Ang Maayo nga mga Kaingod Isa ka Bentaha

“Maayo pa ang kaingod nga malapit sangsa utod nga malayo.”​​—⁠Hulubaton 27:10.

ISA ka iskolar sang unang siglo C.⁠E. ang namangkot kay Jesus: “Sin-o gid bala ang akon isigkatawo?” Bilang sabat ginsilingan sia ni Jesus, indi kon sin-o ang iya isigkatawo, kundi kon ano ang matuod nga isigkatawo. Mahimo nga pamilyar ka sa ilustrasyon ni Jesus. Kilala ini sang madamo subong parabola tuhoy sa maayo nga Samaritano kag mabasa sa Ebanghelyo ni Lucas. Amo sini ang pag-asoy ni Jesus:

“Isa ka tawo ang nagdulhog gikan sa Jerusalem pakadto sa Jerico kag nahulog sa kamot sang mga makawat, nga naghublas kag nagbakol sa iya, kag naglakat, nga nagabiya sa iya nga daw patay. Karon, natabuan nga may saserdote nga nagdulhog sa sadtong dalan, apang, sang nakita niya sia, naglikaw sia sa pihak. Sing kaanggid, ang Levinhon man, sang nag-abot sia sa sadtong duog kag nakita sia, naglikaw sa pihak. Apang ang isa ka Samaritano nga nagapanglakatan sa amo nga dalan nag-abot kag, sang pagkakita sa iya, naluoy sia. Gani nagpalapit sia sa iya kag ginsamburan ang iya mga pilas, ginabubuan ini sing lana kag alak. Nian ginpasakay niya sia sa iya kaugalingon nga sapat kag gindala sia sa dalayunan kag gin-atipan. Kag sa madason nga adlaw nagkuha sia sing duha ka denario, ginhatag ini sa tag-iya sang dalayunan, kag nagsiling, ‘Atipana sia, kag ano man ang magamit mo nga dugang,  bayaran ko ikaw sa pagbalik ko diri.’ Sin-o sa sining tatlo sa banta mo ang nangin isigkatawo sang tawo nga nahulog sa kamot sang mga makawat?”​—⁠Lucas 10:29-36.

Maathag nga nahangpan sang iskolar ang punto. Nakilala niya sa gilayon sing husto ang isigkatawo sang napilasan nga tawo: “Ang isa nga nagpakita sing kaluoy sa iya.” Gani si Jesus nagsiling sa iya: “Lakat ka kag himua ang subong man.” (Lucas 10:37) Isa gid ini ka epektibo nga ilustrasyon kon ano ang kahulugan sang matuod nga isigkatawo! Ang parabola ni Jesus mahimo pa gani magpahulag sa aton nga pamangkuton ang aton kaugalingon: ‘Ano ako nga sahi sang isigkatawo? Ang ginhalinan ko bala nga rasa ukon pungsod nagaimpluwensia sa akon kon sin-o ang pilion ko nga mga isigkatawo? Ginalimitehan bala sini nga mga butang ang akon obligasyon nga buligan ang bisan sin-o nga isigkatawo nga makita ko nga may problema? Ginapanikasugan ko gid bala nga mangin maayo nga isigkatawo?’

Diin Dapat Magsugod?

Kon kinahanglan naton nga mag-uswag sa sini nga bahin, dapat kita magsugod sa aton panimuot. Dapat naton kabalak-an nga mangin maayo nga isigkatawo. Makabulig man ini sa pagtigayon naton sing maayo nga mga kaingod. Halos duha ka libo ka tuig na ang nagligad, ginpadaku ni Jesus sa iya bantog nga Sermon sa Bukid ining importante nga prinsipio tuhoy sa pagpakig-angot sang tawo. Sia nagsiling: “Ang tanan nga butang nga luyag ninyo nga himuon sang mga tawo sa inyo, dapat man ninyo himuon sa ila.” (Mateo 7:12) Ang pagpakig-angot sa iban nga may pagtahod, dignidad, kag kaayo nagapalig-on sa ila nga pakig-angutan ikaw sa amo man nga paagi.

Sa artikulo nga “Loving Thy Neighborhood,” nga nagguwa sa magasin nga The Nation Since 1865, ginsambit sang periodista kag awtor nga si Lise Funderburg ang pila sang simple nga mga butang nga sarang mahimo agod mapalig-on ang maayo nga pagtamdanay sang mga kaingod. Sia nagsulat: “Naluyagan ko . . . ang personal nga mga pagpakig-angot nga ginapabutyag sang mga magkaingod sa madamong simple nga mga buhat sang kaayo​—⁠ang pagpudyot sing pamantalaan, pagbantay sa mga bata, pagbakal sang mga kinahanglanon. Luyag ko ini nga pagtinamdanay sa isa ka kalibutan nga walay pag-ulikid, diin ang mga komunidad nagaluya bangod sang kahadlok kag krimen.” Nian nagsiling sia: “Kinahanglan ini sugdan. Kag maayo nga sa imo kaingod.”

May ginsambit man ang magasin nga Canadian Geographic nga makabulig sa mga magkaingod nga mapalambo ang maayo nga panimuot sa isa kag isa. Ang manunulat nga si Marni Jackson nagsiling: “Ang mga kaingod, kaangay sang pamilya, mga tawo sa imo kabuhi nga indi mo pirme mapili. Ini nga mga kaangtanan nagakinahanglan sing taktika, pagkamatinahuron, kag pagkamapasensiahon.”

Maayo nga mga Kaingod—⁠Maayo nga mga Manughatag

Matuod, madamo sa aton ang natahap magpalapit sa aton mga kaingod. Daw mas mahapos pa nga maglikaw kag indi magpasilabot. Apang, ang Biblia nagasiling nga “may kapin nga kalipay sa paghatag sangsa pagbaton.” (Binuhatan 20:35) Gani, ang maayo nga kaingod nagapanikasog nga makilala ang mga tawo sa palibot niya. Samtang wala gid man nagapakigsuod sa ila, ginapanikasugan niya nga makigsugilanon kon kaisa, ayhan ginasugdan ini paagi sa mainabyanon nga yuhum ukon kumpas.

Subong sang ginsambit kaina, ang “madamong simple nga mga buhat sang kaayo” sang mga magkaingod importante gid sa pagpasad kag paghupot sing maayo nga mga kaangtanan. Gani maayo nga mangita sing simple nga mga paagi nga mapakita mo ang kaayo sa isa ka kaingod, kay masami nga pauswagon sini ang pagbinuligay kag pagtahod. Isa pa, paagi sa paghimo sini, ginasunod naton ang laygay sang Biblia: “Indi pagpunggi ang maayo gikan sa ila nga nagakadapat sa sini, kon ini yara sa gahom sang imo kamot nga himuon ini.”​—⁠Hulubaton 3:27; Santiago 2:14-17.

Maayo nga mga Kaingod—⁠Mainapresyahon nga mga Manugbaton

Maayo gid kon masiling naton nga ang tanan nagabaton sing bulig kag regalo sing mainapresyahon. Sing makapasubo, indi pirme amo sina. Madamo sa ginatanyag nga bulig kag  maayo sing tinutuyo nga mga regalo ang ginbaton sing di-mainapresyahon amo nga ang sinsero nga manughatag mahimo maghunahuna, ‘Amo na ina ang katapusan!’ Kon kaisa, ang tanan mo nga panikasog nga magbugno sing mainabyanon sa imo mga kaingod mahimo lamang balusan sing pilit nga pagtango.

Apang, sa madamo nga kaso indi gid man nga di-mainapresyahon ang manugbaton, bisan pa nga daw amo sina ang ginapakita niya. Ayhan bangod sang gindak-an niya nga kultura nagapangalag-ag ukon nasaw-ahan sia kag daw indi sia mainabyanon sa iya pagpakig-angot. Sa pihak nga bahin, sa sining di-mapinasalamaton nga kalibutan, mahimo makibot ang iban nga mga tawo sa imo pagkamainabyanon, ukon mahimo pa gani nila duhaduhaan ang imo motibo. Mahimo nga kinahanglan nila nga pasaligon. Sa amo, ang pagpasad sing mainabyanon nga mga kaangtanan magakinahanglan sing tion kag pasensia. Apang, ang mga kaingod nga nakatuon kon paano mangin maayo nga mga manughatag kag mainapresyahon nga mga manugbaton nagaamot sa pagpauswag sang mahidaiton kag malipayon nga kasilingan.

Kon Mag-abot ang Kalamidad

Isa gid ka bentaha ang maayo nga kaingod kon mag-abot ang kalamidad. Sa tion sang kalamidad, makita ang matuod nga pagtamdanay sang mga magkaingod. May madamo nga kasaysayan sang di-maiyaiyahon nga mga buhat sang mga kaingod sa sini nga mga tion. Ang isa ka trahedya nga naeksperiensiahan sang tanan daw nagapahulag sa magkaingod nga magbinuligay kag magpangabudlay para sa isa kag isa. Bisan ang mga tawo nga magkatuhay sing pagtamod masami nga magapangabudlay sing tingob.

Halimbawa, ginreport sang The New York Times nga sang natabo ang makahalapay nga linog sa Turkey sang 1999, ang mga magkaaway anay nagpakita sing paghiusa. “Gintudluan kami nga kaugtan ang mga Turko sa malawig nga panahon,” sulat sang Griegong kolumnista nga si Anna Stergiou sa isa ka pamantalaan sa Atenas. “Apang ang ila tuman nga kasakit wala nagpahalipay sa amon. Nasubuan kami, naghibi kami nga daw nadula ang madugay na nga kaugot sang nakita namon ang patay nga mga lapsag.” Sang opisyal nga gin-untat ang pagtabang, ang Griegong mga grupo sang mga nagatabang wala mag-untat sa pagpangita sa mga nakalampuwas.

Ang pagpakigbahin sa pagtabang pagkatapos sang mga kalamidad isa gid ka dungganon kag baganihan nga buhat. Apang, ang pagluwas sa kabuhi sang isa ka kaingod paagi sa pagpaandam sa iya antes sang kalamidad makabig gid nga kapin ka mapuslanon nga buhat. Sing makapasubo, ginapakita sang maragtas nga ang mga nagapaandam sa ila mga kaingod tuhoy sa nagapakari nga mga kalamidad masami nga wala ginasapak, bangod sa tion sang pagpaandam, indi pa makita ang nagahilapit nga kalamidad. Masami nga wala ginapatihan ang mga nagapaandam. Kinahanglan gid ang pagkamapinadayunon kag pagsakripisyo sa bahin sang bisan sin-o nga nagatinguha nga magbulig sa mga tawo nga wala makahibalo nga delikado ang ila kahimtangan.

Ang Pinakamaayo nga Buhat sang Kaingod

Sa karon, kapin pa sa isa ka kinaugali nga kalamidad ang manug-abot sa katawhan. Amo ini ang gintagna nga buhat sang Labing Gamhanan nga Dios nga magadula sang krimen, kalautan, kag mga problema sa duta. (Bugna 16:16; 21:​3, 4) Pat-od gid nga magaabot ining importante nga  hitabo! Nalangkag ang mga Saksi ni Jehova nga ipaambit sa pinakamadamo nga tawo ang ihibalo nga kinahanglanon agod makalampuwas sa sining nagahilapit nga importante gid nga hitabo. Amo sini kon ngaa padayon sila nga nagapakigbahin sa ila bantog nga hilikuton nga pagbantala sa bug-os nga kalibutan. (Mateo 24:14) Ginahimo nila ini sing kinabubut-on, bangod sang gugma sa Dios kag sa ila isigkatawo.

Gani, indi pagtuguti nga bangod sang pagpasulabi ukon kaugot indi ka na mamati kon ang mga Saksi magduaw sa imo ukon magsugilanon sa imo sa iban nga duog. Nagapanikasog sila nga mangin maayo nga mga kaingod. Gani batuna ang ila ginatanyag sa imo nga pagtuon sa Biblia. Tun-i kon paano kita ginapasalig sang Pulong sang Dios nga malapit na nga mag-updanay sing malipayon ang mga magkaingod. Sa sina nga tion, wala na sing pag-ihig-ihig bangod sa rasa, relihion, ukon kahimtangan sa kabuhi nga magaguba sa maayo nga kaangtanan nga ginahandum gid sang kalabanan sa aton.

[Mga retrato sa pahina 7]

Maayo nga maghimo ka sing mainayuhon nga mga buhat sa imo mga kaingod

[Credit Line]

Globe: Mountain High Maps® Copyright © 1997 Digital Wisdom, Inc.