TOPIKO SA KOBER | MAAYO NGA PAGTAMDANAY SA PULUY-AN
Kon Paano Mauntat ang Kagamo sa Puluy-an
ANO abi kon ang inyo pamilya daw pirme lang magamo? Mahimo nga pirme lang may nagabaisay kag nagagrabe ini. Ayhan wala ka gani makahibalo kon ano ang ginabangdan sini. Apang palangga ninyo ang kada isa, kag indi ninyo luyag nga masakitan ang isa kag isa.
Dapat mo dumdumon nga ang lainlain nga opinyon wala nagakahulugan nga wala sing paghiusa ang inyo pamilya. Ang indi paghangpanay indi amo ang rason nga mangin malinong ukon magamo ang inyo pamilya kundi kon paano ninyo ini ginahusay. Binagbinaga ang pila ka butang nga mahimo makapauntat sang kagamo.
1. INDI MAGBALOS.
Kinahanglan sing duha ukon kapin pa agod matabo ang pagbaisay, apang kon ang isa magpamati sa baylo nga maghambal, ang pagbaisay mahimo nga mag-ugdaw. Gani punggi ang huyog nga magbalos kon akig ka. Hupti ang imo pagtahod sa kaugalingon kag dignidad paagi sa pagpugong sa imo kaugalingon. Dumduma nga ang maayo nga pagtamdanay mas importante sangsa pagdaug sa baisay.
“Kon wala sing gatong, mapatay ang kalayo, kag kon wala sing nagakutsokutso, mauntat ang pag-ilinaway.”—Hulubaton 26:20.
2. HANGPA ANG BALATYAGON SANG MGA MIEMBRO SANG IMO PAMILYA.
Ang pagpamati sing maayo kag paghangop sa balatyagon sang isa nga wala sia ginasapar ukon ginahusgahan makabulig gid agod mag-ugdaw ang kaakig kag mapasag-uli ang maayo nga pagtamdanay. Imbes nga pakalainon ang motibo sang isa, hangpa ang iya balatyagon. Mahimo wala sia sing malain nga motibo kundi nahimo niya ini bangod indi sia himpit. Ang masakit nga mga tinaga mahimo nga resulta sang padasudaso nga paghambal ukon sang nasakit nga balatyagon, indi bangod nga akig ang isa ukon gusto niya magbalos.
“Isuksok ninyo ang mapinalanggaon nga kaawa, kaayo, pagkamapainubuson, kalulo, kag pagkamapinasensiahon.”—Colosas 3:12.
3. PAKALMAHA ANAY ANG IMO KAUGALINGON.
Kon indi mo na mapunggan ang imo kaugalingon, maayo nga maghalin ka anay sing matinahuron kag magpalayo sing makadali agod magkalma ka. Mahimo ka magkadto sa pihak nga kuarto ukon maglakatlakat anay asta nga maulian ka. Kon himuon mo ini, indi buot silingon nga wala ka nagakooperar ukon nagalikaw ka, ukon mahipos ka na lang. Sa baylo, maayo ini nga kahigayunan nga mangamuyo sa Dios nga buligan ka nga mangin mapinasensiahon, kag hatagan ka sing kaalam kag paghangop.
“Antes magsugod ang baisay, maghalin ka na.”—Hulubaton 17:14.
4. HUNAHUNAA SING MAAYO ANG IMO IHAMBAL KAG KON PAANO INI IHAMBAL.
Indi gid makabulig kon magpokus ka lang sa irason mo nga makasakit gid sa isa. Sa baylo, maghambal sing makapaumpaw sa nasakit nga balatyagon sang imo pinalangga. Kag imbes nga diktahan sia kon ano ang iya dapat batyagon, mapainubuson nga mangayo sing paathag kag pasalamati ang bulig ukon paathag nga imo nabaton.
“Ang paghambal nga wala ginahunahuna sing maayo kaangay sang buno sang espada, apang ang pulong sang maalamon makapaayo.”—Hulubaton 12:18.
5. HINAYA LANG ANG IMO TINGOG KAG MANGIN MAINAYUHON.
Ang kakulang sing pasensia sang isa makapaakig sa iban nga miembro sang pamilya. Bisan pa naglain ang imo buot, likawi nga mangsuya ukon mang-insulto ukon magsinggit. Likawi man ang makahalalit nga akusasyon subong sang, “Indi mo ako palangga” ukon “Wala ka gid nagapamati sa akon.” Sa baylo, istoryaha sing kalmado ang imo tiayon kon ano ang epekto sa imo sang iya ginhimo (“Nasakitan ako kon . . . mo ako.”). Ang pagtiklod, pagtampa, pagsipa, ukon ang bisan ano nga pagpanakit indi gid nagakaigo. Amo man ang pagpang-insulto, nagapakanubo nga mga komento, ukon pagpamahog.
“Isikway ninyo ang tanan nga sahi sang dumot, kaakig, kasingkal, sininggitanay, masakit nga hambal, kag ang tanan nga kalainan.” —Efeso 4:31.
6. MANGIN MAABTIK SA PAGPANGAYO SING PASAYLO, KAG IPAATHAG KON ANO ANG IMO HIMUON AGOD MANGIN MAAYO ANG PAGTAMDANAY.
Indi pagtuguti ang negatibo nga balatyagon nga magdula sang imo panguna nga tulumuron—nga mag-uliay ang maayo nga kaangtanan. Dumduma nga kon may ginabais ka, duha gid kamo ang pierde. Kon makig-uli ka, magadaug kamo nga duha. Gani batuna nga balasulon ka man. Bisan kumbinsido ka nga wala ka sing sala, mahimo ka mangayo sing pasaylo bangod sa kaakig, paghambal sing indi maayo, ukon may indi hungod ka nga nahimo nga nakapaakig. Ang maayo nga pagtamdanay mas importante sangsa bugal kag kadalag-an. Kag kon may mangayo sa imo sing pasaylo, patawara sia gilayon.
“Magpaubos ka kag makiluoy gilayon sa [imo isigkatawo].” —Hulubaton 6:3.
Kon masolbar na ang pagbaisay, ano ang himuon mo agod mapalambo ang maayo nga pagtamdanay sang pamilya? Amo ini ang binagbinagon sa masunod nga artikulo.