Mapauswag Mo Bala ang Kahimtangan sa Kalibutan?

“Indi mapasag-uli sang politika ang sadsaran sang katilingban. Wala ini sing ikasangkol nga ipasag-uli ang moral nga mga pagpati sang una. Ang pinakamaayo nga mga pagsulundan indi makapasag-uli sang maayo nga mga prinsipio anay tuhoy sa pagnobyahanay kag pag-asawahay, indi makahimo sa mga amay nga mangin responsable sa ila mga anak, indi makapasag-uli sang pagbatyag anay sing kaakig ukon kahuya bangod sang makangilil-ad nga butang . . . Indi madula sang kasuguan ang kalabanan sang mga problema sa moral nga nagagamo sa aton.”

NAGAUGYON ka bala sa sining mga pulong sang anay aide sang gobierno sang Estados Unidos? Kon amo, ano ang solusyon sa madamong problema karon nga resulta sang kakagod, kakulang sing kinaugali nga gugma sa sulod sang mga pamilya, lugak nga moral, pagkawalay hinalung-ong, kag iban pa nga mga butang nga nagaab-ab sang sadsaran sang katilingban? Ang iban nga mga tawo nagapati nga wala sing solusyon, gani ginahimo lamang nila ang labi nga masarangan nila sa pagkabuhi. Ang iban naman nagalaum nga sa pila ka adlaw magaabot ang isa ka may karisma kag maalam nga lider, ayhan isa gani ka relihiosong lider kag tuytuyan sila sa husto nga direksion.

Sa katunayan, sang nagligad nga duha ka libo ka tuig, luyag sang mga tawo nga himuon si Jesucristo nga mangin hari nila bangod nahantop nila nga ginpadala sia sang Dios kag sangkol gid nga mangin isa ka manuggahom. Apang, sang mahantop ni Jesus ang ila tuyo, maabtik sia nga nangindulaan. (Juan 6:​14, 15) “Ang akon ginharian indi bahin sining kalibutan,” paathag niya sang ulihi sa isa ka Romanong gobernador. (Juan 18:36) Apang, sa karon, pila na lamang ang may panindugan subong sang kay Jesus​​—⁠bisan sa relihiosong mga lider nga nagapangangkon nga mga sumulunod niya. Ang iban sa ila nagtinguha nga pauswagon ang kahimtangan sa sining kalibutan, paagi sa pagtinguha nga impluwensiahan ang sekular nga mga manuggahom ukon paagi sa ila mismo pag-uyat sing palangakuan sa gobierno. Makita naton ini kon usisaon naton ang mga natabo sang dekada 60 kag 70.

Relihiosong mga Panikasog Agod Pauswagon ang Kalibutan

Sang talipuspusan sang dekada 60, naghimakas ang pila ka teologo sa mga pungsod sang Latin Amerika para sa mga imol kag mga ginapigos. Agod matigayon ini, ginhuman nila ang liberation theology, diin ginatamod si Cristo indi na subong isa ka manluluwas sa Biblikanhon lamang nga kahulugan kundi sa politikal man kag ekonomiko nga paagi. Sa Estados Unidos, ang pila ka lider sang simbahan nga nabalaka gid sa pagnubo sang moral nga mga prinsipio nagtukod sing isa ka organisasyon nga gintawag Moral Majority. Ang katuyuan sini amo nga makapasulod sa politikal nga mga palangakuan sing mga tawo nga makahimo sing kasuguan para sa maayo nga mga prinsipio tuhoy sa pamilya. Sing kaanggid, sa madamo nga kadutaan sang mga Muslim, may mga grupo nga nagtinguha nga buhinan ang kagarukan kag pang-abuso paagi sa pagkampanya para sa dugang pa nga pagsunod sa Koran.

Nagapati ka bala nga nag-uswag ang kahimtangan sa kalibutan bangod sini nga mga panikasog? Ginapakita sang mga katunayan nga, sa kabilugan, ang moral nga mga prinsipio padayon nga naganubo kag ang kal-ang sa ulot sang mga manggaranon kag mga imol padayon nga nagadaku, pati sa mga pungsod diin kilala gid ang liberation theology.

 Bangod napaslawan ang Moral Majority sa panguna nga katuyuan sini sa Estados Unidos, ginbungkag sang tagtukod sini nga si Jerry Falwell, ang organisasyon sang 1989. Nagbulos ang iban nga mga organisasyon. Walay sapayan, si Paul Weyrich, nga amo ang naghuman sang termino nga “moral majority,” nagsulat sa magasin nga Christianity Today: “Bisan pa kon magdaug kita sa politika, ang aton kadalag-an indi magaresulta sa sahi sang mga pagsulundan nga ginapatihan naton nga importante.” Nagsulat man sia: “Ang kultura daw subong sang nagasangkad pa nga imburnal. Naipit kita sa tuman kadaku nga pagkalusod sang kultura, isa ka pagkalusod nga tuman kadaku nga indi gid masarangan sang politika.”

Ginpahayag sang kolumnista kag awtor nga si Cal Thomas ang ginatamod niya nga isa ka sadsaran nga sayop sa pagtinguha nga patin-aron ang katilingban paagi sa politika: “Ang matuod nga pagbag-o dapat himuon sang tagsa ka indibiduwal, indi paagi sa pagdaug sa eleksion, kay ang aton panguna nga mga problema indi ekonomiko kag politikal kundi moral kag espirituwal.”

Apang paano mo malubad ang moral kag espirituwal nga mga palaligban sa isa ka kalibutan nga wala sing mga talaksan, diin ang mga tawo masig-iyaiya nga nagapamat-od kon ano ang husto kag sayop? Kon ang impluwensiado kag maayo sing katuyuan nga mga tawo​​—⁠relihioso ukon indi​​—⁠indi makapauswag sang kahimtangan sa sini nga kalibutan, sin-o gali? Subong makita naton sa masunod nga artikulo, may yara sabat. Sa katunayan, ang sabat amo ang pangunang rason kon ngaa nagsiling si Jesus nga ang iya Ginharian indi iya sining kalibutan.

 [Picture Credit Lines sa pahina 2]

KOBER: Dirty water: WHO/​UNICEF photo; globe: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.

[Picture Credit Lines sa pahina 3]

Children: UN photo; globe: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.