SANG Pebrero 1987, nagdesisyon ang 85 anyos nga lalaki nga untaton na ang pagpa-dialysis nga amo na lang ang nagabuhi sa iya. Pagligad sang duha ka semana, napatay sia sa ila puluy-an samtang yara sa iya tupad ang iya bugtong nga anak nga lalaki.

Sa ila katapusan nga pag-updanay, ginbinagbinag nila ang topiko nga ginhambalan nila anay: Posible bala ang kabuhi sa tapos sang kamatayon? Ang amay, nga isa ka edukado nga tawo, nagaduhaduha sa pagpati. Naimpluwensiahan sia sang panudlo sang ebolusyon kag nadulaan na sing gana sa relihion bangod sang pagkasalimpapaw sini. Gintawag niya ang iya kaugalingon nga agnostiko, nga nagapati nga wala sing may nakahibalo kon ang Dios nagaluntad ukon wala.

Agod hatagan sing paumpaw kag paglaum ang amay, ginsugiran sia sang iya anak nga kon ang isa ka tawo mapatay, posible sia mabuhi liwat. Sang nagatagumatayon na ang amay, narealisar niya nga luyag gid niya mabuhi liwat nga mapagsik kag mapagros.

Halos tanan nga tawo luyag mabuhi liwat kon maagom nila ang mapagsik kag mapagros nga panglawas sa isa ka kalibutan nga may paghidait. Ang mga tawo indi kaangay sa mga sapat nga ginlaragway sa Biblia nga “wala sing pangatarungan” ukon nagahulag lamang bangod sa duna nga kaalam. (2 Pedro 2:12) Ginalubong naton ang aton mga patay. Ginapamensar naton ang palaabuton. Indi naton luyag magtigulang, magbalatian, kag mapatay. Apang, ini nga mga butang indi gid malikawan sang tawo.

Ginasubuan kita sa pagpamensar sang aton kamatayon ukon sang iya sang aton hinigugma. Apang, ginapalig-on kita sang Biblia nga indi mahadlok sa pag-atubang sa kamatayon, nga nagasiling: “Maayo pa ang pagkadto sa balay sang paglalaw sang sa pagkadto sa balay sang piesta.” Nagdugang pa ini: “Ang buhi magatipig sini sa iya tagiposoon.” (Manugwali 7:2) Ngaa dapat naton tipigan sa aton tagipusuon ang kamatayon, ukon ngaa binagbinagon gid ini sing serioso?

Ang isa ka rason amo nga bangod may kinaugali kita nga handum nga mabuhi kag magkalipay sa isa ka kahimtangan nga may paghidait kag kalig-unan. Wala gid bisan isa sa aton ang luyag nga mapatay ukon mag-untat sa pagluntad. Mabudlay gid batunon nga indi na kita magluntad. Ginapaathag sang Biblia kon ngaa: “Ginbutang man [sang Dios] ang wala sing katubtuban sa ila tagiposoon.” (Manugwali 3:11) Gusto naton mabuhi, indi mapatay. Hunahunaa ini: Ngaa mabaskog gid ang aton handum nga mabuhi kon indi man lang katuyuan sang aton Manunuga nga mabuhi kita sing walay katapusan? Posible bala kita mabuhi sing walay katapusan nga may maayo nga panglawas kag malipayon?

Sang nagligad nga tuig, ang AARP The Magazine, nga ginbalhag sang American Association of Retired Persons, may artikulo nga “Kabuhi sa Tapos sang Kamatayon.” Madamo nga tawo nga kapin sa 50 anyos ang gin-interbyu kag ang resulta nagpakita nga “mga 73 porsiento ang nag-ugyon sa pahayag nga ‘Nagapati ako sa kabuhi sa tapos sang kamatayon.’” Sa pihak nga bahin, nagreport ang magasin nga mga 25 porsiento ang nag-ugyon sa pahayag nga “Nagapati ako nga kon mapatay ako, amo na ina ang katapusan.” Apang, amo gid bala sina ang luyag patihan sang mga tawo?

Sa amo man nga artikulo, ginreport nga si Tom nga isa ka Katoliko sa New York, nagsiling: “Nagawali sila nga may kabuhi sa tapos sang kamatayon. Pero para sa akon, ang kada tawo may iya kaugalingon nga ideya. Depende na lang na sa imo kon ano ang patihan mo. Basta ako iya nagasimba. Abi sang iban nagapati ako sa kabuhi sa tapos sang kamatayon, apang ang matuod wala ako nagapati. Pero kon may ara gid man, ti maayo e.”

 Kaangay ni Tom, madamo ang nagaduhaduha kon bala posible nga mabuhi liwat ang tawo nga napatay, kaangay sang amay nga ginsambit sa umpisa sining artikulo nga pirme nagasiling sa iya anak nga lalaki nga, “Ang pagpati sa relihion maayo lang para sa mga tawo nga indi makasarang mag-atubang sa kamatayon.” Apang, kinahanglan niya batunon kag sang iban pa nga maduhaduhaon nga mga tawo, nga ang pagpati sa labing gamhanan nga Manunuga nagapaathag sang makatilingala nga mga proseso.

Halimbawa, tatlo ka semana sa tapos sang pagpanamkon, ang tawhanon nga sibudbod (embryo) nagasugod na sa pagporma sing mga selula sang utok. Madasig nga nagadamo ining mga selula, kon kaisa tubtob 250,000 ka selula sa isa lang ka minuto! Pagligad sang siam ka bulan, ang lapsag mabun-ag kag ang iya utok may tumalagsahon nga ikasarang sa pagtuon. Ang molecular biologist nga si James Watson nagtawag sa tawhanon nga utok subong amo “ang pinakamasibod nga butang nga natukiban naton sa aton uniberso.”

Madamo nga tawo ang nagakatingala sa pagpamensar sa makahalawhaw nga mga butang kaangay sini, nagakatingala ka man bala? Ang paghunahuna bala sining mga butang nakabulig sa imo nga makita ang sabat sa ginpamangkot sang isa ka tawo sang dumaan nga tion: “Kon ang tawo mapatay, mabuhi pa bala sia?” Ina nga tawo masinaligon nga nagsabat sa Dios: “Magapanawag ka, kag ako magasabat sa imo; magahandum ka sa binuhatan sang imo mga kamut.”​—Job 14:14, 15.

Huo, maayo gid nga binagbinagon naton ang mga pamatuod kon ngaa makapati kita nga posible ang kabuhi sa tapos sang kamatayon.