Ano na ang Natabo sa Kalayuhon nga Impierno?

ANO ang imo ginahunahuna sa tinaga nga “impierno”? Ginahanduraw mo bala ang impierno subong isa ka literal nga duog nga may kalayo kag asupre, nga may walay katapusan nga pag-antos kag kalisod? Ukon ang impierno bala simbuliko nga nagalaragway sang isa ka kahimtangan?

Sa sulod sang mga siglo, ginhanduraw sang relihiosong mga lider sang Cristiandad ang kalayuhon nga impierno nga nagapaantos sing daku subong ang pat-od nga madangatan sang mga makasasala. Ini nga ideya popular gihapon sa tunga sang madamong iban pa nga mga relihion. “Ginhimo sang Cristianismo ang impierno nga isa ka kilala gid nga tinaga,” siling sang U.⁠S.News & World Report, “apang indi lamang ini ang nagapati sa doktrina. Ang pamahog nga pagasilutan sing masakit sa pihak nga kabuhi ginapatihan man sang halos tanan dalagku nga relihion kag sang pila ka magagmay man nga mga relihion.” Ang mga Hindu, Budhista, Muslim, Jain, kag Taoista nagapati sa isa ka sahi sang impierno.

Apang, ang impierno may iban pa nga kahulugan sa moderno nga panghunahuna. “Walay sapayan nga may mga nagapati gihapon sa kinaandan nga kalayuhon nga impierno,” siling sang nasambit na nga magasin, “ang moderno nga pagtamod nga ang walay katapusan nga pag-antos nagapatuhoy sa masubo gid nga pagkabilanggo sing isahanon nagasugod sa pag-utwas, nga nagapahangop nga ang impierno mahimo nga indi gid man gali tuman kainit.”

Ang Jesuita nga magasin nga La Civiltà Cattolica nagsiling: “Makapatalang . . . hunahunaon nga ang Dios, paagi sa mga demonyo, makahaladlok nga nagapaantos sang mga ginpakamalaut subong nga sa kalayo.” Ini nagdugang: “Ang impierno nagaluntad, indi subong isa ka duog kundi subong isa ka kahimtangan, ang kahimtangan sang isa ka tawo nga nagaantos bangod sang kalisang nga nahamulag sia gikan sa Dios.” Si Papa Juan Paulo II nagsiling sang 1999: “Tigaylo nga isa ka duog, ang impierno nagapahangop sang kahimtangan sadtong kinabubut-on kag bug-os nga naghamulag sang ila kaugalingon sa Dios, nga amo ang ginahalinan sang tanan nga kabuhi kag kalipay.” Tuhoy sa mga panghunahuna nga ang impierno isa ka kalayuhon nga duog, sia nagsiling: “Ginapakita sini ang bug-os nga kapaslawan kag walay kapuslanan sang kabuhi kon wala sing Dios.” Kon ginlaragway sang papa ang impierno subong nga may “kalayo kag pula-sing-bayo nga yawa nga nagauyat sing daku nga tinidor,” ang istoryador sang simbahan nga si Martin Marty nagsiling, “indi ini pagpatihan sang mga tawo.”

May kaanggid man nga mga pagbag-o sa iban nga mga denominasyon. Ang report sang isa ka hubon sang mga tawo nga nagausisa sang mga doktrina sang Simbahan sang Inglaterra nagsiling: “Ang impierno indi isa ka dayon nga pag-antos, kundi ini amo ang katapusan kag indi na mabag-o nga pagpili sang pagkabuhi nga supak gid sa Dios sa bagay nga ang lamang nga madangatan amo ang bug-os nga kalaglagan.”

Ginalaragway sang katekismo sang Episcopal Church sang Estados Unidos ang impierno subong ang “dayon nga kamatayon subong resulta sang aton pagsikway sa Dios.” Madamo pa nga tawo, siling sang U.⁠S.News & World Report, ang nagapauswag sang ideya nga “ang katapusan sang mga  malauton amo ang kalaglagan, indi ang dayon nga pag-antos. . . . Nagapangatarungan [sila] nga ang mga nagsikway sa Dios laglagon gid sa ‘nagasunog nga kalayo’ sang impierno.”

Walay sapayan nga ang modernong-adlaw nga huyog amo ang pagsikway sa panghunahuna tuhoy sa kalayo kag asupre, madamo gihapon ang nagapati nga ang impierno isa ka literal nga duog sang pag-antos. “Ang Kasulatan maathag nga nagapatuhoy sa impierno subong isa ka pisikal nga duog sang kalayuhon nga pag-antos,” siling ni Albert Mohler sang Southern Baptist Theological Seminary sa Louisville, Kentucky, E.⁠U.⁠A. Kag ang report nga The Nature of Hell, nga ginhimo sang Evangelical Alliance Commission, nagasiling: “Ang impierno amo ang may hinalung-ong nga eksperiensia nga ginsikway kag ginpaantos.” Ini nagadugang: “May yara kadakuon sang silot kag pag-antos sa impierno may kaangtanan sa kabug-aton sang mga sala nga nahimo sa duta.”

Sa liwat, ang impierno bala isa ka kalayuhon nga duog sang pag-antos ukon sang bug-os nga kalaglagan? Ukon isa lamang bala ini ka kahimtangan nga nahamulag sa Dios? Ano gid ang impierno?

[Kahon/Mga retrato sa pahina 4]

Ang Malip-ot nga Maragtas Sang Kalayuhon nga Impierno

SAN-O ginbaton sang nagapangangkon nga mga Cristiano ang pagpati sa kalayuhon nga impierno? Sang madugay na nga napatay si Jesucristo kag ang iya mga apostoles. “Ang Apocalypse of Peter (ika-2 nga siglo C.⁠E.) amo ang nahauna nga [apokripa nga] Cristianong sinulatan nga nagalaragway sang pagsilot kag mga pag-antos sang mga makasasala sa impierno,” siling sang Pranses nga Encyclopædia Universalis.

Apang, magkatuhay ang opinyon sang unang mga Amay sang Simbahan tuhoy sa impierno. Sanday Justin Martyr, Clement nga taga-Alexandria, Tertullian, kag Cyprian nagpati nga ang impierno isa ka kalayuhon nga duog. Si Origen kag ang teologo nga si Gregory nga taga-Nyssa nagkabig sa impierno subong isa ka duog nga nahamulag sa Dios​—⁠isa ka espirituwal nga pag-antos. Si Augustine Hippo, sa pihak nga bahin, nagpati nga ang pag-antos sa impierno espirituwal kag pisikal​—⁠ang pagtamod nga ginbaton sang kalabanan. “Sang ikalima nga siglo C.⁠E. ang mapintas nga doktrina nga ang mga makasasala wala na sing ikaduha nga kahigayunan pagkatapos sini nga kabuhi kag nga ang kalayo nga magahalunhon sa ila indi gid mapalong nagapangibabaw,” sulat ni Propesor J.N.D. Kelly.

Sang ika-16 nga siglo, ginhangop sang Protestante nga mga repormador subong nanday Martin Luther kag John Calvin ang kalayuhon nga pag-antos sa impierno subong nga nagalaragway sa walay katubtuban nga pagkanahamulag sa Dios. Apang, ang ideya nga ang impierno isa ka duog sang pag-antos nagbalik sang masunod nga duha ka siglo. Ang Protestante nga manugbantala nga si Jonathan Edwards nagtanom sang kahadlok sa tagipusuon sang Colonianhon nga mga Amerikano sang ika-18 nga siglo paagi sa maathag nga mga paglaragway sa impierno.

Apang, wala madugay pagkatapos sadto, ang kalayo sang impierno nagkipawkipaw kag nadula. “Ang impierno halos napatay sang ika-20 nga siglo,” siling sang U.⁠S.News & World Report.

[Mga retrato]

Si Justin Martyr nagpati nga ang impierno isa ka kalayuhon nga duog

Si Augustine nga taga-Hippo nagtudlo nga ang pag-antos sa impierno espirituwal kag pisikal