹ̀n etọn tọn wẹ “yẹwheho ahọludu Jiwheyẹwhe tọn.” (Luku 4:43) Enẹ yin nujọnu taun na adà he Ahọluduta lọ na yí wà to whẹsuna nupojipetọ-yinyin Jehovah tọn mẹ podọ to dona madopodo lẹ hinhẹnwa na gbẹtọvi lẹ mẹ wutu. To nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ mẹ, e sọ namẹ ayinamẹ nuyọnẹn tọn lẹ gando gbẹninọ egbesọ tọn go. E do ede hia nado yin ‘Hónamẹtọ Jiawu’ he yè dó opagbe etọn lọ. (Isaia 9:6) Na nugbo tọn, nawẹ ayinamẹ etọn na nọma jiawu gbọn? E tindo oyọnẹn sisosiso Ohó po ojlo Jiwheyẹwhe tọn po tọn, nukunnumọjẹnumẹ sisosiso gando ninọmẹ gbẹtọvi lẹ tọn go, podọ owanyi sisosiso na gbẹtọvi lẹ. Enẹwutu, ayinamẹ etọn lẹ nọ yọn-na-yizan to whepoponu bo nọ hẹn ale dagbe hugan lẹ wá na mẹhe dotoaina ẹn lẹ. Jesu lá “ohó ogbẹ̀ madopodo tọn.” Mọwẹ, eyin ayinamẹ etọn lẹ yin hihodo, e na dekọtọn do whlẹngán.—Johanu 6:68.

5. Etẹwẹ yin delẹ to hosọ he ji Jesu dọhodo to Yẹwhehodidọ Osó ji tọn etọn mẹ?

⁵ Yẹwhehodidọ Osó ji tọn yin apajlẹ ayidego tọn de na nuyọnẹn mayọnjlẹ he tin to nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ mẹ. Nukunwhiwhe 20 poun wẹ e biọ nado dọhodo yẹwhehodidọ heyin kinkàndai to Matiu 5:3–7:27 mẹ ji. Ṣigba, ayinamẹ etọn lẹ dẹn-to-aimẹ—bo gbẹ́ yọn-na-yizan to egbehe dile e te do to whenuena e ṣẹṣẹ yin nina. Jesu dọhodo hosọ susu ji, gọna lehe yè sọgan hẹn haṣinṣan mẹtọn hẹ mẹdevo lẹ pọnte do (5:23-26, 38-42; 7:1-5, 12), lehe yè sọgan hẹn wiwejininọ go to walọyizan-liho do (5:27-32), podọ lehe yè sọgan zan gbẹzan he gọ́ na zẹẹmẹ do (6:19-24; 7:24-27). Ṣigba Jesu ma dọ  nuhe yin nuyọnẹnnu lẹ na hosetọ etọn lẹ poun gba; e sọ dohia yé gbọn zẹẹmẹ-bibasi, mẹhẹnlẹnnupọn, po kunnudenu lẹ didohia po dali.

6-8. (a) Whẹwhinwhẹ́n he jẹna ayidego tẹlẹ wẹ Jesu na nado dapana magbọjẹ? (b) Etẹwẹ dohia dọ ayinamẹ Jesu tọn do nuyọnẹn he sọn aga hia?

⁶ Di apajlẹ, gbadopọnna ayinamẹ nuyọnẹn tọn he Jesu na gando lehe yè sọgan pehẹ magbọjẹ dogbọn agbasanu lẹ dali, dile e yin didọ to Matiu weta 6 mẹ do go. Jesu na ayinamẹ mí dọmọ: “Mì yin [magbọjẹnọ] na ogbẹ̀ mìtọn blo, dọ, etẹ mí na dù podọ etẹ mì na nù, kavi na agbasa mìtọn dọ etẹ mì na ṣinyọ́n.” (Wefọ 25) Núdùdù po avọ̀ po yin dandannu lẹ, podọ jọwamọnu de wẹ e yin nado nọ yin ahunmẹduna dogbọn onú ehelẹ tintindo dali. Ṣigba Jesu dọna mí nado ‘doalọtena yinyin magbọjẹnọ’ na onú ehelẹ. b Etẹwutu?

⁷ Wá dotoai todin bo sè zẹẹmẹ he dutomẹji he Jesu basi lẹ. To whenuena e yindọ Jehovah wẹ ko na mí ogbẹ̀ po agbasa po, be e ma sọgan na mí núdùdù nado hẹn mí dogbẹ̀ bosọ na mí avọ̀ nado ṣinyọ́n na agbasa enẹ wẹ ya? (Wefọ 25) Eyin Jiwheyẹwhe nọ na núdùdù ohẹ̀ lẹ bo nọ yí whanpẹ do ṣinyọ́n avọ̀ na vounvoun lẹ, nẹmunẹmu wẹ e ma na penukundo gbẹtọvi heyin sinsẹ̀n-basitọ etọn lẹ go! (Wefọ 26, 28-30) Na nugbo tọn, magbọjẹ zẹjlẹgo yin nulunu. E ma tlẹ sọgan yí awagbà dopo tata dogọna ogbẹ̀ mítọn gba. c (Wefọ 27) Nawẹ mí sọgan dapana magbọjẹ gbọn? Jesu na mí ayinamẹ dọmọ: Mì zindonukọn nado to sinsẹ̀n-bibasi Jiwheyẹwhe tọn zedo otẹn tintan mẹ to gbẹzan mẹ. Mẹhe to mọwà lẹ sọgan deji dọ nuhudo egbesọ tọn yetọn lẹpo wẹ Otọ́ olọn mẹ tọn yetọn ‘na yidogọ na’ yé. (Wefọ 33) To godo mẹ, Jesu na ayinamẹ  he yọn-na-yizan hugan de dọ—mì nọ dọ azán dopodopo tọn. Naegbọn mì na do yí magbọjẹ osọ̀ tọn dogọ egbehe tọn? (Wefọ 34) Gbọnvona enẹ, naegbọn mì na do yin magbọjẹnọ zẹjlẹgo dogbọn nuhe sọgan nọma jọ gbede lẹ dali? Ayinamẹ nuyọnẹn tọn ehelẹ yiyido yizan mẹ sọgan whlẹn mí sọn ahungbadonamẹ he aihọn tuklanọ ehe nọ hẹnwa lẹ mẹ.

⁸ E họnwun dọ, ayinamẹ he Jesu na lọ yọn-na-yizan to egbehe dile e te do to whenuena e ṣẹṣẹ yin nina diblayi owhe 2 000 die wayi. Be enẹ ma yin kunnudenu nuyọnẹn he sọn aga tọn ya? Etlẹ yin ayinamẹ dagbe hugan he gbẹtọvi ayinamẹtọ lẹ nọ na lẹ nọ lẹzun nuhe ma yọn-na-yizan ba bo nọ yin vivọjlado kavi didiọ to ojlẹ vude godo. Ṣigba, nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ heyin nina sọn whenẹnu gbọ́n gbẹ́ yọn-na-yizan todin. Mọwẹ, enẹ ma dona paṣa mí gba, na “ohó Jiwheyẹwhe tọn” wẹ Ayinamẹtọ Jiawu ehe dọ.—Johanu 3:34.

9. Etẹwẹ awhànfuntọ delẹ dọ dogbọn mẹpinplọn Jesu tọn dali, podọ naegbọn ehe ma yin hójijlẹ?

⁹ Adà awetọ he mẹ Jesu do nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn hia te wẹ yin aliho he mẹ e plọnmẹ te. To nujijọ dopo whenu, awhànfuntọ heyin didohlan nado wá wle e lẹ lẹkọyi asigbá-alọgbá, bo dọmọ: “Omẹ de ma dọho domọ gbede.” (Johanu 7:45, 46) Ehe ma yin hójijlẹ gba. To gbẹtọvi he ko nọgbẹ̀ pọ́n lẹpo mẹ, Jesu, he wá sọn “aga” wẹ tindo nuyọnẹn po numimọ po hugan. (Johanu 8:23) E plọnmẹ hugan lehe gbẹtọvi depope sọgan plọnmẹ do. Gbadopọnna awe poun to aliho he Mẹplọntọ nuyọnẹntọ ehe nọ yizan lẹ mẹ.

10, 11. (a) Naegbọn aliho he mẹ Jesu yí oló lẹ zan te dona paṣa mí? (b) Etẹwẹ oló lẹ yin, podọ apajlẹ tẹwẹ do nuhewutu oló Jesu tọn lẹ do tindo kọdetọn dagbe sọmọ na mẹpinplọn hia?

¹⁰ Apajlẹ lẹ yiyizan to aliho dagbe mẹ. “Onú he lẹpo wẹ Jesu dọ hlan gbẹtọ lẹ to oló mẹ,” wẹ Biblu dọ. “E masọ dọho de hlan yé matin oló de.” (Matiu 13:34) Nugopipe mayọnjlẹ he e tindo nado nọ yí onú he nọ yin mimọ egbesọegbesọ lẹ zan nado plọnmẹ nugbo sisosiso lẹ jiawu tlala. Hogbe lẹ taidi, glesi lẹ to okún lẹ dó, yọnnu lẹ to awuwle nado hì akla, ovi  lẹ to aihunda to ahimẹ, whèhutọ lẹ to odọ̀ dlan, lẹngbọhọtọ lẹ to lẹngbọ he danbú dín—onú ehe lẹpo wẹ hosetọ etọn lẹ ko mọ whlasusu. Eyin nugbo titengbe lẹ yin yiyijlẹdo nuhe yè jẹakọ hẹ lẹ go, nugbo mọnkọtọn lẹ nọ yawu biọ ayiha po ahun po mẹ namẹ sisosiso.—Matiu 11:16-19; 13:3-8, 33, 47-50; 18:12-14.

¹¹ Jesu nọ saba yí oló po otàn kleun kleun lẹ po zan, bo nọ de nugbo walọdagbe kavi gbigbọmẹ tọn lẹ sọn yé mẹ. To whenuena e yindọ e nọ bọawu nado flin whenuho lẹ hú linlẹn paa lẹ, oló lẹ gọalọnamẹ nado flin nuplọnmẹ Jesu tọn lẹ. To oló susu mẹ, Jesu yí nuyijlẹdonugo he ma sọgan yawu yin winwọn lẹ zan nado do mẹhe nkọtọn Otọ́ etọn yin hia. Di apajlẹ, mẹnu wẹ ma sọgan mọnukunnujẹ nuhe ji oló ovi duvanọ lọ tọn to nùzindo lọ mẹ—dọ eyin mẹhe ko danbú de do lẹnvọjọ nujọnu tọn hia, Jehovah na do lẹblanu hia bo na yí awuvẹmẹ do kẹalọyi mẹlọ?—Luku 15:11-32.

12. (a) Aliho tẹmẹ wẹ Jesu yí kanbiọ lẹ zan to mẹpinplọn etọn mẹ te? (b) Nawẹ Jesu bọnùdo na mẹhe mọhodọ do aṣẹpipa etọn go lẹ gbọn?

¹² Kanbiọ lẹ yiyizan to aliho dagbe mẹ. Jesu yí kanbiọ lẹ zan nado hẹn hosetọ etọn lẹ nado wá tadona lọ kọ̀n na yedelẹ, nado dindona mẹwhinwhàn yetọn lẹ, kavi nado basi nudide lẹ. (Matiu 12:24-30; 17:24-27; 22:41-46) To whenuena sinsẹ̀ngán lẹ tindo ayihaawe gando aṣẹ he Jesu to yiyizan go, vlavo e wá sọn Jiwheyẹwhe dè kavi lala, Jesu gblọn dọmọ: “Baptẹm Johanu tọn olọn mẹ wẹ e sọn, kavi sọn gbẹtọ dè?” Na kanbiọ lọ hẹn yé jẹflumẹ wutu, yé dọ to yedelẹ ṣẹnṣẹn dọ: “Eyin mí na dọmọ, Sọn olọn mẹ; e na dọmọ, Be etẹwutu wẹ mì ma yí ì sè? Ṣigba eyin míwlẹ nasọ dọmọ, Sọn gbẹtọ dè; mí dibu na agundaho lẹ lọ; na omẹpo wẹ yí Johanu di yẹwhegán de.” Enẹwutu, yé kúkú gblọn dọmọ: “Mí ma yọnẹn gba.” (Malku 11:27-33; Matiu 21:23-27) Po kanbiọ kleun enẹ po, Jesu bọnùdo na yé, bo do kanyinylan he tin to ahun yetọn mẹ hia.

13-15. Nawẹ oló kọmẹnu Samalianu lọ tọn do nuyọnẹn Jesu tọn hia gbọn?

¹³ To whedelẹnu, Jesu nọ yí aliho voovo lẹ zan, bo nọ yí kanbiọ mẹhẹnlẹnnupọn tọn lẹ po oló lẹ po zan dopọ. To  whenuena Juvi osẹ́n-yọnẹntọ de kàn nubiọtomẹsi ogbẹ̀ madopodo tọn biọ Jesu, e dlẹnalọdo Osẹ́n Mose tọn, he biọ wanyina Jiwheyẹwhe po kọmẹnu po. Na dawe lọ to jijlo nado do ede hia di dodonọ wutu, e kanse dọmọ: “Mẹnu ka wẹ kọmẹnu ṣie?” Jesu yí otàn de do na ẹn gblọndo. Dawe Juvi de to gbejizọnlin basi ewọ ṣokẹdẹ bọ ajotọ lẹ gbleawuna ẹn, bo jo e do kudaa-gbẹ̀daa. Juvi awe delẹ jẹ finẹ, dopo yin yẹwhenọ bọ awetọ yin Levinu. Yé ma gọalọna ẹn gba. Ṣigba dawe Samalianu de jẹ nujijọ lọ tẹnmẹ. Na lẹblanu etọn wà ẹ wutu, e wadẹẹdẹ bo klọ apà mẹhe yin awugblena lọ tọn bo gbọn owanyi dali ze dawe lọ yì dotowhé fie e sọgan mọ pọngbọ te. Nado dotana otàn lọ, Jesu kanse dawe he kàn kanbiọ sè lọ dọmọ: “Mẹnu to yé omẹ atọ̀n helẹ mẹ, wẹ hiẹ lẹn do kọmẹnu hia hlan mẹhe jẹ alọ ajotọ lẹ tọn mẹ?” Dawe lọ yin hinhẹn po huhlọn po nado gblọn dọ: “Ewọ he do lẹblanu hia to e ji.”—Luku 10:25-37.

¹⁴ Nawẹ oló lọ do nuyọnẹn Jesu tọn hia gbọn? To azán Jesu tọn gbè, Ju lẹ nọ yí hogbe lọ “kọmẹnu” zan na mẹhe nọ yìn osẹ́n aṣa tọn yetọn lẹ kẹdẹ—e mayin na Samalianu lẹ gba. (Johanu 4:9) Eyin otàn he Jesu dọ lọ ko dohia dọ Samalianu de wẹ yin awugblena bọ Juvi de gọalọna ẹn wẹ, be enẹ na ko diọ nuvẹun lọ ya? Jesu yí nuyọnẹn do wleawuna otàn lọ to aliho de mẹ bọ e do yindọ Samalianu de wẹ yí awuvẹmẹ do penukundo Ju de go. Doayi kanbiọ he Jesu kanbiọ to vivọnu otàn lọ tọn go ga. E diọ pọndohlan he gbayipe gando hogbe lọ “kọmẹnu” go. Osẹ́n-yọnẹntọ lọ ko kanbiọ jẹnukọn dọ: ‘Mẹnu lẹ wẹ owanyi kọmẹnu tọn ṣie dona yin didohia?’ Ṣigba Jesu kanbiọ ẹ dọ: “Mẹnu to yé omẹ atọ̀n helẹ mẹ, wẹ hiẹ lẹndọ e do ede hia nado yin kọmẹnu de?” Jesu ma ze ayidonugo do mẹhe yin awugblena, bo mọ alọgọ homẹdagbe tọn yí lọ ji gba, ṣigba do Samalianu lọ, he do homẹdagbe hia lọ ji. Mẹhe yin kọmẹnu nugbo de nọ ze afọdide tintan nado do owanyi hia mẹdevo lẹ mahopọnna akọ̀ he mẹ yé wá sọn. Ehe wẹ yin aliho dagbe hugan lọ he mẹ Jesu hẹn nuagokun lọ họnwun te.

¹⁵ Be nupaṣamẹ de wẹ e yin, dọ awuji gbẹtọ lẹ “do  nuplọnmẹ” Jesu tọn lẹ go bọ yé sọ dọnsẹpọ ẹ ya? (Matiu 7:28, 29) To nujijọ dopo whenu, “agun daho” de tlẹ gbọṣi e dè na azán atọ̀n, ma dùnú!—Malku 8:1, 2.

16. Aliho tẹmẹ wẹ Jesu do “kunnudenu he yọn-na-yizan” hia te dọ emi yin anadena gbọn nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn dali?

¹⁶ Adà atọ̀ntọ he mẹ Jesu do nuyọnẹn Jehovah tọn hia te wẹ yin aliho gbẹzan etọn tọn. Nuyọnẹn yọn-na-yizan, e nọ wazọ́n. “Mẹnu wẹ nuyọnẹntọ zinzintọ to mì mẹ?” wẹ devi Jakobu kanbiọ. Enẹgodo e na gblọndo kanbiọ etọn tọn, dọmọ: “Mì gbọ walọ dagbe etọn ni do kunnudenu he yọn-na-yizan etọn hia.” (Jakobu 3:13,The New English Bible) Gbẹzan he Jesu zan do “kunnudenu he yọn-na-yizan” hia dọ nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn wẹ deanana ẹn. Mì gbọ mí ni gbadopọnna lehe e do pọndohlan dagbe hia, to gbẹzan he e zan po nuyiwa etọn hẹ mẹdevo lẹ po mẹ do.

17. Etẹwẹ dohia dọ Jesu tindo jlẹkajininọ pipé de to gbẹzan etọn mẹ?

¹⁷ Be hiẹ doayi e go dọ mẹhe ma tindo wuntuntun lẹ nọ saba wazẹjlẹgo ya? Mọwẹ, nuyọnẹn wẹ nọ gọalọnamẹ nado nọ jlẹkaji. Na Jesu do nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn hia wutu, e tindo jlẹkajininọ pipé. Hú popolẹpo, e ze onú gbigbọ tọn lẹ do otẹn tintan mẹ to gbẹzan etọn mẹ. E hẹn alọnu etọn ján mlẹnmlẹn po azọ́n wẹndagbe lọ lilá tọn po. “Na ehe wutu wẹ yẹn tọ́n wá,” wẹ e dọ. (Malku 1:38) E họnwun dọ agbasanu lẹ ma tin to otẹn tintan mẹ na ẹn gba; e taidi dọ agbasanu vude poun wẹ e tindo. (Matiu 8:20) Ṣigba, e ma yin tẹ́nkútọ gba. Taidi Otọ́ etọn, ‘Jiwheyẹwhe ayajẹnọ lọ,’ Jesu yin ayajẹnọ ga, podọ e sọ hẹn mẹdevo lẹ jaya. (1 Timoti 1:11; 6:15) To whenuena e yì hùnwhẹ alọwle tọn de tẹnmẹ—yèdọ nujijọ de he nọ bẹ húnhiho, hànjiji, po ayajijẹ po hẹn—e ma de ayajẹ hùnwhẹ lọ tọn pò gba. To whenuena ovẹn vọ̀, e lẹ́ osin zun ovẹn akú, yèdọ ahàn he nọ ‘hẹn homẹhun ayiha gbẹtọ tọn.’ (Psalm 104:15; Johanu 2:1-11) Jesu yì otẹn johẹmẹ tọn susu, podọ e nọ saba yí dotẹnmẹ enẹlẹ zan nado plọnmẹ.—Luku 10:38-42; 14:1-6.

18. Nawẹ Jesu do wuntuntun madoblọ hia to nuyiwa etọn hẹ devi etọn lẹ mẹ gbọn?

 ¹⁸ Jesu do wuntuntun madoblọ hia to nuyiwa etọn hẹ mẹdevo lẹ mẹ. Nukunnumimọjẹ ninọmẹ gbẹtọvi lẹ tọn mẹ hẹn ẹn nado tindo pọndohlan he sọgbe gando devi etọn lẹ go. E yọnẹn ganji dọ mapenọ wẹ yé yin. Ṣogan, e mọ jẹhẹnu dagbe lẹ to yé mẹ. E mọ nugopipe lọ to sunnu he Jehovah ko dọ̀n wá ede dè ehelẹ mẹ. (Johanu 6:44) Mahopọnna awugbopo yetọn lẹ, Jesu do ojlo hia nado dejido yé go. Nado do jidedomẹgo enẹ hia, e ze azọngban pinpẹn de do alọmẹ na devi etọn lẹ. E degbena yé nado dọyẹwheho wẹndagbe lọ tọn, podọ e tindo jide dọ yé tindo nugopipe lọ nado hẹn gbedide lọ di. (Matiu 28:19, 20) Owe Owalọ lẹ tọn dekunnu dọ yé wà azọ́n he e ko degbè etọn na yé lọ po nugbonọ-yinyin po. (Owalọ lẹ 2:41, 42; 4:33; 5:27-32) E họnwun to whelọnu lo, dọ nuyọnẹnnu wẹ e yin na Jesu nado dejido yé go.

19. Nawẹ Jesu dohia dọ emi yin “homẹmimiọnnọ podọ ayiha whiwhẹnọ” gbọn?

¹⁹ Dile mí doayi e go to Weta 20tọ mẹ do, Biblu dohia dọ whiwhẹ po walọmimiọn po tindo kanṣiṣa hẹ nuyọnẹn. Na nugbo tọn, Jehovah ze apajlẹ dagbe hugan lọ dai to ehe mẹ. Ṣigba etẹwẹ dogbọn Jesu dali? Ojlofọndotenamẹnu de wẹ e yin nado mọ whiwhẹ he Jesu dohia to nuyiwahẹ devi etọn lẹ  mẹ. Taidi gbẹtọ pipé de, e yiaga hú yé. Ṣogan, e ma yí nukun pẹvi do pọ́n devi etọn lẹ gba. E ma tẹnpọn gbede nado hẹn yé tindo numọtolanmẹ dọ yé ma pegan kavi mayin mẹjọmẹ gba. Kakatimọ, e nọ hò dogbó yetọn lẹ pọ́n bo nọ doakọnna awugbopo yetọn lẹ. (Malku 14:34-38; Johanu 16:12) Be e ma jẹna ayidego dọ ovi flinflin lẹ lọsu tlẹ voawu to Jesu dè ya? Na jide tọn, yé dọnsẹpọ ẹ na yé mọdọ “homẹmimiọnnọ podọ ayiha whiwhẹnọ” de wẹ e yin wutu.—Matiu 11:29; Malku 10:13-16.

20. Nawẹ Jesu do lẹnpọn dagbe hia to nuyiwa etọn mẹ hẹ yọnnu Kosi de he aovi to tuklado viyọnnu etọn gbọn?

²⁰ Jesu do whiwhẹ he taidi Jiwheyẹwhe tọn hia to aliho titengbe devo mẹ. E yin lẹnpọn dagbenọ, kavi e nọ johódo, to whenuena e sọgbe nado do lẹblanu hia. Di apajlẹ, flin whenuena yọnnu Kosi de vẹ̀ ẹ nado hẹnazọ̀ngbọna viyọnnu etọn he aovi lẹ to tuklado sinsinyẹn. To aliho voovo atọ̀n mẹ, Jesu dohia dọ emi ma na gọalọna ẹn—tintan, gbọn gbigbẹ́ nado gblọnho na yọnnu lọ dali; awetọ, gbọn didọ tlọlọ dọ emi ma yin didohlan Kosi lẹ, adavo hlan Ju lẹ dali; podọ atọ̀ntọ, gbọn oló de didó dali he do onú dopolọ hia po homẹdagbe po. Etomọṣo, yọnnu lọ tẹkudeji bo do kunnudenu yise ayidego tọn hia. Nawẹ Jesu yinuwa to ninọmẹ vonọtaun ehe mẹ gbọn? E basi nuhe e ko gbẹ́ dai dọ emi ma na wà lọ. E hẹnazọ̀ngbọna viyọnnu nawe lọ tọn. (Matiu 15:21-28) Ehe yin whiwhẹ ayidego tọn de, kavi e mayin mọwẹ ya? Podọ flindọ, whiwhẹ wẹ yin dodonu nuyọnẹn nujọnu tọn.

21. Naegbọn mí dona dovivẹnu nado hodo apajlẹ gbẹtọ-yinyin, hodidọ, po aliho nuyiwa Jesu tọn lẹ po?

²¹ Lehe mí sọgan gọ́ na pẹdido do sọ dọ owe Wẹndagbe tọn lẹ de hogbe po nuyiwa dawe nuyọnẹntọ hugan lọ he nkọtọn ma ko nọgbẹ̀ pọ́n tọn lẹ hia mí! Mì gbọ mí ni flindọ Jesu wẹ yin apajlẹ pipé Otọ́ etọn tọn. Gbọn hihodo apajlẹ gbẹtọ-yinyin, hodidọ, po aliho nuyiwa Jesu tọn lẹ po dali, mí na to awuwlena nuyọnẹn he sọn aga wá lọ. To weta he bọdego mẹ, mí na mọ lehe mí sọgan yí nuyọnẹn Jiwheyẹwhe tọn zan to gbẹzan mítọn mẹ do.