Mga Manughalit sang mga Kahoy

SADTONG panahon sang Biblia, ang mga kahoy ginakabig subong mapuslanon nga mga butang. Halimbawa, sang nagbakal si Abraham sing isa ka lulubngan para sa iya pinalangga nga asawa nga si Sara, ang mga kahoy nalakip sa kontrata sang pagsaylo sang propiedad.​​—⁠Genesis 23:15-​18.

Subong man sa karon, ginapabaloran gid ang mga kahoy, kag mas madamo nga pungsod ang nagahugod sang ila igtalupangod sa pag-amlig sa mga kagulangan. Ang libro nga State of the World 1998 nagasiling: “Bisan pa madamo nga tawo sa mga pungsod nga may hustuhan nga klima ang nagakabalaka sa mga kagulangan sa tropiko, mahimo wala sila makahibalo nga ang mga kagulangan sa ila mismo pungsod amo ang pinakadiutay kag pinakamadali nga mahalitan sa tanan nga sahi sang kagulangan.” Ano ang nagahalit sa mga kagulangan sa mga pungsod sa naaminhan nga bahin sang Europa kag Naaminhan nga Amerika? Ginatudlo sang madamo nga tawo ang pagkalbo sa mga kagulangan, apang may iban pa nga mga kabangdanan nga malalangon nga nagahalit sa mga kahoy, sing amat-amat, kon hambalon pa. Ano ini? Ang polusyon sa hangin kag asido nga ulan. Ining mga manugdagta amat-amat nga nagapaluya sang mga kahoy, nagahimo sa ila nga madali maapektuhan sang pesti kag balatian.

Sa sulod sang mga dekada, ang mga eksperto sa palibot kag ang iban pa nga mainulikdon nga mga banwahanon nagapaandam tuhoy sa kinahanglanon nga amligan ang sistema sang ekolohiya sang duta. Sang dekada 1980, sa tapos matun-an sang mga sientipiko sa Alemanya ang epekto sang polusyon sa hangin kag sang asido nga ulan sa palibot, sila naghinakop: ‘Kon wala sing ginahimo, sa mga tuig 2000, ang mga tawo matahuman na lamang sang kagulangan sa daan nga mga retrato kag mga sine.’ Sing makalilipay, ang ikasarang sang duta sa pagpasag-uli tuman kabaskog amo nga nalampuwasan sini karon ang madamo sang ginapakotpakot nga halit.

Apang, ang Dios amo ang magahimo sing madamo nga butang agod amligan ang sistema sang aton ekolohiya sa malawig nga tion. “Nagabunyag sia sang kabukiran gikan sa iya mga hulot” kag “nagapatubo sang berde nga hilamon para sa mga sapat, kag gamhon nga sa pag-alagad sa tawo.” Kag nagsaad sia “sa paglaglag sa mga nagalaglag sang duta.” (Salmo 104:​13,14; Bugna 11:18) Daw ano ka makalilipay kon ang mga pumuluyo sang duta magapuyo sing dayon sa isa ka kalibutan nga wala na sing polusyon!​​—⁠Salmo 37:​9-​11.