ENERO 10, 2019
GERMANY

Ang Isa ka Memorial Site sa Germany Naghimo sang Isa ka Eksibit Parte sa Paghingabot sa mga Saksi ni Jehova

I-PLAY

Ang Ravensbrück Memorial Site nag-organisar sang isa ka eksibit nga masaylosaylo sa lainlain nga lugar. Ini nga eksibit may tig-ulo nga “Gindumilian kag Ginhingabot—Mga Saksi ni Jehova sa Ravensbrück Concentration Camp kag sa mga Prisuhan sa GDR.” Ginpakita sini ang mga kabudlayan nga naeksperiensiahan sang mga Saksi ni Jehova sa idalom sang paggahom sang Nazi (1933-1945) kag sang German Democratic Republic (GDR ukon East Germany; 1949-1990), kag subong man sang Weimar Republic (1918-1933). (Tan-awa ang kahon nga “ Paghingabot kag Legal nga Pagpakigbato sa Idalom sang Tatlo ka Gobierno sang Germany.”) Nagsugod ini nga eksibit sang Domingo, Abril 22, 2018, sa Ravensbrück Concentration Camp Memorial Site sa Fürstenberg, Germany. Sa 2019, ini nga eksibit ipresentar man sa mga siudad sang Erfurt, Rostock, subong man sa Potsdam, nga hiwaton sa isa ka importante nga bilding sang gobierno sa siudad sang Brandenburg.

Lakip sa eksibit ang kabuhi sang isa ka utod nga si Adolf Graf, nga duha ka beses nga nabiktima sang paghingabot.

Sa sini nga eksibit makita ang displey parte sa kabuhi sang 12 ka kauturan nga duha ka beses nga nabiktima sang paghingabot sa idalom sang paggahom sang Nazi kag sang mga Komunista sang GDR. Nalakip man sa sini ang audio nga mga rekording parte sa istorya sang kabuhi kag sulat sang mga Saksi nga ginpamatbatan sing kamatayon, pati man ang pagbasa sing mga artikulo sa newspaper kag sing importante nga mga dokumento parte sa paggahom sang Nazi. Ginapakita sang eksibit nga indi pareho sa linibo ka tawo nga ginpriso bangod sa ila rasa, pagtamod sa pulitika, ukon sa nahimo nga krimen, ang aton kauturan ginpriso bangod sa ila panindugan sa ila pagtuo.

Sa iya speech sa pagsugod sang eksibit, si Dr. Detlef Garbe nga isa ka historian nagpaathag: “Halin sa ginsuguran, ang mabakod nga pagtuo kag pagsalig, paghiusa, kag panindugan sang mga Saksi ni Jehova nga indi magkompromiso amo ang nangin rason kon ngaa ginahingabot gid sila sang SS. . . . Ang pagsalig nga luwason sila sang Dios kag ang ila mabakod nga paghiusa amo ang naghatag sa ila sing kabakod nga magpabilin nga matutom sa ila panindugan bisan ara sa mga concentration camp.”

Subong, bisan pa hingabuton kag dumilian sang gobierno ang mga Saksi ni Jehova, pareho sa nagakatabo sa Russia, nagasalig sila gihapon nga padayon sila nga buligan ni Jehova.—Isaias 54:17.

Paghingabot kag Legal nga Pagpakigbato sa Idalom sang Tatlo ka Gobierno sang Germany

Weimar Republic (1918-1933)

Sa bilog nga Germany, gintinguhaan sang klero nga kasuhan ang mga Saksi ni Jehova, nga ginatawag sadto mga Estudyante sang Biblia. Sang temprano nga bahin sang 1922, ang mga kauturan ginkasuhan sing “pagbaligya nga wala sing lisensia kag indi pagbayad sing buhis sa ila pagbaligya,” kag mabug-at ang sentensia sa ginpamatbatan nga nakasala. Halin sang 1927 asta sang 1930, mga 5,000 ka kaso ang gin-atubang sang mga Estudyante sang Biblia sa korte.

Sang 1928, bangod sa pagsugyot sang mga lider sang relihion, ang State Revenue Department nagdesisyon nga ang Watch Tower Bible and Tract Society dapat na magbayad sing buhis. Sang ulihi gin-ako sang mga simbahan nga ang tuyo nila amo nga pabudlayan ang pagbantala nga hilikuton sang mga Estudyante sang Biblia. Gindala ini sang kauturan sa korte kag sang ulihi nagdesisyon ang korte pabor sa ila.

Sang Nobiembre 1931, gindumilian sang pulis sa Munich ang literatura sang mga Estudyante sang Biblia sa rehiyon sang Bavaria. Sang Pebrero 1932, gin-ugyunan sang Upper Bavaria ini nga pagdumili, kag sang Marso sadto nga tuig, ginsikway sang Ministry of the Interior sang Bavaria ang pag-apelar sang mga Estudyante sang Biblia kay para sa ila “wala ini sing basihan.”

National Socialism (1933-1945)

Sang Enero 30, 1933, si Adolf Hitler amo ang naggahom sa Germany kag gindumilian ang mga tawo nga magtipon sing tingob kag mag-imprinta sang mga literatura parte sa ila mga pagpati. Sa tion sang isa ka espesyal nga kampanya sang pagpanagtag sang bukleta nga Crisis sugod sang Abril 8 asta 16, gindumilian ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova sa Bavaria. Pagkatapos sang kampanya, gindumilian man sang iban nga siudad ang hilikuton sang mga Saksi.

Ginsuportahan sang madamo nga klero ang paghingabot ni Hitler sa mga Saksi ni Jehova. Sang Abril 20, 1933, sa isa ka pagwaragwag sa radyo para sa pagpadungog sa birthday ni Hitler, ang Lutheran nga ministro nga si Otto nagsiling:

“Ang German Lutheran Church of the State of Saxony naghunahuna gid parte sa bag-o nga sitwasyon kag magatinguha nga magkooperar liwat sing maayo sa mga lider sang pulitika sang aton katawhan para ang bilog nga pungsod magabakod liwat paagi sa dumaan nga ebanghelyo ni Jesucristo. Ang una nga resulta sining kooperasyon nga mareport amo ang pagdumili subong nga adlaw sa International Association of Earnest Bible Students kag sa mga grupo sini sa Saxony.”

Sang tungatunga sang 1933, gindumilian ang mga Saksi ni Jehova sa kalabanan nga siudad sang Germany (gin-aprobahan sang Abril 1,1935 ang isa ka kasuguan sa pungsod nga nagadumili sa ila hilikuton) kag ginkumpiskar sang mga soldado ni Hitler ang bilding nga ginagamit sang mga Saksi ni Jehova bilang sanga talatapan. Pirme man ginahalughog ang mga balay sang kauturan, kag madamo nga Saksi ang gin-aresto.

Sa katapusan sang World War II, ginabulubanta nga sa mga 25,000 ka Saksi ni Jehova sa Germany, mga 10,700 ang ginhingabot sang Nazi, kag 2,800 ang gindala sa mga concentration camp, kag mga 1,000 sa ila ang napatay.

German Democratic Republic (1949-1990)

Ginatawag man nga East Germany, ini nga republika nagsiling nga indi sila mapiguson, pero ang ila pagtratar sa mga Saksi ni Jehova pareho lang sa pagtratar sang gobierno sang Nazi.

Halin sang 1950 asta sang 1985, sobra 5,000 ka Saksi ang ginpamatbatan sang korte nga “nagahimo sing hilikuton nga kontra sa gobierno,” “nagahambal sing kontra sa gobierno,” kag “nagatuga sang inaway.” Ang kinaandan nga sentensia sa aton mga utod nagalawig sing mga lima ka tuig kag tunga.

Sa kabilugan may 62 ka Saksi nga napatay samtang ara kustodiya sang GDR.

NEWS RELEASE