Ang Imo Bala Pagtudlo Epektibo?
Ang Imo Bala Pagtudlo Epektibo?
MGA ginikanan, mga gulang, mga manugbantala sing maayong balita—ang tanan dapat mangin mga manunudlo. Ang mga ginikanan nagatudlo sa ila mga kabataan, ang mga gulang nagatudlo sa mga katapo sang Cristianong kongregasyon, kag ang mga manugbantala sing maayong balita nagatudlo sa bag-ong mga interesado. (Deuteronomio 6:6, 7; Mateo 28:19, 20; 1 Timoteo 4:13, 16) Paano mangin mas epektibo ang imo pagtudlo? Mailog mo ang halimbawa kag ang pamaagi sang sangkol nga mga manunudlo nga ginasambit sa Pulong sang Dios. Si Esdras amo sini nga sahi sang manunudlo.
Pagtuon Gikan sa Halimbawa ni Esdras
Si Esdras kaliwat ni Aaron nga nagkabuhi sa Babilonia sang nagligad nga mga 2,500 ka tuig. Sang tuig 468 B.C.E., nagkadto sia sa Jerusalem agod pauswagon ang matuod nga pagsimba sa tunga sang mga Judiyo nga nagapuyo didto. (Esdras 7:1, 6, 12, 13) Kinahanglan niya nga itudlo sa katawhan ang Kasuguan sang Dios. Ano ang ginhimo ni Esdras agod pat-uron nga ang iya pagtudlo epektibo? Ginhimo niya ang pila ka kinahanglanon nga mga tikang. Talupangda ining mga tikang nga narekord sa Esdras 7:10:
“[1] Ginhanda ni Esdras ang iya tagipusuon [2] sa pag-usisa sang kasuguan ni Jehova kag [3] sa paghimo sini kag [4] sa pagtudlo sa Israel sing pagsulundan kag katarungan.” Usisaon naton sa malip-ot ang tagsa sining mga tikang kag tan-awon kon ano ang matun-an naton gikan sini.
“Ginhanda ni Esdras ang Iya Tagipusuon”
Subong nga ginahanda sang mangunguma ang duta paagi sa pag-arado sini antes isab-ug ang binhi, si Esdras mapangamuyuon nga naghanda sang iya tagipusuon sa pagbaton sang pulong sang Dios. (Esdras 10:1) Kon sa aton pa, ‘ginhuyog niya ang iya tagipusuon’ sa panudlo ni Jehova.—Hulubaton 2:2.
Subong man, ang Biblia nagasiling nga “ginhanda [ni Hari Josafat] ang [iya] tagipusuon sa pagpangita sa matuod nga Dios.” (2 Cronica 19:3) Sa pagpatuhay, ang kaliwatan sang Israel “nga wala maghanda sang ila tagipusuon” ginalaragway subong “batinggilan kag mabinatuon.” (Salmo 78:8) Makita ni Jehova ang “tinago nga pagkatawo sang tagipusuon.” (1 Pedro 3:4) Huo, “tudluan niya ang mga mahagop sang iya dalanon.” (Salmo 25:9) Busa, daw ano ka importante nga ilugon sang mga manunudlo karon ang halimbawa ni Esdras paagi anay sa mapangamuyuon nga pagpasibu sa ila tagipusuon!
“Sa Pag-usisa sang Kasuguan ni Jehova”
Agod mangin sangkol nga manunudlo, gin-usisa ni Esdras ang Pulong sang Dios. Kon magpatan-aw ka sa doktor, indi bala nga ginapamatian mo sing maayo kag ginapat-od nga nahangpan mo ang tanan nga ginasiling ukon ginareseta niya? Sigurado gid, kay nataya ang imo kapagros. Busa, daw ano pa gid nga dapat naton pamatian sing maayo ang mga butang nga ginasiling, ukon ginareseta, ni Jehova sa aton, paagi sa iya Pulong, ang Biblia, kag paagi sa “matutom kag mainandamon nga ulipon.” Kay man, ang iya laygay nagadalahig sa aton mismo kabuhi! (Mateo 4:4; 24:45-47) Matuod, ang doktor mahimo magsala, apang “ang kasuguan ni Jehova himpit.” (Salmo 19:7) Indi na kinahanglan nga magpatan-aw pa kita sa iban.
Ginapakita sang tulun-an sang Mga Cronica sa Biblia (nga ginsulat anay ni Esdras nga isa ka tomo) nga si Esdras isa gid ka maukod nga estudyante. Agod masulat ining mga tulun-an, gintan-aw niya ang madamong reperensia. * Ang mga Judiyo, nga bag-o lang nag-abot halin sa Babilonia, nagakinahanglan sing sumaryo sang maragtas sang ila pungsod. Kulang ang ila ihibalo sa mga padugi sang ila relihion, sa serbisyo sa templo, kag sa hilikuton sang mga Levinhon. Ang listahan sang mga kaliwatan importante gid sa ila. Gin-atipan gid ni Esdras ining mga butang. Samtang wala pa ang Mesias, ang mga Judiyo dapat magpabilin nga isa ka pungsod nga may kaugalingon nga duta, templo, pagkasaserdote, kag gobernador. Bangod sa impormasyon nga gintipon ni Esdras, ang paghiusa kag matuod nga pagsimba natipigan.
Kamusta ang imo mga batasan sa pagtuon kon ipaanggid sa iya ni Esdras? Ang maukod nga pagtuon sa Biblia magabulig sa imo sa pagtudlo sing epektibo sang Biblia.
“Pag-usisa sa Kasuguan ni Jehova” Subong Pamilya
Ang pag-usisa sa kasuguan ni Jehova wala lamang ginahimo sa tion sang personal nga pagtuon. Ang pangpamilya nga pagtuon isa man ka maayo gid nga kahigayunan agod himuon ini.
Ginbasahan sing mabaskog nanday Jan kag Julia, isa ka mag-asawa nga taga-Netherlands, ang ila duha ka bata nga lalaki sugod sa adlaw mismo nga natawo sila. Sa karon, si Ivo 15 anyos, kag si Edo 14 anyos. May yara sila gihapon pangpamilya nga pagtuon kada semana. Si Jan nagpaathag: “Ang amon panguna nga tulumuron indi ang pagtuptop sing madamo nga materyal sa tion sang pagtuon kundi ang mahangpan sang mga bata ang ginabinagbinag.” Nagdugang pa sia: “Ang mga bata nagapanalawsaw gid. Ginausisa nila ang di-pamilyar nga mga tinaga kag mga personalidad sa Biblia—san-o sila nagkabuhi, sin-o sila, ano ang ila obra, kag iban pa. Sugod sang makahibalo na sila magbasa, nagapanalawsaw sila sa mga libro subong sang Insight on the Scriptures, diksionaryo, kag ensiklopedia. Nangin labi pa ka makalilipay ang pangpamilya nga pagtuon bangod sini. Pirme ginakalangkagan sang mga bata ang pangpamilya nga pagtuon.” Subong dugang pa nga benepisyo, ang mga bata nagapanguna karon sa ila klase may kaangtanan sa lenguahe.
Si John kag si Tini, isa pa ka mag-asawa nga taga-Netherlands, nagtuon upod sa ila anak nga lalaki, nga si Esli (karon 24 anyos na kag nagapayunir sa iban nga kongregasyon), kag sa ila anak nga babayi, nga si Linda (karon 20 anyos kag minyo sa isa ka mabuot nga pamatan-on). Apang, sa baylo nga tun-an ang isa ka publikasyon paagi sa kinaandan nga pamangkot-kag-sabat nga paagi, ginbagay nila ang pangpamilya nga pagtuon sa edad kag mga kinahanglan sang mga kabataan. Ano nga paagi ang gingamit nila?
Si John nagpaathag nga ang ila mga bata nagapili sing isa ka makawiwili nga topiko gikan sa “Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa” (gikan sa Ang Lalantawan) kag sa “Ang Pagtamod Sang Biblia” (gikan sa Magmata!). Pagkatapos, ginapresentar nila ang ila ginhandaan, nga pirme nagaresulta sa makawiwili nga mga paghambalanay sang pamilya. Sa sining paagi ang mga bata nakatigayon sing eksperiensia sa pagpanalawsaw kag sa pagpaathag sang ila natun-an. ‘Ginausisa mo bala ang kasuguan ni Jehova’ upod sa imo mga bata? Indi lamang sini pauswagon ang imo ikasarang sa pagtudlo kundi buligan man sini ang imo mga bata nga mangin mas epektibo nga mga manunudlo.
“Sa Paghimo Sini”
Gin-aplikar ni Esdras ang iya natun-an. Halimbawa, samtang didto pa sa Babilonia, mahimo nga malig-on na ang iya kabuhi. Walay sapayan sini, sang marealisar niya nga mahimo niya mabuligan ang iya katawhan sa Jerusalem, ginbaylo niya ang kasulhayan sang Babilonia sa malayo nga siudad sang Jerusalem, upod ang tanan sini nga kabudlayan, problema, kag katalagman. Maathag nga si Esdras wala lamang magtipon sing ihibalo sa Biblia kundi handa sia nga iaplikar ang iya natun-an.—1 Timoteo 3:13.
Sang ulihi, samtang nagapuyo sa Jerusalem, ginpakita liwat ni Ezra nga ginaaplikar niya ang iya natun-an kag ginatudlo. Nangin maathag ini sang mabatian niya ang tuhoy sa pagpangasawa sang Israelinhon nga mga lalaki sa mga pagano. Ang rekord sang Biblia nagasugid sa aton nga ‘ginkusnit niya ang iya panapton kag ang iya wala sing pako nga inugsampaw nga bayo kag gingan-it ang buhok sang iya ulo kag sang iya bungot kag padayon nga naglingkod nga nalibugan tubtob sa gab-i.’ Nagbatyag pa gani sia sing ‘kahuya nga ibayaw ang iya nawong’ kay Jehova.—Esdras 9:1-6.
Daku gid ang epekto sa iya sang iya pagtuon sa Kasuguan sang Dios! Nahibaluan ni Esdras ang malain nga mga resulta kon maglalis ang katawhan. Diutay lamang ang mga Judiyo nga nagbalik. Kon magminyo sila sa iban, mahimo nga mahiusa sila sa ulihi sa pagano nga mga pungsod sa palibot, kag ang putli nga pagsimba madali madula sa nawong sang duta!
Makalilipay nga ang halimbawa ni Esdras sa debotado nga kahadlok kag kakugi nagpahulag sa mga Israelinhon nga tadlungon ang ila dalanon. Ginbiyaan nila ang ila dumuluong nga mga asawa. Sa sulod sang tatlo ka bulan ang tanan natadlong. Ang katutom ni Esdras sa Kasuguan sang Dios daku gid ang nahimo agod mangin epektibo ang iya pagtudlo.
Amo man sa karon. Ang isa ka Cristianong amay nagsiling: “Ang mga bata wala nagahimo sang imo ginahambal; nagahimo sila sang imo ginahimo!” Amo man nga prinsipio ang naaplikar sa Cristianong kongregasyon. Ang mga gulang nga nagapahamtang sing maayo nga halimbawa makapaabot nga ang kongregasyon magahulag sa ila panudlo.
“Sa Pagtudlo sa Israel sang Pagsulundan kag Katarungan”
May isa pa ka rason kon ngaa ang pagtudlo ni Esdras epektibo. Wala niya gintudlo ang iya kaugalingon nga mga ideya, kundi gintudlo niya ang “pagsulundan kag katarungan.” Buot silingon, ang mga pagsulundan, ukon mga kasuguan, ni Jehova. Amo ini ang iya katungdanan subong saserdote. (Malaquias 2:7) Gintudlo man niya ang katarungan, kag nagpahamtang sia sing halimbawa sang iya gintudlo paagi sa pagsunod sa kon ano ang husto sa makatarunganon kag walay pinasulabi nga paagi, suno sa isa ka talaksan. Kon ang mga may awtoridad nagapakita sing katarungan, mapabakod ang kalig-unan kag mapatubas ang permanente nga mga resulta. (Hulubaton 29:4) Subong man, ang Cristianong mga gulang, mga ginikanan, kag mga manugbantala sang Ginharian nga pamilyar sa Pulong sang Dios magapalig-on sang espirituwalidad kon ginatudlo nila ang mga pagsulundan kag katarungan ni Jehova sa kongregasyon, sa ila pamilya, kag sa mga interesado.
Wala ka bala nagaugyon nga ang imo panudlo mahimo nga mangin mas epektibo kon ilugon mo sing bug-os ang halimbawa sang matutom nga si Esdras? Busa, ‘ihanda ang imo tagipusuon, usisaa ang kasuguan ni Jehova, himua ini, kag itudlo ang pagsulundan kag katarungan ni Jehova.’—Esdras 7:10.
[Nota]
^ par. 11 Ang listahan sang 20 ka reperensia makita sa Insight on the Scriptures, Tomo 1, pahina 444-5, nga ginbalhag sang mga Saksi ni Jehova.
[Kahon/Retrato sa pahina 22]
ANO ANG MGA RASON KON NGAA ANG PAGPANUDLO NI ESDRAS EPEKTIBO?
1. Ginpasibu niya ang iya tagipusuon
2. Gin-usisa niya ang Kasuguan ni Jehova
3. Nagpahamtang sia sing maayong halimbawa sa pag-aplikar sang iya natun-an
4. Maukod niya nga gintun-an ang pagtamod sang Kasulatan