Ano nga Sahi sang Duog ang Impierno?
Kapitulo 9
Ano nga Sahi sang Duog ang Impierno?
1. Ano ang gintudlo sang mga relihion tuhoy sa impierno?
MINILYON ka tawo ang gintudloan sang ila mga relihion nga ang impierno isa ka duog nga sa diin ginapaantos ang mga tawo. Suno sa Encyclopædia Britannica, “Ang Iglesia Romana Katolika nagatudlo nga ang impierno . . . magapabilin tubtob san-o, ang pag-antos sa sini wala sing katapusan.” Ining Katoliko nga panudlo, padayon sang insiklopedia, “ginapatihan gihapon sang madamu nga grupo sang Protestante.” Ang mga Hindu, Budhista kag Muhamadano nagatudlo man nga ang impierno isa ka duog sang pag-antos. Indi katingalahan nga ang mga tawo nga gintudloan sini masami nagasiling nga kon ang impierno amo sina kalain nga duog indi nila luyag hambalan ini.
2. Ano ang pagtamod sang Dios sa pagsunog sang mga bata sa kalayo?
2 Nagapautwas ini sing pamangkot: Gintuga bala sang Labing Gamhanan nga Dios inang duog sang pag-antos? Bueno, ano ang pagtamod sang Dios sang ang mga Israelinhon, sa pag-ilog sa halimbawa sang mga tawo sa kaingod, nagsugod sa pagsunog sang ila mga anak sa kalayo? Sia nagapaathag sa iya Pulong: “Ginpatindog nila ang mataas nga mga duog sang Tofet, nga yara sa nalupyakan sang anak ni Hinom, sa pagsunog sang ila mga anak nga lalaki kag sang ila mga anak nga babayi sa kalayo, nga wala ko pag-isugo ukon nag-abot sa akon tagipusuon.”—Jeremias 7:31.
3. Ngaa indi makatarunganon, kag indi makasulatanhon, hunahunaon nga paantuson sang Dios ang mga tawo?
3 Hunahunaa ini. Kon ang ideya sa pagsunog sa mga tawo sa kalayo wala gid mag-abot sa tagipusuon sang Dios, rasonable bala nga nagtuga sia sing kalayuhon nga impierno para sa ila nga wala nagaalagad sa iya? Ang Biblia nagasiling, “Ang Dios gugma.” (1 Juan 4:8) Paantuson bala sing dayon sang mahigugmaon nga Dios ang mga tawo? Himuon mo bala ini? Ang pagkahibalo sa gugma sang Dios dapat magpahulag sa aton nga usisaon ang iya Pulong kon ano gid ang impierno. Sin-o ang nagakadto didto, kag daw ano kadugay?
SHEOL KAG HADES
4. (a) Anong Hebreo kag Griegong mga tinaga ang ginbadbad nga “impierno”? (b) Paano ginbadbad ang Sheol sa King James Version?
4 Ang Webster’s Dictionary nagasiling nga ang Ingles nga tinaga nga “hell” katumbas sa Hebreong tinaga nga Sheol kag sa Griegong tinaga nga Hades. Sa Aleman nga mga Biblia Hoelle ang tinaga nga ginagamit sa baylo sang “hell”; sa Portuges ang tinaga nga ginagamit amo ang inferno, sa Espanyol infierno, kag sa Pranses Enfer. Ang Ingles nga mga manugbadbad sang Authorized Version, ukon King James Version, nagbadbad sa Sheol sing 31 ka beses subong “impierno,” 31 ka beses subong “lulubngan,” kag 3 ka beses subong “buho.” Ang Katolikong Douay Version nagbadbad sa Sheol sing 64 ka beses subong “impierno.” Sa Cristianong Griegong Kasulatan (kinaandan nga ginatawag ang “Bag-ong Testamento”), ang King James Version nagbadbad sa Hades subong “impierno” sa tagsa sa napulo ka beses nga naglutaw ini.—Mateo 11:23; 16:18; Lucas 10:15; 16:23; Binuhatan 2:27, 31; Bugna 1:18; 6:8; 20:13, 14.
5. Anong pamangkot ang ginpautwas tuhoy sa Sheol kag Hades?
5 Ang pamangkot amo: Ano nga sahi sang duog ang Sheol, ukon Hades? Ang kamatuoran nga ginabadbad sang King James Version ang isa ka Hebreong tinaga nga Sheol sa tatlo ka magkatuhay nga paagi nagapakita nga ang impierno, lulubngan kag buho isa sing kahulugan. Kag kon ang impierno nagakahulugan sing kinaandan nga lulubngan sang katawhan, indi mahimu nga sa amo man nga tion isa ini ka duog sang kalayuhon nga pag-antos. Kon amo, ang Sheol kag Hades isa bala ka lulubngan ukon isa ka duog sang pag-antos?
6. (a) Paano ginapakita sang Biblia nga ang Sheol kag Hades isa sing kahulugan? (b) Ano ang ginapakita sang kamatuoran nga si Jesus nagkadto sa Hades?
6 Antes sabton ining pamangkot, athagon naton anay nga ang Hebreong tinaga nga Sheol kag ang Griegong tinaga nga Hades isa sing kahulugan. Ginapakita ini sang Salmo 16:10 sa Hebreong Kasulatan kag sang Binuhatan 2:31 sa Cristianong Griegong Kasulatan, nga makita ninyo ining mga bersikulo sa masunod nga pahina. Talupangda nga sa pagbalikwat gikan sa Salmo 16:10 sa diin mabasa ang Sheol, ang Binuhatan 2:31 nagagamit sing Hades. Talupangda, man, nga si Jesucristo nagkadto sa Hades, ukon impierno. Magapati bala kita nga ginpaantos sang Dios si Cristo sa kalayo sang impierno? Sa pagkamatuod indi! Si Jesus didto lamang sa iya lulubngan.
7, 8. Paano ang ginasiling tuhoy kay Jacob kag sa iya anak nga si Jose, kag tuhoy kay Job, nagapamatuod nga ang Sheol indi isa ka duog sang pag-antos?
7 Sang maglalaw si Jacob bangod sa iya hinigugma nga anak nga si Jose, nga pagdumdom niya ginpatay, sia nagsiling: “Magapanaug ako nga nagalalaw sa akon anak sa Sheol!” (Genesis 37:35) Apang, ang Sheol diri ginabadbad sang King James Version nga “lulubngan,” kag sang Douay Version nga “impierno.” Magdulog sa makadali kag maghunahuna. Nagpati bala si Jacob nga ang iya anak nga si Jose nagkadto sa isa ka duog sang pag-antos agod magpabilin didto tubtob san-o, kag luyag bala niya nga magkadto didto agod makita sia? Ukon, sa baylo, nagdumdom lamang si Jacob nga ang iya hinigugma nga anak napatay kag yara sa lulubngan kag luyag man ni Jacob nga mapatay?
8 Huo, ang maayo nga mga tawo nagakadto sa impierno sang Biblia. Halimbawa, ang maayong tawo nga si Job, nga nagaantos sing daku, nangamuyo sa Dios: “O kabay pa kuntani nga taguon mo ako sa Sheol, [lulubngan, King James Version; impierno, Douay Version] . . . nga tangdoan mo ako kuntani sing pinat-od nga tion kag madumduman ako!” (Job 14:13) Hunahunaa karon: Kon ang Sheol isa ka duog sang kalayo kag pag-antos, handumon bala ni Job nga magkadto didto kag magpabilin didto tubtob dumdumon sia sang Dios? Sing maathag, luyag ni Job mapatay kag magkadto sa lulubngan agod nga matapos ang iya mga pag-antos.
9. (a) Ano ang kahimtangan sang yara sa Sheol? (b) Gani ano ang Sheol kag Hades?
9 Sa tanan nga bahin nga nagalutaw ang Sheol sa Biblia wala gid ini ginaangot sa kabuhi, paghikot ukon pag-antos. Sa baylo, masami ini ginaangot sa kamatayon kag indi paghikot. Halimbawa, hunahunaa ang Manugwali 9:10, nga nagasiling: “Ang bisan ano nga makita nga himuon sang imo kamut, himua ini sa imo gahom, kay sa Sheol [lulubngan, King James Version; impierno, Douay Version], nga imo ginakadtoan wala sing buluhaton ukon pahito ukon ihibalo ukon kaalam.” Gani maathag ang sabat. Ang Sheol kag Hades wala nagapatuhoy sa duog sang pag-antos kundi sa kinaandan nga lulubngan sang tanan nga katawhan. (Salmo 139:8) Ang maayo kag malain nga tawo nagakadto sa impierno sang Biblia.
PAGGUWA SA IMPIERNO
10, 11. Ngaa si Jonas, sang yara sa tiyan sang isda, nagsiling nga yara sia sa impierno?
10 Makaguwa bala ang tawo sa impierno? Binagbinaga ang natabo kay Jonas. Sang ginpatulon sang Dios si Jonas sa isa ka daku nga isda agod indi sia malumos, nangamuyo si Jonas gikan sa tiyan sang isda: “Nagpanawag ako kay Jehova bangod sang akon kapipit-an, kag ginsabat niya ako. Gikan sa tiyan sang Sheol [impierno, King James Version kag Douay Version (2:3)] nangayo ako sing bulig. Ginpamatian mo ang akon tingog.”—Jonas 2:2.
11 Ano ang buot silingon ni Jonas sa “gikan sa tiyan sang impierno”? Pat-od nga ang tiyan sadtong isda indi isa ka duog sang kalayuhon nga pag-antos. Apang nangin lulubngan ini kuntani ni Jonas. Sa kamatuoran, si Jesucristo nagsiling tuhoy sa kaugalingon: “Subong nga si Jonas didto sa tiyan sang isda nga daku sing tatlo ka adlaw kag tatlo ka gab-i, subong man ang Anak sang tawo magapabilin sa alibutod sang duta sing tatlo ka adlaw kag tatlo ka gab-i.”—Mateo 12:40.
12. (a) Ano ang pamatuod nga ang yara sa impierno mahimu makaguwa? (b) Ano pa ang pamatuod nga ang “impierno” nagakahulugan sing “lulubngan”?
12 Patay si Jesus sa iya lulubngan sa sulod sang tatlo ka adlaw. Apang ang Biblia nagaasoy: “Ang iya kalag wala pagbiyai sa impierno . . . Ining Jesus ginbanhaw sang Dios.” (Binuhatan 2:31, 32, King James Version) Sing kaanggid, paagi sa pagtuytoy sang Dios ginbanhaw si Jonas sa impierno, kon sayoron, gikan sa mangin lulubngan niya kuntani. Natabo ini sang ginluad sia sang isda sa mamala nga duta. Huo, makaguwa ang mga tawo sa impierno! Sa kamatuoran, ang makalilipay nga saad amo nga ang impierno (Hades) haw-asan sang tanan niya nga patay. Makita ini sa pagbasa sa Bugna 20:13, nga nagasiling: “Ginhatag sang dagat ang mga patay nga yara sa iya; ginhatag sang kamatayon kag impierno [Hades] ang mga patay nga yara sa ila: kag ginhukman ang tagsa ka tawo suno sa iya binuhatan.”—King James Version.
ANG GEHENNA KAG ANG LINAW NGA KALAYO
13. Anong Griegong tinaga nga nagalutaw sing 12 ka beses sa Biblia ang ginbadbad nga “impierno” sa King James Version?
13 Apang mahimu mamatok ang iban kag magsiling: ‘May ginahambal ang Biblia tuhoy sa kalayuhon nga impierno kag linaw nga kalayo. Wala bala ini nagapamatuod nga ang impierno isa ka duog sang pag-antos?’ Matuod, ang iban nga badbad sang Biblia, subong sang King James Version, nagahambal sing “kalayuhon nga impierno” kag sing “pagtagbong sa impierno, nga sa diin indi mapalong ang kalayo.” (Mateo 5:22; Marcos 9:45) May 12 ka bersikulo tanan sa Cristianong Griegong Kasulatan nga sa diin ginagamit sang King James Version ang “impierno” sa pagbadbad sa Griegong tinaga nga Gehenna. Ang Gehenna isa gid bala ka duog sang kalayuhon nga pag-antos, samtang kon ang Hades ginabadbad nga “impierno” nagakahulugan lamang ini sing lulubngan?
14. Ano ang Gehenna, kag ano ang ginhimu didto?
14 Maathag nga ang Hebreong tinaga nga Sheol kag ang Griegong tinaga nga Hades nagakahulugan sing lulubngan. Ano, kon amo, ang kahulugan sang Gehenna? Sa Hebreong Kasulatan ang Gehenna amo “ang nalupyakan sang Hinom.” Dumduma, ang Hinom amo ang ngalan sang nalupyakan sa guwa sang mga pader sang Jerusalem nga sa diin ginahalad sang mga Israelinhon ang ila mga anak sa kalayo. Sang ulihi, ginhigkuan ni Hari Josias ining nalupyakan agod indi na magamit para sa sadtong makakulugmat nga buhat. (2 Hari 23:10) Ginhimu niya ini nga isa ka daku nga basurahan, ukon halaboyan sing higku.
15. (a) Sang adlaw ni Jesus, para sa anong katuyoan gingamit ang Gehenna? (b) Ano ang wala gid gintagbong didto?
15 Gani sang si Jesus yari sa duta ang Gehenna amo ang basurahan sang Jerusalem. Wala nagakapalong ang kalayo didto bangod sang ginabutang nga asupre agod sunugon ang basura. Ang Smith’s Dictionary of the Bible, Tomo 1, nagapaathag: “Nangin kinaandan ini nga basurahan sang siudad, nga sa diin ginahaboy ang bangkay sang mga kriminal, kag ang patay nga mga sapat, kag ang tanan nga sahi sang higku.” Apang, wala sing buhi nga tinuga nga ginahaboy didto.
16. Ano ang pamatuod nga ang Gehenna gingamit subong simbulo sang walay katapusan nga kalaglagan?
16 Bangod nahibaloan nila ang basurahan sang ila siudad, nahangpan sang mga pumuluyo sang Jerusalem ang buot silingon ni Jesus sang ginsilingan niya ang malauton nga relihiosong mga lider: “Mga man-ug, kaliwat sang mga man-ug, paano bala ang paglikaw ninyo sa katagudilian sang Gehenna?” (Mateo 23:33) Indi buot silingon ni Jesus nga paantuson yadtong relihiosong mga lider. Sang ginasunog sang mga Israelinhon ang ila mga anak nga buhi sa sadtong nalupyakan, nagsiling ang Dios nga inang makakulugmat nga butang wala maglab-ot sa iya tagipusuon! Busa maathag nga gingamit ni Jesus ang Gehenna subong nagakaigo nga simbulo sang bug-os kag walay katapusan nga kalaglagan. Buot niya silingon nga ang malauton nga relihiosong mga lider indi takus banhawon. Nahangpan sang mga manugpalamati ni Jesus nga ang magakadto sa Gehenna, subong sang basura, laglagon sing dayon.
17. Ano ang “linaw nga kalayo,” kag ano ang pamatuod sa sini?
17 Ano, nian, “ang linaw nga kalayo” nga ginsambit sa Biblia sa tolon-an sang Bugna? May kahulugan ini kaanggid sa Gehenna. Nagakahulugan ini indi sing pag-antos kundi sing walay katapusan nga kamatayon, ukon kalaglagan. Talupangda kon paano ini ginasiling sang Biblia sa Bugna 20:14: “Kag ang kamatayon kag Hades [impierno, King James Version kag Douay Version] gintagbong sa linaw nga kalayo. Ini amo ang ikaduhang kamatayon, ang linaw nga kalayo.” Huo, ang linaw nga kalayo nagakahulugan sing “ikaduhang kamatayon,” ang kamatayon nga wala na sing pagkabanhaw. Maathag nga ining “linaw” isa ka simbulo, bangod ang kamatayon kag impierno (Hades) gintagbong sa sini. Ang kamatayon kag impierno indi masunog sing literal. Apang mahimu sila madula ukon malaglag, kag mahanabo ini.
18. Ano ang buot silingon sang ang Yawa paantuson sing dayon sa “linaw nga kalayo”?
18 ‘Apang nagasiling ang Biblia nga ang Yawa paantuson sing dayon sa linaw nga kalayo,’ isiling sang iban. (Bugna 20:10) Ano ang buot silingon sini? Sang si Jesus yari sa duta ang mga manugbilanggo gintawag kon kaisa nga “mga manugpaantos.” Si Jesus nagsiling tuhoy sa isa ka tawo sa isa sang iya ilustrasyon: “Kag naakig ang iya agalon, kag gintugyan sia sa mga manugpaantos, tubtob nga iya mabayaran ang tanan niya nga utang.” (Mateo 18:34, King James Version) Sanglit ang ginatagbong sa “linaw nga kalayo” magakadto sa “ikaduhang kamatayon” nga wala sing pagkabanhaw, sila, kon sayoron, nabilanggo sing dayon sa kamatayon. Nagapabilin sila nga patay nga subong bala yara sa gahom sang mga manugbilanggo sing dayon. Sa pagkamatuod, ang mga malauton indi literal nga ginapaantos bangod, subong aton nakita na, kon ang tawo mapatay sia bug-os nga wala nagaluntad. Wala na sia sing pangalibotan.
ANG TAWO NGA MANGGARANON KAG SI LAZARO
19. Paano naton mahibal-an nga ang mga pulong ni Jesus tuhoy sa tawo nga manggaranon kag kay Lazaro isa ka ilustrasyon?
19 Ano, nian, ang buot silingon ni Jesus sang magsiling sia sa isa sang iya mga ilustrasyon: “Napatay ang imol nga tawo, kag gindala sia sang mga anghel sa sabak ni Abraham: ang tawo nga manggaranon napatay man, kag ginlubong; kag sa impierno [Hades] sang nagaantos sia, nagtangla sia, kag nakita niya si Abraham sa malayo kag si Lazaro sa iya sabak”? (Lucas 16:19-31, King James Version) Sanglit, subong nahangpan na naton, ang Hades amo ang lulubngan sang katawhan, kag indi duog sang pag-antos, maathag nga ang ginasugid diri ni Jesus isa ka ilustrasyon ukon sugilanon. Subong pamatuod pa nga indi ini literal kundi isa ka ilustrasyon, binagbinaga ini: Malapit bala ang impierno sa langit amo kon ngaa makahambalanay sila didto? Kag, kon ang tawo nga manggaranon yara gid sa nagadabdab nga linaw, paano masugo ni Abraham si Lazaro sa pagpabugnaw sa iya dila paagi sa isa ka tulo sang tubig sa ukbong sang iya tudlo? Ano, nian, ang ginailustrar ni Jesus?
20. Ano ang kahulugan sang ilustrasyon tuhoy (a) sa tawo nga manggaranon? (b) kay Lazaro? (c) sa kamatayon sang tagsatagsa? (d) sa pag-antos sang tawo nga manggaranon?
20 Ang tawo nga manggaranon sa ilustrasyon nagalaragway sa nagapaimportante-sa-kaugalingon nga relihiosong mga lider nga nagsikway kay Jesus kag sang ulihi nagpatay sa iya. Si Lazaro nagalaragway sa kinaandan nga mga tawo nga nagbaton sa Anak sang Dios. Ang kamatayon sang tawo nga manggaranon kag ni Lazaro nagalaragway sa pagbaylo sang ila kahimtangan. Natabo ining pagbaylo sang ginpakaon ni Jesus ang pinatumbayaan katulad-Lazaro nga katawhan sa espiritual, amo kon ngaa ginkahamut-an sila sang Daku Pa nga Abraham, si Jehova nga Dios. Sa amo man nga tion, ang butig nga relihiosong mga lider “napatay” kon tuhoy sa kahamuot sang Dios. Bangod ginsikway sila, nag-antos sila sang ginbuyagyag sang mga sumulunod ni Cristo ang ila kalautan. (Binuhatan 7:51-57) Gani wala nagatudlo ining ilustrasyon nga ang pila ka patay nga tawo ginapaantos sa literal nga kalayuhon nga impierno.
MGA PANUDLO NGA GIN-INSPIRAR SANG YAWA
21. (a) Anong kabutigan ang ginpalapnag sang Yawa? (b) Ngaa mapat-od naton nga ang panudlo tuhoy sa purgatoryo indi matuod?
21 Ang Yawa ang nagsiling kay Eva: “Dili kamo mapatay nga totoo.” (Genesis 3:4; Bugna 12:9) Apang napatay sia; wala sing bahin niya ang nagkabuhi. Nga ang kalag nagakabuhi sa tapos sang kamatayon isa ka kabutigan nga ginsugdan sang Yawa. Kag kabutigan man ang ginpalapnag sang Yawa nga ang kalag sang malauton ginapaantos sa impierno ukon purgatoryo. Sanglit ang Biblia maathag nga nagatudlo nga ang patay wala sing pangalibotan, indi matuod ining mga panudlo. Ang tinaga nga “purgatoryo” ukon ang ideya sang purgatoryo wala sa Biblia.
22. (a) Ano ang naton-an naton gikan sa sining kapitulo? (b) Ano ang epekto sa imo sining ihibalo?
22 Nahangpan naton nga ang impierno (Sheol, ukon Hades) isa ka duog nga palahuwayan kag paglaum para sa mga patay. Ang maayo kag malain nga tawo lunsay nagakadto didto, nga nagahulat banhawon. Naton-an man naton nga ang Gehenna indi isa ka duog sang pag-antos, kundi ginagamit sa Biblia subong simbulo sang walay katapusan nga kalaglagan. Subong man, “ang linaw nga kalayo” indi literal nga duog sang kalayo, kundi nagalaragway sa “ikaduhang kamatayon” nga wala sing pagkabanhaw. Ang impierno indi isa ka duog sang pag-antos bangod ina nga ideya wala gid mag-abot sa painoino ukon tagipusuon sang Dios. Dugang pa, ang pagpaantos sa tawo sing dayon bangod nakasala sia sa duta sa pila ka tuig batok sa katarungan. Daw ano kaayo mahibal-an ang kamatuoran tuhoy sa patay! Makahilway gid ini sa isa gikan sa kahadlok kag disparatis.—Juan 8:32.
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
[Kahon sa pahina 83]
Ang Hebreong tinaga nga “Sheol” kag ang Griegong tinaga nga “Hades” pareho sing kahulugan
[Piktyur sa pahina 84, 85]
Sang gintulon sia sang isda, ngaa nagsiling si Jonas: ‘Gikan sa tiyan sang impierno nangayo ako sing bulig’?
[Piktyur sa pahina 86]
Ang Gehenna isa ka nalupyakan sa guwa sang Jerusalem. Gingamit ini subong simbulo sang walay katapusan nga kamatayon
