Pagkatapos sang mga Paglupok

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA ECUADOR

 ANG Nobiembre 20, 2002, isa ka manayanaya nga adlaw sa siudad sang Riobamba sa Ecuador. Ang langit duag asul, kag ang maputi nga mga panganod daw subong sa algodon. Ang nagapalibot nga mga bulkan nga nakulapan sang yelo daw isa ka larawan sa postcard. Ang 124,000 ka pumuluyo, ang iban nagapuyo mga 2,700 metros sa ibabaw sang Andes Mountains, nagahimo sang ila kinaandan nga mga hilikuton, nga wala gid sing hinalung-ong nga ini nga kalinong masingki nga tublagon. Sa hinali lamang, sa malinong nga hapon, nabatian ang isa ka makabulungol nga lupok! Ang mga bintana kag mga salog nagtay-ug. Nagsugod sa pagporma ang nagapanimad-on sing katalagman kag daw daku kaayo nga uhong nga panganod.

Sa sulod lamang sang napulo ka minuto isa pa ka lupok ang nagsunod, nga tuman gid kabaskog amo nga ang mga bintana nagkalabuka kag ang mga ganhaan nagkalahukas sa mga bisagra sini. Nian, nagluntad ang nagaalimpulos nga panganod sang kalayo kag aso kag ang nauna nga panganod nangin magamay lamang kon ipaanggid. Nagsunod ang inasud-asod nga mga lupok kag mga kirab.

Ang mag-asawa nga sanday José kag Ana​—⁠mga Saksi ni Jehova⁠​—⁠mga sesentahon ang edad kag nagapuyo mga 400 metros halin sa ginhalinan sang lupok. Ginhaboy sila sa salog sang mabaskog nga paglupok. Nagatindog si Ana malapit sa ganhaan sa atubangan-balay sang nahukas ini sa bisagra kag naglampos sa dingding sa likod-balay. Samtang ang kinugmat nga mag-asawa dalidali nga nagkadto sa ila likod-balay, ang kisame nagkalahulog sa ila. Sa bisan paano nakagua sila sa isa ka diutay nga ugsaran sa likod, diin nagkup-anay sila kag nangamuyo. Maayo na lang nga pagligad sang 15 minutos, ang ila anak nga lalaki nag-abot nga may dala nga salakyan kag gindala sila sa indi delikado nga lugar.

Apang, indi tanan nakalikaw sa kahalitan. Ang mga tawo nagkinarankaran pagkatapos sang mga paglupok. Nagdinalagan sila sa pagpalagyo. Sa tunga sang siniyagit kag tiniyabaw, ang iban natumba sa buka nga mga kristal nga nagalinapta sa higad-dalan. Ang mga awto, bus, kag trak nagpaburhot pagua sa siudad, ang iban nagpadalagan sa sayop nga direksion sa one-way nga mga dalan! Ang madamo nga nagpalagyo halin sa ila mga eskwelahan kag mga ulubrahan wala makahibalo sang kahimtangan ukon nahamtangan sang mga katapo sang ila pamilya sa sulod sang halos 24 ka oras.

Ano ang kabangdanan sining tanan nga kinagula? Ang nagainasud-asod kag mabaskog nga mga lupok sang mga flare (pangsenyales nga mga puwitis nga ginagamit sang mga militar), granada, tangke, kag mga bala sang kanyon naghalin sa isa ka sunog sa talaguan sang mga armas sa idalom-duta sa kaingod nga base sang mga soldado. Samtang padayon ang paglupok, ang mga salakyan sang mga pulis nag-anunsio sa mga trompa nga ang tanan dapat magpalagyo pa gua sa siudad tubtob sa kalayuon nga di-magkubos sa 15 kilometros.

Wala madugay ang Riobamba wala na sing tawo. Ang linibo ka lokal nga pumuluyo nagkubay sa daku nga dalan sa gua sang siudad, nga nagapinunsok samtang matugnaw ang hangin sa kagab-ihon​—⁠ang madamo wala sing kunop ukon dyaket. Paglipas sang pila ka oras ang mga lupok nagdiutay. Bangod sang makapakusog sa katugnaw nga temperatura, ang mga residente mainandamon nga naglakat pauli sa siudad. Pagkaaga, sang magbutlak na ang adlaw, nakita sang madamo ang daku nga halit sa mga bintana, ganhaan, atop, kisame, kag dingding sang ila balay. Nakita sang isa ka pamilya ang korte-daga nga kristal nga nagaungot sa kutson sang ila katre. Nakita naman sang iban ang pinidaso sang naglupok nga bala sang kanyon sa sulod kag sa palibot sang ila balay.

Suno sa nauna nga mga report, indi magkubos sa 7 ang napatay, 538 ang napilasan, kag 18,000 ka balay ang naguba. Sa 950 ka Saksi ni Jehova nga nagapuyo sa siudad, wala sing napatay, walay sapayan nga duha ang ginpabulong bangod sang grabe nga mga pilas.

Bulig sa mga Nasit-an

Pagkaaga pagkatapos sang mga paglupok, ginduaw sang mga gulang sa lokal nga mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova ang ila Cristianong mga utod agod tan-awon ang ila kahimtangan. Pagkauluudto sadto man nga adlaw ginsapol sang nagalakbay nga ministro sang mga Saksi ni Jehova ang mga gulang gikan sa 13 ka lokal kag kaingod nga mga kongregasyon agod mahibaluan ang halit. Ginpalig-on niya ang mga gulang nga tatapon ang emosyonal kag espirituwal nga mga kinahanglanon sang mga naapektuhan. Importante gid ang pagtambong sa Cristianong mga miting, walay sapayan  sining mabudlay nga mga kahimtangan! (Hebreo 10:​24, 25) Gani, ginhiwat sang lokal nga mga kongregasyon ang ila naiskedyul nga regular nga mga miting sang gab-i pagkatapos sang kalamidad.

Sang Huebes kag Biernes, ang detalyado nga report tuhoy sa halit sa mga puluy-an sang mga Saksi gintipon kag ginpadala sa lokal nga sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Guayaquil. Ginpakita sa report ang insigida gid nga kinahanglanon nga takpan ang ginatos ka nabuka nga mga bintana agod amligan ang mga residente gikan sa katugnaw. Sa sulod sang pila ka oras, ang sanga talatapan nagbakal sing daku nga mga rolyo sang sinagon nga plastik, mga karete sang tape, kag mga lansang para sa semento nga mga dingding, agod makahimo sing temporaryo nga mga pagkay-o.

Nag-abot ang trak nga may dala nga mga suplay halin sa sanga talatapan sang alas 9:00 sang aga sang Sabado. Nagapangabudlay na ang mga grupo sang mga Saksi kag ginabuligan nila ang ila mga kauturan sa paghawan sang buka nga mga kristal sa ila mga balay agod masugdan ang pagbutang sing mga plastik. Ang isa ka lokal nga Kingdom Hall nangin sentro diin ginaorganisar ang hilikuton. Ginhimo ang mga tanda sa salog para sa madasig nga pagtakus sa plastik. Paagi sa takus nga ginhimo sang mga relief crew member, ang nagakaigo nga kalabaon sang plastik ginatabas kag nian ginapadala sa nagahulat nga mga installation team.

Si José, nga ginsambit kaina, nagsaysay: “Sang nag-abot kami sa amon balay sang hapon pagkatapos sang lupok, ang mga utod didto na nga nagatinlo sang mga sagbot. Sang Sabado ang akon kaingod nagkara kag nagkomento tuhoy sa maayo gid nga pagbutang sang plastik sa akon balay, kag namangkot sia sa akon, ‘Pila ang imo nagasto?’ ” Nakibot gid ang kaingod sang mahibaluan niya nga wala ini sing bayad!

Sang Sabado sang gab-i, halos 200 ka boluntaryo gikan sa lokal nga mga kongregasyon ang nagbutang sing plastik nga tabon sa mga bintana sang 91 ka puluy-an sang mga Saksi. Nabuligan man ang madamo nga mga indi Saksi. Ang isa ka lokal nga pamantalaan nagbalhag sang retrato sang isa ka balay nga ginbuligan sang mga Saksi, kag nagsiling nga isa lamang sa walo nga nagaistar sa sini ang Saksi ni Jehova.

Ginhatag ang Emosyonal nga Suportar

Ang mga paglupok natural lang nga tunaan sang daku nga kalisod. Agod lugpayan ang lokal nga mga Saksi, isa ka pinasahi nga miting ang gin-organisar sang Lunes, Nobiembre 25, sang alas 5:00 sang hapon. Gindumalahan ini sang ginpadala nga mga tiglawas sang lokal nga sanga talatapan. Bangod wala pa sing koryente, ang miting indi mahiwat sa gab-i. Sanglit daw indi kombeniente ang oras, mga 600 lamang ang ginlauman nga magtambong. Apang, ang Riobamba Assembly Hall napuno sang isa ka kadam-an nga 1,421, nga naglakip sa pila ka indi Saksi nga mga kaingod! Ang panguna nga teksto nga ginbinagbinag sa programa amo ang Salmo 4:8: “Sa paghidait magahigda ako kag magatulog, kay ikaw lamang, O Jehova, ang nagapapuyo sa akon sa kalig-unan.” Ang tanan nga nagtambong nagpabutyag sing daku nga pasalamat sa makalulugpay nga espirituwal nga programa.

Ginatos ka kopya sang artikulo sa Awake! nga “Natural Disasters​—⁠Helping Your Child to Cope” (Hunyo 22, 1996) ang ginpanghatag sa mga ginikanan pagkatapos sang programa. Ang isa ka parapo sa artikulo nagasiling:

“Ang Federal Emergency Management Agency (FEMA) sang Estados Unidos nagsiling nga sa gilayon pagkatapos sang isa ka kalamidad, ang mga kabataan kinaandan na nga nahadlok nga basi (1) bayaan sila sing silahanon lamang, (2) mapahilayo sila sa ila pamilya, (3) mahanabo ini liwat, kag (4) may mapilasan ukon mapatay.” Pasad sa sining artikulo, ang mga ginikanan ginlaygayan:

1. Tinguhai nga huptan nga magkaupod ang pamilya.

2. Maghinguyang sing tion agod ipaathag sing matawhay ang kahimtangan.

 3. Palig-una ang mga kabataan nga ipabutyag ang ila kaugalingon.

4. Ilakip ang mga kabataan sa hilikuton sa pagpaninlo.

Ang dugang pa nga mga kopya sang artikulo sa Awake! ginhatag sang ulihi sa mga kaingod kag sa mga ginatun-an sa Biblia.

Tatlo ka semana pagkatapos sang paglupok, ginbakal ang mga materyales para sa mas permanente nga mga pagpakay-o, lakip na ang pagtakod sing bag-o nga mga bintana, kisame, kag atop. Sa sulod sang tatlo pa ka semana, ining mga proyekto nahuman, lakip na ang pagkay-o sa duha ka Kingdom Hall. Ginpasalamatan sang madamo ining mahigugmaon nga mga aman.

Ang lainlain nga sahi sang mga kalamidad kinaandan na sa sining “katapusan nga mga adlaw.” (2 Timoteo 3:1-5) Apang, ang suportar nga ginhatag sang mga Saksi ni Jehova sa isa kag isa kag sa ila mga kaingod nagahatag sing pamatuod sa gahom sang matuod nga Cristianismo. Nagakaigo ini nga ginpabutyag ni José sang nagsiling sia: “Ang organisasyon ni Jehova wala nagapalantang sa pagbulig sa amon sa tion nga kinahanglan namon ini.”

[Mga retrato sa pahina 29]

Mga 200 ka Saksi ang nagboluntaryo sa pagpaninlo. Ang bag-o nga mga bintana gintakus, gintabas, kag gintakod. Ang mga atop gin-islan