Mga Problema sang Tawo​—Madula Pa Ayhan?

“IKAP-AT nga bahin sang populasyon sang kalibutan ang pigado, 1.3 ka bilyon ang nagapangabuhi sa kubos sa $1 kada adlaw, 1 ka bilyon ang walay tinun-an, 1.3 ka bilyon ang wala sing matinlo nga tubig nga mainom kag 1 ka bilyon ang ginagutom adlaw-adlaw.” Amo ang siling sang isa ka report gikan sa Ireland tuhoy sa kahimtangan sang kalibutan.

Daw ano kasubo nga ebidensia sang pagkawalay ikasarang sang tawo sa pagpangita sing dayon nga mga solusyon sa mga problema sang kalibutan! Ining mga problema daw labi pa nga nagapasubo kon mahisayran mo nga ang laban sa mga tawo nga ginlaragway sa sining report amo ang walay inugpangapin nga mga babayi kag mga kabataan. Indi bala makahalangawa nga bisan karon, sa ika-21 nga siglo, ang ila mga kinamatarong padayon nga “ginalapas kada adlaw sa kadamuon nga indi na maisip”?​—⁠The State of the World’s Children 2000.

“Isa ka Bag-ong Kalibutan sa Sulod sang Isa ka Kaliwatan”

Ang United Nations Children’s Fund nagpabutyag sing pagsalig nga ‘ang kasubo nga gintuga sining mga pag-abuso sa mga kabuhi sa bug-os nga kalibutan sarang madula.’ Ining organisasyon nagsiling nga ang malain nga mga kahimtangan nga ginabatas karon sining makaluluoy nga binilyon “indi malikawan ukon indi mabag-o.” Sa katunayan, nagpanawagan ini sa “tanan nga tawo nga paluntaron ang isa ka bag-ong kalibutan sa sulod sang isa ka kaliwatan.” Nagalaum ini nga mangin isa ini ka kalibutan diin ang tanan nga katawhan “mahilway sa kaimulon kag pagpasulabi, mahilway sa kasingki kag balatian.”

Ang mga nagapabutyag sing amo sini nga balatyagon napalig-on bangod sang katunayan nga bisan karon ang mainulikdon nga mga tawo madamo sing ginahimo agod mapahaganhagan ang masubo nga mga resulta sang “daw wala katapusan nga binangig kag krisis.” Halimbawa, sang nagligad nga 15 ka tuig, ang Chernobyl Children’s Project “nagbulig agod mabuhinan ang pag-antos sang ginatos ka kabataan nga nagmasakit sing kanser bangod sang aksidente nga nuklear nga paglupok.” (The Irish Examiner, Abril 4, 2000) Ang dalagku kag magagmay nga mga organisasyon nagabulig sa di-maisip nga mga biktima sang inaway kag kalalat-an.

Apang, ining mga organisasyon nakahibalo gid sang matuod nga kahimtangan. Nakahibalo sila nga ang mga problema “mas lapnag kag mas malubha sangsa nagligad nga isa ka dekada.” Si David Begg, ang hepe nga ehekutibo sang Irish Charity Concern, nagsiling nga “ang mga talapuanan, mga sumalakdag kag mga donor nagbulig sing daku” sang ang Mozambique makahalapay nga ginbaha. “Apang,” siling pa niya, “indi naton masarangan sing isahanon ang daku nga kasangkaron sining kalalat-an.” Tuhoy sa mga panikasog sa pagbulig sa Aprika, ginbaton niya sing tampad: “Ang pila ka paglaum daw kandila nga nagakipawkipaw.” Nahibaluan sang madamo nga ang iya komento isa ka husto nga sumaryo sang kahimtangan sa bug-os nga kalibutan.

Nagalaum gid bala kita nga makita ang “bag-ong kalibutan sa sulod sang isa ka kaliwatan”? Bisan pa dalayawon gid ang karon nga mga panikasog sa pagbulig, nagakaigo nga binagbinagon ang isa pa ka paglaum para sa isa ka matarong kag mahidaiton nga bag-ong kalibutan. Ginapatalupangod sang Biblia ini nga paglaum, subong sang binagbinagon sang masunod nga artikulo.

 [Picture Credit Line sa pahina 2]

Page 3, children: UN/DPI Photo by James Bu