Kalan-on sa Thailand

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA MALAYSIA

SAMTANG nagalakat ka sa gutok nga kalye sa Bangkok, Thailand, mapanimahuan mo dayon ang manamit nga pagkaon sa kilid sang kalye kag maganyat ka nga pangitaon ini. May nagaluto gali sang mga pagkaon sang Thai ukon mga taga-Thailand. Pagkatapos nga mahaklo kag makita ang makagalanyat sini nga mga duag, mahimo ka masulay nga tilawan ining manamit nga pagkaon.

Ang kanamit sang pagkaon sang Thai naghalin sa pinili sing maayo nga mga dahon-dahon, mga unod sang kararuton, kag mga lamigas. Mabudlay gid ini dis-ayrihan bangod magluwas nga tuman ini kahumot, ang sabor sini nagaagaw-agaw ang katam-is, kaaslom, kaalat, kapait, kag kakahang. Ngaa amo sini ang sabor sang pinasahi nga linuto sa Thailand? Ang sabat makita sa ila maragtas.

Salamo nga Sabor Gikan sa Iban nga Pungsod

Ang Thailand amo ang halapitan sang mga nagalakbay pakadto sa nagkalainlain nga duog sa Asia. Sa sulod sang mga siglo, ang mga Intsik, mga taga-Laos, taga-Cambodia, taga-Indonesia, taga-Europa, kag ang iban pa nagaagi sa Thailand, kag madamo sa ila ang namat-od nga magpuyo diri. Gindala nila diri ang ila mga paagi sa pagluto, kag ang sabor kag kahumot sining nanuhaytuhay nga pagkaon nagpabilin sa Thailand.

Gintudluan sadto sang mga nagalakbay nga taga-India ang mga Thai kon paano gamiton ang curry sa pagluto. Sang ika-16 nga siglo, ang mga taga-Portugal nagdala man sang katumbal kag kamatis. Sa karon, nagkalainlain ang sabor sang mga pagkaon sa Thailand, apang ang kalabanan gid sa mga pagkaon nila ginalaktan sing nagkalainlain nga bariedad sang katumbal, may dalag, berde, kag pula, kag sarsa nga curry nga amo man ang duag. Nangin saboroso gid ang pagkaon sang Thai bangod ginalaktan ini sang curry kag katumbal nga amo ang kinaandan sa Sidlangan.

Madamo nga Sahi sang Linuto

Ang kinaandan nga pagkaon sang Thai nanuhaytuhay, may sinabawan, ensalada, sinanlag, curry, kag sawsawan. Pirme man may nagaaso-aso nga puti nga kan-on sa lamesa. Nian may panyam-is, nga mahimo may kalamay kag itlog. Ginahimo man nga panyam-is sang Thai ang unod kag gata sang lubi.

Ang sekreto sang manamit nga pagkaon amo ang preska nga mga ingrediente, kag mahapos ini matigayon sa Thailand. Sa tindahan sang mga siudad kag banwa, may preska nga mga prutas, utanon, isda, kag mga panakot subong sang tanglad, ahos, luy-a, kag sambag. Madamo man sang ginabaligya nga makahang nga mga katumbal, nga amo pirme ang ginalakot sa pagkaon sang taga-Thailand.

Nagaduaw ka man sa Thailand ukon luyag makatilaw sang pagkaon sang Thai sa inyo puluy-an, tilawi ang tom yam goong. Sinabawan ini nga pasayan nga makahang kag maaslom, kay amo ini ang isa sa pinakamanamit nga pagkaon sa Thailand. Ang iban pa amo ang makahang nga atsara nga kapayas, sotanghon nga may subak nga sinugba nga manok ukon bibi, kinusipad nga baboy, ukon hinuluman nga isda. Ang ma ho, nga ang kahulugan “nagatuwak nga mga kabayo,” may panakot nga baboy, lukon, kag mani nga ginatungtong sa preska nga pinya kag ginsampawan sang pula nga katumbal kag dahon sang kulantro.  Sa panyam-is, tilawi man ang pilit nga ginat-an kag paho.

Paano mo kaunon ang mga pagkaon sang Thai? Sa pila ka bahin sang pungsod, kinaugali na nga umukon mo ang pilit nga kan-on kag isuso sa sawsawan antes itimo. Kon nagakaon sing mga noodle, basi luyag mo gamiton ang chopstick. Apang kon nabudlayan ka, puede man ang kutsara kag tinidor.

Luyag mo na bala tilawan ang pagkaon sang Thai? Ang manamit nga pagkaon sa sining matahom nga pungsod sa Asia makaganyat sa imo nga tun-an pa gid ang manamit nga mga pagkaon sa Sidlangan.

[Mga retrato sa pahina 23]

1 Tom yam goong

2 Sotanghon nga ginsubakan sang tinuktok nga baboy kag pasayan

3 Makahang nga atsara nga kapayas

4 Ma ho

5 Pilit nga ginat-an kag paho