Pagbantay sa Kalibutan

Ang mga Lobo Nagapangisda

Sa sulod sang madamo nga tinuig ginpatihan nga ang kalan-on sang lobo nagalakip lamang sang mga sapat sa takas subong sang usa. Apang, suno sa Vancouver Sun sang Canada, ang mga lobo nga nagapuyo sa lasang sa mga lugar nga malapit sa sentro nga baybayon sang British Columbia nakita nga nagakaon sing mga tahong, tuway, tagimtim, kag salmon pa gani​—“nga nagadamo sing tubtob 20 sa isa ka oras.” Ginatiid nila ang isda, kag dayon “madasig nga nagadamhag sa tubig kag magsalakay,” nga makadakop sing mga 4 ka beses sa 10 ka pagtinguha. Apang, nagapalibog ang mga manugpanalawsaw kon ngaa ulo lamang sang salmon ang ginakaon sang mga lobo. Ang manugpanalawsaw nga si Chris Darimont nagsiling nga mahimo mas nagustuhan sini ang sustansia sang ulo ukon mahimo nga ang lawas sang salmon may makahalalit nga mga parasito. “Padayon nga nagapatingala sa amon ini nga mga lobo. Nagapalibog ako kon pila pa ka misteryo ang yara sa lasang,” siling ni Darimont.

Mga Ahensia nga Nagaguba sang Pag-asawahay

Ang pila ka di-malipayon nga minyo nga mga tawo sa Japan nagabayad sa mga ahensia agod gub-on ang ila pag-asawahay, siling sang report sang pamantalaan nga IHT Asahi Shimbun sa Tokyo. Kon luyag sang isa ka bana nga bulagan ang iya asawa apang wala sing basihan para sa diborsio, mahimo sia magbayad sa ahensia nga nagaguba sang pag-asawahay agod magpadala sing maambong nga lalaki nga “kuno abi matabuan” nga makilala ang asawa sang kliyente kag makigrelasyon sa iya. Indi madugayan kag magapasugot ang asawa nga magdiborsio. Kon matapos na ang iya trabaho, ang ginsuhulan nga kahagugma nagakaalimunaw. Kon luyag naman sang isa ka asawa nga magbulag sa iya bana, ang ahensia nagapadala sing lamharon kag maanyag nga babayi nga magaganyat sa bana nga maghulid sa iya. Suno sa isa ka 24-anyos nga babayi, ang mga lalaki nga ginapalapitan niya “halos wala gid nagapangindi. Mga 85 tubtob 90 porsiento nga nagamadinalag-on ako [sa kada tion].” Ginapahalin sang presidente sang isa ka ahensia ang mga empleyado nga nagakapaslawan sing 3 ka beses sa 5, siling sang pamantalaan. “Dapat magmadinalag-on sila,” siling niya. “Negosyo ini.”

Mga Kabataan sa Kalye​—Ngaa?

“Ang kasingki sa puluy-an amo ang panguna nga rason kon ngaa nagalayas ang mga kabataan kag mag-istar sa mga kalye,” siling sang pamantalaan sa Brazil nga O Estado de S. Paulo. Ginapakita sang surbe sining karon lang sa 1,000 ka kabataan sa kalye nga gin-ayop sang Foundation for Children and Adolescents sa Rio de Janeiro nga 39 porsiento ang ginmaltratar ukon nakakita sang binangig sa puluy-an. “Ini nga mga kabataan nagapangita sing dignidad kag nagapati nga makita nila ini sa mga kalye,” siling sang sosyologo nga si Leni Schmitz. Ginpakita sang pagtuon nga 34 porsiento sang mga kabataan ang nag-istar sa kalye agod mag-obra sa pulupanag-on kag sa masami manubo sing sueldo nga trabaho ukon magpakilimos, 10 porsiento ang naghimo sini bangod nadalahig sa droga, kag 14 porsiento ang nagsiling nga gusto lang nila. Suno sa mga manugpanalawsaw, ang katapusan nga rason masami nga nagatago sang iban pa nga mga rason, subong sang seksuwal nga pag-abuso sa puluy-an. Mga 71 porsiento ang nagapuyo upod sa iban pa nga mga kabataan sa kalye, nga nagatukod sing “kaugalingon nila nga sistema sang pamilya, kag ginakabig ang iban nga kabataan sa kalye subong mga utod, mga tiyo, mga amay, ukon mga iloy,” siling ni Schmitz.

Ginsikway sang mga Misyonero si Cristo Kabaylo sang Pilantropiya

“Madamo kaayo nga mga misyonero ang nagsikway kay Jesus.” Gin-imprinta ini nga dinalan sining karon lang sa pamantalaan nga La Stampa sa Italya. Sa baylo nga magbantala tuhoy kay Cristo, ginasiling nga ginauna sining mga misyonero ang sosyal nga mga programa nga gindesinyo agod mapahaganhagan ang kaimulon kag pag-antos. Suno sa isa ka Web site sang Vatican City, nagsiling si kardinal Crescenzio Sepe, nga pangulo sang Vatican Congregation for the Evangelization of Peoples, tuhoy sa Katoliko nga mga misyonero: “Ang daku nga sulay sining karon lang nga mga dekada . . . amo ang pagpatumbaya sa maathag nga pagbantala tuhoy kay Cristo kag ang pagkaespirituwal sang misyon nga ad gentes [sa mga tawo]. Nagdul-ong ini sa mga misyonero nga latiran ang ila hilikuton sa isa ka sahi sang pilantropiya nga wala sing pagkaespirituwal, isa ka sahi sang sosyal nga aktibidades nga, bisan pa mapuslanon, wala nagasanto sa pagtamod sang mga apostoles nga maathag nga ginapakita sa tulun-an sang Biblia nga Mga Binuhatan Sang mga Apostoles.”