Depresyon—Ano Ini?

“SANG 12 anyos ako,” siling ni James, * “nakabugtaw ako isa ka aga kag nagpungko sa akon katre nga nagapalibog, ‘Subong na ko ayhan mapatay?’” May malala nga depresyon si James. “Kada adlaw, ginapakigbatuan ko ining negatibo nga panghunahuna kag balatyagon,” siling ni James pagligad sang 30 ka tuig. Sang bata pa sia, nagbatyag sia nga wala sing pulos ang iya kabuhi amo nga ginpanggisi niya ang iya mga retrato. “Daw wala sing rason nga dumdumon pa nila ako,” siling niya.

Bangod makabatyag kita sing kasubo kon kaisa, ginapensar naton nga nahangpan na naton kon ano ang depresyon. Pero ano gid bala ang ginabatyag sang mga tawo nga may clinical ukon malala kag nagapadayon nga depresyon?

Traidor nga Balatian

Ang clinical nga depresyon indi lamang ang panalagsa nga pagbatyag sing kasubo. Ini nga kasubo nagadugay kag may makahalalit nga epekto, amo nga sa masami indi na mahimo sang isa ang iya mga buluhaton.

Halimbawa, kapin na sa 40 ka tuig nga nagabatyag si Álvaro sing “kahadlok, pagsalasala, pangalisod, kag tuman nga kasubo.” Nagpaathag sia: “Bangod sa akon depresyon, nangin sensitibo ako sa opinyon sang iban. Pamatyag ko, ako pirme ang may sala sa malain nga nagakatabo.” Nagsiling sia nga ang depresyon amo ang “pagbatyag sing tuman nga kasakit nga indi mo mahibaluan kon ano ang rason, nahadlok ka nga wala ka kahibalo kon ngaa, kag mas malain pa kay indi mo gid gusto nga isugid ini sa iban.” Pero sa karon, nabuligan sia kay nahibaluan niya kon ano ang rason sang iya ginabatyag. Nagsiling sia, “Sang nahibaluan ko nga nabatyagan man ini sang iban, daw nauluumpawan man ako.”

Sa Brazil, ang 49 anyos nga si Maria ginainsomnia, nagabatyag sing kasakit, iritable, kag “daw wala sing katapusan nga kasubo,” bangod sang iya depresyon. Sang mahibaluan niya kon ano ang iya masakit, daw naumpawan sia. “Pero sugod sadto, nagakabalaka na ako,” paathag niya, “kay pila lamang ang nakahangop sang depresyon kag para sa iban, makahuluya ini.”

Wala Bala sing Dapat Kabalak-an?

Bisan pa kon kaisa mahibaluan mo nga ang isa ka tawo ginaatake sang depresyon, masami nga indi mo mahibaluan kon san-o sia atakehon. “Gulpi ka lang masubuan nga wala sing rason,” paathag ni Richard nga taga-South Africa. “Wala man sang napatay sa mga kilala mo, kag wala man sing malain nga natabo. Pero, nasubuan ka gid. Kag bisan ano ang himuon mo, indi ka maumpawan. Daw indi mo na ini maagwanta, kag indi mo mahibaluan kon ngaa.”

Wala ka sing dapat ikahuya sa depresyon. Pero, si Ana nga taga-Brazil nahuya gid sang nahibaluan niya nga may depresyon sia. “Sa pagkamatuod, nahuya gihapon ako bisan walo na ka tuig ang nagligad,” siling niya. Nabudlayan gid sia bangod sa tuman nga kasubo. “Kon kaisa nagagrabe na gid ang akon ginabatyag,” paathag niya, “kag nagapalanakit na ang akon lawas.” Sa sini nga mga tion, daw indi na sia makabangon. Kag kon kaisa, nagahinibi na  lang si Ana. “Naganguyngoy ako asta nga magpalangluya,” siling niya, “pamatyag ko daw mapatay na ako.”

Ang Biblia nagasiling nga mahimo makahalit sa tawo ang tuman nga kasubo. Halimbawa, nabalaka si apostol Pablo sa isa ka tawo nga mahimo “madaug sang iya tuman nga kasubo.” (2 Corinto 2:7) Ang iban nga may depresyon nagabatyag nga wala na sila sing paglaum kag gusto na lang nila mapatay. Madamo sa ila ang nagabatyag kaangay ni propeta Jonas: “Maayo pa sa akon nga mapatay [sangsa] magkabuhi.”—Jonas 4:3.

Ano ang dapat himuon sang mga may depresyon agod mabatas kag mabulong ini nga balatian?

[Nota]

[Blurb sa pahina 3]

“Gulpi ka lang masubuan nga wala sing rason”