Palanggaa ang Pamilya

“SIGE, sunuga kon mahimo mo! Sunuga!” hangkat ni Tohru sa iya asawa, nga si Yoko.⁠ * “Sunugon ko gid ini,” sabat niya kag ginsindihan ang posporo agod sunugon ang retrato nila nga duha. Nagsiling pa sia, “Sunugon ko man ang balay!” Nian, gintampa ni Tohru ang iya asawa amo nga ang ila away nagdangat sa kasingki.

Tatlo ka tuig antes sini, malipayon sanday Tohru kag Yoko sang nagpakasal sila. Ngaa, nian, amo na sini ang natabo? Bisan nga si Tohru daw mabuot tan-awon, nagbatyag si Yoko nga indi sia palangga ni Tohru kag talagsa lang nagakabalaka sa iya ginabatyag. Daw indi sia makahibalo magbalos sa pagpalangga nga ginapakita ni Yoko sa iya. Bangod indi na makaagwanta, si Yoko nangin masinaklawon kag maakigon. Nakaangkon sia sing mga problema subong sang insomniya, kabalaka, wala sing gana sa pagkaon, pagkaburingot, kag depresyon kag ginanerbios pa kon kaisa. Apang, daw sa wala lang kay Tohru ang mahuol nga kahimtangan nga nagaluntad sa iya panimalay. Daw natural lang ini para sa iya.

“Makahalanguyos nga mga Tion nga Mabudlay Pakigbagayan”

Ini nga mga problema kinaandan na karon. Si apostol Pablo nagtagna nga ang mga tawo sa aton tion mangin “wala sing kinaugali nga gugma.” (2 Timoteo 3:1-5) Ang orihinal nga Griego nga tinaga nga ginbadbad diri nga “wala sing kinaugali nga gugma” naangot sa tinaga nga nagalaragway sang kinaugali nga pagpalangga sa tunga sang mga katapo sang pamilya. Ini nga kakulang sing pagpalangga makita gid sa tion naton. Bisan pa may pagpalangga, talagsa lang ini ginapakita sang mga katapo sang pamilya sa isa kag isa.

Madamo nga mga ginikanan karon ang indi makahibalo kon paano ipakita ang gugma kag pagpalangga sa ila mga anak. Ang iban nagdaku sa pamilya nga wala sing pagpalangga kag mahimo wala sila makahibalo nga ang kabuhi mangin mas malipayon kag mas masadya lamang kon mabatyagan kag mapabutyag ang pagpalangga. Daw amo sini ang kahimtangan ni Tohru. Sang bata pa sia, ang iya amay pirme masako sa trabaho kag gab-i na nagapauli. Talagsa lang sia nagapakighambal kay Tohru kag kon makighambal sia, maparas sia. Ang iloy ni Tohru nagatrabaho man kag wala pirme sing tion para sa iya. Ang telebisyon amo ang iya yaya. Wala man sing komendasyon ukon komunikasyon sa pamilya.

Ang kultura mahimo nga isa man ka rason. Sa iban nga mga bahin sang Latin America, indi kinabatasan para sa isa ka lalaki nga ipakita ang iya pagpalangga sa iya asawa. Sa madamo nga mga pungsod sa Sidlangan kag sa Aprika, supak sa tradisyon para sa isa nga ipakita ukon ipabutyag ang iya pagpalangga. Ang mga bana mahimo nasaw-ahan sa pagsiling sing “Ginahigugma ko ikaw” sa ila mga asawa ukon mga anak. Walay sapayan sini, makatuon kita sing leksion gikan sa labing maayo nga kaangtanan  sa pamilya, nga nagpabilin nga malig-on bisan sa pagligad sang tion.

Huwaran nga Kaangtanan sa Pamilya

Ang labing maayo nga huwaran para sa pamilya makita sa suod nga kaangtanan ni Jehova nga Dios kag sang iya bugtong nga Anak. Ginapakita nila ang ila gugma sa isa kag isa sa himpit nga paagi. Sa sulod sang linibo ka tuig, ang espiritu nga tinuga nga sang ulihi nangin si Jesucristo may yara makalilipay nga kaangtanan sa iya Amay. Ginlaragway niya ini nga kaangtanan sa sining paagi: “Ako ang labi nga ginakahamut-an niya sa adlaw-adlaw, nagakalipay ako sa atubangan niya sa tanan nga tion.” (Hulubaton 8:30) Nakapat-od gid ang Anak sa gugma sang iya Amay amo nga nakasiling sia sa iban nga si Jehova nahamuot sa iya adlaw-adlaw. Nalipay sia nga makaupod pirme ang iya Amay.

Bisan sang nangin tawo sia sa duta subong si Jesus, ginpasalig sa Anak sang Dios ang tudok nga gugma sang iya Amay. Sang mabawtismuhan si Jesus, nabatian niya ang tingog sang iya Amay: “Ini ang akon Anak, ang hinigugma, nga ginakahamut-an ko.” (Mateo 3:17) Daw ano ka makapalig-on nga pagpakita sing gugma sa pamuno sang misyon ni Jesus sa duta! Mahimo nga natandog gid ang iya tagipusuon nga mabatian ang kahamuot sang iya Amay samtang ginahinumdom niya ang iya kabuhi sa langit.

Sa amo, si Jehova nagapakita sing labing maayo nga halimbawa sa pagpakita sing gugma sa iya pamilya sa bug-os nga kalibutan. Kon batunon naton si Jesucristo, mahimo man kita palanggaon ni Jehova. (Juan 16:27) Bisan pa indi na kita makabati sing tingog gikan sa langit, makita naton ang gugma ni Jehova nga ginapakita paagi sa kinaugali, sa aman nga halad nga gawad ni Jesus, kag sa iban nga mga paagi. (1 Juan 4:​9, 10) Si Jehova nagapamati kag nagasabat pa gani sang aton mga pangamuyo para sa aton gid nga kaayuhan. (Salmo 145:18; Isaias 48:17) Samtang ginapalambo naton ang suod nga kaangtanan kay Jehova, ginapatudok naton ang aton apresasyon sa iya mahigugmaon nga pag-atipan.

Nakatuon si Jesus gikan sa iya Amay kon paano magpakita sing empatiya, konsiderasyon, kaayo, kag tudok nga kabalaka sa iban. Sia nagpaathag: “Ang bisan ano nga ginahimo [sang Amay], ini ginahimo man sang Anak sa amo nga bagay. Kay ginahigugma sang Amay ang Anak kag ginapakita sa iya ang tanan nga butang nga ginahimo niya.” (Juan 5:​19, 20) Gani, matun-an man naton ang ikasarang sa pagpakita sing pagpalangga paagi sa pagtuon sa halimbawa ni Jesus sang yari sia sa duta.​—⁠Filipos 1:8.

Pagpalangga sa Pamilya​—⁠Paano?

Sanglit “ang Dios gugma” kag gintuga kita sa “iya dagway,” may ikasarang kita sa pagbatyag kag sa pagpakita sing gugma. (1 Juan 4:⁠8; Genesis 1:​26, 27) Apang, ini nga ikasarang wala nagapamunga sing awtomatiko. Agod mapakita ang pagpalangga, dapat naton anay palanggaon ang aton tiayon kag mga anak. Mangin mapanilagon, kag talupangda ang ila hiligugmaon nga mga kinaiya, bisan pa nga sa primero daw wala ini sing kabilinggan, kag pamalandungi ini. ‘Wala sing butang nga makagalanyat sa akon bana [asawa ukon mga anak],’ mahimo isiling mo. Ang mga tawo nga nagminyo bangod gintugpotugpo lamang mahimo halos wala sing pagpalangga sa ila mga tiayon. Ang iban mahimo nga indi luyag magbata. Apang, binagbinaga ang ginbatyag ni Jehova sa iya malaragwayon nga asawa, ang pungsod sang Israel, sang ikanapulo nga siglo B.⁠C.⁠E. Bisan pa naghinakop ang iya manalagna nga si Elias nga wala na sing iban pa nga mga sumilimba si Jehova sa napulo-ka-tribo nga pungsod sang Israel, gin-usisa sila sing maayo ni Jehova kag nakakita sia sing madamodamo nga mga tawo​—⁠7,000 tanan​—⁠nga may makagalanyat nga mga kinaiya sa iya itululok. Mailog mo bala si Jehova paagi sa pagtan-aw sang kon ano ang maayo sa mga katapo sang imo pamilya?​—⁠1 Hari 19:14-18.

Apang, agod mabatyagan sang iban nga mga katapo sang pamilya ang imo pagpalangga, dapat  manikasog gid ikaw nga ipakita ini. Kon may makita ka nga dapat hatagan sing komendasyon, ihambal ini. Sa paglaragway sa isa ka sangkol nga asawa, ginasambit sang Pulong sang Dios ang isa ka makawiwili nga kinaiya sang iya pamilya: “Ang iya mga anak nagabangon kag nagatawag sa iya nga malipayon; ang nagapanag-iya sa iya nagabangon, kag sia nagadayaw sa iya.” (Hulubaton 31:28) Talupangda kon paano ginpabutyag sang mga katapo sang pamilya ang ila apresasyon sa isa kag isa. Paagi sa pagdayaw sa iya asawa, ang amay nagapakita sing maayo nga halimbawa sa iya anak nga lalaki, nagapalig-on sa iya nga, kon mangasawa sia, pirme niya hatagan sing komendasyon ang iya asawa.

Subong man, dapat hatagan sing komendasyon sang mga ginikanan ang ila mga anak. Makabulig ini agod ang pagtahod sa kaugalingon mapatudok sa tagipusuon sang mga anak. Kay man, paano ‘mahigugma sang isa ka tawo ang iya isigkatawo subong sang iya kaugalingon’ kon wala sia sing pagtahod sa iya kaugalingon? (Mateo 22:39) Sa pihak nga bahin, kon pirme ginamulay sang mga ginikanan ang ila mga anak, nga wala gid sila ginahatagan sing komendasyon, ang mga kabataan madali madulaan sing pagtahod sa ila kaugalingon kag mahimo mabudlayan sa pagpakita sing pagpalangga sa iban.​—⁠Efeso 4:​31, 32.

Makakita Ka sing Bulig

Ano naman kon wala ka magdaku sa isa ka mahigugmaon nga panimalay? Makatuon gihapon ikaw sa pagpakita sing pagpalangga. Ang una nga tikang amo ang pagbaton sa problema kag pagkilala nga kinahanglan ang pag-uswag. Ang Pulong sang Dios, ang Biblia, makabulig sing daku sa sini nga bahin. Mapaanggid ini sa isa ka espeho. Kon usisaon naton ang aton kaugalingon sa daw espeho nga mga panudlo sang Biblia, makita naton ang mga depekto, ukon mga diperensia, sa aton hunahuna. (Santiago 1:23) Nahisanto sa mga panudlo sang Biblia, mabag-o naton ang bisan anong di-nagakaigo nga mga huyog. (Efeso 4:20-24; Filipos 4:​8, 9) Dapat naton ini himuon sing regular, nga wala gid ‘nagauntat sa paghimo sing maayo.’​—⁠Galacia 6:9.

Ang iban mahimo nabudlayan sa pagpalangga bangod sang pagpadaku sa ila ukon sang ila kultura. Apang, ginapakita sang mga pagtuon sining karon lang nga ini nga mga upang mahimo malandas. Si Dr. Daniel Goleman, espesyalista sa kapagros sa hunahuna, nagpaathag nga ‘bisan ang tudok gid nga mga batasan sang tagipusuon nga natun-an sa pagkabata mahimo mabag-o.’ Sang nagligad nga kapin sa 19 ka siglo, ginpakita sang Biblia nga paagi sa bulig sang espiritu sang Dios, bisan ang tudok gid nga mga huyog sang tagipusuon sarang mabag-o. Nagalaygay ini sa aton: “Ubaha ninyo ang daan nga personalidad upod ang mga buhat sini, kag magsul-ob kamo sing bag-o nga personalidad.”​—⁠Colosas 3:​9, 10.

Sa tion nga mahibaluan na ang problema, ang pamilya mahimo magtuon sing Biblia nga ginadumdom ang ila mga kinahanglanon. Halimbawa, ngaa indi ninyo pangitaon ang Ingles nga tinaga nga “affection” sa konkordansia sang Biblia? Mahimo ninyo makita ang kasulatan subong sini: “Nabatian ninyo ang pagbatas ni Job kag nakita ang resulta nga ginhatag ni Jehova, nga si Jehova tuman kalum-ok sa pagpalangga kag maluluy-on.” (Santiago 5:11) Nian binagbinaga ang rekord sang Job sa Biblia, nga nagapatuhoy sing igtalupangod kon paano si Jehova tuman ka mapinalanggaon kag maluluy-on kay Job. Pat-od gid nga luyag ninyo ilugon ang tuman nga pagkamapinalanggaon kag pagkamaluluy-on ni Jehova sa inyo pamilya.

Apang, bangod di-himpit, “kita tanan nagakasandad sa madamong beses” sa paggamit naton sa dila. (Santiago 3:2) Mahimo indi makapalig-on ang paggamit naton sang aton dila sa pamilya. Diri sini kinahanglan ang pangamuyo kag pagsalig  kay Jehova. Indi mangampo. “Indi mag-untat sa pagpangamuyo.” (1 Tesalonica 5:17) Buligan ni Jehova ang mga tawo nga nagahandum nga palanggaon sang pamilya subong man ang mga tawo nga luyag magpakita sini apang ginapunggan sa paghimo sini.

Dugang pa, si Jehova mainayuhon nga naghatag sing bulig sa Cristianong kongregasyon. Si Santiago nagsulat: “May nagamasakit bala sa inyo? Magpatawag sia sang mga tigulang sang kongregasyon, kag pangamuyuan nila sia, nga haplasan sia sing lana sa ngalan ni Jehova.” (Santiago 5:14) Huo, ang mga gulang sa mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova makabulig sing daku sa mga pamilya nga ang ila mga katapo wala nagapalanggaanay. Bisan pa indi mga terapista, ang mga gulang mapailubon nga makabulig sa ila mga masigkatumuluo, nga wala nagasiling sa ila kon ano ang dapat nila himuon, kundi nagapahanumdom sa ila sang pagtamod ni Jehova kag nagapangamuyo upod sa ila kag para sa ila.​—⁠Salmo 119:105; Galacia 6:1.

Sa bahin ni Tohru kag ni Yoko, ang Cristianong mga gulang pirme nagpamati sa ila mga problema kag naglugpay sa ila. (1 Pedro 5:​2, 3) Kon kaisa, nagaduaw ang isa ka gulang kag ang iya asawa agod makabenepisyo si Yoko gikan sa pagpakig-upod sang isa ka eksperiensiado nga Cristianong babayi nga makapahanumdom kay Yoko nga ‘higugmaon ang iya bana.’ (Tito 2:​3, 4) Paagi sa pagpakita sing paghangop kag kahanuklog sa mga pag-antos kag mga kasubo sang mga masigka-Cristiano, ang mga gulang mangin “palalipdan sa hangin kag palanaguan sa unos.”​—⁠Isaias 32:​1, 2.

Sa bulig sang mainayuhon nga mga gulang, nahangpan ni Tohru nga may problema sia sa pagpabutyag sang iya emosyon kag nga ginasalakay ni Satanas ang pamilya sa “katapusan nga mga adlaw.” (2 Timoteo 3:1) Namat-od si Tohru nga lubaron ang iya problema. Nahangpan na niya kon ngaa napaslawan sia sa pagpakita sing gugma kag ini bangod sang bata pa sia, wala man sia ginpakitaan sing pagpalangga. Paagi sa hanuot nga pagtuon sa Biblia kag pangamuyo, si Tohru amat-amat nga nangin mas sensitibo sa emosyonal nga mga kinahanglanon ni Yoko.

Bisan pa naakig sia kay Tohru, sang mahangpan ni Yoko ang gindak-an nga pamilya ni Tohru kag makita ang iya kaugalingon nga mga kasaypanan, nagpanikasog gid sia nga tan-awon kon ano ang maayo sa iya bana. (Mateo 7:​1-3; Roma 5:​12; Colosas 3:​12-​14) Hanuot sia nga nangayo kay Jehova sing kusog agod padayon niya nga higugmaon ang iya bana. (Filipos 4:​6, 7) Sang ulihi, ginpakita ni Tohru ang iya pagpalangga, nga ginkalipay sang iya asawa.

Huo, kon nabudlayan ka sa pagbatyag kag sa pagpakita sing pagpalangga sa pamilya, pat-od gid nga malubad mo ina nga problema. Ang Pulong sang Dios nagahatag sa aton sing maayo nga panuytoy. (Salmo 19:7) Paagi sa paghantop sa pagkaserioso sang problema, paagi sa pagtinguha nga tan-awon ang maayo sa mga katapo sang imo pamilya, paagi sa pagtuon kag pag-aplikar sa Pulong sang Dios, paagi sa pagsalig kay Jehova sa kalalangan sang hanuot nga pangamuyo, kag paagi sa pagpangayo sing bulig sa hamtong nga Cristianong mga gulang, malandas mo ang daw mabudlay nga balagbag sa ulot mo kag sang imo pamilya. (1 Pedro 5:7) Mahimo ka man magkalipay, subong sang isa ka bana sa Estados Unidos. Ginpalig-on sia nga ipabutyag ang iya pagpalangga sa iya asawa. Sang nakapangisog sia sa pagsiling sing “Ginahigugma ko ikaw,” nakibot sia sa sabat sang iya asawa. Nagsiling ang iya asawa nga nagahibi: “Ginahigugma ko man ikaw, apang amo ini ang una nga tion sa sulod sang 25 ka tuig nga nasiling mo ini.” Indi na paghulata ang amo sina kadugay agod mapabutyag mo ang imo pagpalangga sa imo tiayon kag sa imo mga anak!

[Nota]

[Retrato sa pahina 28]

Si Jehova nagaaman sing bulig sa iya Pulong, ang Biblia