Ang Pagbunyag kay Clovis—1,500 ka Tuig sang Katolisismo sa Pransia

“SA NGALAN sang Papa, boom,” siling sang mensahe sa hinimo-sing-padali nga bomba nga nakita sa isa ka simbahan sa Pransia nga ginduaw anay ni Papa Juan Paulo II sang Septiembre 1996. Isa ini ka daku gid nga halimbawa sang pagpamatok sa iya ikalima nga pagduaw sa kadak-an nga Pransia. Walay sapayan sina, mga 200,000 ka tawo ang nagkadto sa siudad sang Reims sa Pransia sadto nga tuig agod saulugon upod sa papa ang ika-1,500 nga anibersaryo sang pagkumbertir sa Katolisismo kay Hari Clovis, nga isa ka Prankista. Sin-o ining hari nga ang pagbunyag sa iya gintawag nga pagbunyag sa Pransia? Kag ngaa gintunaan sing amo nga pagbinais ang pagsaulog sa sini?

Ang Nagaluya nga Emperyo

Si Clovis natawo sang mga 466 C.E., kag anak ni Childeric I, nga hari sang Salian nga mga Prankista. Sang nalutos sila sang mga Romano sang 358 C.E., ining Aleman nga tribo gintugutan nga magpuyo sa ginatawag karon nga Belgium sa kondisyon nga pangapinan nila ang dulunan kag amanan sing mga soldado ang Romanong hangaway. Ang suod nga kaangtanan sa lokal nga Gallo-​Romano nga populasyon nga nagsunod nagdul-ong sa amat-amat nga paghimo nga mga Romano sa sining mga Prankista. Si Childeric I alyado anay sang mga Romano, nga nakig-away kontra sa pagsalakay sang iban pa nga Aleman nga mga tribo, subong sang mga Visigoth kag mga Saxon. Sa amo ang Gallo-​Romano nga populasyon may utang nga kabalaslan sa iya.

Ang probinsia sang Gaul sang Roma nagsangkad halin sa Suba Rhine, sa aminhan, pakadto sa Pyrenees, sa bagatnan. Apang, sang napatay si Heneral Aetius sang Roma sang 454 C.E., ang pungsod nadulaan sing manuggahom. Isa pa, ang pagpukan kay Romulus Augustulus, ang katapusan nga emperador sa Roma, sang 476 C.E. kag ang paglaglag sa nakatundan nga bahin sang Romanong Emperyo nagresulta sa daku nga pagkawalay kalig-unan sa politika sa rehiyon. Subong resulta, ang Gaul nangin kaangay sang tanang nga higuera nga nagahulat nga ipuon sang isa sang mga tribo nga nagpuyo sa sulod sang mga dulunan sini. Indi makapakibot nga sa tapos buslan ang iya amay, si Clovis nanikasog nga pasangkaron ang mga dulunan sang iya ginharian. Sang 486 C.E., nalutos niya ang katapusan nga tiglawas sang Roma sa Gaul sa isa ka inaway malapit sa siudad sang Soissons. Bangod sini nga kadalag-an, nangin kontrolado niya ang bug-os nga teritoryo sa ulot sang suba Somme, sa aminhan, kag sang suba Loire, sa sentro kag nakatundan nga Gaul.

Ang Lalaki nga Mangin Hari

Indi kaangay sa iban pa nga Aleman nga mga tribo, ang mga Prankista nagpabilin nga mga pagano.  Apang, ang pagpangasawa ni Clovis sa prinsesa sang Burgundy, nga si Clotilda, may daku nga impluwensia sa iya kabuhi. Subong isa ka debotado nga Katoliko, si Clotilda walay kakapoy nga nanikasog nga kumbertihon ang iya bana. Suno sa maragtas nga ginrekord sang ikan-om nga siglo C.E. ni Gregory sang Tours, sa inaway sang Tolbiac (Zülpich, Alemanya) kontra sa tribo sang Alemanni sang 496 C.E., nangako si Clovis nga talikdan ang paganismo kon padaugon sia sang Dios ni Clotilda. Bisan pa ang tropa ni Clovis diutayan lang malutos, ang hari sang Alemanni napatay kag ang iya hangaway nagsungka. Para kay Clovis, ginpadaug sia sang Dios ni Clotilda. Suno sa tradisyon, si Clovis ginbunyagan ni “San” Remigius sa katedral sang Reims, sang Disiembre 25, 496 C.E. Apang, nagpati ang iban nga mahimo nga sang naulihi pa ini nga petsa, sang 498/9 C.E.

Ang mga paninguha ni Clovis nga maagaw ang ginharian sang Burgundy sa bagatnan-sidlangan napaslawan. Apang ang iya pagpakig-away kontra sa mga Visigoth nagmadinalag-on sang nalutos niya sila sa Vouillé, malapit sa Poitiers sang 507 C.E., isa ka kadalag-an nga naghatag sa iya sing kagamhanan sa daku nga bahin sang bagatnan-katundan nga Gaul. Bilang pagkilala sa sini nga kadalag-an, ginhatagan si Clovis sing kadungganan nga mangin konsul sang emperador sang Nasidlangan nga Romanong Emperyo, nga si Anastasius. Sa amo may posisyon sia nga labaw sa tanan nga iban pa nga mga hari sa nakatundan, kag ang paggahom niya nangin suno sa kasuguan sa mata sang Gallo-​Romano nga populasyon.

Bangod ginpagamhan sa iya ang teritoryo sang Rhenish nga mga Prankista sa sidlangan, ginhimo ni Clovis ang Paris nga iya kapital. Sa katapusan nga tinuig sang iya kabuhi, ginpabakod niya ang iya ginharian paagi sa paghatag sa sini sing isa ka nasulat nga legal nga kodigo, ang Lex Salica, kag paagi sa pagsapol sa konsilyo sang simbahan sa Orléans agod athagon ang relasyon sa ulot sang Simbahan kag Estado. Sang napatay sia, ayhan sang Nobiembre 27, 511 C.E., sia amo ang nagaisahanon nga manuggahom sang tatlo ka bahin sang Gaul.

Ginatawag sang The New Encyclopædia Britannica ang pagkumbertir kay Clovis sa Katoliko nga relihion nga “isa ka importante gid nga tion sa maragtas sang nakatundan nga Europa.” Ngaa importante gid ang pagkumbertir sa sining pagano nga hari? Ang pagkaimportante nasandig sa kamatuoran nga ginpili ni Clovis ang Katolisismo sangsa Arianismo.

Ang Arianhon nga Binais

Sang mga 320 C.E., si Arius, nga pari sa Alexandria, Egipto, nagsugod sa pagpalapnag sing bag-o gid nga mga ideya tuhoy sa Trinidad. Ginpanghiwala ni Arius nga ang Anak pareho nga persona sa Amay. Ang Anak indi mahimo mangin  ang Dios ukon tupong sa Amay, kay may ginsuguran sia. (Colosas 1:15) Tuhoy sa balaan nga espiritu, nagpati si Arius nga isa ini ka persona apang kubos ini sa Amay kag sa Anak. Ini nga panudlo, nga ginbaton sing lapnag, nagpukaw sing masingki nga pagpamatok sa sulod sang simbahan. Sang 325 C.E., sa Konsilyo sang Nicea, si Arius gintapok kag ang iya mga panudlo ginpakamalaut. *

Apang, wala sini natapos ang binais. Ang binais sa doktrina nagpadayon sa mga 60 ka tuig, kag ang nagbinuslanay nga mga emperador nagdampig sa isa ka bahin ukon sa pihak nga bahin. Sang ulihi, sang 392 C.E., ginhimo ni Emperador Theodosius I ang ortodokso nga Katolisismo upod ang Trinidad nga doktrina sini nga relihion sang Estado sang Romanong Emperyo. Sa amo man nga tion ang mga Goth ginkumbertir sa Arianismo ni Ulfilas, isa ka Aleman nga obispo. Ang iban pa nga Aleman nga mga tribo maabtik sa pagbaton sini nga porma sang “Cristianismo.” *

Sang panahon ni Clovis, ang Iglesia Katolika sa Gaul indi malig-on. Gintinguhaan sang mga Arian Visigoth nga punggan ang Katolisismo paagi sa indi pagtugot nga buslan ang mga obispo nga napatay. Isa pa, ang papado sang simbahan, kag ang mga pari gikan sa duha ka nagkontrahanay nga bahin nagpinatyanay sa Roma. Dugang sa sining kagumon, ginpresentar sang pila ka Katoliko nga mga manunulat ang ideya nga ang tuig 500 C.E. amo ang katapusan sang kalibutan. Sa amo, ang pagkumbertir sa Prankista nga mandadaug sa Katolisismo ginhangop subong isa ka paborable nga hitabo, nga nagapahayag sing “bag-ong milenyo sang mga santos.”

Apang ano ang mga motibo ni Clovis? Bisan pa ang relihioso nga mga motibo indi mahimo madula, pat-od gid nga nahunahuna niya ang politikal nga mga tulumuron. Paagi sa pagpili sa Katolisismo, natigayon ni Clovis ang pabor sang kalabanan nga Katolikong Gallo-​Romano nga populasyon kag ang suporta sang maimpluwensia nga hirarkiya sang simbahan. Naghatag ini sa iya sing di-maduhaduhaan nga bentaha sangsa iya mga kaaway sa politika. Ang The New Encyclopædia Britannica nagsiling nga “ang pagpangdaug niya sa Gaul nangin inaway sang kahilwayan gikan sa gota sang ginakaugtan nga Arian nga mga erehes.”

Sin-o Gid si Clovis?

Samtang nagahanda para sa 1996 nga pagsaulog, ginlaragway sang arsobispo sang Reims, nga si Gérard Defois, si Clovis subong “simbulo sang naplano kag nadesisyunan sing maayo nga pagkumbertir.” Apang, ang Pranses nga istoryador nga si Ernest Lavisse nagkomento: “Ang pagkumbertir kay Clovis wala gid magpabag-o sang iya karakter; ang mainayuhon kag mahidaiton nga moral  sang Ebanghelyo wala magtandog sang iya tagipusuon.” Ang isa pa ka istoryador nagsiling: “Sa baylo ni Odin [isa ka Norse nga dios], nangayo sia sing bulig kay Cristo kag nagpabilin kon ano sia anay.” Nagapahanumdom sa paggawi ni Constantino pagkatapos sang pagkumbertir kuno sa iya sa Cristianismo, ginsugdan ni Clovis nga pabakuron ang iya paggahom paagi sa pagpatay sa tanan nga karibal sa trono. Ginpatay niya ang “tanan niya nga himata bisan ang malayo na niya nga mga himata.”

Sang napatay si Clovis, ang proseso sang paghimuhimo sing sugilanon nagpakataas sa iya halin sa isa ka mapintas nga hangaway pakadto sa isa ka talahuron nga santo. Ang sugilanon ni Gregory sang Tours, nga ginsulat paglipas sang halos isa ka siglo, gintamod subong isa ka hungod nga panikasog agod ipakilala si Clovis upod kay Constantino, ang nahaunang Romanong emperador nga nagbaton sang “Cristianismo.” Kag paagi sa pagsiling nga si Clovis 30 anyos sang ginbunyagan sia, daw ginatinguhaan ni Gregory nga ipaanggid sia kay Cristo.—Lucas 3:23.

Ini nga proseso ginpadayon sang ikasiam nga siglo ni Hincmar, nga obispo sang Reims. Sang panahon nga ang mga katedral nagapaindisanay para sa mga peregrino, ang biograpiya nga ginsulat niya tuhoy sa ginbuslan niya, si “San” Remigius, mahimo nga gintuyo nga pasangkaron ang reputasyon sini kag dugangan ang manggad sini. Sa iya sugilanon, ang isa ka puti nga salampati nagdala sing isa ka ampolya sang langis agod haplasan si Clovis sang ginbunyagan sia—maathag nga nagapatuhoy sa paghaplas sing balaan nga espiritu kay Jesus. (Mateo 3:16) Sa sini nga paagi gintukod ni Hincmar ang kaangtanan sa ulot ni Clovis, sang Reims, kag sang monarkiya kag ginpalapnag ang ideya nga si Clovis ginhaplas sang Ginuo. *

Isa ka Kontrobersial nga Pagdumdom

Ang anay presidente sang Pransia nga si Charles de Gaulle nagsiling anay: “Para sa akon, ang maragtas sang Pransia nagsugod kay Clovis, nga ginpili nga hari sang Pransia sang tribo sang mga Prankista, nga naghatag sang ila ngalan sa Pransia.” Apang, indi tanan may amo sini nga pagtamod. Ang pagsaulog sa ika-1,500 nga anibersaryo sang pagbunyag kay Clovis ginbaisan. Sa isa ka pungsod diin ang Simbahan kag Estado opisyal nga ginhamulag sugod sang 1905, madamo ang nagmulay sa pagpakigbahin sang Estado sa ginatamod nila nga isa ka relihioso nga selebrasyon. Sang gin-anunsio sang konseho sang siudad sang Reims ang mga plano nga gastuhan ang entablado nga gamiton sa pagduaw sang papa, ginpawalay pulos sang isa ka asosasyon sa korte ang desisyon subong supak sa konstitusyon. Ang iban naghunahuna nga ginatinguhaan sang simbahan nga ipilit liwat ang moral kag sibil nga awtoridad sa Pransia. Ang dugang pa nga nagpagumon sa selebrasyon amo ang paghimo kay Clovis nga simbulo sang konserbatibo kag tradisyunal kaayo nga National Front kag sang pundamentalista nga mga grupo sang mga Katoliko.

Ginmulay sang iban ang selebrasyon pasad sa maragtason nga pagtamod. Ang pagbunyag kay Clovis, siling nila, wala magkumbertir sang Pransia sa Katolisismo, kay ining relihion gintukod na sing malig-on sa Gallo-​Romano nga populasyon. Kag, siling nila, wala mabun-ag ang Pransia subong isa ka pungsod sang ginbunyagan sia. Nagpati sila nga mas nagakaigo nga nabun-ag ang Pransia sang natunga ang ginharian ni Carlomagno sang 843 C.E., nga naghimo kay Charles the Bald, kag indi kay Clovis, nga nahaunang hari sang Pransia.

 1,500 ka Tuig sang Katolisismo

Kamusta na karon ang Katolisismo sa Pransia paglipas sang kapin sa 1,500 ka tuig subong ang “panganay nga anak nga babayi sang Simbahan”? Ang Pransia amo anay ang may pinakamadamo nga ginbunyagan nga Katoliko sa kalibutan tubtob sang 1938. Karon yari ini sa ikan-om nga puwesto, sunod sa mga pungsod subong sang Pilipinas kag Estados Unidos. Kag samtang may yara 45 milyones ka Katoliko sa Pransia, 6 milyones lamang ang regular nga nagapamati sing Misa. Ginpakita sang ulihi nga surbe sa tunga sang Pranses nga mga Katoliko nga 65 porsiento ang “wala nagasapak sa panudlo sang Simbahan tuhoy sa sekso,” kag para sa 5 porsiento sa ila, si Jesus “indi na importante.” Ining negatibo nga mga huyog amo ang nagtiklod sa papa nga mamangkot sang nagduaw sia sa Pransia sang 1980: “Pransia, ano ang ginhimo mo sa mga pangako sang ginbunyagan ka?”

[Mga nota]

[Mapa on page 27]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

SAXONS

Rhine River

Somme River

Soissons

Reims

Paris

GAUL

Loire River

Vouillé

Poitiers

PYRENEES

VISIGOTHS

Rome

[Retrato sa pahina 26]

Ang pagbunyag kay Clovis ginlaragway sa ika-14 nga siglo nga manuskrito

[Credit Line]

© Cliché Bibliothèque nationale de France, Paris

[Retrato sa pahina 28]

Iskultura sang pagbunyag kay Clovis (tunga) sa panampad sang Katedral sang Reims, Pransia

[Retrato sa pahina 29]

Ang pagduaw ni Juan Paulo II sa Pransia agod saulugon ang pagbunyag kay Clovis ginbaisan