1. Bisan pa malipayon ang umpisa sang pag-asawahay, ano ang mapaabot sang mga nagaminyo? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

SA TION sang kasal, indi malaragway ang kalipay sang nobyo kag sang nobya. Sang naganobyahanay sila, ang ila gugma nagpasuod pa gid sa ila amo nga gusto na nila magpakasal kag magsumpaanay nga mangin matutom sa isa kag isa. Siempre, kinahanglan ang mga pagbag-o kay magaupdanay ang duha ka indibiduwal para maghimo sang bag-o nga pamilya. Pero ang Pulong sang Dios nagaaman sing maayo nga laygay sa mga nagdesisyon nga magminyo, kay luyag sang mahigugmaon nga Tagtukod sang pag-asawahay nga mangin madinalag-on kag malipayon ang mga mag-asawa. (Hulu. 18:22) Pero, maathag man nga nagasiling ang Kasulatan nga ang mga nagaminyo “may kapipit-an sa unod” bangod indi sila himpit. (1 Cor. 7:28) Paano mapahaganhagan ini nga kapipit-an? Kag paano magmadinalag-on ang Cristianong pag-asawahay?

2. Ano nga mga sahi sang gugma ang dapat ipakita sang mag-asawa?

² Ginpadaku sang Biblia ang importansia sang gugma. Ang pagpalangga (Griego, phi·liʹa) kinahanglan sa pag-asawahay. Ang  romantiko nga gugma (eʹros) nagahatag sing kalipay, kag ang gugma sa pamilya (stor·geʹ) importante kon may kabataan na. Pero, ang gugma nga nabase sa prinsipio (a·gaʹpe) amo ang pinakaimportante para magmadinalag-on ang pag-asawahay. Parte sa sini nga gugma, si apostol Pablo nagsulat: “Ang kada isa sa inyo dapat maghigugma sang iya asawa kaangay sang paghigugma niya sang iya kaugalingon. Subong man, ang asawa dapat may tudok nga pagtahod sa iya bana.”—Efe. 5:33.

3. Daw ano dapat kabakod ang gugma sang mag-asawa?

³ Si Pablo nagsulat: “Mga bana, padayon nga higugmaa ang inyo asawa, subong nga ang Cristo naghigugma man sang kongregasyon kag naghatag sang iya kaugalingon tungod sa sini.” (Efe. 5:25) Ginsugo ni Jesus ang iya mga sumulunod nga maghigugmaanay kaangay sang paghigugma niya sa ila. (Basaha ang Juan 13:34, 35; 15:12, 13.) Gani ang gugma sang Cristianong mag-asawa dapat mabakod gid nga handa sila nga mapatay para sa ila tiayon, kon kinahanglanon. Apang daw nagakadula ini nga gugma kon may serioso sila nga problema. Pero, ang a·gaʹpe nga gugma “nagaantos . . . sang tanan nga butang, nagapati sang tanan nga butang, nagalaum sang tanan nga butang, nagabatas sang tanan nga butang.” Huo, “ang gugma wala sing katapusan.” (1 Cor. 13:7, 8) Kon dumdumon sang diosnon nga mag-asawa ang ila sumpaanay nga maghigugmaanay kag mangin matutom sa kada isa, mabuligan sila sini nga magpagiya sa matarong nga mga prinsipio ni Jehova sa pagsolbar sang bisan ano nga problema.

4, 5. (a) Ano ang responsibilidad sang bana bilang ulo sang pamilya? (b) Paano dapat tamdon sang asawa ang pagkaulo? (c) Ano nga mga pagbag-o ang ginhimo sang isa ka mag-asawa?

⁴ Ginpadaku ni Pablo sa iya sulat ang obligasyon sang bana kag asawa: “Ang mga asawa magpasakop sa ila bana subong sang ila pagpasakop sa Ginuo, bangod ang bana amo ang ulo sang iya asawa subong nga ang Cristo amo ang ulo sang kongregasyon.” (Efe. 5:22, 23) Ini nga kahimusan wala nagahimo sa asawa nga manubo sangsa iya bana. Sa baylo, nagabulig ini sa iya nga matungdan ang papel nga ginhatag sa iya sang Dios sang nagsiling sia: “Indi maayo nga mag-isahanon lamang ang tawo [si Adan]. Himuan ko sia sing kabulig kag kaupod nga bagay sa iya.” (Gen. 2:18) Subong nga ang Cristo nga “ulo sang kongregasyon” nagpakita sang gugma, ang Cristianong bana dapat man mangin mahigugmaon nga ulo. Kon himuon niya ini, ang iya asawa mangin kontento kag mahapos sa iya ang pagtahod, pagbulig, kag pagpasakop sa iya bana.

⁵ Gin-aku ni Cathy ^[1] nga kinahanglan ang pagbag-o kon minyo na, kag nagsiling sia: “Sang dalaga pa ako, wala ako nagasalig sa iban kag ako ang nagaatipan sang akon kaugalingon. Sang namana ako, kinahanglan ko magbag-o kay dapat ako magsalig sa akon bana. Indi ini mahapos, pero nagsuod gid kami nga mag-asawa kay ginasunod namon ang gusto ni Jehova.” Ang iya bana nga si Fred nagsiling: “Nabudlayan ako maghimo sing mga desisyon. Sang nangasawa ako, mas ginbudlayan pa gid ako kay duha na ka opinyon ang akon binagbinagon. Pero paagi sa pagpangamuyo kay Jehova para sa panuytoy kag pagpamati sa panugda sang akon asawa, nagahapos na ini. Nagabuligay gid kami.”

6. Paano mangin “himpit nga higot sang paghiusa” ang gugma kon may problema sa pag-asawahay?

⁶ Nagabakod ang pag-asawahay kon ginapatawad sang mag-asawa ang kakulangan sang ila tiayon. ‘Padayon nila nga ginabatas ang isa kag isa kag nagapinatawaray sing kinabubut-on.’ Huo, makasala gid ang bana kag asawa. Pero kon matabo ina, may kahigayunan ang kada isa nga makatuon sing leksion, mangin mapinatawaron, kag tugutan  ang gugma nga mangin “himpit nga higot sang paghiusa.” (Col. 3:13, 14) Dugang pa, “ang gugma mapinasensiahon kag mainayuhon. . . . Wala ini nagaisip sang kahalitan.” (1 Cor. 13:4, 5) Ang mga indi paghangpanay dapat husayon gilayon. Gani, dapat istoryahan ini sang Cristianong mag-asawa kag indi na pagpabuasan. (Efe. 4:26, 27) Kinahanglan ang pagpaubos kag kaisog para sinsero nga masiling ang “Sorry gid,” pero daku gid ang mabulig sini sa pagsolbar sang mga problema kag magapasuod pa gid ini sa mag-asawa.

7, 8. (a) Ano ang ginalaygay sang Biblia parte sa seksuwal nga kaangtanan sang mag-asawa? (b) Ngaa dapat magpalanggaanay ang mag-asawa?

⁷ May maayo nga laygay ang Biblia sa mag-asawa parte sa nagakaigo nga paghatag sang seksuwal nga kinahanglanon sang ila tiayon. (Basaha ang 1 Corinto 7:3-5.) Kinahanglan nga mangin sensitibo sila sa balatyagon kag kinahanglanon sang kada isa. Kon indi mabatyagan sang asawa ang pagpalangga, mahimo nga indi sia malipay sa ila seksuwal nga kaangtanan. Ginasugo ang mga bana nga trataron ang ila asawa “suno sa ihibalo.” (1 Ped. 3:7) Indi dapat pagpiliton ang pagpakigsekso. Mas madali mapukaw ang balatyagon sang lalaki sangsa babayi, gani dapat magsugtanay sila nga duha.

⁸ Wala sing espesipiko nga mga pagsulundan ang Biblia parte sa nagakaigo nga pag-anggaanay nga mahimo ipakita sang mag-asawa, pero may ginsambit ini parte sa sini. (Amb. 1:2; 2:6) Dapat magpalanggaanay ang Cristianong mag-asawa.

9. Ngaa sala ang maghandum nga makigsekso sa indi tiayon?

⁹ Kon mabakod ang aton gugma sa Dios kag sa aton isigkatawo, indi naton pagtugutan ang bisan sin-o ukon ang bisan ano nga makaguba sa aton pag-asawahay. Nag-utwas ang mga problema ukon naguba ang iban nga pag-asawahay bangod sang pagkagiyan sang ila tiayon sa pornograpiya. Kon daw ginasulay ang isa nga maglantaw sang pornograpiya ukon daw naluyag sia sa indi niya tiayon, dapat ini pakigbatuan. Dapat likawan sang isa ang bisan ano nga paggawi nga mahimo masal-an nga daw nagapakiat sia sa indi niya tiayon, kay indi ini mahigugmaon. Kon dumdumon naton nga nahibaluan sang Dios ang tanan naton nga panghunahuna kag buhat, magapalig-on ini sang aton handum nga pahamut-an sia kag magpabilin nga putli.—Basaha ang Mateo 5:27, 28; Hebreo 4:13.

10, 11. (a) Daw ano kalapnag ang diborsio? (b) Ano ang ginasiling sang Biblia parte sa pagbulagay? (c) Ano ang makabulig sa mag-asawa nga indi magpadalidali magbulagay?

¹⁰ Kon indi masolbar ang serioso nga mga problema sang mag-asawa, mahimo mamensar sila nga magbulagay ukon magdiborsio. Sa pila ka pungsod, sobra katunga sang pag-asawahay ang nagadiborsio. Kon kaisa, may pila nga nagadiborsio sa Cristianong kongregasyon, gani dapat talupangdon sang katawhan sang Dios ang nagadamo nga problema sa pag-asawahay.

¹¹ Naghatag sing instruksion ang Biblia: “Ang asawa indi dapat magbulag sa iya bana. Apang kon magbulag sia, dapat magpabilin sia nga indi minyo ukon magbalik sa iya bana; kag ang bana indi dapat magbiya sa iya asawa.” (1 Cor. 7:10, 11) Ang pagbulagay indi dapat pagpakadiutayon. Bisan pa ang pagbulagay daw amo ang solusyon sa serioso nga mga problema, masami ini nagaresulta sa mas madamo nga problema. Ginsulit ni Jesus ang ginhambal sang Dios nga bayaan sang lalaki ang iya amay kag iloy kag magahiusa sa iya asawa. Dayon nagsiling sia: “Ang gintingob sang Dios, indi pagbulagon sang tawo.” (Mat.  19:3-6; Gen. 2:24) Nagapahangop man ini nga “indi pagbulagon” sang bana ukon sang asawa “ang gintingob sang Dios.” Sa pagtamod ni Jehova, ang pag-asawahay isa ka tubtob buhi nga relasyon. (1 Cor. 7:39) Kon dumdumon sang mag-asawa nga tanan kita manabat sa Dios, mabuligan sila sini nga panikasugan gid nga solbaron gilayon ang mga problema antes pa ini maglala.

12. Ano ang mga rason nga mahimo mamensar ang mag-asawa nga magbulagay?

¹² Ang indi realistiko nga mga ginapaabot mahimo nga amo ang rason sang problema sa pag-asawahay. Kon ang ginahandum nga malipayon nga pag-asawahay wala natabo, mahimo malugaw-an ang isa, magbatyag nga natuntuhan, ukon maakig pa gani. Bangod indi pareho ang mga kinaiya kag gindak-an sang mag-asawa, mahimo ini bangdan sang problema. Ang kuarta naman, ugangan ukon bayaw, kag pagpadaku sang kabataan mahimo bangdan sang indi paghangpanay. Pero, makapalig-on mahibaluan nga nasolbar sang kalabanan nga Cristianong mag-asawa ini nga mga problema kay nagpatuytoy sila sa Dios.

13. Ano ang mga rason nga mahimo makabulag ang isa sa iya tiayon?

¹³ May mga sitwasyon nga mahimo nagakaigo ang pagbulag. Nagbulag ang iban bangod ang ila tiayon hungod nga wala nagasuporta sa ila, ginasakit sila sa pisikal, kag nabutang sa katalagman ang ila espirituwalidad. Ang Cristianong mag-asawa nga may serioso nga mga problema dapat magpabulig sa mga gulang. Ining eksperiensiado nga mga utod makabulig sa mga mag-asawa nga iaplikar ang laygay sa Pulong sang Dios. Agod masolbar ang mga problema, dapat man naton ipangamuyo ang espiritu ni Jehova kag ang iya bulig para maaplikar ang mga prinsipio sa Biblia kag para mapakita ang mga kinaiya nga ginapatubas sang iya espiritu.—Gal. 5:22, 23. ^[2]

14. Ano ang ginasiling sang Biblia sa mga Cristiano nga ang tiayon indi sumilimba ni Jehova?

¹⁴ Sa pila ka sitwasyon, ang tiayon sang isa ka Cristiano indi pa alagad ni Jehova. Naghatag ang Biblia sing maayo nga mga rason kon ngaa indi sila dapat magbulagay. (Basaha ang 1 Corinto 7:12-14.) Ang indi tumuluo nga tiayon “ginapakabalaan,” nahibaluan man niya ini ukon wala, bangod minyo sia sa tumuluo. Ang ila anak ginakabig nga “balaan” kag ginakahamut-an sang Dios. Nangatarungan si Pablo: “Asawa, paano mo mahibaluan kon bala maluwas mo ang imo bana? Bana, paano mo mahibaluan kon bala maluwas mo ang imo asawa?” (1 Cor. 7:16) Sa kalabanan nga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova, may mga bana kag asawa nga nakabulig sa ila indi tumuluo nga tiayon nga “maluwas.”

15, 16. (a) Ano ang ginlaygay sang Biblia sa Cristianong mga asawa nga ang bana indi alagad sang Dios? (b) Ano ang himuon sang isa ka Cristiano “kon magbulag ang indi tumuluo” nga tiayon?

¹⁵ Ginlaygayan ni apostol Pedro ang Cristianong mga asawa nga magpasakop sa ila bana, “agod ang bisan sin-o sa ila nga wala nagatuman sa pulong, madaug nga wala sang pulong paagi sa paggawi sang ila asawa, bangod nasaksihan nila ang inyo putli nga paggawi upod ang tudok nga pagtahod.” Paagi sa paggawi nga nagapakita sang “malinong kag malulo nga espiritu, nga may daku nga balor sa mga mata sang Dios,” mas daku ang mahimo sang asawa agod batunon sang iya bana ang matuod nga pagsimba sangsa mangin tuman kaprangka sa pagsugid sang kamatuoran.—1 Ped. 3:1-4.

¹⁶ Ano abi kon magdesisyon ang indi tumuluo nga magbulag? Ang Biblia nagasiling: “Kon magbulag ang indi tumuluo, pabay-i sia nga magbulag; ang tumuluo nga bana ukon asawa indi obligado nga magpabilin upod sa iya. Ang Dios nagahatag sa inyo sing paghidait.” (1 Cor. 7:15) Wala sini ginapahangop nga hilway na ang Cristiano nga tiayon nga  magminyo liwat suno sa Kasulatan, pero indi sia obligado nga piliton ang iya indi tumuluo nga tiayon nga indi magbulag. Ang pagbulagay mahimo makahatag sing kalinong. Kag mahimo maglaum ang isa ka Cristiano nga magabalik ang iya tiayon kag magabuligay sila nga salbaron ang ila pag-asawahay kag mangin tumuluo man sia sa ulihi.

17. Ano ang dapat unahon sang Cristianong mag-asawa?

¹⁷ Bangod nagakabuhi kita sa “katapusan nga mga adlaw,” nagaeksperiensia kita sing “makahalanguyos nga mga tion nga mabudlay atubangon.” (2 Tim. 3:1-5) Pero, kon magpabilin kita nga mabakod sa espirituwal, madaug naton ining negatibo nga mga impluwensia sang kalibutan. “Malip-ot na lang ang tion nga nabilin,” sulat ni Pablo. “Sugod karon, mas maayo pa para sa mga may asawa nga mangin kaangay sang mga wala sing asawa, . . . kag sa mga nagagamit sang kalibutan nga mangin kaangay sang mga wala nagagamit sini.” (1 Cor. 7:29-31) Wala ginasilingan ni Pablo ang mga minyo nga pabay-an nila ang ila mga obligasyon bilang mag-asawa. Pero, bangod malip-ot na lang ang tion, dapat nila unahon ang espirituwal nga mga butang.—Mat. 6:33.

18. Ngaa posible para sa mga Cristiano nga mangin madinalag-on kag malipayon ang ila pag-asawahay?

¹⁸ Bisan pa nagakabuhi kita sa mabudlay gid nga tion kag madamo ang nagabulagay, posible gihapon nga mangin madinalag-on kag malipayon ang pag-asawahay. Huo, kon ang Cristianong mag-asawa mag-unong sa katawhan ni Jehova, mag-aplikar sang laygay sang Kasulatan, kag magbaton sang panuytoy sang balaan nga espiritu ni Jehova, magapabilin sila nga “gintingob sang Dios.”—Mar. 10:9.