Kapitulo 7

Kon Ngaa Yari Kita Diri

1. Anong konklusion ang nalab-ot sang mahunahunaon nga mga tawo?

 MADUGAY na ginpaligban sang tawo ang kahulugan sang kabuhi sa duta. Gintangla nila ang masangkad nga kalangitan nga puno sing mga bituon. Gindayaw nila ang maduagon nga pagtunod sang adlaw kag ang matahom nga kabukiran. Ang mahunahunaon nga mga tawo nangatarungan nga ining tanan may daku nga katuyoan. Apang masami sila nagapalibog kon paano sila nadalahig sa sini.​—⁠Salmo 8:​3, 4.

2. Anong mga pamangkot ang ginapamangkot sang mga tawo?

² May tion sa ila kabuhi nga ang kalabanan nga tawo nagapamangkot: Magakabuhi bala kita sa malip-ot lamang, tigayunon ang masarangan gikan sa kabuhi, kag dayon mapatay? Sa diin gid kita  nagapadulong? Kapin pa bala ang mapaabot naton sang sa malip-ot nga siklo sang pagkatawo, kabuhi kag kamatayon? (Job 14:​1, 2) Makabulig sa aton sa paghangop ang sabat sa pamangkot: Paano kita nagluntad diri?

EBOLUSYON UKON PAGPANUGA?

3. Ano ang panudlo sang ebolusyon?

³ Kinaandan nga ginatudlo sa iban nga duog nga ang tanan nga makita naton nagtuhaw lamang, nataboan lamang ukon aksidente nga nagluntad. Sa sulod sang minilyonmilyon ka tuig, ang kabuhi kono nagtuhaw, ukon nag-uswag, gikan sa manubo nga mga porma tubtob nangin mga tawo sang ulihi. Sa madamu nga bahin sang duta ining teoriya sang ebolusyon ginatudlo subong kamatuoran. Apang matuod bala nga naghalin kita sa katulad-amo nga sapat nga nabuhi sang nagligad nga minilyon ka tuig? Aksidente lamang bala nga nagluntad ining daku nga uniberso?

4. Ngaa makapati kita nga “gintuga sang Dios ang mga langit kag duta”?

⁴ Ang Biblia nagasiling: “Sa ginsuguran gintuga sang Dios ang mga langit kag ang duta.” (Genesis 1:1) Kag ang mga kamatuoran sang siensia nagaugyon nga ang mga langit, upod ang ila binilyonbilyon ka mga bituon, kag ang aton duta may ginsuguran. Gintuga sila. Tuman kahim-ong ang paglakbay sang mga bituon kag mga planeta nga bisan tinuig sa wala pa ang ila posisyon mahibaloan sing sibu gid. Ang mga bituon kag mga planeta nagalakbay sa uniberso suno sa  kasugoan kag mga prinsipio sang matematika. Ang propesor sang matematika gikan sa Uni­ver­si­ty of Cam­bridge, si P. Di­rac, nagsiling, sa magasin nga Sci­en­tif­ic Amer­i­can: “Mahimu malaragway ang kahimtangan paagi sa pagsiling nga ang Dios isa ka mataas nga sahi sang matematiko, kag gingamit Niya ang abanse gid nga matematika sa pagtuga sa uniberso.”

5. Paano ang aton pisikal nga lawas nagapakita nga gintuga kita sa baylo nga bunga sang ebolusyon?

⁵ Ang Biblia nagasiling: “Kilalaha ninyo nga si Jehova Dios. Sia ang naghimu sa aton, kag indi kita.” (Salmo 100:3) Ang aton lawas isa ka makatilingala nga desinyo amo kon ngaa ang isa ka manunulat sang Biblia nakasiling sa Dios: “Dayawon ko ikaw bangod sa makahalangawa nga paagi ginhimu ako sing makatilingala. . . . Ang akon mga tul-an wala matago sa imo sang ginhimu ako sa tago . . . Ang imo mga mata nakakita sang akon wala mahuman nga kinaugali, kag sa imo tolon-an nasulat na sila tanan.” (Salmo 139:​14-16) Makatilingala nga nagatubo ang bata sa sulod sang iya iloy. Ang News­week nga magasin nagsiling tuhoy sini: “Isa gid ini ka milagro.” Nian nagdugang ini: “Wala sing paagi ang makasugid sang daku nga tion sang pagpanamkon. Wala sing sientipiko ang makasiling kon anong makatilingala nga kusog ang nagapatubo sa mga organo kag masibud nga mga nerbios sang sibudbod sang tawo.”

6. Ngaa makatarunganon nga magpati kita sa pagpanuga sa baylo sang ebolusyon?

⁶ Binagbinaga ang aton daku nga uniberso, kag ang aton lawas upod ang makatilingala nga pagkahuman kag desinyo sini. Ang malig-on nga pagpangatarungan nagasugid sa aton nga ining mga butang wala magtuhaw lamang. May Manugdesinyo sila, isa ka Manunuga. Binagbinaga ang iban pa nga butang sa aton palibot. Kon yara ikaw sa inyo balay, pamangkota ang imo kaugalingon: Nagtuhaw lamang bala ang akon lamesa, suga, katre, bangko, latok, dingding, ukon ang balay pa gani? Ukon may naghimu bala sa ila? Sa pagkamatuod ginhimu sila sang intelihente nga mga tawo! Kon amo, paano masiling nga ang aton kapin kasibud nga uniberso kag kita mismo wala nagkinahanglan sing manughimu? Kag kon ang Dios ang nagbutang sa aton diri, pat-od nga may katuyoan sia.

7. (a) Paano ginpakita ni Jesus nga nagapati sia sa pagpanuga? (b) Ano pa ang pamatuod nga si Adan isa ka matuod nga persona?

⁷ Si Jesucristo mismo nagsiling tuhoy sa unang lalaki kag babayi: “Ang nagbuhat sa ila sa ginsuguran nagbuhat sa ila nga lalaki kag babayi kag nagsiling, ‘Bangod sini bayaan sang lalaki ang iya amay kag iloy kag maghiusa sa iya asawa, kag ang duha mangin isa.’ ”  (Mateo 19:​4, 5) Ginbalikwat diri ni Jesus ang Genesis 1:​27 kag 2:​24 tuhoy sa pagtuga kay Adan kag kay Eva. Sa amo ginatudlo niya ining rekord sang Biblia subong kamatuoran. (Juan 17:​17) Ginatawag man sang Biblia si Enoc “ang ikapito nga kaliwat ni Adan.” (Judas 14) Kon si Adan indi isa ka matuod nga persona, wala sia kuntani ginpakilala sang Biblia sa sining espesipiko nga paagi.​—⁠Lucas 3:​37, 38.

8. Anong pagtamod tuhoy sa ginsuguran sang tawo ang wala ginatudlo sang Biblia?

⁸ Ang iban nga tawo nagasiling nga gingamit sang Dios ang proseso sang ebolusyon sa pagtuga sa tawo. Nagasiling sila nga gintugutan sang Dios ang tawo sa pagtuhaw, kag sang makalab-ot sia sa isa ka punto ginbutangan sia Niya sing kalag. Apang indi gid ini mabasa sa Biblia. Sa baylo, ang Biblia nagasiling nga ang mga tanum kag mga sapat gintuga “suno sa ila sahi.” (Genesis 1:​11, 21, 24) Kag ang kamatuoran nagapakita nga ang isa ka sahi sang tanum ukon sapat wala, sa ulihi, nagatubo sa lain nga sahi. Ang dugang nga impormasyon sa pagpamatuod nga indi kita bunga sang ebolusyon masapwan sa libro nga Did Man Get ­Here by Evo­lu­tion or by Cre­ation?

KON PAANO GINTUGA SANG DIOS ANG TAWO

9. (a) Paano ginalaragway sang Biblia ang pagtuga sa tawo? (b) Ano ang natabo sang ginhuypan sang Dios ang ilong sang tawo sing “ginhawa sang kabuhi”?

⁹ Gintuga sang Dios ang tawo gikan sa duta agod magkabuhi sa duta, subong ginasiling sang Biblia: “Naghimu si Jehova nga Dios sing tawo gikan sa yab-ok sang duta kag naghuyop sa iya ilong sang ginhawa sang kabuhi, kag ang tawo nangin buhi nga kalag.” (Genesis 2:7) Aton makita diri nga ang tawo talangkod nga gintuga sang Dios. Sa isa ka pinasahi nga buhat sang pagtuga, ginhimu sang Dios ang tawo nga isa ka kompleto, bug-os nga persona. Sang ginhuyop sang Dios sa ilong sang tawo ang “ginhawa sang kabuhi,” ang mga baga sang tawo napuno sing hangin. Apang kapin pa sa sini ang nahimu. Ginhatagan sang Dios sing kabuhi ang lawas sang tawo. Ining puersa sang kabuhi ginasakdag ukon ginapadayon, sang pagginhawa.

10. Ano ang tawhanon nga kalag, kag paano ini gintuga?

¹⁰ Apang, talupangda nga ang Biblia wala nagasiling nga ang Dios naghatag sa tawo sing kalag. Kundi, nagasiling ini nga sa tapos ginsugdan sang Dios ang pagginhawa sang tawo “ang tawo nangin buhi nga kalag.” Gani ang tawo isa ka kalag, subong nga ang tawo nga nangin doktor isa ka doktor. (1 Corinto 15:​45) Ang “yab-ok sang duta,” nga gikan sa amo ginhuman ang pisikal nga lawas, indi ang kalag. Wala nagasiling ang Biblia nga ang “ginhawa sang kabuhi”  amo ang kalag. Sa baylo, ginapakita sang Biblia nga ang pagtingob sa sining duha ka butang amo ang nagresulta sa ‘pagkanangin buhi nga kalag sang tawo.’

11. Anong mga kamatuoran sang Biblia tuhoy sa tawhanon nga kalag ang nagapakita nga indi ini daw landong nga butang nga makabulag sa tawo?

¹¹ Sanglit ang tawhanon nga kalag amo ang tawo mismo, indi mahimu nga isa ini ka daw landong nga butang nga nagapuyo sa sulod sang lawas ukon makaguwa sa lawas. Sa simple nga paagi, ang Biblia nagatudlo nga ang imo kalag amo ikaw. Halimbawa, ang Biblia nagahambal tuhoy sa handum sang kalag nga magkaon, sa pagsiling: “Nagakaila ang imo kalag sa pagkaon.” (Deuteronomio 12:​20) Nagasiling man ini nga ang kalag may dugo nga nagalatay sa iya mga ugat, kay nagahambal ini tuhoy sa “dugo sang kalag sang mga makaluluoy nga wala sing sala.”​—⁠Jeremias 2:34.

KON NGAA GINBUTANG SANG DIOS ANG TAWO DIRI

12. Ano ang katuyoan sang Dios para sa katawhan sa duta?

¹² Indi tuyo sang Dios nga si Adan kag si Eva mapatay sa tapos sang malip-ot nga tion kag magkabuhi sa iban nga duog. Magapabilin sila diri agod atipanon ang duta kag ang tanan buhi nga butang sa sini. Subong ginasiling sang Biblia: “Ang Dios nagpakamaayo sa ila kag ang Dios nagsiling sa ila: ‘Magmabungahon kag magtugob sang duta kag magpakaagalon sa iya, kag maggahom sa kaisdaan sang dagat kag sa kapispisan sang kahanginan kag sa tagsa ka buhi nga butang nga nagagiho sa duta.’ ” (Genesis 1:​28; 2:​15) Sanday Adan kag Eva, kag ang tanan nga mga anak nila, nangin malipayon kuntani sa duta sing dayon, ginahimu ang mga butang nga luyag sang Dios nga himuon nila.

13. (a) Paano kita magmalipayon? (b) Ano ang magahatag sing matuod nga kahulugan sa aton kabuhi?

¹³ Talupangda nga ang “Dios nagpakamaayo sa ila.” May pag-ulikid gid sia sa iya dutan-on nga mga anak. Gani subong isa ka mahigugmaon nga Amay ginhatagan niya sila sing mga instruksion para sa ila kaayohan. Makasapo sila sing kalipay sa pagtuman sini. Nahibaloan ini ni Jesus kag gani nagsiling sia: “Malipayon ang nagapamati sa pulong sang Dios kag nagatuman sini!” (Lucas 11:​28) Gintuman ni Jesus ang pulong sang Dios. “Pirme ko ginahimu ang mga butang nga kalahamut-an sa iya,” siling niya. (Juan 8:​29) Amo ini ang liabe sa rason kon ngaa yari kita diri. Amo ini ang pagtigayon sing bug-os, malipayon nga kabuhi paagi sa pagkabuhi nahisanto sa kabubut-on  sang Dios. Ang pag-alagad kay Jehova karon magahatag sing matuod nga kahulugan sa aton kabuhi. Kag paagi sa paghimu sini ginalinya naton ang aton kaugalingon sa pagkabuhi sing dayon sa Paraiso sa duta.​—⁠Salmo 37:​11, 29.

KON NGAA NAGATIGULANG KITA KAG NAGAKAPATAY

14. Sa paglalis sa sugo sang Dios, ano ang ginhimu nanday Adan kag Eva?

¹⁴ Apang karon nagatigulang kita tanan kag nagakapatay. Ngaa? Subong ginsambit sa nagligad nga kapitulo, amo sini bangod sang pagrebelde nanday Adan kag Eva. Ginhatagan sila ni Jehova sing pagtilaw nga nagpadaku sang ila pagtuman sa Dios. Sia nagsiling kay Adan: “Makakaon ka sa tagsa ka kahoy sang katamnan nga may kaayawan. Apang gikan sa kahoy sang pagkilala sang maayo kag malaut dili ka magkaon sa sini, kay sa adlaw nga magkaon ka sa sini mapatay ka nga totoo.” (Genesis 2:​16, 17) Paagi sa pagkaon gikan sa sini nga kahoy, nagtalikod sanday Adan kag Eva sa ila langitnon nga Amay kag nagsikway sa iya pagtuytoy. Naglalis sila kag nagkuha sang indi ila. Malipayon kuntani sila nga nabuhi sing dayon sa paraiso nga wala sing kaimulon ukon pag-antos, apang karon gindala nila sa ila kaugalingon ang silot sang sala. Ining silot amo ang pagkadihimpit kag kamatayon.​—⁠Roma 6:23.

15. Paano naton napanubli ang aton sala gikan kay Adan?

¹⁵ Nahibaloan mo bala kon paano naton napanubli ang aton sala gikan kay Adan? Sang dihimpit na si Adan, ginpaliton niya sa tanan niya nga anak ang pagkadihimpit kag kamatayon. (Job 14:​4; Roma 5:​12) Agod mahangpan ini, hunahunaa ang matabo kon magluto ang manugtinapay sa hormahan nga may lupyak. Ang tanan nga tinapay nga ginluto sa sini magapakita sang marka. Si Adan kasubong sinang hormahan, kag kita naman kasubong sang tinapay. Nangin dihimpit sia sang ginlalis niya ang sugo sang Dios. Daw subong bala nga nakabaton sia sing lupyak ukon malain nga marka. Gani ang tanan niya nga anak nakabaton sini man nga marka sang sala ukon pagkadihimpit.

16, 17. Paano ginapakita sang isa sa mga milagro ni Jesus nga ang balatian nag-abot sa pamilya sang tawo bangod sang sala?

¹⁶ Nagamasakit kita kag nagatigulang karon bangod sang sala nga napanubli naton tanan kay Adan. Ang isa sa mga milagro ni Jesus nagapakita sini. Samtang nagapanudlo si Jesus sa balay nga iya ginadayonan, nagtipon ang daku nga kadam-an amo kon ngaa wala  na sing makasulod. Sang mag-abot ang apat ka tawo nga may dala nga paralitiko, nakita nila nga indi sila makasulod. Gani ginguhaban nila ang atop nayon kay Jesus kag gintonton ang higdaan nga ginahamyangan sang paralitiko.

¹⁷ Sang makita ni Jesus ang ila daku nga pagtuo, nagsiling sia sa paralitiko: “Ginpatawad ang imo mga sala.” Apang indi makapati ang iban nga mga tawo didto nga si Jesus makapatawad sing sala. Gani nagsiling si Jesus: “ ‘Agod mahibaloan ninyo nga ang Anak sang tawo may pagbulut-an sa pagpatawad sang mga sala sa duta,’​—⁠nagsiling sia sa paralitiko: ‘Nagasiling ako sa imo, Tindog ka, dalha ang imo higdaan kag magpauli sa imo balay.’ Kag nagtindog sia, kag sa gilayon nagdala sang higdaan kag naghalin sa atubangan sang tanan.”​—⁠Marcos 2:​1-12.

18. Ano nga sahi sang palaabuton ang mapaabot sang mga alagad sang Dios?

¹⁸ Hunahunaa lamang ang kahulugan sang gahom ni Jesus para sa aton! Sa idalom sang paggahom sang ginharian sang Dios, mapatawad ni Cristo ang sala sang tanan nga tawo nga nagahigugma kag nagaalagad sa Dios. Nagakahulugan ini nga ang tanan nga kasakit kag balatian pagadulaon. Wala na sing magatigulang kag mapatay! Daw ano ini ka dalayawon nga paglaum! Huo, kapin pa ang aton mapaabot sang sa matawo, mabuhi sa malip-ot kag dayon mapatay. Paagi sa padayon nga pagtuon tuhoy sa Dios kag sa pag-alagad sa iya, mahimu gid kita mabuhi sing dayon sa Paraiso sa duta.

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Piktyur sa pahina 69]

Ginapaligban sang madamu ang kahulugan sang kabuhi

[Piktyur sa pahina 70]

Nagtuhaw bala ining mga butang, ukon ginhimu sila?

[Piktyur sa pahina 75]

Ang rekord sang Biblia tuhoy sa pag-ayo ni Jesus sa paralitiko nagapakita nga ang tawo nagamasakit bangod sang sala ni Adan