May Yara Gid Bala Masaligan?

PAGKATAPOS narumpag ang Berlin Wall sang 1989, madamo sang natago gid nga mga sekreto ang nabalahuba. Halimbawa, natukiban ni Lydia⁠ * nga sang rehimen sang mga Sosyalista sa Sidlangan nga Alemanya, ang Stasi, ukon State Security Service, nagtipon sing rekord tuhoy sa iya pribado nga mga aktibidades. Bisan pa nakibot si Lydia sang nahibaluan niya ang tuhoy sa rekord, nakugmat gid sia sang iya nahibaluan kon sin-o ang naghatag sa Stasi sing impormasyon​​—⁠ang iya bana. Ginluiban sia sang isa nga dapat bug-os niya nga masaligan.

Si Robert isa ka may edad na nga lalaki nga may “daku nga pagtaha, pagdayaw kag pagsalig” sa iya doktor, siling sang The Times sang London. Ang doktor kuno “mabuot kag mahinuklugon.” Nian sa wala ginapaabot napatay si Robert. Gin-atake bala sia sa tagipusuon ukon na-stroke? Wala. Ang awtoridad naghinakop nga ang doktor nagduaw sa puluy-an ni Robert kag, lipod kay Robert kag sa iya pamilya, gin-indyeksionan sia sing makapatay nga likido. Maathag nga ginpatay si Robert sang isa ka tawo nga iya gid ginsaligan.

Ginguba gid ang pagsalig nanday Lydia kag Robert, nga may makahalanusbo nga mga resulta. Sa iban nga mga kahimtangan ang resulta indi tanto ka serioso. Walay sapayan sini, ang paslawon sang tawo nga aton ginsaligan indi isa ka tumalagsahon nga eksperiensia. Ang isa ka report nga ginbalhag sang nagapanguna nga manugsurbe nga institusyon sa Alemanya, nga Allensbacher Jahrbuch der Demoskopie 1998-​2002, nagpakita sa isa ka surbe nga 86 porsiento sang mga ginpamangkot ang ginluiban sang isa nga ila ginsaligan. Ayhan imo man naagihan ini. Busa, indi kita dapat matingala sa ginreport sang pamantalaan sa Switzerland nga Neue Zürcher Zeitung nga sang 2002 sa “industriyalisado nga mga kapungsuran sa Katundan, ang mabakod nga pagsaligay nagahuyang sa sulod sang madamo nga tuig.”

Ginpalambo sing Amat-Amat, Ginguba sing Hinali

Ano ang pagsalig? Suno sa isa ka diksionaryo, ang pagsalig sa iban nagakahulugan sang pagpati nga bunayag sila kag sinsero kag indi sila hungod nga maghimo sang bisan ano nga butang nga magahalit sa imo. Ang pagsalig mapalambo sing amat-amat apang sarang ini maguba sing hinali. Bangod tuman kadamo ang nakatalupangod nga ang ila pagsalig ginhingalitan, makatilingala bala nga ang mga tawo nagapangalag-ag nga magsalig sa iban? Suno sa isa ka surbe nga ginbalhag sa Alemanya sang 2002, “kubos sa 1 sa 3 ka pamatan-on ang may sadsaran nga pagsalig sa iban nga tawo.”

Mahimo naton pamangkuton ang aton kaugalingon: ‘May yara gid bala kita masaligan? Takus bala saligan ang isa nga posible magpaslaw sa aton?’

[Nota]

[Blurb sa pahina 3]

Ginpakita sang isa ka surbe nga 86 porsiento sang mga ginpamangkot ang ginluiban sang isa nga ila ginsaligan