Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an nga Levitico
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an nga Levitico
WALA pa isa ka tuig halin sang ginhilway ang mga Israelinhon gikan sa pagkaulipon sa Egipto. Isa na karon ka organisado nga bag-o nga pungsod, nagapakadto na sila sa duta sang Canaan. Katuyuan ni Jehova nga papuy-on didto ang isa ka balaan nga pungsod. Apang, ang estilo sang pagkabuhi kag ang relihioso nga mga buhat sang mga Canaanhon tuman gid kalain. Gani ginhatagan sang matuod nga Dios ang kongregasyon sang Israel sing mga pagsulundan nga magapain sa ila para sa pag-alagad sa iya. Ginrekord ini sa Biblia sa tulun-an nga Levitico. Ginsulat ni manalagna Moises sa kahanayakan sang Sinai, sang mga 1512 B.C.E., ginatuptupan sang tulun-an ang isa lamang ka lunar nga bulan. (Exodo 40:17; Numeros 1:1-3) Sulitsulit nga ginpalig-on ni Jehova ang iya mga sumilimba nga mangin balaan.—Levitico 11:44; 19:2; 20:7, 26.
Ang mga Saksi ni Jehova karon wala na sa idalom sang Kasuguan nga ginhatag sang Dios paagi kay Moises. Ang kamatayon ni Jesucristo nagdula sadto nga Kasuguan. (Roma 6:14; Efeso 2:11-16) Apang, makabenepisyo kita gikan sa mga pagsulundan nga masapwan sa Levitico, nga madamo sang ginatudlo sa aton tuhoy sa pagsimba sa aton Dios, si Jehova.
MGA DULOT SA DIOS—KINABUBUT-ON KAG OBLIGADO
Ang pila ka mga dulot kag mga halad sa idalom sang Kasuguan kinabubut-on, samtang ang iban naman obligado. Halimbawa, ang halad nga sinunog kinabubut-on. Gindulot ini sa Dios sing bug-os, subong nga ginhatag sing kinabubut-on kag sing bug-os ni Jesucristo ang iya kabuhi subong halad nga gawad. Ang kinabubut-on nga halad sa paghidait gin-ambitan. Ang isa ka bahin sini ginadulot sa Dios sa halaran, ang isa pa ka bahin ginakaon sang saserdote, kag ang isa pa ginakaon sang nagdulot. Sing kaanggid, para sa hinaplas nga mga Cristiano, ang Memoryal sang kamatayon ni Cristo isa ka pagkaon sa paghidait.—1 Corinto 10:16-22.
Ang mga halad tungod sa sala kag ang mga halad sa paglapas obligado nga ginpatuman. Ang una nagatumbas sa mga sala nga ginhimo sing di-hungod. Ang ikaduha nagapahamuot sa Dios kon ang kinamatarong sang isa ginlapas, ukon ginabalik sini ang pila ka kinamatarong sang mahinulsulon nga nakasala—ukon lunsay sini. May yara man halad nga kalan-on bilang pagkilala sa bugana nga mga aman ni Jehova. Interesado kita sa sining tanan nga butang bangod ang mga halad nga ginsugo sa idalom sang Kasuguan nga katipan nagapatuhoy kay Jesucristo kag sa iya halad ukon sa mga benepisyo nga resulta sini.—Hebreo 8:3-6; 9:9-14; 10:5-10.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
2:11, 12—Ngaa ang dugos “subong nga halad tungod sa kalayo” wala ginkahamut-an ni Jehova? Ang dugos nga ginsambit diri wala nagapatuhoy sa dugos sang mga putyukan. Bisan pa wala gintugutan “subong nga halad tungod sa kalayo,” nalakip ini sa “nahauna nga mga bunga sang . . . patubas sang uma.” (2 Cronica 31:5) Ini nga dugos maathag nga duga, ukon pulot, sang mga prutas. Sanglit mahimo ini mag-aslom, wala ini ginabaton subong dulot sa halaran.
2:13—Ngaa dapat magdulot sing asin ‘upod sa tanan nga halad’? Wala ini ginhimo agod panamiton ang sabor sang mga halad. Sa bug-os nga kalibutan, ang asin ginagamit sa pagpreserbar. Mahimo nga gindulot ini upod sa mga halad bangod nagalaragway ini sing kahilwayan sa kaduluntan.
Mga Leksion Para sa Aton:
3:17. Sanglit ang tambok ginakabig nga amo ang pinakaali nga bahin, ang pagdumili sa pagkaon sini maathag nga nagpatudok sa mga Israelinhon nga ang pinakamaayo nga bahin natungod kay Jehova. (Genesis 45:18) Nagapahanumdom ini sa aton nga dapat naton ihatag ang aton pinakaali kay Jehova.—Hulubaton 3:9, 10; Colosas 3:23, 24.
7:26, 27. Ang mga Israelinhon indi dapat magkaon sing dugo. Sa pagtamod sang Dios, ang dugo nagalaragway sang kabuhi. “Ang kabuhi sang unod yara sa dugo,” siling sang Levitico 17:11. Ang paglihi sa dugo ginapatuman gihapon sa matuod nga mga sumilimba karon.—Binuhatan 15:28, 29.
ANG BALAAN NGA PAGKASASERDOTE GINPAHAMTANG
Sin-o ang ginhatagan sing mga katungdanan nga nagadalahig sa paghalad kag pagdulot? Gintugyan ini sa mga saserdote. Subong ginsugo sang Dios, naghiwat si Moises sang seremonya sa pagtangdo kay Aaron, nga amo ang mataas nga saserdote, kag sa iya apat ka anak nga lalaki bilang kabulig nga mga saserdote. Ang seremonya naglawig sing pito ka adlaw, kag ang pagkasaserdote nagsugod sa pagpanghikot pagkasunod nga adlaw.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
9:9—Ano ang kahulugan sang pag-ula sing dugo sa tiilan sang halaran kag sang pagpalhit sini sa nanuhaytuhay nga mga butang? Ginpakita sini nga ginbaton ni Jehova ang dugo para sa pagtumbas. Ang bug-os nga kahimusan sang katumbasan napasad sa dugo. “Sa idalom sang kasuguan daw ang tanan nga butang ginapaputli sang dugo,” sulat ni apostol Pablo, “kag sa walay pagpaagay sang dugo walay kapatawaran sang mga sala.”—Hebreo 9:22.
10:1, 2—Ano mahimo ang nadalahig sa sala sang mga anak nga lalaki ni Aaron nga sanday Nadab kag Abihu? Wala madugay pagkatapos nga si Nadab kag si Abihu naggawi sing di-nagakaigo sa paghimo sang ila mga katungdanan subong mga saserdote, gindumilian ni Jehova ang mga saserdote sa pag-inom sing alak ukon makahulubog nga ilimnon samtang nagaalagad sa tabernakulo. (Levitico 10:9) Nagapahangop ini nga ang duha ka anak ni Aaron mahimo nga yara sa impluwensia sang alkohol sa hitabo nga ginalaragway diri. Apang, ang rason gid kon ngaa napatay sila amo ang paghalad nila “sing kalayo nga di-balaan, nga wala niya [ni Jehova] masugo sa ila.”
Mga Leksion Para sa Aton:
10:1, 2. Ang may katungdanan nga mga alagad ni Jehova karon dapat maghimo sang mga ginapatuman sang Dios. Dugang pa, indi sila dapat mangin matinaastaason samtang ginahimo nila ang ila mga katungdanan.
10:9. Indi kita dapat maghimo sang hatag-Dios nga mga katungdanan samtang yara sa idalom sang impluwensia sang alkoholiko nga mga ilimnon ukon hubog.
ANG PAGSIMBA SA DIOS NAGAKINAHANGLAN SANG KATINLO
Ang mga pagsulundan sa kalan-on may kaangtanan sa matinlo kag di-matinlo nga mga sapat naghatag sing benepisyo sa mga Israelinhon sa duha ka paagi. Ini nga mga pagsulundan nag-amlig sa ila nga indi maimpeksion sang makahalalit nga mga organismo kag nagpabakod sang kinatuhayan sa ulot nila kag sang mga tawo sa palibot nga mga pungsod. Ang iban nga mga pagsulundan nagadalahig sang pagkadimatinlo gikan sa patay nga mga lawas, pagtinlo sa mga babayi pagkatapos mag-anak, mga pamaagi may kaangtanan sa aro, kag ang pagkadimatinlo bangod sang seksuwal nga panggua gikan sa lawas sang lalaki kag babayi. Ang mga saserdote ang nag-atipan sa mga butang may kaangtanan sa mga indibiduwal nga nangin di-matinlo.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
12:2, 5—Ngaa ang pagbata nagahimo sa babayi nga “di-matinlo”? Ang mga organo sa pagpamata ginhimo agod magliton sing himpit nga tawhanon nga kabuhi. Apang, bangod sang napanubli nga mga epekto sang sala, ang di-himpit kag makasasala nga kabuhi ginpasa sa kaanakan. Ang umalagi nga panahon sang ‘pagkadimatinlo’ bangod sang pagbata, kag sang iban pa nga mga butang, subong sang regla kag pag-awas sing binhi, nagapahanumdom sining napanubli nga pagkamakasasala. (Levitico 15:16-24; Salmo 51:5; Roma 5:12) Ang ginapatuman nga mga pagsulundan sa pagtinlo nagbulig sa mga Israelinhon nga mahangpan ang pagkinahanglan sing isa ka halad nga gawad nga magtubos sa pagkamakasasala sang katawhan kag magpasag-uli sang tawhanon nga kahimpitan. Sa amo, ang Kasuguan nangin ‘manugtuytoy nila tubtob kay Cristo.’—Galacia 3:24.
15:16-18—Ano ang ‘pag-awas sang binhi’ nga ginsambit sa sining mga bersikulo? Maathag nga nagapatuhoy ini sa pagpanggua sing binhi sa kagab-ihon kag sa seksuwal nga paghirupay sang mag-asawa.
Mga Leksion Para sa Aton:
11:45. Si Jehova nga Dios balaan kag nagapatuman nga ang nagahatag sing sagrado nga pag-alagad sa iya dapat mangin balaan. Dapat huptan nila ang pagkabalaan kag magpabilin nga matinlo sa pisikal kag sa espirituwal.—2 Corinto 7:1; 1 Pedro 1:15, 16.
12:8. Gintugutan ni Jehova ang mga imol nga magdulot sing mga pispis sa baylo sang mas mahal nga karnero subong halad. May pasunaid sia sa mga imol.
DAPAT HUPTAN ANG PAGKABALAAN
Ang pinakaimportante nga mga halad tungod sa mga sala gindulot sa tion sang tuigan nga Adlaw sang Katumbasan. Isa ka toro ang ginadulot para sa mga saserdote kag sa tribo ni Levi. Isa ka kanding ang ginahalad para sa indi saserdotenhon nga mga tribo sang Israel. Isa pa ka kanding nga buhi ang ginatabog palayo sa kahanayakan sa tapos mapahayag sa sini ang mga sala sang mga tawo. Ang duha ka kanding ginkabig subong isa ka halad tungod sa sala. Tanan ini nagapatalupangod sang katunayan nga si Jesucristo ihalad kag magadala man palayo sang mga sala.
Ang mga pagsulundan tuhoy sa pagkaon sing karne kag sa iban pa nga mga butang nagapadaku sang kinahanglanon nga pagkabalaan kon nagasimba kita kay Jehova. Nagakaigo nga huptan sang mga saserdote ang ila kaugalingon nga balaan. Ang tatlo ka tuigan nga kapiestahan mga okasyon sang daku nga pagsinadya kag pagpasalamat sa Manunuga. Naghatag man si Jehova sing mga pagsulundan sa iya katawhan tuhoy sa pag-abuso sa iya balaan nga ngalan, pagsaulog sa mga Adlaw nga Inugpahuway kag sa Jubileo ukon Hinugyaw, pagtamod sa mga imol, kag pagtratar sa mga ulipon. Ang mga pagpakamaayo nga resulta sang pagkamatinumanon sa Dios ginpaanggid sa pagpakamalaut nga maagom bangod sang pagkadimatinumanon. May mga pagsulundan man tuhoy sa mga halad may kaangtanan sa mga panumpa kag pagpabili, sa panganay sang mga kasapatan, kag sa paghatag sing tagsa ka ikapulo subong “butang nga balaan sa GINUO.”
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
16:29—Sa anong paagi nga ‘pit-an sang mga Israelinhon ang ila mga kalag’? Ining pamaagi, nga ginasunod sa Adlaw sang Katumbasan, may yara kaangtanan sa pagpangayo sing kapatawaran tungod sa mga sala. Ang pagpuasa sadto nga tion maathag nga naangot sa pagbaton sang pagkamakasasala. Gani, mahimo gid nga ang ‘pit-an ang kalag’ nagapatuhoy sa pagpuasa.
19:27—Ano ang buot silingon sang sugo nga ‘dili pagguluban ang buhok sang agtang ukon pagsamaron ang mga kilid sang bungot’? Ini nga kasuguan maathag nga ginhatag agod indi pagguntingan sang mga Judiyo ang ila mga bungot ukon buhok sa paagi nga ginailog ang pila ka pagano nga mga buhat. (Jeremias 9:25, 26; 25:23; 49:32) Apang, ang sugo sang Dios wala nagakahulugan nga ginadumilian ang mga Judiyo sa paggunting sang ila bungot ukon patilya.—2 Samuel 19:24.
25:35-37—Sayop bala pirme nga magsukot sing saka ang mga Israelinhon? Kon ang kuarta ginpahulam para sa negosyo, ang manugpahulam sarang magsukot sing saka. Apang, ang Kasuguan nagdumili sa pagsukot sing saka sa mga utang nga ginhulam sa pagpiyanpiyan sang kaimulon. Ang pagganar gikan sa kapigaduhon sang isigkatawo sayop.—Exodo 22:25.
26:19—Paano ‘ang langit mangin subong sang salsalon kag ang duta mangin subong sang saway’? Bangod wala sing ulan, ang kalangitan sa Canaan nangin subong ka tig-a kag subong ka solido sa salsalon kon tan-awon. Bangod wala nagaulan, ang duta nangin duag-saway, nga daw nagabadlak nga metal.
26:26—Ano ang kahulugan sang ‘napulo ka babayi nga nagabingka sang tinapay sa isa ka hurno’? Sing kinaandan, ang tagsa ka babayi nagakinahanglan sing tig-isa ka hurno para sa tanan nga ginabingka niya. Apang ginapakita sini nga pinamulong ang kaiwaton sang pagkaon amo nga ang isa lang ka hurno bastante na sa pagbingka sang napulo ka babayi. Isa ini sa gintagna nga mga resulta sang indi paghupot sing pagkabalaan.
Mga Leksion Para sa Aton:
20:9. Ang madinumtanon kag mapintas nga panimuot subong kalain sa pagpatay sa panulok ni Jehova. Busa, naghatag sia sing pareho nga silot sa pagpasipala sa mga ginikanan sang isa subong bala nga ginpatay gid sila. Wala bala ini nagapahulag sa aton nga higugmaon ang mga masigkatumuluo?—1 Juan 3:14, 15.
22:32; 24:10-16, 23. Ang ngalan ni Jehova indi dapat pakahuy-an. Sa kabaliskaran, dapat dayawon naton ang iya ngalan kag ipangamuyo ang pagpakabalaan sa sini.—Salmo 7:17; Mateo 6:9.
KON PAANO ANG LEVITICO NAGAAPEKTAR SA ATON PAGSIMBA
Ang mga Saksi ni Jehova karon wala na nagakabuhi sa idalom sang Kasuguan. (Galacia 3:23-25) Apang, bangod ang ginasiling sa Levitico nagapahangop sa aton tuhoy sa pagtamod ni Jehova sa nanuhaytuhay nga butang, makaapektar ini sa aton pagsimba.
Samtang ginahimo mo ang semanal nga pagbasa sing Biblia bilang paghanda para sa Teokratikong Eskwelahan Para sa Ministeryo, wala duhaduha nga magadayaw ka sa katunayan nga ginapatuman sang aton Dios ang pagkabalaan sa iya mga alagad. Ining tulun-an sa Biblia makapahulag man sa imo nga ihatag sa Labing Mataas ang imo pinakaali, nga ginahuptan pirme ang pagkabalaan para sa iya kadayawan.
[Retrato sa pahina 21]
Ang mga halad nga gindulot sa idalom sang Kasuguan nagapatuhoy kay Jesucristo kag sa iya halad
[Retrato sa pahina 22]
Ang Piesta sang Tinapay nga Walay Tapay isa ka makalilipay gid nga okasyon
[Retrato sa pahina 23]
Ang tuigan nga mga piesta, subong sang Piesta sang mga Payagpayag, mga okasyon sa pagdulot sing pagpasalamat kay Jehova
