Ang Isa ka Bug-os nga Kalibutan Nalaglag!

Tan-awa ang kalibutan sa palibot mo, ang mga siudad, kultura, sientipiko nga mga hinimuan, binilyon nga populasyon sini. Madali lang magdayaw sa daw pagkapermanente sini, indi bala? Mahunahuna mo bala nga sa pila ka adlaw ini nga kalibutan maalimunaw sing bug-os? Daw mabudlay ini handurawon. Apang, nahibaluan mo bala nga suno sa isa ka masaligan gid nga tiliman-an, may isa anay ka kalibutan nga nagluntad antes sini kag nalaglag ini sing bug-os?

WALA namon ginapatuhuyan ang isa ka kalibutan sang kinaraan nga mga tribo. Sibilisado ang kalibutan nga nalaglag, may mga siudad, artistiko nga hinimuan, kag ihibalo sa siensia. Apang, ang rekord sa Biblia nagasugid sa aton nga sing hinali lamang, sang ika-17 nga adlaw sang ika-2 nga bulan, 352 ka tuig antes natawo ang patriarka nga si Abraham, isa ka anaw ang naghapay sa isa ka bug-os nga kalibutan. *

 Husto bala ini nga rekord? Natabo gid bala ini? May dumaan bala nga kalibutan antes sang sini karon nga nagtin-ad kag nian nalaglag? Kon amo, ngaa nalaglag ini? Ano ang nangin problema? Kag may makuha bala kita nga leksion gikan sa sini nga kalaglagan?

May Nalaglag Gid Bala nga Dumaan nga Kalibutan?

Kon matuod gid nga natabo ining tumalagsahon nga kalamidad, pat-od nga indi gid ini malipatan. Gani, may mga nagapahanumdom sa sining kalaglagan sa madamong kapungsuran. Binagbinaga, halimbawa, ang eksakto nga petsa nga narekord sa Kasulatan. Ang ikaduha nga bulan sang dumaan nga kalendaryo nagalawig sa ginatawag naton karon nga tungatunga sang Oktubre tubtob tungatunga sang Nobiembre. Gani ang ika-17 nga adlaw katumbas sa mga nahauna nga adlaw sang Nobiembre. Kon amo, indi lamang natabuan nga sa madamong pungsod, ang piesta minatay ginasaulog sa sini nga tion sang tuig.

Ang iban pa nga ebidensia sang Anaw yara gihapon sa mga tradisyon sang katawhan. Halos tanan nga dumaan nga sibilisasyon may leyenda nga ang ila mga katigulangan nakalampuwas sa isa ka bug-os globo nga anaw. Ang mga Pygmy sa Aprika, mga Celt sa Europa, mga Inca sa Bagatnan nga Amerika​—tanan may magkaanggid nga mga leyenda, subong man ang mga tawo sa Alaska, Australia, China, India, Lithuania, Mexico, Micronesia, New Zealand, kag mga bahin sang Aminhan nga Amerika, sa pagsambit sa pila lamang.

Sa pagkamatuod, sa pagligad sang tion ining mga leyenda nadugangdugangan na, apang ini tanan nagalakip sing madamong detalye nga nagapakita nga isa lamang ka sugilanon ang ginhalinan sini: Ang Dios naakig sa kalautan sang katawhan. Nagpahanabo sia sing dakung anaw. Nalaglag ang bug-os nga katawhan. Apang, may pila ka matarong nga naluwas. Naghimo sila sing isa ka sakayan nga paagi sa sini naluwas ang mga tawo kag mga sapat. Sang ulihi, ginbuy-an ang mga pispis sa pagpangita sing mamala nga duta. Sa katapusan, nahamtang ang sakayan sa isa ka bukid. Sang nakapanaug na, ang mga naluwas nagdulot sing halad.

Ano ang ginapamatud-an sini? Imposible nga ining mga pagkaanggid natabuan lamang. Ang tingob nga ebidensia sining mga leyenda nagapamatuod sa dumaan nga pahayag sang Biblia nga ang tanan nga tawo naghalin sa mga nakalampuwas sa isa ka anaw nga naglaglag sa isa ka kalibutan sang katawhan. Gani, indi kinahanglan nga magsandig kita sa mga leyenda ukon mga mito agod mahibaluan kon ano ang natabo. May yara kita mahalungon nga gintipigan nga rekord sa Hebreong Kasulatan sang Biblia.​—Genesis, mga kapitulo 6-8.

Ang Biblia nagaunod sing isa ka gin-inspirar nga rekord sang maragtas kutob sa ginsuguran sang kabuhi. Apang, ginapamatud-an sang ebidensia  nga indi ini maragtas lamang. Ang masaligan nga mga tagna kag madalom nga kaalam sini nagapamatuod nga amo gid ini ang ginapangangkon sini​—ang komunikasyon sang Dios sa katawhan. Di-kaangay sang mga mito, ang Biblia nagalakip sang mga ngalan kag mga petsa subong man sang mga kaliwatan kag geograpiko nga mga detalye sa maragtason nga mga kasaysayan sini. Nagahatag ini sa aton sing laragway kon ano anay ang kabuhi antes sang Anaw kag nagasugid kon ngaa ang isa ka bug-os nga kalibutan hinali lamang nga nalaglag.

Ano ang nangin problema sining antes-sang-anaw nga katilingban? Binagbinagon sang masunod nga artikulo ining pamangkot. Isa ini ka importante nga pamangkot para sa mga nagapalibog kon daw ano gid bala kalig-on ang palaabuton sining aton karon sibilisasyon.

[Nota]

[Tsart sa pahina 4]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

Mga Leyenda sang Anaw sa Bug-os nga Kalibutan

Pungsod Mga Sinulatan 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Greece 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Rome 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Lithuania 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Assyria 9 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Tanzania 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

India - Hindu 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

New Zealand - Maori 5 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Micronesia 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Washington U.S.A. - Yakima 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Mississippi U.S.A. - Choctaw 7 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Mexico - Michoacan 5 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

South America - Quechua 4 ◆ ◆ ◆ ◆

Bolivia - Chiriguano 5 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

Guyana - Arawak 6 ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆

1: Naakig ang Dios sa kalautan

2: Nalaglag sa isa ka anaw

3: Ginmando sang Dios

4: May ginhatag ang Dios nga paandam

5: Pila ka tawo lang ang nakalampuwas

6: Naluwas sa isa ka sakayan

7: Naluwas ang mga sapat

8: Ginbuy-an ang pispis ukon iban nga tinuga

9: Sa ulihi nahamtang sa isa ka bukid

10: Nagdulot sing halad