“Nagdaku ako sa isa ka diutay nga baryo sa naaminhan nga probinsia,” asoy ni Dauda nga taga-Sierra Leone. “Sang bata pa ako, nag-away ang akon pamilya kag ang isa pa bangod sang duta. Lunsay nila gin-angkon ang isa ka duta. Agod malubad ang problema, isa ka arbularyo ang gintawag. Ginhatagan niya sing espeho ang isa ka tawo, kag gintabunan sia sing puti nga panapton. Nian ang tawo nagsugod sa pagkurog kag sa pagpamalhas. Sa pagtan-aw niya sa espeho, nagsiling sia: ‘May nakita ako nga isa ka tigulang nga tawo nga nagapakari! Napanaptan sia sing maputi. Mataas sia kag tigulang, ubanon ang buhok, kag nagakuku sia maglakat.’

“Ginalaragway niya si Lolo! Nian naghibi sia kag nagsiling: ‘Kon indi kamo magpati sa ginasiling ko, kamo mismo ang magtan-aw!’ Siempre pa, wala sing isa sa amon ang may kaisog nga himuon ina! Ginpakalma sia sang arbularyo paagi sa pagwisik sa iya sing mahiko nga sinamo sang mga dahon kag tubig, nga ginbutang niya sa isa ka botelya.

“Nagahambal paagi sa tawo sa espeho, si ‘Lolo’ nagsiling nga ang duta iya sang amon pamilya. Nagsiling sia sa akon lola nga magapanguma sia sa duta nga wala sing problema. Ginbaton sang pihak nga pamilya ang desisyon. Ang problema nalubad.”

 Inang mga eksperiensia kinaandan sa Katundan nga Aprika. Subong sa iban nga mga bahin sang kalibutan, minilyon ang nagapati diri nga ang patay nagakadto sa kalibutan sang mga espiritu, diin ila makita kag maimpluwensiahan ang kabuhi sang mga tawo sa duta. Matuod bala ini nga pagpati? Buhi gid bala ang patay? Kon indi, sin-o ang nagaangkon nga sila ang mga espiritu sang patay? Ang paghibalo sa husto nga mga sabat sa sining mga pamangkot importante gid. Nagakahulugan ini sang kabuhi ukon kamatayon.