Magdiretso sa kaundan

Magdiretso sa listahan sang kaundan

“Magtuon Kamo sa Akon”

“Magtuon Kamo sa Akon”

“Magtuon Kamo sa Akon”

“Itakod ninyo ang akon gota kag magtuon kamo sa akon, kay ako malulo kag mapainubuson sing tagipusuon, kag makakita kamo sing kaumpawan sa inyo mga kalag.”​—⁠MATEO 11:29.

1. Ngaa ang pagtuon gikan kay Jesus makaalayaw kag makalilipay?

SI Jesucristo pirme naghunahuna, nagtudlo, kag nagpanghikot sing nagakaigo. Malip-ot lamang ang iya panahon sa duta, apang may yara sia makalilipay kag makaalayaw nga karera, kag nagpabilin sia nga malipayon. Gintipon niya ang mga disipulo kag gintudluan sila kon paano simbahon ang Dios, higugmaon ang katawhan, kag daugon ang kalibutan. (Juan 16:33) Ginpuno niya ang ila tagipusuon sing paglaum kag “naghatag [sia] sing kasanag sa kabuhi kag pagkadimadinulunton paagi sa maayong balita.” (2 Timoteo 1:10) Kon bilangon mo ang imo kaugalingon upod sa iya mga disipulo, ano sa banta mo ang kahulugan sang isa ka disipulo? Paagi sa pagbinagbinag sa ginsiling ni Jesus tuhoy sa mga disipulo, matun-an naton kon paano pahalipayon ang aton kabuhi. Nagalakip ini sang pagbaton sa iya pagtamod kag pag-aplikar sa pila ka sadsaran nga mga prinsipio.​​—⁠Mateo 10:​24, 25; Lucas 14:​26, 27; Juan 8:​31, 32; 13:35; 15:8.

2, 3. (a) Ano ang isa ka disipulo ni Jesus? (b) Ngaa importante nga pamangkuton ang aton kaugalingon, ‘Kay sin-o bala ako disipulo?’

2 Sa Cristianong Griego nga Kasulatan, ang tinaga nga ginbadbad “disipulo” nagakahulugan sa isa nga nagapatuhoy sang iya hunahuna sa isa ka butang, ukon sa isa nga nagatuon. Ang may kaangtanan nga tinaga mabasa sa aton tema nga teksto, sa Mateo 11:29: “Itakod ninyo ang akon gota kag magtuon kamo sa akon, kay ako malulo kag mapainubuson sing tagipusuon, kag makakita kamo sing kaumpawan sa inyo mga kalag.” Huo, ang isa ka disipulo isa nga nagatuon. Masami nga ginaaplikar sang mga Ebanghelyo ang tinaga nga “disipulo” sa suod nga mga sumulunod ni Jesus, nga naglakbay upod sa iya samtang nagabantala sia kag ginatudluan niya. Ang iban nga mga tawo mahimo nga nagbaton gid sang mga panudlo ni Jesus, ginhimo pa gani ini sing tago. (Lucas 6:​17; Juan 19:38) Ginpatuhuyan man sang mga manunulat sang mga Ebanghelyo “ang mga disipulo ni Juan [Bautista] kag ang mga disipulo sang mga Fariseo.” (Marcos 2:18) Sanglit ginpaandaman ni Jesus ang iya mga disipulo nga “magbantay . . . sa panudlo sang mga Fariseo,” mahimo naton pamangkuton ang aton kaugalingon, ‘Kay sin-o bala ako disipulo?’​​—⁠Mateo 16:12.

3 Kon mga disipulo kita ni Jesus, kon nagtuon kita sa iya, nian ang iban dapat magbatyag nga napaumpawan sa espirituwal kon yara kita. Dapat mahantop nila nga nangin mas malulo kita kag mapainubuson sing tagipusuon. Kon manedyer kita sa aton trabaho, mga ginikanan, ukon nagabantay sang Cristianong kongregasyon, ang aton bala ginaatipan nagabatyag nga ginapakig-angutan naton sila subong sang pagpakig-angot ni Jesus sa mga gin-atipan niya?

Kon Paano si Jesus Nakig-angot sa mga Tawo

4, 5. (a) Ngaa indi mabudlay mahibaluan kon paano ginpakig-angutan ni Jesus ang mga tawo nga may mga problema? (b) Ano ang naeksperiensiahan ni Jesus sang nagkaon sia sa balay sang isa ka Fariseo?

4 Dapat naton mahibaluan kon paano si Jesus nakig-angot sa mga tawo, ilabi na sa mga may malubha nga mga problema. Indi ini mabudlay mahibaluan; mabasa sa Biblia ang madamo nga report tuhoy sa pagpakig-angot ni Jesus sa iban, ang pila sa ila nasit-an gid. Talupangdon man naton kon paano nakig-angot ang relihioso nga mga lider, ilabi na ang mga Fariseo, sa mga tawo nga may amo man nga mga problema. Ang kinatuhayan nagahatag sing kasanagan.

5 Sang tuig 31 C.⁠E., samtang nagabantala si Jesus sa Galilea, “isa sa mga Fariseo ang padayon nga naghingyo [kay Jesus] nga magkaon upod sa iya.” Si Jesus wala mag-alang-alang sa pagbaton sa imbitasyon. “Gani nagsulod sia sa balay sang Fariseo kag nagsaliay sa latok. Kag, yari karon! isa ka babayi nga kilala sa siudad subong makasasala ang nakahibalo nga nagasaliay sia sa kalan-an sa balay sang Fariseo, kag nagdala sia sing isa ka tibud-tibud nga alabastro sang mahumot nga lana, kag, pagkatapos makapahamtang sa likod sa iya tiilan, nagtangis sia kag ginbasa ang iya mga tiil sang iya mga luha kag ginpahiran ini sang buhok sang iya ulo. Subong man, mapinalanggaon nga ginhalukan niya ang iya mga tiil kag ginhaplasan sia sang mahumot nga lana.”​​—⁠Lucas 7:​36-​38.

6. Ngaa nakasulod ang isa ka babayi nga “makasasala” sa puluy-an sang Fariseo?

6 Mahanduraw mo bala ini? Ang isa ka reperensia nagsiling: “Ginhimuslan sang babayi (b.37) ang kinabatasan sang katilingban nga nagatugot sa mga imol sa pagkadto sa subong sini nga bangkete agod makakuha sing mga salin.” Amo ini kon ngaa ang isa ka tawo mahimo makasulod nga wala gin-agda. Mahimo nga may iban pa nga nagapaabot nga makapanigpot pagkatapos sang pagkaon. Apang, ang ginhimo sini nga babayi indi kinaandan. Wala sia maghulat sa malayo, nga nagaangan-angan nga matapos ang pagkaon. Indi maayo ang iya reputasyon, kay kilala sia nga “makasasala,” amo nga nagsiling si Jesus nga nahibaluan niya ang “iya mga sala, bisan madamo.”​​—⁠Lucas 7:⁠47.

7, 8. (a) Ano ang mahimo nga reaksion naton sa mga kahimtangan subong sang ginasugid sang Lucas 7:36-38? (b) Ano ang reaksion ni Simon?

7 Handurawa ang imo kaugalingon nga nagkabuhi sadto kag yara ikaw sa lugar ni Jesus. Ano ang mangin reaksion mo? Indi ka bala mapahamtang samtang nagapalapit sa imo ini nga babayi? Ano ang epekto sa imo sini nga sitwasyon? (Lucas 7:45) Mahadlok ukon makugmat ka bala?

8 Kon kaupod ka sang iban nga mga bisita, ayhan magahunahuna ka bala kaangay ni Simon nga Fariseo? “Sang makita ini, ang Fariseo nga nag-agda [kay Jesus] nagsiling sa iya kaugalingon: ‘Ini nga tawo, kon sia isa ka manalagna, makahibalo kon sin-o kag kon ano nga sahi sang babayi ang nagatandog sa iya, nga sia isa ka makasasala.’ ” (Lucas 7:39) Sa kinatuhayan, si Jesus isa ka tawo nga may daku nga kaawa. Nahangpan niya ang kahimtangan sang babayi kag nabatyagan ang iya kalisang. Wala kita ginasugiran kon ngaa nagkabuhi sia sa sala. Kon sia isa gid ka pampam, ang mga tawo sa banwa, ang dedikado nga mga Judiyo, maathag nga wala makabulig sa iya.

9. Ano ang ginsabat ni Jesus, kag ano ang posible nga resulta?

9 Apang luyag ni Jesus nga buligan sia. Nagsiling sia sa iya: “Ang imo mga sala ginapatawad na.” Nian nagsiling pa sia: “Ang imo pagtuo nagluwas sa imo; lakat ka sa paghidait.” (Lucas 7:​48-​50) Diri natapos ang kasaysayan. Ang isa mahimo mamatok nga wala gid man sing ginhimo si Jesus sa iya. Matuod, ginpalakat niya sia nga may pagpakamaayo niya. Sa banta mo nagbalik ayhan sia sa iya malain nga pagkabuhi? Bisan wala kita makapat-od kon ano ang natabo, talupangda ang masunod nga ginsiling ni Lucas. Ginsaysay niya nga si Jesus naglakbay sa “mga siudad kag mga minuro, nga nagabantala kag nagawali sing maayong balita sang ginharian.” Nagreport man si Lucas nga ang “pila ka babayi” kaupod ni Jesus kag sang iya mga disipulo, “nag-alagad sa ila gikan sa mga pagkabutang [sang mga babayi].” May posibilidad nga kaupod na nila karon ining mahinulsulon kag mapinasalamaton nga babayi, nga nagsugod sa pagkabuhi nga nagapahamuot sa Dios, nga may matinlo nga konsiensia, bag-o nga katuyuan, kag mas madalom nga gugma sa Dios.​​—⁠Lucas 8:​1-3.

Ang Kinatuhayan ni Jesus kag sang mga Fariseo

10. Ngaa mapuslanon nga binagbinagon ang kasaysayan ni Jesus kag sang babayi sa balay ni Simon?

10 Ano ang matun-an naton gikan sa sining maathag nga kasaysayan? Nagapukaw ini sang aton balatyagon, indi bala? Handurawa nga didto ka sa puluy-an ni Simon. Ano ang batyagon mo? Magasabat ka bala kaangay kay Jesus, ukon magabatyag ka bala daw kaangay sang iya tagbalay nga Fariseo? Si Jesus Anak sang Dios, gani indi kita makabatyag kag makapanghikot kaangay gid sa ginhimo niya. Sa pihak nga bahin, mahimo nga indi naton luyag hunahunaon ang aton kaugalingon nga kaangay ni Simon, ang Fariseo. Pila lamang ang makapabugal nga isa sia ka Fariseo.

11. Ngaa indi naton luyag maklase upod sa mga Fariseo?

11 Paagi sa pagtuon sa Biblikanhon kag sekular nga ebidensia, makahinakop kita nga mataas ang pagtamod sang mga Fariseo sa ila kaugalingon subong mga manugbantay sang kaayuhan sang mga tawo kag sang pungsod. Indi sila kontento nga ang Kasuguan sang Dios maathag gid kag madali mahangpan. Kon ang Kasuguan daw indi espesipiko para sa ila, ginadugangan nila ini sing detalyado nga mga aplikasyon agod madula ang bisan ano nga pagkinahanglan para sa konsiensia. Nagpahito ining relihioso nga mga lider sing kasuguan kon ano ang himuon sa tanan nga butang, bisan sa magagmay nga mga butang.⁠ *

12. Ano ang pagtamod sang mga Fariseo sa ila kaugalingon?

12 Ginapakita sang unang-siglo nga Judiyong istoryador nga si Josephus nga ginkabig sang mga Fariseo ang ila kaugalingon nga mainayuhon, mapinalanggaon, walay ginapasulabi, kag sangkol gid sa ila hilikuton. Wala duhaduha nga ang iban sa ila kaangay sina. Mahimo mo madumduman si Nicodemo. (Juan 3:​1, 2; 7:​50, 51) Sang ulihi, ginbaton sang iban sa ila ang Cristianong dalanon. (Binuhatan 15:5) Ang Cristianong si apostol Pablo nagsulat tuhoy sa pila ka Judiyo, subong sang mga Fariseo: “May kakugi sila sa Dios; apang indi suno sa sibu nga ihibalo.” (Roma 10:2) Apang, ginapresentar sila sang mga Ebanghelyo subong sang pagtan-aw sa ila sang kinaandan nga mga tawo​​—⁠bugalon, hambog, nagapakamatarong sa kaugalingon, palapangita-sayop, mahinukmanon, kag matinamayon.

Ang Pagtamod ni Jesus

13. Ano ang masiling ni Jesus sa mga Fariseo?

13 Ginsabdong ni Jesus ang mga escriba kag mga Fariseo subong salimpapaw. “Nagabugkos sila sing mga lulan nga mabug-at kag ginabutang ini sa mga abaga sang mga tawo, apang indi nila luyag tandugon ini sang ila tudlo.” Huo, ang lulan mabug-at, kag ang gota nga ginabutang sa mga tawo masakit. Gintawag ni Jesus ang mga escriba kag mga Fariseo nga “mga buangbuang.” Ang buangbuang makatalagam sa komunidad. Gintawag man ni Jesus ang mga escriba kag mga Fariseo nga “mga bulag nga tuytoy” kag nagsiling nga “ginpatumbayaan [nila] ang mas importante nga mga butang sang Kasuguan, nga amo ang, katarungan kag kaluoy kag katutom.” Sin-o ang luyag nga tamdon sia ni Jesus nga isa ka Fariseo?​​—⁠Mateo 23:​1-4, 16, 17, 23.

14, 15. (a) Ano ang ginapakita sang pagpakig-angot ni Jesus kay Mateo Levi tuhoy sa batasan sang mga Fariseo? (b) Anong importante nga leksion ang matun-an naton gikan sa sini nga kasaysayan?

14 Makita sang bisan sin-o nga nagabasa sang kasaysayan sang Ebanghelyo ang mamulayon nga kinaugali sang kalabanan nga mga Fariseo. Sa tapos maagda ni Jesus si Mateo Levi, ang manugsukot sing buhis, nga mangin isa ka disipulo, si Levi naghanda sing isa ka daku nga sinalusalo para sa iya. Ang rekord nagasiling: “Bangod sini ang mga Fariseo kag ang ila mga escriba nagkumod sa iya mga alagad, nga nagasiling: ‘Ngaa nagakaon kag nagainom kamo upod sang mga manugsukot sang buhis kag sang mga makasasala?’ Bilang sabat si Jesus nagsiling sa ila: ‘. . . Nagkari ako agod tawgon, indi ang mga tawo nga matarong, kundi ang mga makasasala agod maghinulsol.’ ”​​—⁠Lucas 5:​27-​32.

15 Nahangpan mismo ni Levi ang ginsiling ni Jesus sadto nga okasyon: “Lakat kamo, nian, kag hibalua kon ano ang kahulugan sini, ‘Luyag ko ang kaluoy, kag indi ang halad.’ ” (Mateo 9:13) Bisan pa ang mga Fariseo nagapangangkon nga nagapati sa mga sinulatan sang Hebreong mga manalagna, wala nila ginbaton ini nga pinamulong gikan sa Oseas 6:6. Kon makahimo sila sing sala, ginpat-od nila nga ginasunod nila ang mga pagsulundan sa baylo nga magpakita sing kaluoy. Mahimo pamangkuton sang kada isa sa aton ang aton kaugalingon, ‘May reputasyon bala ako nga nagasunod sing estrikto sa pila ka pagsulundan, subong sang mga nagapabanaag sang personal nga opinyon ukon sentido-kumon sa isa ka butang? Ukon ang iban bala nagahunahuna sa akon nga una sa tanan isa ka maluluy-on kag mainayuhon?’

16. Ano ang batasan sang mga Fariseo, kag paano naton malikawan nga mangin subong sa ila?

16 Magmulay, magmulay, magmulay. Amo ina ang batasan sang mga Fariseo. Ginpangita sang mga Fariseo ang tanan nga sayop​​—⁠matuod man ukon ginahunahuna lamang. Ginhuptan nila ang mga tawo nga handa pirme sa pagpangapin kag ginpahanumdom sila sang ila mga kakulangan. Ang mga Fariseo nagpabugal nga ila ginabayaran sing ikapulo ang pinakamagamay nga mga kahoy-kahoy, kaangay sang hierbabuena, anis, kag comino. Ginpakitakita nila ang ila pagkadiosnon paagi sa ila pamayo kag gintinguhaan nga tuytuyan ang pungsod. Pat-od gid nga agod ang aton mga ginahimo nagahisanto sa halimbawa ni Jesus, dapat naton likawan ang huyog nga pirme nagapangita kag nagapadaku sang kasaypanan sang iban.

Paano Ginlubad ni Jesus ang mga Problema?

17-19. (a) Ipaathag kon paano ginlubad ni Jesus ang isa ka problema nga may serioso gid kuntani nga mga resulta. (b) Ngaa makapahuol kag indi maayo ang kahimtangan? (c) Kon didto ka sang nagpalapit ang babayi kay Jesus, ano kuntani ang reaksion mo?

17 Ang paagi ni Jesus sa paglubad sa mga problema tuhay gid sa mga Fariseo. Binagbinaga kon paano ginlubad ni Jesus ang isa ka problema nga mahimo kuntani nga serioso gid. May kaangtanan ini sa isa ka babayi nga may tagas sang dugo sa sulod sang 12 ka tuig. Mabasa mo ang kasaysayan sa Lucas 8:​42-​48.

18 Ang rekord ni Marcos nagasiling nga ang babayi “nahadlok kag nagakurog.” (Marcos 5:33) Ngaa? Bangod nahibaluan gid niya nga ginlapas niya ang Kasuguan sang Dios. Suno sa Levitico 15:25-​28, ang isa ka babayi nga may di-kinaugali nga tagas sang dugo indi matinlo tubtob may tagas sia, kag sa sulod sang isa pa ka semana. Ang tanan nga butang nga matandog niya kag ang tanan nga tawo nga mapakig-angutan niya nangin mahigko. Agod makapalapit kay Jesus, ini nga babayi kinahanglan managil-ot sa kadam-an. Kon binagbinagon naton ang kasaysayan 2,000 ka tuig sang ulihi, mahanuklog kita sa iya kabalaka.

19 Kon didto ka sadto nga adlaw, paano mo tamdon ang natabo? Ano ayhan ang ginsiling mo? Talupangda nga ginpakig-angutan ni Jesus ini nga babayi sing mainayuhon, mahigugmaon, kag mapatugsilingon, nga wala gani nagpalahidlahid sang bisan ano man nga problema nga mahimo mapasibangod sa iya.​​—⁠Marcos 5:⁠34.

20. Kon ang Levitico 15:25-​28 ginapatuman karon, ano nga hangkat ang mahimo nga atubangon naton?

20 May matun-an bala kita sa sini nga hitabo? Halimbawa isa ikaw ka gulang sa Cristianong kongregasyon karon. Kag halimbawa ang Levitico 15:25-​28 isa ka Cristiano nga ginapatuman karon kag ginlapas sang isa ka Cristianong babayi ina nga kasuguan, nga nalisang kag nagabatyag nga wala sing mahimo. Ano ang reaksion mo? Pakahuy-an mo bala sia sa publiko paagi sa mamulayon nga laygay? “Ti,” isiling mo, “indi ko gid ina paghimuon! Nagasunod sa halimbawa ni Jesus, manikasog gid ako nga mangin mainayuhon, mahigugmaon, mabinuligon, kag mapatugsilingon.” Maayo gid! Apang ang mabudlay amo ang paghimo sini, ang pag-ilog sa huwaran ni Jesus.

21. Ano ang gintudlo ni Jesus sa katawhan tuhoy sa Kasuguan?

21 Ang mga tawo nagabatyag nga napaumpawan ni Jesus, napahalipay kag napalig-on. Kon diin espesipiko ang Kasuguan sang Dios, dapat gid nga sundon ini. Kon daw indi espesipiko, dapat gamiton sang mga tawo ang ila konsiensia kag mapakita nila ang ila gugma sa Dios paagi sa ila mga desisyon. Ang Kasuguan nagahatag sa ila sing kahigayunan nga mangin mapasigusiguon. (Marcos 2:​27, 28) Ginahigugma sang Dios ang iya katawhan, dalayon nga nagapangabudlay para sa ila kaayuhan, kag handa magkaluoy kon nagaalang-alang sila. Amo sina si Jesus.​​—⁠Juan 14:9.

Mga Resulta sang mga Panudlo ni Jesus

22. Ang pagtuon gikan kay Jesus nagbulig sa iya mga disipulo nga matigayon ang ano nga sahi sang panimuot?

22 Gin-apresyar sang mga nagpamati kay Jesus kag sang mga disipulo niya ang ginsiling niya: “Ang akon gota mahulas kag ang akon lulan mamag-an.” (Mateo 11:30) Wala gid sila nagbatyag nga ginbug-atan, ginpaugtas, ukon ginsabdong niya. Mas hilway sila, mas malipayon, kag mas masinaligon sa ila kaangtanan sa Dios kag sa isa kag isa. (Mateo 7:​1-5; Lucas 9:​49, 50) Natun-an nila gikan sa iya nga agod mangin isa ka espirituwal nga lider, kinahanglan nga mangin makapaumpaw sila sa iban, nga nagapakita sang pagpaubos sa hunahuna kag tagipusuon.​​—⁠1 Corinto 16:​17, 18; Filipos 2:3.

23. Bangod kaupod ni Jesus, anong importante nga leksion ang natun-an sang mga disipulo kag nagbulig sa ila nga makahimo sing ano nga mga konklusion?

23 Dugang pa, madamo ang nakahangop gid sa kahulugan sang pagpabilin nga nahiusa kay Cristo kag sang pagbaton sa panimuot nga ginpakita niya. Nagsiling sia sa iya mga disipulo: “Subong nga ang Amay naghigugma sa akon kag ako naghigugma sa inyo, pabilin kamo sa akon gugma. Kon ginasunod ninyo ang akon mga sugo, magapabilin kamo sa akon gugma, subong nga ginsunod ko ang mga sugo sang Amay kag nagpabilin sa iya gugma.” (Juan 15:​9, 10) Agod magmadinalag-on sila subong mga ministro kag mga alagad sang Dios, dapat nila iaplikar sing maukod ang ila natun-an gikan kay Jesus, paagi sa pagbantala kag sa pagtudlo sing dayag tuhoy sa makalilipay nga maayong balita sang Dios kag sa pagpakig-angot sa pamilya kag mga abyan. Samtang ang paghiliutod nagauswag nga mangin mga kongregasyon, masami nga kinahanglan sila pahanumdumon nga ang iya paagi amo ang husto nga paagi. Ang gintudlo niya amo ang kamatuoran, kag ang kabuhi nga nakita nila sa iya amo gid ang kabuhi nga dapat handumon.​​—⁠Juan 14:⁠6; Efeso 4:​20, 21.

24. Ano nga mga butang ang dapat naton talupangdon gikan sa halimbawa ni Jesus?

24 Samtang ginabinagbinag mo ang pila sang mga butang nga ginhinun-anunan naton, nakita mo bala ang mga paagi nga dapat pauswagon? Nagaugyon ka bala nga si Jesus pirme naghunahuna, nagtudlo, kag nagpanghikot sing nagakaigo? Nian, mapalig-on. Ang iya makapalig-on nga mga pulong sa aton amo: “Kon nahibaluan ninyo ini nga mga butang, malipayon kamo kon himuon ninyo ini.”​​—⁠Juan 13:17.

[Footnote]

^ par. 11 “Ang panguna nga kinatuhayan [sa ulot ni Jesus kag sang mga Fariseo] naathagan lamang gikan sa punto-de-vista sang magkatuhay nga paghangop tuhoy sa Dios. Suno sa mga Fariseo, ang Dios panguna na nga amo ang isa nga nagasugo; suno kay Jesus mainayuhon sia kag mainawaon. Siempre pa, wala ginapanghiwala sang Fariseo ang pagkaayo kag gugma sang Dios, apang suno sa iya ginpakita ini sa dulot sang Torah [Kasuguan] kag sa posibilidad nga matuman kon ano ang ginpatuman didto. . . . Ang pagsunod sa oral nga tradisyon, lakip ang mga pagsulundan sini sa pagpatpat sa kasuguan, ginhangop sang Fariseo subong ang dalan padulong sa katumanan sang Torah. . . . Ang pagpakataas ni Jesus sa doble nga sugo sang gugma (Mat. 22:34-​40) sa nibel sang talaksan nga pagpatpat kag sang pagsikway niya sa madumilion nga kinaugali sang oral nga tradisyon . . . nagdul-ong sa pagsumpakil niya sa pagpatpat sang mga Fariseo sa mga prinsipio ukon doktrina.”​​—⁠The New International Dictionary of New Testament Theology.

Paano Mo Sabton?

• Ano ang kahulugan sa imo sang mangin disipulo ni Jesus?

• Paano nakig-angot si Jesus sa mga tawo?

• Ano ang matun-an naton sa kon paano nagtudlo si Jesus?

• Paano magkatuhay ang mga Fariseo kag si Jesus?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Mga retrato sa pahina 18, 19]

Tuhay gid ang panimuot ni Jesus sa mga tawo sangsa mga Fariseo!