1, 2. (a) Yaya uwa take amsa kukar jaririnta? (b) Wane motsin rai ne yake da ƙarfi fiye da juyayi na uwa?

 DA TSAKAR dare, jariri ya yi kuka. Nan da nan, uwar ta farka. Ba ta barci kamar yadda ta saba—tun da ta haife jaririnta. Ta koyi ta bambance kuka iri-iri na jaririnta. Saboda haka, sau da yawa za ta iya faɗar ko jaririnta yana bukatar abinci, lallami, ko kuma a kasance tare da shi. Amma ko mene ne dalilin kukar jaririn uwar za ta amsa. Zuciyarta ba za ta ƙyale ta ta ƙyale bukatar jaririnta ba.

² Juyayin da uwa take yi wa ɗan cikinta yana tsakanin motsin rai mai taushi da ’yan Adam suka sani. Amma da akwai, motsin rai da ya fi wannan ƙarfi—jinƙai mai taushi na Allahnmu, Jehobah. Binciken wannan hali na ƙauna zai taimaka mana mu kusaci Jehobah. To, bari mu tattauna abin da juyayi yake nufi da kuma yadda Allah yake nuna shi.

3. Mece ce ma’anar aikatau na Ibrananci da aka fassara “yin jinƙai” ko kuma “ji tausayi”?

³ A cikin Littafi Mai Tsarki, juyayi da jinƙai suna da nasaba ta kusa kusa. Wasu kalmomin Ibrananci da na Helenanci sun ba da ma’anar juyayi mai taushi. Alal misali, ka yi la’akari da aikatau na Ibrananci ra·chamʹ, wanda sau da yawa aka fassara shi ‘nuna jinƙai’ ko kuma “ji tausayi.” Wani littafin neman bayani ya yi bayani cewa aikatau ra·chamʹ “yana nuna juyayi mai zurfi kuma mai taushi, kamar wanda yake zuwa idan aka  fuskanci kasawa ko kuma wahalar waɗanda muke ƙauna ko kuma waɗanda suke bukatar taimakonmu.” Wannan kalmar Ibrananci, da Jehobah ya yi amfani da ita wa kansa, tana da nasaba da kalmar “mahaifa” kuma za a iya ce da ita “juyayi na uwa.” a—Fitowa 33:19; Irmiya 33:26.

4, 5. Ta yaya Littafi Mai Tsarki ya yi amfani da motsin rai da uwa take yi ga jaririnta ya koya mana game da jinƙan Jehobah?

⁴ Littafi Mai Tsarki ya yi amfani da wannan motsin rai da uwa take da shi ga jaririnta ya koya mana game da ma’anar jinƙai na Jehobah. A Ishaya 49:15, mun karanta: “Mace za ta iya mantawa da jaririnta ne? Za ta iya ƙin jin tausayin [ra·chamʹ] ɗan cikinta ne? Ya yiwu mace ta manta da ɗan cikinta, amma ni kam, ba zan taɓa mantawa da ke Urushalima ba.” Wannan kwatanci mai taɓa rai ya nuna zurfin juyayi na Jehobah ga mutanensa. Ta yaya?

⁵ Yana da wuya a yi tunanin cewa uwa za ta manta ta ciyar da jaririnta kuma ta kula da shi. Ban da haka ma, jariri ba shi da na kansa; dare da rana jariri yana bukatar ƙaunar uwar da kuma hankalinta. Abin takaici, ƙyaliya ta uwaye ba sabon abu ba ne, musamman ma a wannan zamani da ake ‘shan wahala sosai’ da ta cika da rashin “ƙauna.” (2 Timoti 3:1, 3) “Amma,” Jehobah ya ce, “ba zan taɓa mantawa da ke” ba.” Jinƙai mai taushi da Jehobah yake da shi ga bayinsa ba ya ƙarewa. Ya fi motsin rai mafi taushi da za mu iya tunaninsa—juyayi da uwa take yi na jaririnta. Saboda haka ba abin mamaki ba ne da mai ba da sharhi ya ce game da Ishaya 49:15: “Wannan yana ɗaya daga cikin nuna  ƙauna mafi ƙarfi, idan ma ba mafi ƙarfi ba ke nan na Allah a cikin Tsohon Alkawari.”

6. Yaya mutane ajizai da yawa suke ɗaukan tausayi mai taushi, amma mene ne Jehobah ya tabbatar mana?

⁶ Jinƙai mai taushi alamar kumamanci ne? Mutane ajizai da yawa suna da wannan ra’ayin. Alal misali, ɗan falsafa na Romawa Seneca, wanda tsarar Yesu ne kuma fitaccen masani ne a Roma, ya yi tunani cewa “tausayi kasawa ne na zuciya.” Seneca maɗaukaki ne na Kamau, Kamau falsafa ce da take nanata kamewa da ba ta da motsin rai. Mutum mai hikima zai iya taimakon waɗanda suke wahala, in ji Seneca, amma kada ya ƙyale kansa ya ji tausayi, domin irin wannan motsin rai zai hana shi kwanciyar rai. Irin wannan rayuwa ta maƙo ba ta ba da zarafin yin juyayi ba. Amma ba haka Jehobah yake ba ko kaɗan! A cikin Kalmarsa, Jehobah ya tabbatar mana cewa shi “mai jinƙai ne, mai yawan tausayi kuma.” (Yakub 5:11) Kamar yadda za mu gani, jinƙai ba kumamanci ba ne amma hali ne mai ƙarfi, mai muhimmanci. Bari mu gani yadda Jehobah yake yinsa, kamar iyaye masu ƙauna.

7, 8. A wace hanya ce Isra’ilawa suka wahala a ƙasar Masar ta dā, kuma yaya Jehobah ya amsa wahalarsu?

⁷ Juyayin Jehobah ya bayyana sarai a hanyar da ya bi da al’ummar Isra’ila. A ƙarshen ƙarni na 16 K.Z., miliyoyin Isra’ilawa suna bauta a ƙasar Masar, inda aka ci zalinsu ƙwarai. Masarawa sun “sa su cikin rayuwar baƙin ciki saboda tsananin aikin dole mai wuya na kwaɓan ƙasa, da yin bulok, da kowane irin aiki.” (Fitowa 1:11, 14) A cikin wahalarsu Isra’ilawan suka yi kuka ga  Jehobah domin taimako. Yaya Allah mai jinƙai mai taushi ya amsa?

⁸ Ta taɓa zuciyar Jehobah. Ya ce: “Na ga azabar da jama’ata suke sha a cikin Masar.” Na ji kukansu saboda rashin tausayin shugabanninsu na aikin dole. Hakika, na san dukan wahalarsu.” (Fitowa 3:7) Ba zai yiwu ba Jehobah ya ga wahalar mutanensa ko kuma ya ji kukarsu bai yi juyayinsu ba. Kamar yadda muka gani a Babi na 24 na wannan littafin, Jehobah Allah mai tausayi ne. Kuma tausayi—iya fahimtar wahalar wasu ne—ɗan’uwan juyayi ne. Amma Jehobah bai yi juyayin mutanensa kawai ba; ya motsa ya aikata dominsu. Ishaya 63:9 ta ce: “Cikin ƙaunarsa da tausayinsa ne ya fanshe su.” Da “hannunsa mai iko,” Jehobah ya ceci Isra’ilawa daga ƙasar Masar. (Maimaitawar Shari’a 4:34) Daga baya, ya yi musu tanadin abinci cikin mu’ujiza kuma ya kai su cikin ƙasarsu mai ni’ima.

9, 10. (a) Me ya sa Jehobah ya ceci Isra’ilawa a kai a kai bayan sun zauna a Ƙasar Alkawari? (b) A zamanin Jephthah, Jehobah ya ceci Isra’ilawa daga wane zalunci, kuma mene ne ya motsa shi ya yi haka?

⁹ Juyayin Jehobah bai tsaya a nan ba. Sa’ad da suka zauna a Ƙasar Alkawari, a kai a kai Isra’ilawa suke komawa ga rashin aminci kuma suka wahala domin haka. Amma sa’ad da mutanen suka komo hankalinsu sai suka yi kuka wa Jehobah. A kai a kai yake ta cetonsu. Me ya sa? “Gama yana tausayin mutanensa.”—2 Tarihi 36:15; Alƙalai 2:11-16.

¹⁰ Ka lura da abin da ya faru a zamanin Jephthah. Tun da Isra’ilawan sun koma ga bautar allolin ƙarya, Jehobah ya ƙyale Ammoniyawa suka ci zalinsu na shekara 18. A ƙarshe Isra’ilawan suka tuba. Littafi Mai Tsarki ya gaya mana: “Suka kawar da gumakan allolin kabilun da suke a cikinsu, suka yi wa Yahweh sujada. Shi kuwa bai iya jimre da ganin irin wahalar da mutanen Israꞌila  suke sha ba.” b (Alƙalai 10:6-16) Muddin da mutanensa suka nuna tuba ta gaskiya, Jehobah ba zai jimre ba kuma ya ga suna wahala. Sai Allah mai juyayi mai taushi ya ba wa Jephthah iko ya ceci Isra’ilawa daga hannun abokan gabansu.—Alƙalai 11:30-33.

11. Daga sha’ani da Jehobah ya yi da Isra’ilawa, me muka koya game da juyayi?

¹¹ Mene ne sha’anin Jehobah da al’ummar Isra’ila ta koya mana game da jinƙai mai taushi? Abu ɗaya shi ne, muna gani cewa ba kawai tausayi ba ne na sanin wahalar da wasu mutane suke fuskanta. Ka tuna da misalin uwa wadda juyayi ya motsa ta ta amsa kukar jaririnta. Hakazalika, Jehobah yana jin kukar mutanensa. Jinƙansa mai taushi yana motsa shi ya sauƙaƙa musu wahalarsu. Ƙari ga haka, yadda Jehobah ya bi da Isra’ilawan ya koya mana cewa juyayi ba kumamanci ba ne, domin wannan hali mai taushi ya sa ya mazakuta domin mutanensa. Amma Jehobah ga rukunin bayinsa ne kawai yake yin juyayi?

12. Ta yaya Dokar ta nuna juyayin Jehobah ga mutane?

¹² Doka da Allah ya bai wa al’ummar Isra’ila ta nuna juyayinsa ga mutane. Alal misali, ka yi la’akari da damuwarsa da matalauta. Jehobah ya sani cewa yanayi da ba a zata ba zai zo da zai jefa Ba’isra’ile cikin talauci. Yaya za a bi da matalauta? Jehobah ya umurci Isra’ilawa: “Kada ku taurara zuciyarku, ku kāsa saki hannun taimako ga ɗan’uwanku mai bukata. Hakika za ku ba shi hannu sake ba tare da ɓacin zuciya ba.  Idan kuka yi hakan nan, Yahweh Allahnku zai sa muku albarka cikin dukan ayyukan hannuwanku.” (Maimaitawar Shari’a 15:7, 10) Jehobah ya ƙara ba da doka cewa Isra’ilawa kada su girbe bakin gonarsu gabaki ɗaya ko kuma su yi kala. Irin wannan kalar domin matsiyata ne. (Littafin Firistoci 23:22; Rut 2:2-7) Sa’ad da al’ummar ta bi wannan dokar game da matalauci a tsakaninsu, mabukata a Isra’ila ba sa roƙon abinci. Wannan ba nuna juyayi ba ne mai taushi na Jehobah?

13, 14. (a) Ta yaya Dauda ya tabbatar mana cewa Jehobah yana damuwa da kowannenmu sosai? (b) Ta yaya za a kwatanta cewa Jehobah yana kusa da waɗanda suka ‘karaya a zuciya’ ko a “ruhu”?

¹³ A yau ma, Allahnmu mai ƙauna yana damuwa ƙwarai game da mu. Za mu iya tabbata cewa yana sane da duk wata wahala da muke sha. Mai Zabura Dauda ya rubuta: “Idanun Yahweh suna a kan masu adalci, kunnuwansa kuma suna jin kukansu. Ga waɗanda an karya musu ƙarfin gwiwa, Yahweh yana kusa da su, yakan kuɓutar da masu fid da zuciya.” (Zabura 34:15, 18) Game da waɗanda aka kwatanta da waɗannan kalmomi, wani mai sharhi na Littafi Mai Tsarki ya lura cewa: “Masu karyayyen zukata ne da baƙin ciki a ruhu, wato, sun natsu saboda zunubi, ba su da daraja a idanunsu, kuma ba su da tabbaci na tamaninsu.” Irin waɗannan za su ji cewa Jehobah yana da nesa kuma ba su da wani muhimmanci da zai damu da su. Amma ba haka ba ne. Kalmomin Dauda sun tabbatar mana da cewa Jehobah ba ya yasar da waɗanda “ba su da daraja a idanunsu.” Allahnmu mai juyayi ya sani cewa a irin wannan lokaci, suna bukatarsa fiye da dā, kuma yana kusa.

¹⁴ Ka yi la’akari da wannan labarin. Wata uwa a Amirka ta hanzarta ɗanta ɗan shekara biyu zuwa asibiti da yake da tari mai tsanani. Bayan an gwada yaron, likitocin suka gaya wa uwar dole ne su riƙe yaron na kwana  ɗaya a asibiti. A ina uwar ta kwana? A kan kujera a asibitin kusa da gadon ɗanta! Ɗanta ƙarami yana ciwo, kuma dole ne ta kasance kusa da shi. Hakika za mu yi tsammanin fiye da haka ma daga Ubanmu na samaniya mai ƙauna! Tun da ma, an halicce mu a cikin surarsa. (Farawa 1:26) Kalmomi masu taɓa zuciya na Zabura 34:18 sun gaya mana cewa sa’ad da aka ‘karya mana ƙarfin gwiwa,’ ko ‘mun fid da zuciya,’ Jehobah ‘yana kusa’—kullum yana shirye ya yi taimako.

15. A waɗanne hanyoyi ne Jehobah yake taimakonmu?

¹⁵ To, ta yaya Jehobah yake taimakonmu? Ba dole ba ne ya cire tushen wahalarmu. Amma Jehobah ya yi tanadi mai yawa domin waɗanda suke kuka gare shi. Kalmarsa, Littafi Mai Tsarki ta ba da shawara mai kyau da za ta yi amfani. A cikin ikilisiya, Jehobah ya yi tanadin masu kula ƙwararru a ruhaniya, waɗanda suke ƙoƙari su nuna irin juyayinsa wajen taimakon ’yan’uwa masu bi. (Yakub 5:14, 15) Da yake “mai jin addu’o’i” ne, yana ba da “ruhu Mai Tsarki ga masu roƙonsa.” (Zabura 65:2; Luka 11:13) Wannan ruhun zai iya cika mu da “cikakken ikon da ya fi duka” domin mu jimre har sai Mulkin Allah ya cire dukan wahala. (2 Korintiyawa 4:7) Ba ma godiya ne ga dukan waɗannan tanadodi? Kada mu manta cewa nuna juyayi ne mai taushi na Jehobah.

16. Wanne ne misalin jinƙai mafi girma na Jehobah, kuma ta yaya ya shafe mu?

¹⁶ Hakika, misalin juyayi mafi girma na Jehobah shi ne ba da Wanda yake ƙauna ƙwarai fansa dominmu. Hadaya ce ta ƙauna daga Jehobah, kuma ta buɗe hanya domin cetonmu. Ka tuna cewa wannan tanadi na fansa ya shafe mu. Da kyakkyawan dalili, Zakariya, uban Yohanna mai Baftisma, ya annabta cewa wannan tanadin ya ɗaukaka “yawan jinƙan nan na Allahnmu.”—Luka 1:78.

17-19. (a) Ta yaya Littafi Mai Tsarki ya nuna cewa tausayin Jehobah ba wai ba shi da iyaka ba ne? (b) Mene ne ya sa juyayin Jehobah ya kai ƙarshensa?

¹⁷ Za mu yi tunani ne cewa juyayin Jehobah ba shi da iyaka? Akasarin haka, Littafi Mai Tsarki ya nuna haka a batun wasu mutane da suka yi gāba da hanyoyinsa na adalci, Jehobah ya ƙi yin juyayi yadda ya dace. (Ibraniyawa 10:28) Domin mu ga abin da ya sa ya yi haka, ka tuna misalin al’ummar Isra’ila.

¹⁸ Ko da yake Jehobah ya ceci Isra’ilawa a kai a kai daga abokan gābansu, juyayinsa daga bisani ya kai ƙarshensa. Waɗannan mutane masu taurin kai suna bauta wa gumaka, har suna kawo gumakansu abin ƙyama cikin haikalin Jehobah! (Ezekiyel 5:11; 8:17, 18) Bugu da ƙari, an gaya mana: “Suka yi ta yi wa mutanen da Allah yake aikawa ba’a. Sun yi banza da maganar Yahweh, suna dariyar annabawansa, har sai da fushin Yahweh ya yi tsanani yadda ba ya iya janyewa.” (2 Tarihi 36:16) Isra’ilawan suka kai lokacin da babu wani dalili mai kyau na juyayi, kuma suka sa Jehobah ya yi fushi na adalci. Mene ne sakamakon haka?

¹⁹ Jehobah ba zai yi juyayin mutanensa ba kuma. Ya furta: “Ba zan bar tausayi ko haƙuri ko jinƙai su hana ni halakar da su ba.” (Irmiya 13:14) Saboda haka, aka halaka Urushalima da kuma haikalinta, kuma aka kwashi Isra’ilawa zuwa bauta a Babila. Bala’i ne sa’ad da mutane masu zunubi suka yi tawaye har sai da suka kai ƙarshen juyayin Allah!—Makoki 2:21.

20, 21. (a) Mene ne zai faru idan juyayi na Allah ya kai ƙarshensa a zamaninmu? (b) Wane tanadi ne na juyayi na Jehobah za mu tattauna a babi na gaba?

²⁰ Yau kuma fa? Jehobah bai sake ba. Cikin juyayi, ya umurci Shaidunsa su yi wa’azin “labari mai daɗi  na mulkin sama” a dukan duniya. (Matiyu 24:14) Sa’ad da mutane masu zuciyar kirki suka yi na’am, Jehobah yana taimakonsu su fahimci saƙon Mulki. (Ayyukan Manzanni 16:14) Amma wannan aikin ba zai ci gaba har abada ba. Ba zai kasance juyayi ba Jehobah ya ƙyale wannan muguwar duniya da dukan masifunta da wahaloli, ta ci gaba dindindin. Sa’ad da juyayinsa ya kai ƙarshensa, Jehobah zai zo ya zartar da hukunci a kan wannan zamanin. Har a lokacin ma zai aikata cikin juyayi—juyayi bisa ‘Sunana mai girma’ da kuma bayinsa masu ba da kai. (Ezekiyel 36:20-23) Jehobah zai share mugunta ya kawo nagarta a sabuwar duniya. Game da miyagu, Jehobah ya ce: “Ba zan bar wani ba, ba kuwa zan ji tausayi ba, amma zan sāka musu bisa ga ayyukansu.”—Ezekiyel 9:10.

²¹ Har sai wannan lokaci, Jehobah yana yin juyayi ga mutane, har da waɗanda suke fuskantar halaka. Mutane masu zunubi waɗanda suka tuba da gaske za su amfana daga tanadi mai girma ɗaya na juyayi na Jehobah—gafara. A babi na gaba, za mu tattauna misalai masu kyau na Littafi Mai Tsarki da suka nuna cikakken gafartawa ta Jehobah.