BINILYON na ang nakabasa ukon nakabati sang ginasiling sang Biblia parte sa ginsuguran sang uniberso. Ining 3,500 ka tuig na nga kasaysayan nagasugod paagi sa sini nga dinalan: “Sa ginsuguran gintuga sang Dios ang mga langit kag ang duta.”

Pero, madamo ang wala makahibalo sang kamatuoran nga ang mga lider sang Cristiandad, lakip ang mga creationist kag fundamentalist, naghimuhimo sang mga istorya nga malayo sa ginasiling sang Biblia. Ini nga mga uluistorya wala gid nahisanto sa kamatuoran sang siensia. Bisan pa ini nga mga uluistorya wala sa Biblia, amo ini ang rason nga wala na ginpatihan sang iban ang mga kasaysayan sa Biblia.

Madamo ang wala makahibalo sang matuod nga kasaysayan sang Biblia sa pagpanuga. Daw indi ini mapatihan bangod maathag kag masaligan gid ang ginasiling sang Biblia parte sa ginsuguran sang uniberso. Dugang pa, ini nga pagpaathag nagahisanto sa mga natukiban sang siensia. Huo, mahimo makibot ka sa wala masugid nga kasaysayan sang Biblia parte sa pagpanuga!

Ang kasaysayan sang Biblia parte sa pagpanuga nabase sa kamatuoran nga may isa ka Supremo nga Persona, Labing Gamhanan nga Dios, nga nagtuga sang tanan nga butang. Sin-o sia, kag ano sia nga sahi sang Dios? Ginapakita sang Biblia nga lain sia sangsa mga diosdios sang lainlain nga kultura kag relihion. Sia ang Manunuga sang tanan nga butang, pero diutay lang ang nahibaluan sang mga tawo parte sa iya.

• Ang Dios isa ka persona, isa ka indibiduwal. Indi lang sia isa ka puersa nga wala sing personalidad, nga nagalutawlutaw nga wala sing direksion sa uniberso. May panghunahuna sia, balatyagon, kag katuyuan.

• Ang Dios may daku nga gahom kag kaalam. Makita ini sa komplikado nga mga desinyo sang mga tinuga, ilabi na sa buhi nga mga butang.

• Gintuga sang Dios ang tanan nga pisikal nga mga butang. Gani, indi sia human sa pisikal nga mga elemento kay sia mismo ang nagtuga sini. Kundi, isa sia ka espiritu.

• Wala katapusan ang pagluntad sang Dios. Pirme gid sia nagaluntad. Amo nga wala sing may nagtuga sa iya.

• Ang Dios may personal nga ngalan, nga mabasa sa Biblia sing linibo ka beses. Ina nga ngalan amo ang Jehova.

• Si Jehova nga Dios nagahigugma kag nagaulikid sa mga tawo.

Nagasiling ang Biblia nga gintuga sang Dios ang “mga langit kag ang duta.” Pero wala ginapakita sini nga dinalan kon daw ano kadugay ang pagtuga sang uniberso ukon ang paagi nga ginhimo niya. Pero kamusta naman ang bantog nga ginapatihan sang mga creationist nga gintuga sang Dios ang uniberso sa sulod sang tig-24 oras nga anom ka adlaw? Ini nga ideya nga wala ginabaton sang mga sientipiko, nabase sa sala nga paghangop sa kasaysayan sa Biblia. Binagbinaga kon ano gid ang ginasiling sang Biblia.

• Wala ginasuportahan sang Biblia ang pangangkon sang mga fundamentalist kag creationist nga ang pagpanuga ginhimo sa sulod sang tig-24 oras nga adlaw.

• Masami nga ginagamit sang Biblia ang tinaga nga “adlaw” para patuhuyan ang nagkalainlain nga kalawigon sang tion. Sa pila ka higayon, nagapatuhoy ini sa indi pat-od nga kalawigon. Ang kasaysayan sang pagpanuga nga makita sa tulun-an sang Biblia nga Genesis amo ang isa ka halimbawa sini.

• Sa kasaysayan sang Biblia, ang tagsa ka adlaw sa anom ka adlaw sang pagpanuga mahimo naglawig sing linibo ka tuig.

• Nahimo na sang Dios ang uniberso, lakip na ang wala sing kabuhi nga planeta nga Duta, sang tion nga nagsugod ang una nga adlaw sang pagpanuga.

• Amo nga masiling naton nga ang anom ka adlaw sang pagpanuga amo ang tion nga ginhanda sang Dios ang duta para puy-an sang tawo.

• Ang kasaysayan sang Biblia parte sa pagpanuga wala nagasumpakil sa ginasiling sang siensia parte sa kadugayon sang uniberso.

Nagapangangkon ang madamo nga wala nagapati sa Biblia nga ang buhi nga mga butang naghalin sa wala sing kabuhi nga kemikal paagi sa wala mahibaluan kag wala sing katuyuan nga proseso. Ginasiling nila nga may isa ka butang nga pareho sa bakterya, nagamuad ini nga sia lang, kag amat-amat nga nangin tanan nga sari sang kabuhi nga nagaluntad subong. Ginapakita sini nga ang makalilibog nga pagkahuman sang tawo naghalin sa bakterya.

Ang teoriya sang ebolusyon ginapatihan man sang madamo nga nagabaton kuno nga ang Biblia pulong sang Dios. Nagapati sila nga gintuga sang Dios ang una nga porma sang kabuhi sa duta dayon ginbantayan lang ini, kag mahimo nga gingiyahan paagi sa ebolusyon. Pero indi amo sina ang ginasiling sang Biblia.

• Suno sa Biblia, gintuga ni Jehova nga Dios ang tanan nga sari sang tanom kag sapat, amo man ang perpekto nga lalaki kag babayi nga may paghangop, gugma, kaalam, kag hustisya.

• Maathag nga ang mga sapat kag tanom nga gintuga sang Dios may mga pagbag-o suno sa ila mga sari. Sa masami, ang bag-o nga kabuhi nga naporma lain gid.

• Ang istorya sa Biblia parte sa pagpanuga wala nagasumpakil sa naobserbahan sang mga sientipiko parte sa mga pagbag-o suno sa ila sari.

Sang tungatunga sang katuigan 1800, ang biologist nga taga-Britanya nga si Alfred Russel Wallace nag-ugyon kay Charles Darwin sa iya teoriya sang ebolusyon. Pero bisan pa ining kilala nga ebolusyonista nagsiling kuno: “Ang mga tawo nga nakakita kag nagpamalandong pirme, sa pinakagamay nga selula, sa dugo, sa bilog nga kalibutan, kag sa pinakamalapad nga uniberso . . . , may ara gid sang kaalam kag paggiya; buot silingon, may isa gid nga Naghunahuna.”

Mga duha ka libo ka tuig antes nagluntad si Wallace, nagsiling na ang Biblia: “Kay ang iya [Dios] di-makita nga mga kinaiya, bisan ang iya dayon nga gahom kag pagka-Dios, maathag nga makita kutob sang pagtuga sa kalibutan, bangod mahantop ini sa mga butang nga gintuga.” (Roma 1:20) Mahimo nga kon kaisa nagapamalandong ka sa makadalayaw nga pagkahuman sang kinaugali, pareho sang simple nga dahon sang hilamon kag indi maisip nga mga tinuga sa langit. Paagi sa pag-usisa sang mga tinuga, makita mo man ang Manunuga.

Pero mahimo ka mamangkot, ‘Kon may mahigugmaon nga Dios nga nagtuga sang tanan nga butang, ngaa ginatugutan niya ang pag-antos? Ginpabay-an na bala niya ang iya mga tinuga? Ano ang matabo sa palaabuton?’ Nagaunod ang Biblia sang madamo pa nga istorya nga wala pa masugid—mga kamatuoran nga gintago sa panghunahuna sang tawo kag mga panudlo sang relihion, gani wala ini nahibaluan sang madamo nga tawo. Ang naghimo sini nga magasin, ang mga Saksi ni Jehova, nalipay nga buligan ka nga usisaon ang mga kamatuoran sa Biblia kag matun-an sing dugang pa ang parte sa Manunuga kag sa palaabuton sang mga tawo.