Masolbar ayhan sang mga tawo ang madamo nga problema nga nagadula sang kalinong kag seguridad kag nagaguba sang aton palaabuton? Para mahimo ini, dapat solbaron indi lang ang problema, kundi ang mga kabangdanan man sini.

Halimbawa, ang pasyente nga si Tom nagmasakit kag sang ulihi napatay. Ngaa? “Sang una nga naggua ang sintomas, wala sang nag-usisa kon ano gid ang kabangdanan sini,” siling sang doktor nga nagbaton kay Tom sa ospital antes sia napatay. Mahimo nga ang bulong nga ginhatag sang mga doktor ni Tom sang una nagpaayo sang iya pamatyag pero wala sini nabulong ang iya sakit.

Amo man bala sini ang paagi sang mga tawo sa pagsolbar sang mga problema sang kalibutan? Halimbawa, para masolbar ang krimen, ang gobierno nagahimo sing mga kasuguan, nagabutang sing mga CCTV, kag ginapabakod sini ang puersa sang mga pulis. Nakabulig man ini nga mga paagi, pero wala sini masolbar ang gamot sang problema. Kay man, ang batasan sang tawo masami nga nabase sa iya ginapensar, ginapatihan, kag ginahandum.

Si Daniel, nga nagaistar sa pigado katama nga pungsod sa South America, nagsiling: “Matawhay sang una ang amon kabuhi. Wala kami ginakulbaan nga basi hold-apon kami. Pero wala na subong sing malinong nga banwa ukon komunidad. Bangod sang pagnubo sang ekonomiya, naggua ang matuod nga batasan sang kalabanan nga tawo—mga sakon kag wala sing respeto sa kabuhi ukon ginapanag-iyahan sang iban.”

Ang isa ka lalaki nga tawgon naton nga si Elias nalagyo bangod sa kagamo sa Middle East kag sang ulihi nagtuon sa Biblia. Sia nagsiling: “Madamo nga pamatan-on nga lalaki sa amon siudad ang ginaengganyo sang ila pamilya, gobierno, kag simbahan nga mag-entra sa inaway para kilalahon sila nga baganihan. Amo man sini ang ginahambal sang kontra! Bangod sini, narealisar ko nga indi gid maayo nga magsalig sa tawo nga mga manuggahom.”

Husto gid ang ginasiling sang dumaan nga libro sang kaalam:

• “Ang huyog sang tagipusuon sang tawo malain halin pa sa iya pagkabata.”—Genesis 8:21.

• “Ang tagipusuon madaya labaw sa tanan nga butang kag makatalagam. Sin-o ang makahibalo sini?”—Jeremias 17:9.

• “Nagahalin sa tagipusuon ang malaut nga pangatarungan, pagpatay . . . seksuwal nga imoralidad, pagpangawat, indi matuod nga pagpanaksi.”—Mateo 15:19.

Wala gid matapna sang mga tawo ang malain nga mga batasan nga nagahalit sa iban. Ang matuod, daw nagalala na gid ini kay makita ini sa mga problema nga ginsambit sa nagligad nga artikulo. (2 Timoteo 3:1-5) Nagakatabo ini bisan pa madamo na katama nga impormasyon ang makuha subong kag mas mahapos na ang komunikasyon! Gani ngaa kagamo gihapon sang kalibutan kag wala sing seguridad? Indi gid bala naton ini masarangan nga solbaron? Imposible na gid bala ini nga himuon?

Bisan pa mabag-o naton ang batasan sang tawo, indi gihapon naton mahimo nga malinong kag may seguridad ang kalibutan. Ngaa? Kay may limitasyon kita.

Amo ini ang kamatuoran: “Wala sing ikasarang ang tawo sa pagtuytoy sang iya tikang.” (Jeremias 10:23)  Huo, wala kita gintuga nga may ikasarang sa paggahom sang aton kaugalingon. Ang matuod, wala kita gintuga nga may ikasarang sa paggahom sa aton isigkatawo, pareho nga wala kita gintuga nga may ikasarang nga mag-istar sa idalom sang tubig ukon sa kahawaan!

Binagbinaga ini: Gusto bala sang kalabanan nga hambalan sila kon ano dapat ang ila pagkabuhi ukon kon ano nga mga talaksan sa moral ang ila sundon? Nanamian bala sila nga diktahan sang iban kon ano dapat ang ila panan-aw sa aborsion ukon death penalty ukon kon paano nila disiplinahon ang ila kabataan? Pila lang ini sa mga isyu nga nagapabahinbahin sa mga tawo. Mabudlay man batunon, pero husto gid ang ginasiling sang Biblia. Wala kita sing ikasarang ukon kinamatarong nga gamhan ang aton isigkatawo. Gani, sin-o ang makabulig sa aton?

Ang pinakamaayo nga sabat amo ang aton Manunuga. Kay man, sia ang naghimo sa aton! Indi pareho sa ginapensar sang iban, wala niya kita malipatan. Ang matuod, ang kaalam halin sa Biblia nagapakita nga nagaulikid gid sia sa aton. Kon maintiendihan naton ining pinasahi nga libro, maintiendihan man naton ang aton kaugalingon. Kag maintiendihan naton kon ngaa masubo gid ang kasaysayan sang tawo. Maintiendihan naton kon ngaa, pareho sa ginsulat sang German nga pilosopo, “wala gid nakatuon ang mga tawo kag mga gobierno base sa nagliligad nga mga hitabo, ukon nagbag-o base sa mga prinsipio nga ginatudlo sini.”

Ang isa ka maalam nga tawo sadto nagsiling nga “ang kaalam ginapamatud-an nga matarong paagi sa mga resulta sini.” (Lucas 7:35) Ang isa ka halimbawa sini mabasa sa Isaias 2:22, nga nagasiling: “Para sa inyo kaayuhan, indi kamo magsalig sa tawo.” Mabuligan kita sini nga laygay nga indi na maglaum sa imposible nga matabo. Si Kenneth, nga nagaistar sa magamo nga siudad sa North America, nagsiling: “Tanan nga pulitiko nagapromisa nga pauswagon nila ang sitwasyon, pero indi gid nila ini mahimo. Nagapahanumdom ini nga husto gid ang ginasiling sang Biblia.”

Si Daniel, nga ginsambit kaina nagsulat: “Kada adlaw, mas kumbinsido ako nga indi magmadinalag-on ang mga tawo sa paggahom. . . . Ang imo kuarta sa bangko ukon pension indi garantiya nga mangin matawhay na ang tanan kon magretiro ka. Nakita ko nga madamo ang nagkunsomisyon bangod napaslawan sila sa sini.”

Ang Biblia wala lamang nagabulig nga indi kita mapaslawan. Nagahatag man ini sa aton sing paglaum, nga aton pa binagbinagon.