Indi Peligruso nga Pagkay-o sang Imo Salakyan

May eksperiensia kag gani makahibalo si Kevin mag-ilis sang asayte sa iya salakyan. Nahibaluan niya kon paano lubaron ang tuerka sang salaludan-asayte, patuluon ang asayte, ibalik ang tuerka, kag hugton ini. Apang isa ka bes samtang puersado gid nga ginalubag ni Kevin ang iya birador, nagdapyos ini sa tuerka. Nakaigo sa matalum nga metal ang iya kamot, kag nagutrab gid ang iya palad amo nga kinahanglan tahion.

 KAANGAY ni Kevin, madamo ang regular nga nagakay-o sang ila mismo salakyan​—ang iban agod makakinot. Apang may iban pa nga kapuslanan ang pagkahibalo sang simple nga pagmentinar kag pagkay-o. “Isa ka bes, sang malayo ang akon ginbiyahe, naaberiya ang akon salakyan,” siling sang isa ka babayi nga si Kathy. “Bangod makahibalo ako, nakay-o ko ang akon salakyan kag napadayon ang pagbiyahe.”

Ayhan luyag mo man magmentinar kag magkay-o sang imo salakyan. Apang paano mo mahimo ini nga indi peligruso?

Magpangaman!

Kaluwasan ang imo dapat nga prioridad. * Subong ginapakita sang kasamaran ni Kevin, mahapos mapilasan kon makitid ang lugar nga imo ginaobrahan ukon puersado ang imo paggamit sang mga gamit. Ano ang imo himuon agod indi ka mapilasan? Kon nagahugot sang tuerka, siguraduha nga husto ang pagkagat sang birador sa sini. Pamangkuta ang imo kaugalingon, ‘Kon magdapyos ang birador, sa diin makaigo ang akon kamot?’ Ang paggamit sing guantes ukon pagputos sang imo kamot sa lapat sarang makaamlig. Agod makontrol ang imo puwersa, kon posible, lubaga ang birador pakadto sa imo sa baylo nga palayo. Subong man, kon nagalubad sang hugot gid nga tuerka, dapat amat-amaton lang ini. Ining mga prinsipio sa pagpangaman kag pagkontrol pirme nga mapuslanon. Indi ini pagkalimti bangod sang pagdalidali!

Masami nagakatabo ang aksidente kon ang isa ka tawo nagagamit sing indi husto nga mga gamit. Halimbawa, nabudlayan si Tom mag-ilis sang mga bujia (spark plug) sa iya salakyan. Ngaa? Malip-ot ang ginagamit niya nga llave de bujia (socket  wrench), kag pirme ini nagadapyos sa nahauna nga spark plug. Sang ulihi, ginsugpunan ni Tom ang ulot sang socket wrench kag ratchet. Pagkatapos sini naislan niya ang lima ka nabilin nga spark plug sa kadugayon nga pareho lang sa pag-ilis niya sang nahauna nga spark plug​—kag wala pa sia nahalitan! Ano ang leksion? Ang nagakaigo nga mga gamit importante.

Mahimo ka mapuling kon nagaobra sa idalom sang salakyan ukon nagatangla sa dashboard. Paano ini malikawan? “Magsuksok sing proteksion sa mata, subong sang goggles,” siling ni Sean, nga mekaniko sa sulod na sang kapin sa napulo ka tuig. “Sa talyer nga akon ginaobrahan,” siling pa niya, “kasuguan ang pagsuksok sining galamiton-pangkaluwasan.” Dapat ka man magsuksok sang proteksion sa mata kon nagaobra malapit sa delikado nga mga likido, subong sang aksido sa baterya.

Kon ginaobra ang idalom sang imo salakyan, gamita ang isa ka nagakaigo nga tulungtungan sang jack, isa ka propesyonal nga pang-alsa sa salakyan, ukon isa ka mabakod nga repair dug-out. Indi gid magsuhot sa idalom sang isa ka salakyan nga ginasuportahan lang sang jack. Ginapakita sa manwal sang pila ka salakyan kon diin dapat ibutang ang mga jack kag mga tulungtungan sang jack agod masuportahan sing husto ang salakyan. Apang, dapat mo mahibaluan nga ang gulpi nga pagtay-og​—subong sang pagtay-og  tuga sang puersado nga paglubad sang hugot gid nga tuerka​—makapaliw-as sa salakyan kag mahulog ini gikan sa tulungtungan.

Paglikaw sa mga Aksidente

Mahimo makapaso ang pila ka parte sang imo salakyan. Halimbawa, ang tubig sang radiator mainit gihapon bisan madugay na nga patay ang makina. Gani indi pagkuhaa ang takop sang radiator tubtob magbugnaw na ini kag puede na makaptan. Sa pila ka salakyan, ang radiator fan gulpi lang nga nagaandar​—bisan patay na ang makina. Agod malikawan ang kasamaran, huksa ang ground wire sa baterya antes umpisahan ang imo obra.

Kon nagakay-o sang imo salakyan, huksa ang mga singsing kag alahas, labi na kon nagaandar ang makina. Luwas nga masangit ini sa nagaulbo nga mga piesas, puede ini tunaan sang short circuit kag magbagabaga! Ang halog nga mga pako subong man ang mga kurbata, bandana, kag bisan pa gani ang malaba nga buhok mahimo makaon sang nagatiyog nga mga bahin sang makina.

Bisan sa banta mo tapos na ang imo obra, may hingapusan pa nga hilimuon. “Pirme gid usisaa-liwat ang imo obra,” siling ni Dirk, service adviser sa isa ka masako nga talyer. “Isa ka bes,” padayon niya, “nalipat ang isa ka mekaniko nga himuon ini pagkatapos niya makay-o ang mga preno. Naharos ang preno, kag nakabunggo ang salakyan sa akon lamesa!”

Kon May mga Emerhensia

Isa ka adlaw natalupangdan ni Tom nga nag-overheat ang iya salakyan. Nabuslot ang hose, kag naghubas ang tubig sa radiator. Ginburambudan lang anay ni Tom ang hose sang duct tape nga dala niya sa salakyan kag ginbubuan sang antifreeze kag tubig ang radiator. Pagkatapos, nagmaneho sia pakadto sa balaligyaan-piesas agod magbakal sang bag-o nga hose. Ang eksperiensia ni Tom nagapakita nga kinahanglan mangin preparado paagi sa pagdala pirme sing mga gamit nga pangkay-o sa imo salakyan.

Samtang nagamaneho, mangin alisto sa ano man nga di-kinaandan nga mga gahod ukon baho. May di-kinaandan nga napanimahuan sa Yvonne halin sa makina sang salakyan. Ginbuksan sang iya bana ang hood kag nakita nga nagasumpit ang antifreeze halin sa gamay nga buslot sa naibabaw nga bahin sang radiator hose. Bangod nahibaluan ang problema antes nag-overheat ang salakyan, napalakat pa ni Yvonne kag sang iya bana ang salakyan pakadto sa talyer.

Ano ang himuon mo kon maaberiya ang imo salakyan sa haywey? Una, tinguhai nga ipahigad gid sa dalan ang salakyan. Ang mga pasahero, ilabi na ang mga kabataan, dapat magtener sa sulod sang salakyan nga naka-seat belt. Kon kinahanglan ka maggua sa salakyan, mag-antad gid sa mga nagaagi nga salakyan. Pasigaha ang mga emergency light. Ang pag-alsa sa hood makahatag sang palatandaan nga naaberiya ang imo salakyan. Iplastar sing maayo ang mga flare ukon iban pa nga mga palatandaan.

Kon maubusan sing unod ang baterya sang imo salakyan, mahimo mo paandaron ang makina paagi sa pag-angot sini sa baterya sang isa pa ka salakyan nga nagagamit sang jumper nga mga kable. Apang dapat mo mahibaluan nga ang sungaw sang baterya madasig magkalayo. Bisan igrab lang makarabkarab ini dayon kag maglupok nga maasikan ka sing makapaso nga aksido. Gani, kon ikaw ukon ang nagabulig sa imo nagapangalag-ag kon paano i-jumper ang baterya, maghulat sing bulig.

Subong sang nakita naton, ang pagmentinar sang salakyan isa ka serioso nga responsibilidad. Bisan nagakay-o ka sang imo salakyan bangod sa emerhensia ukon nagahimo lang sang regular nga pagmentinar, indi pagkalimti: Ang paghunahuna pirme sa kaluwasan importante gid!

[Nota]

[Blurb sa pahina 21]

Masami nagakatabo ang mga aksidente kon ang isa ka tawo nagagamit sing indi husto nga mga gamit

[Kahon/Mga Retrato sa pahina 19]

Mga Butang nga Dapat Dalhon sa Imo Salakyan

✔ Reserba nga goma kag jack

✔ Inug-jumper nga mga kable

✔ Mga flare ukon mga reflector

✔ Mga gamit kag mga goggle

✔ Flashlight

✔ Ekstra nga mga suludlan sang pluido (asayte, tubig, antifreeze, brake fluid)

✔ Duct tape

✔ Reserba nga mga fuse

✔ Pangguyod nga lubid (Talupangda: Sa pila ka lugar basi lisensiado lang nga manugguyod ang legal nga makaguyod sang imo salakyan)

✔ Kahon nga talaguan sang mga gamit kag mga suludlan

Mahimo dal-on ang dugang pa nga mga gamit sa pagkay-o. Apang, may pila ka automobile club nga nagaresponder sa mga naaberiya sa higad-dalan ang nagapangalag-ag magkay-o sang salakyan kon naumpisahan na ini kay-o sang tag-iya. Kon miembro ka sang isa ka automobile club, hibalua kon ano nga sahi sang pagkay-o ang ginapahanugutan.