Magtigayon sing Pagtuo nga Kaangay sang Iya ni Abraham!

“Yadtong nagapanguyapot sa pagtuo amo ang mga anak ni Abraham.”​—⁠GALACIA 3:7.

1. Paano gin-atubang ni Abram ang bag-o nga pagtilaw sa Canaan?

GINBIYAAN ni Abram ang masulhay nga pangabuhi sa Ur bilang pagtuman sa sugo ni Jehova. Ang mga di-kasulhayan nga naeksperiensiahan niya sang nagsunod nga mga tinuig pamuno lamang sang pagtilaw sa pagtuo nga gin-atubang niya sa Egipto. Ang rekord sang Biblia nagasiling: “Karon may tiggulutom sa duta.” Daw ano gid kahapos nga mahimo mahanusbo si Abram sa iya kahimtangan! Sa baylo, naghimo sia sing praktikal nga mga tikang agod maamanan ang iya pamilya. “Nagdulhog si Abram sa Egipto agod magpuyo didto subong dumuluong, kay daku ang tiggulutom sa duta.” Ang daku nga panimalay ni Abram indi mahimo nga indi matalupangdan sa Egipto. Tumanon bala ni Jehova ang iya mga saad kag amligan si Abram gikan sa kahalitan?​—⁠Genesis 12:10; Exodo 16:​2, 3.

2, 3. (a) Ngaa gintago ni Abram ang matuod nga kahimtangan sang iya asawa? (b) Sa paghulag sa kahimtangan, paano nakig-angot si Abram sa iya asawa?

² Aton mabasa sa Genesis 12:11-13: “Natabo nga sang naghinampot sia sa Egipto, nagsiling sia kay Sarai nga iya asawa: ‘Palihug, karon! Nahibaluan ko nga ikaw isa ka babayi nga maanyag ang panagway. Gani mahanabo gid nga makita ka sang mga Egiptohanon kag magasiling sila, “Ini asawa niya.” Kag pat-od nga patyon nila ako, apang ikaw tipigan nila nga buhi. Palihug isiling mo nga ikaw akon utod nga babayi, agod nga magmaayo sa akon tungod sa imo, kag pat-od nga ang akon kalag magkabuhi bangod sa imo.’ ” Walay sapayan nga si Sarai kapin sa 65 anyos ang edad, maanyag gid sia katama. Nagbutang ina sa katalagman sang kabuhi ni Abram.⁠ * (Genesis 12:​4, 5; 17:17) Sing mas importante pa, yara man sa katalagman ang mga butang may kaangtanan sa katuyuan ni Jehova, kay nagsiling sia nga paagi sa binhi ni Abram pakamaayuhon sang tanan nga pungsod sa duta ang ila kaugalingon. (Genesis 12:​2, 3, 7) Sanglit si Abram wala pa sing anak, importante gid nga mabuhi sia.

³ Nakighambal si Abram sa iya asawa nga maggamit sing taktika nga una na nga ginkasugtan nila, nga amo, nga magsiling sia nga sia utod niya nga babayi. Talupangda nga bisan pa may awtoridad sia sang pagkapatriarka, wala niya gin-abusuhan ang iya poder kundi nangabay sang kooperasyon kag suporta ni Sarai. (Genesis 12:11-13; 20:13) Sa sini, si Abram nagpahamtang sing maayo nga halimbawa sa mga bana sa paghimo sang mahigugmaon nga pagkaulo, kag si Sarai, paagi sa pagpakita sang iya pagpasakop, isa ka huwaran sa mga asawa karon.​—⁠Efeso 5:23-28; Colosas 4:6.

4. Paano dapat maggawi ang matutom nga mga alagad sang Dios karon kon ang kabuhi sang ila mga kauturan yara sa katalagman?

⁴ Makasiling si Sarai nga utod nga babayi sia ni Abram bangod utod gid man niya sia sa amay. (Genesis 20:12) Isa pa, indi sia obligado nga isugid ang impormasyon sa mga tawo nga indi dapat makahibalo sini. (Mateo 7:6) Ang matutom nga mga alagad sang Dios sa moderno nga mga tion nagatuman sang sugo sang Biblia nga mangin bunayag. (Hebreo 13:18) Halimbawa, indi gid sila magbinutig nga nakapanumpa sa hukmanan sang kasuguan. Apang, kon ang pisikal ukon espirituwal nga kabuhi sang ila mga kauturan yara sa katalagman, subong sa panahon sang paghingabot ukon katalagman gikan sa publiko, ginasunod nila ang laygay ni Jesus nga mangin ‘maalam subong sang mga man-ug apang inosente subong sang mga salampati.’​—⁠Mateo 10:16; tan-awa Ang Lalantawan, Nobiembre 1, 1996, pahina 18, parapo 19.

5. Ngaa handa si Sarai nga tumanon ang pangabay ni Abram?

 ⁵ Ano ang reaksion ni Sarai sa pangabay ni Abram? Ginlaragway ni apostol Pedro ang mga babayi kaangay niya subong “nagalaum sa Dios.” Busa, nahangpan ni Sarai ang espirituwal nga mga butang nga nadalahig. Isa pa, ginahigugma kag ginatahod niya ang iya bana. Sa amo namat-od si Sarai nga ‘magpasakop sa iya bana’ kag ihinago ang iya estado nga isa ka minyo. (1 Pedro 3:5) Sa pagkamatuod, sa paghimo sini nadayag sia sa mga katalagman. “Sang nagsulod si Abram sa Egipto, nakita sang mga Egiptohanon ang babayi, nga sia tama kaanyag. Kag nakita man sia sang mga prinsipe ni Paraon kag gindayaw nila sia kay Paraon, amo nga gindala ang babayi sa balay ni Paraon.”​—⁠Genesis 12:​14, 15.

Ang Pagluwas ni Jehova

6, 7. Ano nga makalilisang nga kahimtangan ang naagihan nanday Abram kag Sarai, kag paano si Sarai ginluwas ni Jehova?

⁶ Makalilisang gid ini para kanday Abram kag Sarai! Si Sarai mahimo luguson. Isa pa, si Paraon, nga wala makahibalo sang matuod nga estado ni Sarai nga isa ka minyo, naghatag sing madamo nga regalo kay Abram, amo nga “nakabaton sia sing mga karnero kag mga baka kag mga asno kag mga suluguon nga lalaki kag mga suluguon nga babayi kag mga asno nga babayi kag mga kamelyo.”⁠ * (Genesis 12:16) Daw ano gid nga pagtamay ang mahimo nga ginbatyag ni Abram sa sining mga regalo! Bisan pa daw wala sing paglaum ang kahimtangan, wala ginpabay-an ni Jehova si Abram.

⁷ “Nian gindautan ni Jehova si Paraon kag ang iya panimalay sing dalagku nga mga kalalat-an bangod kay Sarai, nga asawa ni Abram.” (Genesis 12:17) Sa di-mahibaluan nga paagi, ang matuod nga kabangdanan sining “mga kalalat-an” ginsugid kay Paraon. Naghulag sia sa gilayon: “Bangod sini gintawag ni Paraon si Abram kag nagsiling: ‘Ano bala ining ginhimo mo sa akon? Ngaa wala mo ginsiling sa akon nga sia imo asawa? Ngaa nagsiling ka, “Utod ko sia,” amo nga kuhaon ko na kuntani sia subong akon asawa? Kag karon yari ang imo asawa. Kuhaa sia kag lakat ka!’ Kag si Paraon nagsugo sa mga lalaki may kaangtanan sa iya, kag gin-updan nila sia kag ang iya asawa kag ang tanan nga iya.”​—⁠Genesis 12:18-20; Salmo 105:​14, 15.

8. Ano nga sahi sang pangamlig ang ginasaad ni Jehova sa mga Cristiano karon?

⁸ Karon, si Jehova wala nagagarantiya sa aton nga amligan gikan sa mga halit sang kamatayon, krimen, tiggulutom, ukon kinaugali nga kalamidad. Ginsaad sa aton nga si Jehova pirme magahatag sing pangamlig gikan sa mga butang nga mahimo magbutang sa katalagman sang aton espirituwalidad. (Salmo 91:1-4) Ginahimo niya ini ilabi na paagi sa pag-aman sa aton sing suno-sa-tion nga mga paandam paagi sa iya Pulong kag sa “matutom kag mainandamon nga ulipon.” (Mateo 24:45) Kamusta naman ang pamahog nga kamatayon bangod sang paghingabot? Bisan pa ang mga indibiduwal mahimo tugutan nga mapatay, ang Dios indi magatugot nga mapapas ang iya katawhan sa kabilugan. (Salmo 116:15) Kag kon ang pila ka matutom mapatay, makasalig kita nga banhawon sila.​—⁠Juan 5:​28, 29.

Pagsakripisyo Agod Huptan ang Paghidait

9. Ano ang nagapakita nga si Abram nagpabilin nga nagasulusaylo sa Canaan?

⁹ Bangod natapos na ang tiggulutom sa Canaan, “si Abram nagtaklad gikan sa Egipto, sia kag ang iya asawa kag ang tanan nga iya, kag si Lot upod niya, pakadto sa Negeb [ang medyo kigas nga duog bagatnan sang kabukiran sang Juda]. Kag si Abram bugana gid sa kahayupan kag sa pilak kag sa bulawan.” (Genesis 13:​1, 2) Busa ginatan-aw sia sang lokal nga mga residente subong isa ka tawo nga may gahom kag impluwensia, isa ka gamhanan nga pangulo. (Genesis 23:6) Wala sing handum si Abram nga magpuyo kag madalahig sa politika sang Canaan. Sa baylo, “nagpanglakatan sia nga nagasulusaylo sa mga kampamento halin sa Negeb kag pakadto sa Bethel, tubtob sa duog nga nahamtangan anay sang iya layanglayang sa gin-utlan sang Bethel kag Ai.” Kag pirme gin-una ni Abram ang pagsimba kay Jehova bisan diin man sia nagkadto.​—⁠Genesis 13:​3, 4.

10. Ano nga problema ang nag-utwas sa tunga sang mga manugbantay sang kahayupan nanday Abram kag Lot, kag ngaa importante nga malubad ini gilayon?

¹⁰ “Karon si Lot, nga nag-upod kay Abram,  nakapanag-iya man sang mga karnero kag mga baka kag mga layanglayang. Gani wala magtugot ang duta nga magpuyo sila sing tingob, kay ang ila pagkabutang nagdamo kag indi sila makapuyo sing tingob. Kag nag-utwas ang away sa tunga sang mga manugbantay sang kahayupan ni Abram kag sang mga manugbantay sang kahayupan ni Lot; kag sadto nga tion nagapuyo sa duta ang mga Canaanhon kag ang mga Pereznon.” (Genesis 13:5-7) Ang duta wala makahatag sing nagakaigo nga tubig kag halalban nga makapakaon sang mga panong nanday Abram kag Lot. Sa amo nag-utwas ang kaawayon kag kaakig sa tunga sang mga manugbantay sang kahayupan. Ini nga binangig indi nagakaigo sa mga sumilimba sang matuod nga Dios. Kon ang pagsinuay magpadayon, mahimo ini magresulta sa permanente nga away. Gani paano lubaron ni Abram ini nga kahimtangan? Gin-ayop niya si Lot sang napatay ang amay ni Lot, ayhan ginpadaku sia subong bahin sang iya kaugalingon nga pamilya. Subong mas magulang sa duha, wala bala sing kinamatarong si Abram nga pilion ang pinakamaayo?

11, 12. Ano ang maalwan nga gintanyag ni Abram kay Lot, kag ngaa ang ginpili ni Lot indi maalamon?

¹¹ Apang “nagsiling si Abram kay Lot: ‘Palihug, indi pagtuguti nga magpadayon ang bisan ano man nga away sa tunga nimo kag nakon kag sa tunga sang akon mga manugbantay sang kahayupan kag sang imo mga manugbantay sang kahayupan, kay kita nga mga lalaki mag-utod. Indi bala ang bug-os nga duta matigayon mo? Palihug, magbulag ka sa akon. Kon mapawala ka, nian mapatuo ako; apang kon mapatuo ka, nian mapawala ako.’ ” Malapit sa Bethel may yara ginatawag nga “isa sang daku nga talan-awan sang Palestina.” Ayhan gikan didto “ginbayaw ni Lot ang iya mga mata kag nakita niya ang bug-os nga Distrito sang Jordan, nga ang tanan sini isa ka puod nga natubigan sing maayo antes ginlaglag ni Jehova ang Sodoma kag Gomorra, kaanggid sang hardin ni Jehova, kaanggid sang duta sang Egipto tubtob sa Zoar.”​—⁠Genesis 13:8-10.

¹² Bisan pa ginlaragway sang Biblia si Lot nga “matarong,” tungod sa pila ka rason wala sia magpasakop sa luyag ni Abram sa sini nga butang, ni daw nangayo sia sing laygay sa tigulang. (2 Pedro 2:7) “Ginpili ni Lot para sa iya kaugalingon ang bug-os nga Distrito sang Jordan, kag ginsaylo ni Lot ang iya kampamento sa sidlangan. Gani nagbulagay sila sa isa kag isa. Si Abram nagpuyo sa duta sang Canaan, apang si Lot nagpuyo sa tunga sang mga siudad sang Distrito. Sang ulihi nagpatindog sia sing layanglayang malapit sa Sodoma.” (Genesis 13:​11, 12) Ang Sodoma mahamungayaon kag may madamong materyal nga mga bentaha. (Ezequiel 16:​49, 50) Bisan pa ang ginpili ni Lot daw maalamon gikan sa materyal nga pagtamod, isa ini ka mapigaw nga pagpili gikan sa espirituwal nga pagtamod. Ngaa? Bangod “ang mga lalaki sang Sodoma malain kag makasasala sing lakas batok kay Jehova,” siling sang Genesis 13:13. Ang desisyon ni Lot nga magsaylo didto naghatag sa ulihi sing daku nga kalisod sa iya pamilya.

13. Paano makabulig ang halimbawa ni Abram sa mga Cristiano nga mahimo madalahig sa pinansial nga sinuay?

¹³ Apang, si Abram nagpakita sing pagtuo sa saad ni Jehova nga ang iya binhi magapanag-iya sa ulihi sang bug-os nga duta; wala sia makigbais sa diutay nga bahin sini. Sing maalwan, nagpanghikot sia nahisuno sa prinsipio nga ginsiling sang ulihi sa 1 Corinto 10:24: “Padayon nga pangitaon sang kada isa, indi ang kaugalingon nga kaayuhan, kundi ang iya sang iban nga tawo.” Isa ini ka maayo nga pahanumdom para sa mga mahimo madalahig sa pinansial nga sinuay upod sa masigkatumuluo. Sa baylo nga sundon ang laygay sa Mateo 18:15-17, gindala sang iban ang ila mga kauturan sa hukmanan. (1 Corinto 6:​1, 7) Ginapakita sang halimbawa ni Abram nga maayo pa nga mapierde sa pinansial sangsa pasipalahan ang ngalan ni Jehova ukon gub-on ang kalinong  sang Cristianong kongregasyon.​—⁠Santiago 3:18.

14. Paano ginpakamaayo si Abram bangod sang iya kaalwan?

¹⁴ Si Abram ginpakamaayo bangod sang iya kaalwan. Ang Dios nagsiling: “Himuon ko nga kaangay sang yab-ok sang duta ang imo binhi, amo nga, kon maisip sang tawo ang yab-ok sang duta, nian ang imo binhi maisip man.” Daw ano ka makapalig-on ini nga pahayag para sa wala-sing-anak nga si Abram! Masunod, ang Dios nagsugo: “Tindog ka, latasa ang duta sa iya kalabaon kag sa iya kasangkaron, kay ihatag ko ini sa imo.” (Genesis 13:​16, 17) Indi, si Abram indi pagtugutan nga magpuyo sing masulhay sa isa ka siudad. Dapat sia magpabilin nga nahamulag gikan sa mga Canaanhon. Ang mga Cristiano man karon nagapabilin nga nahamulag gikan sa kalibutan. Wala nila ginakabig ang ila kaugalingon nga mas mataas sangsa iban, apang wala sila nagapakig-upod sing suod kay bisan sin-o nga mahimo magbuyok sa ila sa paggawi sing di-makasulatanhon.​—⁠1 Pedro 4:​3, 4.

15. (a) Ano ang mahimo nga importansia sang mga paglakbay ni Abram? (b) Ano nga halimbawa ang ginpahamtang ni Abram para sa Cristianong mga pamilya karon?

¹⁵ Sang panahon sang Biblia, antes makapanag-iya sing duta ang isa ka tawo, may kinamatarong sia sa pag-inspeksion sini. Sa amo ang paglakbay nangin isa ka dalayon nga pahanumdom nga sa pila ka adlaw ini nga duta panag-iyahan sang mga kaanakan ni Abram. Sing matinumanon, “si Abram padayon nga nagpuyo sa mga layanglayang. Sang ulihi nag-abot sia kag nagpuyo sa tunga sang dalagku nga kakahuyan sang Mamre, nga yara sa Hebron; kag didto nagpatindog sia sing isa ka halaran para kay Jehova.” (Genesis 13:18) Sa liwat ginpakita ni Abram nga gin-una niya ang pagsimba. Ginauna bala sang inyo pamilya ang pangpamilya nga pagtuon, pangpamilya nga pagpangamuyo, kag pagtambong sa mga miting?

Ang mga Kaaway Nagsalakay

16. (a) Ngaa ang nagabukas nga mga tinaga sang Genesis 14:1 may tono nga nagapaandam sing malain nga matabo? (b) Ano ang rason sang pagsalakay sang apat ka hari sang sidlangan?

¹⁶ “Karon natabo nga sang mga adlaw ni Amrafel nga hari sang Sinar, ni Arioc nga hari sang Elasar, ni Kedorlaomer nga hari sang Elam,⁠ * kag ni Tidal nga hari sang Goiim, nga ini sila nakig-away.” Sa orihinal nga Hebreo, ang nagabukas nga mga tinaga (“Karon natabo nga sang mga adlaw ni . . . ”) may tono nga nagapaandam sing malain nga matabo, ginatudlo ang “isa ka panag-on sang pagtilaw nga nagatapos sa pagpakamaayo.” (Genesis 14:​1, 2, footnote) Ang pagtilaw nagsugod sang ining apat ka hari sang sidlangan kag ang ila mga kasuldadusan makahalapay nga nagsalakay sa Canaan. Ang ila tulumuron? Agod punggan ang pagrebelde sang lima ka siudad sang Sodoma, Gomorra, Adma, Zeboiim, kag Bela. Naglutos sang tanan nga pagpamatok, sila “nagmartsa subong magkaalyado sa Manubo nga Kapatagan sang Siddim, nga amo, ang Dagat Asin.” Si Lot kag ang iya pamilya nagapuyo malapit didto.​—⁠Genesis 14:3-7.

17. Ngaa ang pagdala nga bihag kay Lot isa ka pagtilaw sang pagtuo para kay Abram?

¹⁷ Ang mga hari sang Canaan mabangis nga nagpamatok sa mga nagsalakay, apang nag-antos sila sing makahuluya nga pagkalutos. “Nian ginkuha sang mga nagdaug ang tanan nga pagkabutang sang Sodoma kag Gomorra kag ang tanan nila nga kalan-on kag naglakat. Ginkuha man nila si Lot nga anak sang utod nga lalaki ni Abram kag ang iya pagkabutang kag naglakat sila. Nagapuyo sia sadto sa Sodoma.” Nakalab-ot  sang ulihi kay Abram ang balita tuhoy sining masubo nga mga hitabo: “Pagkatapos sina nag-abot ang isa ka tawo nga nakapalagyo kag nagsugid kay Abram nga Hebreo. Nagapuyo sia sadto sa tunga sang dalagku nga kakahuyan ni Mamre nga Amornon, nga utod ni Escol kag utod ni Aner; kag mga kadampig sila ni Abram. Sa amo nabatian ni Abram nga nabihag ang iya utod.” (Genesis 14:8-14) Daw ano nga pagtilaw sang pagtuo! Magatanom bala si Abram sing malain nga buot sa iya hinablos bangod sang pagkuha sang pinakamaayo nga bahin sang duta? Dumduma, man, nga ining mga nagsalakay naghalin sa iya tumandok nga duta, ang Sinar. Ang pagpakig-away sa ila magadula sang bisan ano man nga posibilidad nga makapauli pa sia. Isa pa, ano ang padaug ni Abram batok sa hangaway nga wala gani malutos sang tingob nga mga puwersa sang Canaan?

18, 19. (a) Paano nasalbar ni Abram si Lot? (b) Sin-o ang nagbaton sing kadayawan sa sining kadalag-an?

¹⁸ Sa liwat si Abram nagsalig sing bug-os kay Jehova. “Bangod sini gintipon niya ang iya nahanas nga mga tawo, nga tatlo ka gatos kag napulog-walo ka ulipon nga natawo sa iya panimalay, kag ginlagas nila sila tubtob sa Dan. Kag sa kagab-ihon ginbahinbahin niya ang iya mga hangaway, sia kag ang iya mga ulipon, batok sa ila, kag gani ginlutos niya sila kag padayon nga naglagas sa ila tubtob sa Hoba, sa aminhan sang Damasco. Kag nabawi niya ang tanan nga pagkabutang, kag nabawi man niya si Lot nga iya utod kag ang iya pagkabutang kag subong man ang mga babayi kag ang mga tawo.” (Genesis 14:14-16) Sa pagpakita sing malig-on nga pagtuo kay Jehova, ginpangunahan ni Abram ang iya mas diutay sing kadamuon nga hangaway sa kadalag-an, kag ginsalbar si Lot kag ang iya pamilya. Nasumalang karon ni Abram si Melquisedec, ang hari-saserdote sang Salem. “Si Melquisedec nga hari sang Salem nagpaguwa sing tinapay kag alak, kag saserdote sia sang Dios nga Labing Mataas. Nian ginpakamaayo niya sia kag nagsiling: ‘Pakamaayuhon si Abram sang Dios nga Labing Mataas, ang Tagbuhat sang langit kag duta; kag pakamaayuhon ang Dios nga Labing Mataas, nga nagtugyan sang imo mga manugpigos sa imo kamot!’ Sa sina ginhatagan sia ni Abram sang ikapulo sang tanan nga butang.”​—⁠Genesis 14:18-20.

¹⁹ Huo, ang kadalag-an iya ni Jehova. Bangod sang iya pagtuo, naeksperiensiahan liwat ni Abram ang pagluwas ni Jehova. Ang katawhan sang Dios karon wala nagapakigbahin sa undanon nga inaway, apang nagaatubang sila sing madamong pagtilaw kag hangkat. Ipakita sang aton masunod nga artikulo kon paano ang halimbawa ni Abram makabulig sa aton nga maatubang ini sing madinalag-on.

[Mga nota]

Natandaan Mo Bala?

• Paano ang tiggulutom sa duta sang Canaan isa ka pagtilaw sang pagtuo para kay Abram?

• Paano nagpahamtang sing maayo nga halimbawa sanday Abram kag Sarai sa mga mag-asawa karon?

• Ano nga mga leksion ang matun-an naton gikan sa paglubad ni Abram sa sinuay sa tunga sang iya mga suluguon kag sang mga suluguon ni Lot?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 22]

Wala ginpilit ni Abram ang iya mga kinamatarong kundi gin-una ang kaayuhan ni Lot sangsa iya

[Retrato sa pahina 24]

Si Abram nagpakita sing pagsalig kay Jehova sa pagsalbar sa iya hinablos nga si Lot