INDONESIA
Dira Ko Gusto Magsugod!
Si Alexander MacGillivray, ang alagad sang sanga sa Australia, nagalakatlakat sa iya opisina nga nagapamensar gid. Pila ka adlaw na sia nga nagapalibog, kag may napensaran sia nga solusyon. Kinahanglan niya istoryahon si Frank Rice.
Si Frank, isa ka makugi nga 28 anyos nga colporteur (payunir), nag-abot sa sanga talatapan pila ka semana antes sini. Natun-an niya ang kamatuoran subong tin-edyer kag nag-alagad dayon subong colporteur. Nagbantala sia sing sobra napulo ka tuig sa Australia, nga nagasakay sa kabayo, bisikleta, motorsiklo, kag salakyan nga balay. Nagtener sia sing makadali sa Bethel, kag karon, handa na sia sa pagkadto sa iya bag-o nga asaynment.
Ginpatawag ni Utod MacGillivray si Frank sa iya opisina kag gintudlo sa mapa ang mga isla sa aminhan sang Australia. “Frank, diin mo gusto sugdan ang pagbantala diri?” pamangkot niya. “Wala sing utod sa sini nga mga isla!”
Gintulok ni Frank ang mga isla nga daw mga perlas tan-awon sa Indian Ocean—ang Netherlands East Indies (karon Indonesia). * Minilyon ka tawo sa sini nga mga isla ang wala pa makabati sang maayong balita sang Ginharian sang Dios. Nagatudlo sa kapital, ang Batavia (karon Jakarta), nagsiling si Frank, “Dira ko gusto magsugod!”
Pagbantala sa Java
Sang 1931, nag-abot si Frank Rice sa Jakarta, isa ka daku kag masako nga siudad sa isla sang Java. Nag-arkila sia sing kuarto malapit sa sentro sang siudad kag ginbuta ini sang kinarton nga mga literatura sang Biblia, nga nagpatingala sa babayi nga tag-iya sang balay.
Sanday Frank Rice kag Clem Deschamp sa Jakarta
“Sang primero, namag-uhan ako kag nahidlaw gid sa amon,” saysay ni Frank. “Ang mga tawo nagalagaw nga nagasuksok sing puti nga bayo kag kalo, samtang ako nagapamalhas sa akon madamol nga bayo halin sa Australia. Indi ako kabalo maghambal sing Dutch ukon Indonesian. Sa tapos makapangamuyo sing pag-ubay ni Jehova, naghunahuna ako nga may mga tawo gid sa duog sang negosyo nga makahibalo mag-Ingles. Didto ako nagsugod sa pagbantala—kag nangin mabungahon ini nga teritoryo!”
Ang kalabanan nga pumuluyo sa Jakarta nagahambal sing Dutch, gani nanikasog gid si Frank nga makatuon sini nga lenguahe kag wala madugay nagbantala na sia sa mga balay. Nagtuon man sia sing Indonesian kag amat-amat niya ini nga natun-an. “Ang problema kay wala ako sing literatura nga Indonesian,” siling ni Frank. “Dayon gingiyahan ako ni Jehova sa isa ka maestro nga Indonesian nga nangin interesado sa kamatuoran kag nagsugot nga badbaron ang bukleta nga Where Are the Dead? Madamo pa nga bukleta ang nabadbad, kag sang ulihi madamo nga tawo nga nagahambal sing Indonesian ang nangin interesado.”
Sang Nobiembre 1931, duha pa ka payunir halin sa Australia ang nag-abot sa Jakarta, ang 25 anyos nga si Clem Deschamp, kag ang 19 anyos nga si Bill Hunter. Sanday Clem kag Bill may dala nga salakyan nga balay nga istaran sang mga payunir, ang una nga salakyan nga balay nga nag-abot sa Indonesia. Sa tapos sila nakatuon sing pila ka prase sa Dutch, nagbantala sila sa dalagku nga mga siudad sang Java.
Si Charles Harris nga nagabantala nga nagagamit sang bisikleta kag salakyan nga balay
Nagsunod kanday Clem kag Bill si Charles Harris, isa pa ka makugi nga payunir nga Australiano. Sugod sang 1935, nabantalaan ni Charles ang halos bilog nga Java paagi sa salakyan nga balay kag bisikleta, nga nakapahamtang sing mga literatura sa lima ka lenguahe: Arabic, Chinese, Dutch, Indonesian kag Ingles. May mga tuig nga nakapahamtang sia sing mga 17,000 ka literatura.
Ang kadamuon sang literatura nga napanagtag ni Charles natalupangdan gid sang madamo nga tawo. Ang isa ka opisyal sa Jakarta namangkot kay Clem Deschamp, “Pila ka tawo ang nagabantala sa East Java?”
“Isa lang,” sabat ni Utod Deschamp.
“Sa banta mo, mapati ako?” sabat sang opisyal. “Madamo kamo sing literatura nga napanagtag, sigurado nga madamo kamo sing upod didto!”
Pirme nagabiyahe ang mga payunir agod bantalaan ang madamo nga tawo tubtob sa ila masarangan. “Nagabantala kami sa bilog nga isla, kag talagsa lang maistorya liwat ang tawo,” siling ni Bill Hunter. Nakasab-ug sila sing madamo nga binhi sang kamatuoran nga sang ulihi nagresulta sa bugana nga espirituwal nga pagpangani.—Man. 11:6; 1 Cor. 3:6.
Ang Sumatra Nakabati sang Maayong Balita
Sang mga 1936, ginbinagbinag sang mga payunir sa Java kon paano mabantalaan ang Sumatra—ang ikan-um nga pinakadaku nga isla sa kalibutan. Ining mabukid nga isla nahamtang sa ekuador kag madamo sing dalagku nga siudad kag plantasyon nga may mga katunggan kag madabong nga kagulangan.
Nag-ugyon ang mga payunir nga ipadala si Frank Rice, gani gintipon nila ang ila diutay nga kuarta agod iplete niya. Wala madugay, nag-abot si Frank sa Medan, North Sumatra, nga dala ang iya duha ka bag nga ginagamit sa pagbantala, 40 ka karton sang literatura, kag diutay nga kuarta. Mabakod ang pagtuo ni Frank. Gilayon niya nga ginsugdan ang pagbantala, nga nagasalig nga iaman ni Jehova ang iya kinahanglanon sa pagtuman sang iya asaynment.—Mat. 6:33.
Sa iya katapusan nga semana sang pagbantala sa Medan, nakilala ni Frank ang isa ka maamiguhon nga Dutch nga nag-agda sa iya nga mangape. Ginsugiran sia ni Frank nga kinahanglan niya sing salakyan agod mabantala ang maayong balita sa bilog nga isla. Ginatudlo ang guba nga salakyan sa iya hardin, ang tawo nagsiling, “Kon makay-o mo ina, ibaligya ko ina sa imo sing 100 ka guilder.” *
“Wala ako sing 100 ka guilder,” sabat ni Frank.
Gintulok sang tawo si Frank. “Gusto mo gid bala magbantala sa bilog nga Sumatra?” pasikto niya.
“Huo,” sabat ni Frank.
“Ti, kon makay-o mo ang salakyan, dal-a ina,” siling sang tawo. “Bayri lang ako, kon may kuarta ka na.”
Ginkay-o ini ni Frank kag wala madugay napaandar niya. Nagsulat sia sang ulihi, “Upod ang salakyan nga buta sang literatura, tangke nga puno sang krudo, kag tagipusuon nga puno sang pagtuo, nagbantala ako sa Sumatra.”
Sanday Henry Cockman, Jean kag Clem Deschamp sa Sumatra, 1940
Pagligad sang isa ka tuig, sang nabantalaan ni Frank ang bilog nga isla, nagbalik sia sa Jakarta. Ginbaligya niya didto ang salakyan sing 100 ka guilder kag ginpadala ang kuarta sa tawo nga Dutch sa Medan.
Pagligad sang pila ka semana, nakabaton si Frank sing sulat halin sa Australia nga nagapahibalo sang iya bag-o nga asaynment subong payunir. Gilayon niya nga gin-impaki ang iya mga bag kag nagkadto sa Indochina (karon Cambodia, Laos, kag Vietnam) agod sugdan ang pagbantala.
^ par. 4 Gintawag man sadto nga Dutch East Indies. Ang mga Dutch nag-abot diri sang nagligad nga mga 300 ka tuig kag nakatukod sing kolonya bangod sa daku nga kita sa pagbaligya sang panakot. Sa bilog nga kasaysayan, gamiton naton ang moderno nga ngalan sini nga mga lugar.
^ par. 3 Katumbas ini karon sing mga 49,500 pesos.
