1-2. (a) Sa ano nga sitwasyon posible nabudlayan kita nga magpatawad? (b) Paano ginpakita ni Denise nga ginpatawad na niya ang isa ka tawo?

 NABUDLAYAN ka bala magpatawad? Madamo sa aton ang nabudlayan magpatawad, ilabi na kon nasakitan gid kita sa ginsiling ukon ginhimo sang isa ka tawo. Pero, may mahimo kita para madula ang kalain sang aton buot kag mapatawad naton ang nakasakit sa aton. Binagbinaga ang eksperiensia sang isa ka sister nga si Denise. a Tumalagsahon gid ang pagpatawad nga ginpakita niya sa isa ka tawo. Sang 2017, nagbisita si Denise kag ang iya pamilya sa World Headquarters of Jehovah’s Witnesses. Samtang nagabiyahe sila pauli, nabungguan ang ila salakyan sang isa ka awto bangod nadulaan sang kontrol ang drayber sang awto. Nalipong si Denise sa sini nga aksidente. Sang naumpawan sia, nabal-an niya nga grabe ang halit sang aksidente sa iya mga bata kag napatay gid ang iya bana nga si Brian. Amo ini ang ginsiling ni Denise nga nabatyagan niya sadto nga tion, “Na-depress ako kag indi ako kabalo kon ano ang akon himuon.” Sang ulihi, nabal-an niya nga sa tion sang aksidente, wala nakainom ukon wala nakadroga ang drayber sang awto kag wala man sia nagatan-aw sa iya cell phone. Gani, nangamuyo si Denise kay Jehova nga hatagan sia sang malinong nga hunahuna para makontrol niya ang iya emosyon.

² Ginkasuhan ang drayber bangod sa pagkapatay sang bana ni Denise. Kon magdesisyon ang korte nga nakasala ang drayber, posible nga mapriso sia. Pero, ginpabalo si Denise sang opisyal sang korte nga nagadepende sa iya testimonya ang mangin sentensia sa drayber. Nagsiling si Denise: “Bangod kinahanglan ko dumdumon ang parte sa pinakamasakit nga eksperiensia sa akon kabuhi, pamatyag ko daw may nagkuha sang tahi sa akon pilas kag ginbubuan ini sang madamo nga asin.” Masakit gid katama ang naeksperiensiahan sang pamilya ni Denise bangod sa sini nga drayber, pero kinahanglan niya ini himuon. Pagligad sang pila lang ka semana, ginhambal niya ang iya testimonya sa korte kag ara man ang drayber. Ano ang ginhambal ni  Denise? Ginpangabay niya ang judge nga pakitaan sang kaluoy ang drayber. b Pagkatapos sang testimonya ni Denise, naghibi ang judge. Nagsiling sia: “Sa sulod sang 25 ka tuig bilang isa ka judge, subong ko pa lang ini nabatian sa korte. Subong pa lang may nagpangabay nga pamilya sang biktima nga pakitaan sang kaluoy ang isa ka akusado. Wala pa gid ako nakabati nga may naghambal parte sa gugma kag pagpatawad.”

 3. Ngaa nagdesisyon si Denise nga patawaron ang drayber?

³ Ngaa nagdesisyon si Denise nga patawaron ang drayber? Ginpamalandungan niya ang parte sa pagpatawad ni Jehova. (Miq. 7:18) Kon ginaapresyar naton ang pagpatawad ni Jehova sa aton, mapalig-on kita sini nga patawaron man ang iban.

 4. Ano ang gusto ni Jehova nga himuon naton? (Efeso 4:32)

⁴ Ginapatawad kita ni Jehova sing kinabubut-on, gani gusto niya nga patawaron man naton ang iban sing kinabubut-on. (Basaha ang Efeso 4:32.) Gusto niya nga handa kita magpatawad sa mga nakasakit sa aton. (Sal. 86:5; Luc. 17:4) Sa sini nga artikulo, binagbinagon naton ang tatlo ka butang nga makabulig sa aton nga mangin mas mapinatawaron pa gid.

INDI PAGBALEWALAA ANG IMO GINABATYAG

 5. Suno sa Hulubaton 12:​18, sa ano ginpaanggid ang posible mabatyagan naton kon may nakasakit sang aton balatyagon?

⁵ May mga tion nga posible masakitan gid kita bangod sa ginsiling ukon ginhimo sang isa ka tawo, ilabi na kon suod naton nga abyan ukon miembro sang aton pamilya ini nga tawo. (Sal. 55:​12-14) Kon kaisa, posible grabe gid ini kasakit nga daw pareho lang nga ginbuno kita. (Basaha ang Hulubaton 12:18.) Posible nga gusto naton nga balewalaon na lang ang kalain sang aton buot. Pero kon himuon naton ini, daw pareho lang nga ginbuno kita sang sundang pero wala naton ini gingabot. Sing kaanggid, indi naton mapaabot nga madula ang kalain sang aton buot kon balewalaon lang naton ini.

 6. Ano ang posible nga mangin reaksion naton kon may nakasakit sang aton balatyagon?

⁶ Kon may nakasakit sang aton balatyagon, posible nga ang una naton nga reaksion amo ang maakig sa iya. Ang Biblia nagasiling nga normal lang nga makabatyag kita sang kaakig. Pero, ginapaandaman kita sini nga indi kita dapat magpadala sa aton kaakig. (Sal. 4:4; Efe. 4:26) Ngaa? Bangod sa masami, ang aton ginabatyag amo ang rason kon ngaa ginahimo naton ang isa ka butang. Kon parte sa kaakig, indi gid maayo ang kalabanan nga resulta sini. (Sant. 1:20) Tandai nga wala kita sing kontrol kon makabatyag kita sang kaakig sa umpisa, pero kita ang may kontrol kon bala dulaon naton ang aton kaakig ukon indi.

 7. Ano pa ang posible nga mabatyagan naton kon may nakasakit sang aton balatyagon?

⁷ Kon ginhimuan kita sing indi maayo, madamo kita sang posible nga mabatyagan. Halimbawa, ang isa ka sister nga si Ann nagsiling: “Sang bata pa ako, ginbiyaan ni Papa si Mama kag ginpakaslan niya ang akon yaya. Pamatyag ko daw ginpabay-an ako. Sang may mga bata na sila, pamatyag ko ginbuslan na ako sa amon pamilya. Kag samtang nagadaku ako, pamatyag ko wala sing may nagapalangga sa akon.” Ginlaragway sang isa pa ka sister nga si Georgette kon ano ang iya nabatyagan sang ginluiban sia sang iya bana. Nagsiling sia: “Mag-abyanay na kami halin pa sang mga bata pa kami. Updanay man kami nga nagpayunir. Gani, pamatyag ko daw ginkumos ang akon tagipusuon.” Sang ulihi, nagdiborsio si Georgette kag ang iya bana. Kag ang isa ka sister nga si Naomi  nagsiling: “Wala ko gid napensaran nga may himuon ang akon bana nga makasakit sa akon. Gani sang gin-aku niya nga sekreto sia nga nagatan-aw sang pornograpiya, pamatyag ko gintunto niya ako kag ginluiban.”

 8. (a) Ano ang pila ka rason kon ngaa dapat naton patawaron ang iban? (b) Ano ang mga benepisyo kon nagapatawad kita? (Tan-awa ang kahon nga “ Ano ang Himuon Naton Kon May Nakasakit sang Aton Balatyagon?”)

⁸ Wala kita sing kontrol sa ginasiling ukon ginahimo sang iban, pero makontrol naton ang aton reaksion. Kag sa masami, ang pinakamaayo nga reaksion amo ang patawaron sila. Ngaa? Bangod palangga naton si Jehova, kag gusto niya nga patawaron naton ang iban. Kon indi naton pagdulaon ang aton kaakig kag indi kita magpatawad, posible may mahimo kita nga indi maayo kag mahalitan naton ang aton kaugalingon. (Hulu. 14:​17, 29, 30) Binagbinaga ang halimbawa sang isa ka sister nga si Christine. Nagsiling sia: “Kon nagapadala ako sa akon kaakig, pirme lang ako nagakusmod, indi masustansia nga mga pagkaon ang akon ginakaon, indi ako makatulog sing maayo, kag nabudlayan ako nga kontrolon ang akon emosyon. Bangod sini, nagakaapektuhan ang akon kaangtanan sa akon bana kag sa iban.”

 9. Ngaa dapat naton dulaon ang aton kaakig?

⁹ Bisan pa indi mangayo sing pasaylo ang tawo nga nakasakit sa aton, may mahimo kita para indi kita masyado maapektuhan. Ano ang himuon naton? Si Georgette, nga ginsambit kaina, nagsiling: “Madugay man antes ko nadula ang akon kaakig sa akon bana sang una. Pero sang gindula ko ini, nakabatyag ako sang kalinong sa hunahuna.” Kon dulaon naton ang aton kaakig, malikawan naton nga maghinakit kag indi maapektuhan ang aton kaangtanan sa iban. Para man ini sa aton kaayuhan. Kay man, puede na naton kalimtan ang natabo kag makapokus na kita sa aton kabuhi. (Hulu. 11:17) Pero, ibutang ta nga wala mo man ginabalewala ang imo ginabatyag. Ano ang himuon mo kon indi mo gihapon mapatawad ang nakasakit sa imo?

DULAA ANG IMO KAAKIG

10. Para madula ang aton kaakig, ngaa dapat naton ini hatagan sang tion? (Tan-awa man ang mga piktyur.)

¹⁰ Ano ang puede mo himuon para madula ang imo kaakig? Ang isa ka paagi amo ang paghatag sang tion para madula ini. Binagbinaga ang isa ka tawo nga naospital bangod nahalitan sing grabe  ang iya lawas. Bisan pa makagua na sia sa ospital, kinahanglan gihapon ang tion para mag-ayo ang halit sa iya lawas. Sing kaanggid, posible nga kinahanglan naton ang tion para madula ang aton kaakig kag para mapatawad naton ang nakasakit sa aton.​—Man. 3:3; 1 Ped. 1:22.

11. Paano makabulig ang pangamuyo para mapatawad mo ang nakasakit sa imo?

¹¹ Mangamuyo kay Jehova nga buligan ka nga mapatawad ang nakasakit sa imo. c Ginpaathag ni Ann, nga ginsambit kaina, kon paano nakabulig sa iya ang pangamuyo. Nagsiling sia: “Ginpangabay ko si Jehova nga patawaron niya ang kada isa sa amon pamilya bangod sa mga nahimo namon nga indi maayo. Dayon ginsulatan ko si Papa kag ang iya bag-o nga asawa para isiling sa ila nga ginapatawad ko na sila.” Nagsiling si Ann nga mabudlay ini himuon. Pero nagsiling sia: “Nagalaum ako nga paagi sa pag-ilog ko sa pagpatawad ni Jehova, mapalig-on si Papa kag ang iya asawa nga magtuon parte kay Jehova.”

12. Ngaa kay Jehova kita dapat magsalig imbes nga sa aton ginabatyag? (Hulubaton 3:​5, 6)

¹² Magsalig kay Jehova, indi sa imo ginabatyag. (Basaha ang Hulubaton 3:​5, 6.) Kabalo gid pirme si Jehova kon ano ang pinakamaayo para sa aton. (Isa. 55:​8, 9) Kag wala gid sia sing may ipahimo sa aton nga makahalit sa aton. Gani, kon ginapalig-on niya kita nga magpatawad, makasalig kita nga para ini sa aton kaayuhan. (Sal. 40:4; Isa. 48:​17, 18) Pero kon sundon naton ang aton ginabatyag, posible nga indi gid naton mapatawad ang nakasakit sa aton. (Hulu. 14:12; Jer. 17:9) Si Naomi, nga ginsambit kaina, nagsiling: “Sang primero, pamatyag ko may rason ako nga indi pagpatawaron ang akon bana sa pagtan-aw niya sang pornograpiya. Nahadlok ako nga kon patawaron ko sia, masakitan lang ako liwat kag malipatan niya kon daw ano kasakit ang ginhimo niya sa akon. Kag ginpapati ko ang akon kaugalingon nga naintiendihan ni Jehova ang akon ginabatyag. Pero narealisar ko nga bisan pa naintiendihan ni Jehova ang akon ginabatyag, indi buot silingon nga nagaugyon sia sa sini. Kabalo sia nga kinahanglan ko ang tion para madula ko ang akon kaakig, pero gusto man niya nga mangin mapinatawaron ako sa iban.” d

 BAG-UHA ANG IMO GINABATYAG

13. Suno sa Roma 12:​18-21, ano ang dapat naton himuon?

¹³ Kon ginpatawad na naton ang nakasakit sa aton, posible nga indi na naton gusto istoryahan ang natabo. Pero may dapat pa gid kita himuon. Kon utod naton sa kongregasyon ang nakasakit sa aton, dapat panikasugan naton nga mangin maayo liwat ang aton kaangtanan sa iya. (Mat. 5:​23, 24) Imbes nga maakig, dapat kita magpakita sang kaluoy kag dapat kita magpatawad. (Basaha ang Roma 12:​18-21; 1 Ped. 3:9) Ano ang makabulig sa aton nga mahimo ini?

14. Ano ang dapat panikasugan naton nga himuon, kag ngaa?

¹⁴ Nagapokus si Jehova sa maayo nga mga kinaiya sang mga tawo. Dapat panikasugan naton nga ilugon si Jehova paagi sa pagpokus sa maayo nga mga kinaiya sang tawo nga nakasakit sa aton. (2 Cron. 16:9; Sal. 130:3) Kon gusto gid naton makita ang mga kinaiya sang isa ka tawo, maayo man ini ukon malain, makita gid naton ini. Pero kon magpokus kita sa iya maayo nga mga kinaiya, mangin mas mahapos para sa aton nga patawaron sia. Halimbawa, ang isa ka brother nga si Jarrod nagsiling, “Narealisar ko nga kon magpokus ako sa madamo  nga kinaiya nga nanamian ko sa isa ka utod imbes nga sa iya sala, mas mahapos para sa akon nga patawaron sia.”

15. Kon napatawad mo na ang isa ka tawo, ngaa mas maayo kon ihambal mo ini sa iya?

¹⁵ Ang isa pa ka importante nga butang nga puede mo himuon amo ang pagsugid sa tawo nga nakasakit sa imo nga napatawad mo na sia. Ngaa? Talupangda ang ginsiling ni Naomi nga ginsambit kaina: “Ginpamangkot ako sang akon bana kon napatawad ko na sia. Sang sabton ko na sia kuntani nga napatawad ko na sia, wala ko ini mahambal. Narealisar ko nga wala ko pa sia napatawad sing bug-os. Sang ulihi, nahambal ko gid man sa iya nga napatawad ko na sia. Nakahibi ang akon bana sang nabatian niya ini. Daw indi ako makapati sa amon nabatyagan. Nagtawhay ang pamatyag sang akon bana kag naglinong ang akon hunahuna. Sugod sadto, nagbalik ang akon pagsalig sa iya kag nangin best friend kami liwat.”

16. Ano ang natun-an mo parte sa pagpatawad?

¹⁶ Gusto ni Jehova nga patawaron naton ang iban. (Col. 3:13) Pero, may mga tion nga nabudlayan kita magpatawad. Para masarangan naton nga himuon ini, indi naton pagbalewalaon ang aton ginabatyag kag panikasugan naton nga dulaon ang aton kaakig. Paagi sa sini, mabag-o naton ang aton ginabatyag sa tawo nga nakasakit sa aton.​—Tan-awa ang kahon nga “ Tatlo ka Butang nga Puede Mo Himuon Para Mapatawad Mo ang Iban.”

HUNAHUNAA ANG MGA BENEPISYO KON NAGAPATAWAD KA

17. Ngaa dapat kita magpatawad?

¹⁷ Madamo sang rason kon ngaa dapat kita magpatawad. Ari ang pila sa sini. Una, ginailog naton ang aton maluluy-on nga Amay nga si Jehova, gani malipay sia sa aton. (Luc. 6:36) Ikaduha, ginapakita naton nga nagapasalamat kita sa pagpatawad ni Jehova sa aton. (Mat. 6:12) Kag ikatlo, mangin maayo ang aton panglawas kag magasuod pa gid kita sa aton mga abyan.

18-19. Ano ang posible nga resulta kon ginapatawad naton ang iban?

¹⁸ Kon ginapatawad naton ang iban, posible nga makaeksperiensia kita sang mga pagpakamaayo nga wala naton ginapaabot. Binagbinaga ang halimbawa ni Denise nga ginsambit kaina. Wala sadto kabalo si Denise nga may plano gali ang drayber nga maghikog pagkatapos sang hearing sa korte. Pero, natandog gid sia sa pagpatawad ni Denise sa iya. Gani, nagdesisyon sia nga magpa-Bible study sa mga Saksi ni Jehova.

¹⁹ Posible nagabatyag kita nga ang pagpatawad sa iban amo ang isa sa pinakamabudlay nga butang nga dapat naton himuon. Pero, isa man ini sa mga butang nga nagaresulta sa madamo nga pagpakamaayo. (Mat. 5:7) Gani, kabay pa nga himuon naton ang bug-os naton nga masarangan para mailog naton ang pagpatawad ni Jehova.