1, 2. (a) Ano ang ginsiling ni Jesus sang ginhambalan sia ni Pedro nga maluoy sa iya kaugalingon? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.) (b) Ngaa ginsiling ini ni Jesus?

NAKIBOT gid ang mga disipulo ni Jesus sa ila nabatian. Ginapaabot nila nga ipasag-uli ni Jesus ang ginharian sang Israel, pero nagsiling sia nga malapit na sia mag-antos kag mapatay. Si apostol Pedro ang una nga naghambal: “Maluoy ka sa imo kaugalingon, Ginuo; indi gid ina matabo sa imo.” Nagsabat si Jesus: “Kadto ka sa likod ko, Satanas! Kasandaran ka sa akon kay ang imo panghunahuna indi iya sang Dios, kundi iya sang tawo.”—Mat. 16:21-23; Binu. 1:6.

² Maathag nga ginsiling ni Jesus nga tuhay ang panghunahuna sang Dios kag ang panghunahuna sini nga kalibutan nga kontrolado ni Satanas. (1 Juan 5:19) Ginhambalan ni Pedro si Jesus nga unahon niya ang iya kaugalingon pareho sang ginahimo sang mga tawo sa kalibutan. Pero nabal-an ni Jesus nga tuhay ang panghunahuna sang iya Amay. Kabalo si Jesus nga gusto sang Dios nga dapat handa sia mag-antos kag mapatay. Sang ginsabat ni Jesus  si Pedro, ginpakita niya nga ginsunod niya ang panghunahuna ni Jehova kag ginsikway niya ang panghunahuna sang kalibutan.

3. Ngaa mabudlay maghunahuna pareho kay Jehova pero mahapos mangin pareho sa kalibutan?

³ Kamusta naman kita? Nagahunahuna bala kita pareho sa Dios ukon pareho sa mga tawo sini nga kalibutan? Ginatinguhaan gid naton nga tumanon ang mga ginapahimo sang Dios. Pero kamusta naman ang aton ginahunahuna? Ginatinguhaan bala naton nga mangin pareho kay Jehova ang aton panghunahuna kag pagtamod? Dapat gid kita magpanikasog para mahimo ini. Pero mahapos lang maghunahuna pareho sang mga tawo sa kalibutan, bangod ara sa palibot naton ang espiritu sini. (Efe. 2:2) Isa pa, mahimo kita maganyat sang panghunahuna sang kalibutan bangod ginapalig-on kita sini nga unahon ang aton kaugalingon. Mabudlay maghunahuna pareho kay Jehova pero mahapos lang maghunahuna pareho sa kalibutan.

4. (a) Ano ang matabo kon pabay-an naton ang kalibutan nga mag-impluwensia sa aton panghunahuna? (b) Ano ang tun-an naton sa sini nga artikulo?

⁴ Kon pabay-an naton ang kalibutan nga mag-impluwensia sa aton panghunahuna, mahimo nga unahon na naton ang aton kaugalingon kag handumon nga makapagusto sa aton paggawi. (Mar. 7:21, 22) Gani dapat naton tun-an nga maghunahuna pareho sa Dios kag indi pareho sa tawo. Buligan kita sini nga artikulo. Binagbinagon naton ang mga rason kon ngaa maayo gid ang resulta kon sundon naton ang panghunahuna ni Jehova kag wala ini nagadula sang aton kahilwayan. Tun-an man naton kon ano ang aton himuon para indi kita maimpluwensiahan sang panghunahuna sang kalibutan. Sa masunod nga artikulo, binagbinagon naton kon paano naton mabal-an ang panghunahuna ni Jehova sa pila ka sitwasyon kag kon paano ini sundon.

5. Ngaa indi gusto sang iban nga may mag-impluwensia sa ila panghunahuna?

⁵ Indi gusto sang iban nga tawo nga may mag-impluwensia sa ila panghunahuna. Nagasiling sila, “Indi ko gusto diktahan.” Mahimo nga ang ila buot silingon amo nga sila ang nagahimo sang ila mga desisyon kag kinamatarong nila ini. Indi nila gusto nga kontrolon sila sang iban ukon piliton sila nga mangin pareho sa iban. *

6. (a) Ano nga kahilwayan ang ginhatag ni Jehova sa aton? (b) Wala bala sing limitasyon ini nga kahilwayan?

⁶ Pero makasalig kita nga kon maghunahuna kita pareho kay Jehova, may kahilwayan kita gihapon sa paghunahuna. Suno sa 2 Corinto 3:17, “kon diin ang espiritu ni Jehova, may kahilwayan.” Hilway kita nga mangin ang sahi sang tawo nga gusto naton. Makapili kita sang mga butang kag hilikuton nga gusto naton. Amo sini ang pagtuga sa aton ni Jehova. Pero may limitasyon ang aton kahilwayan. (Basaha ang 1 Pedro 2:16.) Kon nagadesisyon kita kon ano ang husto ukon sala, gusto ni Jehova nga sundon naton ang iya panghunahuna nga ara sa iya Pulong. Sobra bala ini ka estrikto, ukon para ini sa aton kaayuhan?

7, 8. Ngaa indi madula ang aton kahilwayan kon sundon naton ang panghunahuna ni Jehova? Maghatag sing halimbawa.

⁷ Binagbinaga ini nga ilustrasyon. Ginatudluan sang mga ginikanan ang ila kabataan sing maayo nga mga prinsipio. Mahimo nga ginatudluan nila ang ila kabataan nga mangin tampad, mapisan, kag magpakita sing konsiderasyon sa iban. Indi ini sobra ka estrikto. Sa baylo, gusto nila nga magdaku ang ila  kabataan nga mangin maayo sa ulihi. Kon wala na sila sa poder sang ila mga ginikanan, hilway sila sa paghimo sang ila desisyon. Kon sundon nila ang mga prinsipio nga gintudlo sang ila mga ginikanan, makahimo sila sang mga desisyon nga indi nila pagahinulsulan, kag malikawan nila ang madamo nga problema kag kabalaka.

⁸ Pareho si Jehova sang maayo nga ginikanan kag gusto niya nga mangin malipayon gid ang iya mga anak. (Isa. 48:17, 18) Gani ginatudluan niya kita sing mga prinsipio parte sa husto nga paggawi kag pagtratar sa iban. Ginapalig-on niya kita nga sundon ang iya panghunahuna kag mga prinsipio. Wala ini nagadula sang aton kahilwayan. Sa baylo, nagabulig ini sa aton nga maghunahuna sa husto nga paagi. (Sal. 92:5; Hulu. 2:1-5; Isa. 55:9) Makapili kita gihapon sang aton gusto kag makahimo kita sang mga desisyon nga makapahalipay sa aton. (Sal. 1:2, 3) Huo, maayo gid ang resulta kon maghunahuna kita pareho kay Jehova kag para ini sa aton kaayuhan!

9, 10. Ano ang pamatuod nga labaw gid ang panghunahuna ni Jehova sangsa panghunahuna sang kalibutan?

⁹ Ang isa pa ka rason kon ngaa gusto naton nga maghunahuna pareho kay Jehova amo nga labaw gid ang iya panghunahuna sangsa panghunahuna sang kalibutan. Nagahatag ang kalibutan sing laygay kon ano ang husto nga paggawi, kon paano mangin malipayon ang pamilya, kon paano mangin madinalag-on sa trabaho, kag iban pa. Pero ang kalabanan sini tuhay gid sa panghunahuna ni Jehova. Halimbawa, masami nga ginapalig-on sang kalibutan ang mga tawo nga unahon ang ila kaugalingon. Ginakunsinti man sini ang seksuwal nga imoralidad. Kon kaisa, ginalaygayan sini ang mga mag-asawa nga magbulagay ukon magdiborsio bisan wala sing maayo nga rason, kon sa banta nila amo ini ang makapahalipay sa ila. Ini nga laygay wala ginatudlo sang Kasulatan. Pero mahimo ayhan nga mas praktikal ini subong?

¹⁰ Nagsiling si Jesus: “Ang kaalam ginapamatud-an nga matarong paagi sa mga buhat sini.” (Mat. 11:19) Daku na ang pag-uswag sang teknolohiya sa kalibutan, pero wala sini masolbar ang mga problema nga nagadula sang aton kalipay, pareho sang inaway, pagpakalain sa iban bangod sang ila rasa, kag krimen. Ginakunsinti man sang kalibutan ang seksuwal nga imoralidad. Pero narealisar sang madamo nga ginaguba sini ang mga pamilya, kag nagaresulta ini sa mga balatian kag iban pa nga problema. Pero ang mga Cristiano nga nagasunod sa pagtamod sang Dios may malipayon nga pamilya, maayo nga panglawas, kag maayo nga kaangtanan sa ila mga kauturan sa bilog nga kalibutan. (Isa. 2:4; Binu. 10:34, 35; 1 Cor. 6:9-11) Pamatuod ini nga labaw gid ang panghunahuna ni Jehova sangsa panghunahuna sang kalibutan.

11. Kay sin-o panghunahuna ang ginsunod ni Moises, kag ano ang resulta?

¹¹ Ang mga nagasimba kay Jehova sang panahon sang Biblia nakabalo nga labaw gid ang iya panghunahuna. Halimbawa, bisan pa “gintudluan si Moises sing tanan nga kaalam sang mga Egiptohanon,” kabalo sia nga nagahalin sa Dios ang ‘maalamon nga tagipusuon.’ (Binu. 7:22; Sal. 90:12) Gani nangamuyo sia kay Jehova: “Ipahibalo sa akon ang imo mga dalanon.” (Ex. 33:13) Bangod ginsunod ni Moises ang panghunahuna ni Jehova, gingamit sia ni Jehova sa pagtuman sang Iya katuyuan kag ginsiling sang Kasulatan nga isa sia ka tawo nga may tumalagsahon nga pagtuo.—Heb. 11:24-27.

12. Sa ano ginbase ni apostol Pablo ang iya mga desisyon?

¹² Si apostol Pablo maalam kag may tinun-an, kag mahimo nga duha ka lenguahe ukon kapin pa ang iya nabal-an. (Binu. 5:34; 21:37, 39; 22:2, 3) Pero kon nagadesisyon sia kon ano ang husto ukon sala, wala niya ginsunod  ang kaalam sang kalibutan. Sa baylo, nagdesisyon sia base sa Kasulatan. (Basaha ang Binuhatan 17:2; 1 Corinto 2:6, 7, 13.) Gani nagmadinalag-on si Pablo sa iya ministeryo kag naglaum sa padya nga wala sing katapusan.—2 Tim. 4:8.

13. Sin-o ang may responsibilidad nga ipahisuno ang aton panghunahuna sa panghunahuna ni Jehova?

¹³ Gani, labaw gid ang panghunahuna sang Dios sangsa panghunahuna sang kalibutan. Kon sundon naton ang mga talaksan sang Dios, mangin malipayon gid kita kag mangin madinalag-on. Pero wala kita ginapilit ni Jehova nga sundon sia, kag wala man ini ginahimo sang “matutom kag mainandamon nga ulipon” kag sang mga gulang. (Mat. 24:45; 2 Cor. 1:24) Responsibilidad sang kada isa sa aton nga ipahisuno ang aton panghunahuna sa panghunahuna sang Dios. Paano naton ini himuon?

14, 15. (a) Ano ang dapat naton pamalandungan para mangin pareho kay Jehova ang aton panghunahuna? (b) Suno sa Roma 12:2, ngaa dapat naton likawan ang mga ideya sang kalibutan? Maghatag sing halimbawa.

¹⁴ Ang Roma 12:2 nagalaygay sa aton: “Untati na ninyo ang pagpadihon sa mga dalanon sang katawhan sini nga sistema sang mga butang, kundi bag-uha na ninyo ang inyo panghunahuna, agod mapamatud-an ninyo sa inyo kaugalingon kon ano ang maayo kag kalahamut-an kag himpit nga kabubut-on sang Dios.” Ginapakita sini nga bisan pa may iban nga nag-impluwensia sa aton panghunahuna sang wala pa naton matun-an ang kamatuoran, puede gihapon naton ini bag-uhon kag ipahisuno sa panghunahuna sang Dios. May impluwensia sa aton panghunahuna ang pamilya nga gindak-an naton kag ang mga naeksperiensiahan naton sa kabuhi. Pero padayon nga nagabag-o ang aton panghunahuna. Depende ini sa aton pirme ginapamensar kag ginapamalandungan. Kon pamalandungan naton ang panghunahuna ni Jehova, mapamatud-an naton nga husto ang iya pagtamod. Gani handumon na naton nga mangin pareho sa iya ang aton panghunahuna.

¹⁵ Pero para bag-uhon ang aton panghunahuna kag ipahisuno ini sa panghunahuna ni Jehova, dapat ‘untatan na naton ang pagpadihon sa mga dalanon sang katawhan sini nga sistema.’ Buot silingon, dapat naton untatan ang paglantaw, pagbasa, kag pagpamati sang bisan ano nga wala nahisuno sa panghunahuna sang Dios. Para mahangpan naton nga importante gid ini, binagbinagon naton ang halimbawa parte sa pagkaon. Ang tawo nga gusto nga mangin mapagros magatinguha nga magkaon sang masustansia nga pagkaon. Pero mangin wala sing pulos ang iya pagtinguha kon pirme man sia magkaon sang pagkaon nga makahalit sa lawas. Mangin wala man sing pulos ang pagtinguha naton nga matun-an ang panghunahuna ni Jehova kon ginahigkuan naton ang aton hunahuna sang mga ideya sang kalibutan.

16. Paano naton maamligan ang aton kaugalingon?

¹⁶ Malikawan gid bala naton sing bug-os ang panghunahuna sang kalibutan? Indi naton malikawan ang pila ka ideya sang kalibutan, kay indi kita literal nga makagua sa sini. (1 Cor. 5:9, 10) Kon nagabantala kita, mabatian naton ang sala nga mga ideya kag ginapatihan sang mga tawo. Pero bisan pa indi naton malikawan sing bug-os ang sala nga mga ideya, wala naton ini ginapamensar ukon ginapatihan. Pareho kay Jesus, dapat naton isikway dayon ang mga panghunahuna nga ginapalig-on ni Satanas. Kag maamligan naton ang aton kaugalingon kon likawan naton nga hungod nga magpaimpluwensia sa panghunahuna sang kalibutan.—Basaha ang Hulubaton 4:23.

17. Paano naton malikawan nga hungod nga magpaimpluwensia sa panghunahuna sang kalibutan?

¹⁷ Halimbawa, dapat gid kita maghalong kon nagapili sang aton mga abyan. Nagapaandam ang Biblia nga kon makig-abyan kita sa mga  wala nagasimba kay Jehova, maimpluwensiahan kita sang ila panghunahuna. (Hulu. 13:20; 1 Cor. 15:12, 32, 33) Dapat man naton pilion sing maayo ang aton kalingawan. Kon ginalikawan naton ang kalingawan nga nagatudlo sang ebolusyon, kasingki, ukon imoralidad, indi maimpluwensiahan ang aton hunahuna sang makahalit nga mga ideya nga “supak sa ihibalo sang Dios.”—2 Cor. 10:5.

18, 19. (a) Ngaa dapat gid kita maghalong sa mga ideya nga daw indi maathag nga panghunahuna gali sang kalibutan? (b) Ano ang dapat naton ipamangkot sa aton kaugalingon, kag ngaa?

¹⁸ Dapat man naton isikway ang mga ideya nga daw indi maathag nga panghunahuna gali sang kalibutan. Halimbawa, may mga balita nga ginpresentar sa paagi nga nagasuporta sa mga opinyon sang pila ka pulitiko. Mahimo nga nasambit sa isa ka balita ang mga tulumuron kag mga hinimuan nga ginadayaw gid sa kalibutan. May mga pelikula kag mga libro nga nagapalig-on nga dapat unahon ang kaugalingon kag ang pamilya kay daw makatarunganon ini, maayo, kag husto. Pero ginabalewala sini ang ginatudlo sang Kasulatan nga mangin malipayon gid kita kag ang aton pamilya kon higugmaon naton si Jehova labaw sa tanan. (Mat. 22:36-39) Kag bisan pa maayo ang kalabanan sang mga istorya para sa mga bata, may pila sini nga nagatudlo sang imoral nga paggawi nga daw indi matalupangdan.

¹⁹ Indi buot silingon sini nga sala na ang maglingawlingaw. Pero dapat naton pamangkuton ang aton kaugalingon: ‘Ginasikway ko bala ang mga ideya sang kalibutan nga ginapalig-on bisan sa indi direkta nga paagi? Ginaamligan ko bala ang akon kabataan kag ang akon kaugalingon paagi sa pagpili sang mga palaguaon sa TV ukon mga balasahon? Ginatudluan ko bala ang akon kabataan sang panghunahuna ni Jehova para indi sila maimpluwensiahan sang mga ideya sang kalibutan nga ila mabatian ukon makita?’ Kon nahangpan naton ang kinatuhayan sang panghunahuna sang Dios kag sang panghunahuna sang kalibutan, indi kita maimpluwensiahan ukon ‘madihon sang mga dalanon sang katawhan sini nga sistema sang mga butang.’

20. Paano naton mabal-an kon sin-o ang nagaimpluwensia sa aton?

²⁰ Tandai nga duha lang ang ginahalinan sang impormasyon: si Jehova kag ang kalibutan nga kontrolado ni Satanas. Sin-o ang nagaimpluwensia sa aton? Depende kon kay sin-o kita nagakuha sing impormasyon. Kon batunon naton ang mga ideya sang kalibutan, impluwensiahan kita sini nga maghunahuna kag maggawi pareho sang mga tawo sa kalibutan. Gani importante gid nga pilion naton ang aton ginapamalandungan.

21. Ano ang binagbinagon naton sa masunod nga artikulo?

²¹ Natun-an naton nga para maghunahuna kita pareho kay Jehova, dapat naton likawan ang malain nga mga impluwensia. Dapat man naton pamalandungan ang panghunahuna sang Dios para mangin pareho sa iya ang aton panghunahuna. Sa masunod nga artikulo, binagbinagon naton kon paano pa gid naton ini mahimo.