Napamatud-an Bala sang Siensia nga Wala sing Dios?

SA SULOD sang 50 ka tuig, ang British nga philosopher nga si Antony Flew ginakilala gid subong respetado nga ateista. Ang iya sinulatan sang 1950 nga ginatawag “Theology and Falsification, nangin pinakalapnag nga gin-imprinta nga literatura parte sa pilosopiya sang [ika-20] nga siglo.” Sang 1986 ginakabig sia nga “pinakakilala nga kritiko sa teismo [pagpati sa Dios ukon sa mga dios] sa aton panahon.” Amo gani nga sang 2004, madamo gid ang nakibot sang ginpahibalo ni Flew nga nagbag-o na ang iya pagtamod.

Ngaa nagbag-o ang pensar ni Flew? Bangod sa siensia. Nakumbinsi sia nga ang aton uniberso, ang mga kasuguan sa kinaugali, kag ang kabuhi mismo wala lang natabuan. Rasonable bala ini?

Diin Naghalin ang mga Kasuguan sa Kinaugali?

Ang physicist kag awtor nga si Paul Davies nagsiling nga mapaathag gid sang siensia ang mga nagakatabo sa aton palibot pareho sang ulan. Pero nagsiling sia: “Kon parte sa . . . mga pamangkot pareho sang ‘Ngaa may mga kasuguan sa kinaugali?’ indi ini mapaathag sang siensia. Ang mga natukiban sang siensia wala nakabulig para masabat ini nga sahi sang mga pamangkot: madamo sa sining importante nga pamangkot ang wala gid masabat halin pa sang nagsugod ang sibilisasyon kag ginapaligban gihapon asta subong.”

“Ang ginapalibugan gid sang mga tawo indi ang sulitsulit nga nagakatabo sa aton palibot,” siling ni Flew sang 2007, “kundi ini nga mga hitabo kalkulado sing eksakto, nagakatabo bisan diin, kag ‘konektado sa isa kag isa.’ Suno kay Einstein, ini nga mga hitabo pamatuod nga ‘may isa nga maalam’ sa likod sini. Ang pamangkot: Paano ang mga hitabo sa aton palibot nangin amo sini? Amo man sini ang ginpamangkot sang mga sientipiko pareho nanday Newton, Einstein, kag Heisenberg. Kag ang ila sabat, Panghunahuna sang Dios.”

Madamo sang kilala nga sientipiko ang nagasiling nga nagahisanto sa siensia ang pagpati nga may ara Isa ka Maalam nga Ginhalinan. Pero, indi rasonable kon magsiling ka nga natabuan lang ang uniberso, ang mga kasuguan sini, kag  ang kabuhi. Kada adlaw, kon makakita kita sing matahom nga desinyo, ilabi na kon tama ini ka komplikado, makasiling kita nga may nagdesinyo gid sa sini.

Diin ang Pilion Mo?

Nagapangangkon ang bag-o nga mga ateista nga ginasakdag sila sang siensia. Pero, indi puede nga siensia lang ang aton basihan kay kinahanglan man naton ang pagtuo. Kon ateista ka, nagatuo ka nga ang tanan nga butang natabuan lang. Kon teista ka naman, nagatuo ka sa Isa ka Maalam nga Manunuga. Suno sa bag-o nga mga ateista, “ang tanan nga relihioso nga pagtuo bulag nga pagtuo,” siling ni John Lennox, propesor sang mathematics sa University of Oxford, England. Nagsiling pa sia: “Kinahanglan nga ipakita gid naton nga sala sila.” Ang pamangkot: Diin nga pagtuo ang mapamatud-an nga matuod, ang iya sang mga ateista ukon sang mga relihioso? Halimbawa, binagbinaga ang ginhalinan sang kabuhi.

Ginabaton sang mga ebolusyonista nga indi sila gihapon sigurado kon diin naghalin ang kabuhi, bisan madamo sila sing teoriya nga wala nagasantuanay. Nagapati ang isa ka kilala nga ateista nga si Richard Dawkins nga sa kadamo sang mga planeta sa uniberso, posible gid nga ang isa dira, may kabuhi. Pero madamo sang respetado nga mga sientipiko ang indi sigurado sa sini. Ang propesor sa Cambridge nga si John Barrow nagsiling nga ang pagpati sa ‘ebolusyon sang kabuhi kag hunahuna indi gid rasonable. Madamo sing rason kon ngaa indi puede mabuhi ang isa ka butang sa isa ka komplikado kag tama kabudlay nga kahimtangan. Tinikal gid kon silingon mo nga pagligad sang tion, basta may ara lang carbon, posible na ang tanan.’

Dumduma man nga ang kabuhi indi lamang kombinasyon sang lainlain nga kemikal. Kundi, naghalin ini sa tama ka komplikado nga sahi sang impormasyon nga ara sa sulod sang DNA. Gani, kon istoryahan naton ang ginhalinan sang kabuhi, upod na dira ang biolohiko nga impormasyon. Diin lang puede maghalin ini nga impormasyon? Siempre, sa isa nga maalam. Halimbawa, natabuan lang bala ang komplikado nga mga impormasyon pareho sang computer program, pormula sa algebra, encyclopedia, ukon resipe sang keyk? Wala. Pero wala gani ini sa kamalingking kon ikumparar mo sa tama ka komplikado nga impormasyon nga ara sa gene sang buhi nga mga organismo.

Ang Tanan Natabuan Lang—Nagahisanto Bala Ini sa Siensia?

Suno sa mga ateista, “ang uniberso makatilingala gid, kag natabuan lang nga may nabuhi diri,” siling ni Paul Davies. “Kay kon indi,” siling sang mga ateista, “wala kita diri para diskusyunan ini nga topiko. May paghiliusa man ukon wala ang mga butang sa uniberso, wala gid ini sing desinyo, katuyuan, ukon padulungan—indi gid naton ini tanan maintiendihan.” “Ang bentaha sini nga pagpati,” siling ni Davies, “amo nga mahapos ini pangapinan kag maayo nga balibad,” buot silingon mahapos lutsan.

Sa iya libro nga Evolution: A Theory in Crisis, ang molecular biologist nga si Michael Denton nagsiling nga ang teoriya sang ebolusyon “daw prinsipio sang dinumaan nga astrolohiya . . . kag indi teoriya sang siensia.” Nagsiling man sia nga ang teoriya ni Darwin sang ebolusyon, isa sa pinakabantog nga mito sa aton tion.

Sa pagkamatuod, ang pagsiling nga ang tanan nga butang natabuan lang daw isa ka mito. Halimbawa, ibutang ta nga nakakita ang isa ka  arkeologo sang isa ka bato nga medyo kuadrado. Kon magsiling sia nga natabuan lang ang korte sini, rasonable ina. Pero ano abi kon sang ulihi, nakakita sia sing isa pa gid ka bato. Ang korte sini ulo kag abaga sang tawo kag makita pati ang tuman ka gagmay nga mga detalye sini. Masiling bala sia nga natabuan lang ini? Indi. Bangod maalam sia, hunahunaon niya nga ‘may naghimo gid sini.’ Amo man sina ang ginapakita sang Biblia: “Ang tagsa ka balay may nagtukod, apang sia nga nagtukod sang tanan nga butang amo ang Dios.” (Hebreo 3:4) Nagaugyon ka bala sa sini?

Si Lennox nagsiling: “Kon mas madamo kita sing nahibaluan parte sa aton uniberso, mas madamo sing rason nga magpati nga ang pinakamaayo nga sabat kon ngaa ari kita diri, amo nga may Manunuga nga Dios nga nagdesinyo sa uniberso nga may katuyuan.”

Pero makapasubo nga ang isa sa mga rason kon ngaa ang iban wala nagapati sa Dios amo ang kalautan nga ginapasibangod sa Iya. Gani para sa iban mas maayo pa ang kahimtangan sang tawo kon wala na lang sang relihion. Ano sa banta mo?