SANG aga sang Nobiembre 1, 1755, naglinog sa siudad sang Lisbon, Portugal. Ginsundan ini sang tsunami kag sunog. Halos naguba gid ang bilog nga siudad kag linibo ang napatay.

Pagkatapos sang linog sa Haiti sang 2010, ang editoryal sa pamantalaan nga National Post sa Canada nagsiling: “Ang tanan nga trahedya, kaangay sang natabo sa Lisbon kag sa Haiti, nagatilaw sa pagtuo sang mga tawo.” Naghinakop ang artikulo: “Ginpabay-an sang Dios ang Haiti.”

Subong “Makaako,” wala sing limitasyon ang gahom ni Jehova nga Dios, lakip na ang iya ikasarang sa pagdula sang pag-antos. (Salmo 91:1) Isa pa, makasiguro kita nga nagaulikid gid sia. Ngaa?

Naluoy ang Dios sa mga nagaantos. Sang gin-ulipon kag ginmaltratar sang Egiptohanon ang mga Israelinhon, ginsilingan sang Dios si Moises: “Nasaksihan ko ang pagpigos sa akon katawohan sa Egipto, kag nabatian ko ang ila panghakroy sang pangsakiton sila sang ila mga kabo. Nahibal-an ko ang ila pag-antus.” (Exodo 3:7, Biblia sang Katilingban sang mga Kristiano, BKK) Ginapakita sini nga nagaulikid gid ang Dios sa mga nagaantos. Pagligad sang mga siglo, si propeta Isaias nagsulat man parte sa nga Israelinhon: “Sa tanan nila nga mga pag-antos, nagaantos man [sia].”—Isaias 63:9, Ang Pulong sang Dios, APD.

“Ang tanan niyang dalanon katarungan.” (Deuteronomio 32:4) Wala gid sing ginapaboran ang Dios. ‘Tipigan niya ang dalan sang iya mga balaan,’ pero iya “balusan sing kapipit-an ang mga nagahatag sang kapipit-an” sa mga matarong. (Hulubaton 2:8; 2 Tesalonica 1:6, 7) Wala sia “nagapili sang mga tawo nga mga principe, ukon nagapasulabi sang manggaranon sa imol, kay sila tanan binuhatan sang iya mga kamut.” (Job 34:19) Nahibaluan sang Dios kon paano tapuson ang pag-antos sang mga tawo. Pero, ang solusyon sang mga tawo daw pareho sa pagbulong sang doktor nga makita sa pahina 6. Mahimo nga natabunan ang pilas, pero wala ini mabulong, kag magaantos gihapon ang biktima.

Ang Dios “maloloy-on kag mainayohon . . . kag bugana sa malig-on nga paghigugma.” (Exodo 34:6) Ang tinaga nga “maloloy-on” sa Biblia nagakahulugan sing simpatiya nga nagapahulag sa isa nga magbulig. Ang Hebreong tinaga nga ginbadbad “mainayohon” nagapahangop sing “tinagipusuon nga paghatag sang kinahanglanon sang iban.” Suno sa Theological Dictionary of the Old Testament, ang tinaga nga ginbadbad “malig-on nga paghigugma” nagalakip sing “pagpasilabot sang isa sa pag-antos ukon kapipit-an sang iban.”  Wala lamang nabatyagan ni Jehova ang pag-antos sang tawo kundi napahulag man sia nga magbulig bangod sa iya kaluoy, kaayo, kag gugma. Gani makasalig kita nga tapuson niya ang pag-antos.

Ginpakita sang nagligad nga artikulo ang masami nga tatlo ka rason sa pag-antos sang tawo, kag indi gid ang Dios ang naghimo sini. Binagbinagon naton kon sin-o ang sa likod sini.

Sang primero ginasunod ni Adan ang Dios. Pero sang may pililian na sia, nagdesisyon sia nga sikwayon ang paggahom sang Dios kag tilawan nga mangin independiente. Wala niya ginpamatian ang paandam ni Jehova sa Genesis 2:17(APD): “Sigurado gid nga mapatay ka.” Bangod wala niya ginsunod ang pinakamaayo nga paggahom sang Dios, nagresulta ini sa sala kag pagkadi-perpekto. Suno sa Biblia, “paagi sa isa ka tawo nagsulod ang sala sa kalibutan kag ang kamatayon paagi sa sala, kag gani ang kamatayon naglapnag sa tanan nga tawo bangod sila tanan nakasala.” (Roma 5:12) Pero dulaon sang Dios ang mga epekto sang sala.

Ginsikway sang una nga tawo nga si Adan ang panuytoy sang Dios. Ini nga panuytoy amo kuntani ang magaamlig sa mga tawo, bisan sa mga kalamidad. Ang iya desisyon mapaanggid sa pasyente nga wala nagbaton sa pagbulong sang isa ka eksperto kag eksperiensiado nga doktor. Bangod mas nahibaluan sang doktor ang mga katalagman kag komplikasyon, mahimo mag-antos ang pasyente kon indi niya pagsundon ang doktor. Sing kaanggid, ang indi maayo nga pagdumala sang tawo sa duta—pareho sang indi mabakod nga pagpatindog sang bilding kag pagbalewala sa mga paandam—amo sa masami ang rason sang mga kalamidad. Pero indi pagtugutan sang Dios nga magpadayon ini.

Ngaa gintugutan sang Dios si Satanas nga maggahom pagkatapos sang iya pagrebelde? Suno sa isa ka reperensia, “sa umpisa sang bisan anong bag-o nga pagginahom, ginabasol nila ang nagligad nga gobierno sa mga problema.” Kon ginsilutan dayon ni Jehova si Satanas, mahimo ibasol sang “manuggahom sini nga kalibutan,” ang iya kapaslawan sa una nga Manuggahom, ang Dios. (Juan 12:31) Bangod gintugutan anay si Satanas nga maggahom sa kalibutan, napamatud-an nga indi sia maayo nga manuggahom. Pero, ang pamangkot amo, Paano kita makasiguro nga matapos ang pag-antos?