Si Blessing * nagkadto sa Europa kay ginsaaran sia nga magtrabaho sa parlor. Pero pagligad sang napulo ka adlaw nga pagsakit sa iya, pati na ang pamahog nga sakiton ang iya pamilya sa ila lugar, napilitan sia nga magtrabaho bilang prostityut.

Kinahanglan makakuarta si Blessing sing 200 asta 300 ka euro kada gab-i para mabayaran niya ang iya amo sang iya kuno utang nga sobra 40,000 ka euro. * “Pirme ako nagapamensar nga malagyo,” siling ni Blessing, “pero nakulbaan ako sa himuon nila sa akon pamilya. Wala na ako sing mahimo.” Ang natabo sa iya nagakatabo man sa mga apat ka milyon ka tawo nga naulipon sa prostitusyon sa bilog nga kalibutan.

Sang nagligad nga mga 4,000 ka tuig, ang tin-edyer nga si Jose ginbaligya sang iya mga utod. Ginhimo sia nga ulipon sa balay sang isa ka opisyal sa Egipto. Pero indi pareho ni Blessing, wala ginmaltratar si Jose sang iya amo sang primero. Pero sang wala sia magpasugot sa ginapahimo sa iya sang asawa sang iya amo, sayop sia nga gin-akusahan nga nanglugos. Gani ginpriso sia kag ginkadenahan.—Genesis 39:1-20; Salmo 105:17, 18.

Kon si Jose isa ka ulipon sang una, si Blessing naman isa ka ulipon sa moderno nga tion. Pero pareho sila nga nangin biktima sang madugay na nga ilegal nga negosyo nga pagbaligya sang tawo, nga daw produkto lang ang pagtratar sa ila kag ang ginapamensar amo lamang ang pagpanguarta.

Ang inaway amo ang pinakamahapos nga paagi para makabihag ang mga pungsod sing mga ulipon. Ginasiling nga ang hari sang Egipto nga si Thutmose III nagdala sing 90,000 ka bihag pagkatapos sia magdaug sa mga inaway sa Canaan. Bilang mga ulipon, ginpatrabaho sila sang mga Egiptohanon sa minahan,  sa pagpatindog sing mga templo, kag sa pagkutkot sing dalagku nga mga kanal.

Sa paggahom sang Emperyo sang Roma, nagdamo man ang ila ulipon bangod sa mga inaway, kag kon kaisa nagapakig-away pa gid sila bangod nagakinahanglan sila sing dugang nga ulipon. Ginabulubanta nga sang unang siglo, katunga sang populasyon sang Roma mga ulipon. Madamo nga ulipon sa Egipto kag sa Roma ang ginapintasan. Halimbawa, ang kabuhi sang ulipon sa mga minahan sang Roma nagalawig lang sing mga 30 anyos.

Sa pagligad sang tion, naglala pa gid ang pagpang-ulipon. Sang ika-16 nga siglo asta ika-19 nga siglo, ang pagbaklanay sing mga ulipon sa tunga sang Aprika kag mga kadutaan sang Amerika nangin daku gid nga negosyo. ‘Ginabulubanta nga mga 25 ka milyon asta 30 ka milyon ka lalaki, babayi, kag kabataan ang ginkidnap kag ginbaligya,’ suno sa report sang UNESCO. Ginatos ka libo ang napatay sang nagalayag pa lang sila patabok sa Atlantiko. Si Olaudah Equiano, ang ulipon nga nakaluwas, nagsiling: “Ang tiyabaw sang mga babayi, kag ugayong sang mga nagatagumatayon, nagapakita kon daw ano ka lain sang kahimtangan nga indi sarang mapaathag.”

Makapasubo nga ang pagpang-ulipon, indi lang malain nga hitabo sa kasaysayan. Subong, mga 21 ka milyon gihapon ka lalaki, babayi, kag kabataan ang mga ulipon, nga wala sing kahilwayan kag may gamay lang ukon wala gid sing sueldo, suno sa International Labour Organization. Ang mga ulipon subong nagatrabaho sa mga minahan, pabrika sang mga bayo ukon tisa, ginahimo nga prostityut, kag mga kabulig sa balay. Bisan pa ilegal ini, maathag nga ang pagpang-ulipon padayon nga nagalala.

Bangod sa pagpamintas, nakig-away ang madamo nga ulipon para sa ila kahilwayan. Sang unang siglo B.C.E., ang gladiador nga si Spartacus upod ang mga 100,000 ka ulipon napaslawan sa ila pagrebelde sa Roma. Sang ika-18 nga siglo, ang mga ulipon sa isla sang Hispaniola sa Caribbean nagrebelde sa ila mga amo. Ang grabe nga pagmaltratar sa mga ulipon sa mga plantasyon sang tubo amo ang kabangdanan sang 13 ka tuig nga inaway sibil nga nagresulta nga nangin independiente nga pungsod ang Haiti sang 1804.

Pero ang paggua sang mga Israelinhon sa Egipto amo ang pinakamadinalag-on nga kahilwayan sa pagkaulipon sa bilog nga kasaysayan. Mga tatlo ka milyon ka tawo—ang bilog nga pungsod—ang nahilway sa pagkaulipon sa Egipto. Nagakadapat gid sila hilwayon, bangod suno sa Biblia, “ginpigos sila sang mga Egiptohanon kag ginpaobra sila sang tanan nga sahi sang obra sang isa ka ulipon.” (Exodo 1:11-14)  Ginpapatay pa gani sang isa ka Paraon ang tanan nga lapsag para mapunggan ang pagdamo sang mga Israelinhon.—Exodo 1:8-22.

Pero pinasahi ang kahilwayan sang mga Israelinhon sa pagpamigos sa ila sa Egipto bangod ang Dios mismo ang nagbulig sa ila. “Nahibaluan ko gid ang ila pag-antos,” siling sang Dios kay Moises. “Magapanaug ako agod luwason sila.” (Exodo 3:7, 8) Asta subong, ginaselebrar gihapon sang tanan nga Judiyo ang ila kapiestahan nga ginatawag Paskua kada tuig bilang pagdumdom sa sina nga hitabo.—Exodo 12:14.

“Wala sing inhustisya kay Jehova nga aton Dios,” siling sang Biblia, kag ginapasalig kita sini nga wala sia nagbag-o. (2 Cronica 19:7; Malaquias 3:6) Ginpadala sang Dios si Jesus sa “pagbantala sing kahilwayan sa mga bihag . . . , sa paghilway sa mga ginapigos.” (Lucas 4:18) Buot bala silingon sini nga hilwayon ang tanan nga ulipon? Maathag nga indi. Ginpadala si Jesus para hilwayon ang katawhan sa pagkaulipon sa sala kag kamatayon. Sang ulihi nagsiling sia: “Ang kamatuoran magahilway sa inyo.” (Juan 8:32) Asta subong, ang kamatuoran nga gintudlo ni Jesus nagahilway sa mga tawo sa madamo nga paagi.—Tan-awa ang kahon nga “ Kahilwayan sa Lain nga Klase sang Pagkaulipon.”

Ang matuod, ginbuligan sang Dios si Jose kag si Blessing nga mahilway sa pagkaulipon sa lainlain nga paagi. Mabasa mo ang dalayawon nga kasaysayan ni Jose sa kapitulo 39 asta 41 sa tulun-an sang Genesis sa Biblia. Ang kahilwayan nga nabaton ni Blessing dalayawon man.

Sang ginpahalin si Blessing sa isa ka pungsod sa Europa, nagkadto sia sa Espanya. Didto niya nakilala ang mga Saksi ni Jehova kag nagsugod sia sa pagtuon sing Biblia upod sa ila. Determinado gid sia nga bag-uhon ang iya kabuhi. Nakakita sia sing regular nga obra kag nangabay sa iya amo sang una nga panubuan ang iya balayran kada bulan. Isa ka adlaw, gintawgan si Blessing sang iya amo sa telepono. Indi na niya pagpabayaran ang utang ni Blessing kag nangayo sia sing pasaylo. Ano ang natabo? Nagatuon man sia gali sing Biblia upod sa mga Saksi ni Jehova! “Ang kamatuoran nagahilway sa imo sa dalayawon nga mga paagi,” siling ni Blessing.

Nasubuan gid si Jehova nga Dios sa pagpamigos sa mga Israelinhon sa Egipto; kag amo man gihapon ang ginabatyag niya sa pareho sini nga inhustisya subong. Kinahanglan gid ang daku nga pagbag-o sa katilingban sang tawo para madula ang tanan nga klase sang pagpang-ulipon. Pero nagpromisa ang Dios nga himuon niya sa ulihi ini nga pagbag-o. “May bag-o nga langit kag bag-o nga duta nga ginahulat naton suno sa iya saad, kag sa sini magapuyo ang pagkamatarong.”—2 Pedro 3:13