Sugilanon sa Kabuhi

Ang Pagpadaku sa Walo ka Anak sa Dalanon ni Jehova Mabudlay Apang Makalilipay

PANUGIRON NI JOYCELYN VALENTINE

Sang 1989 ang akon bana naglakat kag nagtrabaho sa iban nga pungsod. Nangako sia nga padalhan niya ako sing kuarta agod maatipan ko ang amon walo ka anak. Mga sinemana ang nagligad, apang wala ako makabaton sing sulat ukon tawag man lang sa telepono halin sa iya. Mga binulan ang nagligad, apang wala gihapon sia magsulat ukon magtawag. Ginlugpayan ko na lang ang akon kaugalingon, ‘Kon mangin maayo na ang iya kahimtangan, mapauli gid man sia.’

NAGSALANGISAG ako bangod wala na ako sing inugsagod sa akon pamilya. Madamo nga gab-i nga indi ako makatulog, kag daw indi ko mabaton ang natabo amo nga ginpamangkot ko ang akon kaugalingon, ‘Paano niya ini nahimo sa iya pamilya?’ Sang ulihi, ginbaton ko ang masakit nga kamatuoran nga ginbayaan na kami sang akon bana. Mga 16 ka tuig na karon kutob sang ginbayaan niya kami, kag wala gihapon sia magpauli. Subong resulta, solo ko nga ginpadaku ang akon mga anak. Mabudlay ini, apang nalipay gid ako nga makita ang akon mga anak nga nagalakat sa dalanon ni Jehova. Apang, antes ko isaysay kon paano kami nakatibawas subong isa ka pamilya, pasugira anay ako kon paano ako ginpadaku.

Pagpangita sing Laygay sa Biblia

Natawo ako sang 1938 sa pulo sang Jamaica sa Caribeano. Walay sapayan nga si Tatay indi miembro sang bisan ano nga relihion, ginkabig niya ang iya kaugalingon nga mahinadlukon sa Dios. Masunson niya ako ginapangabay nga basahan sia  sang tulun-an sang Mga Salmo sa Biblia kon gab-i. Sang ulihi, nasaulo ko ang madamo nga salmo. Si Nanay naman miembro sang isa ka lokal nga relihion, kag kon kaisa, ginaupod niya ako sa relihioso nga mga miting.

Sa sining mga miting, gintudluan kami nga ginadala sang Dios sa langit ang mabuot nga mga tawo kag ginasunog naman sing dayon sa kalayuhon nga impierno ang malain nga mga tawo. Gintudluan man kami nga si Jesus amo ang Dios kag palangga niya ang mga bata. Naglibog ang akon ulo sa sini nga mga panudlo kag bangod man sini nga nahadlok ako sa Dios. Nagpalibog ako, ‘Paano kami mahigugma sang isa ka Dios nga nagapaantos sang mga tawo sa kalayo?’

Pirme ako ginadaman bangod sang pagpamensar sa kalayuhon nga impierno. Sang ulihi, nagtuon ako sa Biblia paagi sa sulat nga isponsor sang Seventh-Day Adventist Church. Nagatudlo sila nga ang mga malaut wala ginapaantos sing dayon kundi, sa baylo, ginasunog sa kalayo tubtob mangin abo. Daw mas rasonable ini, gani nagsugod ako sa pagtambong sa ila relihioso nga mga miting. Apang naglibog ang akon ulo sa ila mga panudlo, kag wala man sini matadlong ang akon sayop nga pagtamod tuhoy sa moralidad.

Sadto anay, ang kalabanan nga mga tawo nagapati nga ang pagpakighilawas malain. Apang, para sa akon kag sa madamo pa nga iban, ang mga makihilawason amo lamang yadtong may sobra sa isa nga kahulid. Gani, ang duha nga indi kasal wala nagapakasala kon wala sila nagahulid sa iban pa. (1 Corinto 6:​9, 10; Hebreo 13:4) Amo ini kon ngaa bisan nga indi pa kami kasal, nangin iloy ako sang anom ka anak.

Pag-uswag sa Espirituwal

Sang 1965, sanday Vaslyn Goodison kag Ethel Chambers nagpuyo sa Bath, ang kaiping nga komunidad. Mga payunir sila, ukon bug-os tion nga mga ministro sang mga Saksi ni Jehova, kag isa ka adlaw ginsugilanon nila ang akon amay. Ginbaton niya ang ila tanyag nga isa ka pagtuon sa Biblia sa puluy-an. Kon matabuan ako sa balay sa tion nga magduaw sila, ginsugilanon man nila ako. Bisan nagaduhaduha ako sa mga Saksi ni Jehova, namat-od ako nga magtuon sing Biblia upod sa ila agod pamatud-an nga sayop sila.

Madamo ako sing ginpamangkot sa tion sang pagtuon, kag ginsabat ini tanan sang mga Saksi nga ginagamit ang Biblia. Paagi sa ila bulig, natun-an ko nga ang mga patay wala gali sing hinalung-ong kag wala nagaantos sa impierno. (Manugwali 9:​5, 10) Natun-an ko man ang tuhoy sa paglaum nga kabuhi nga walay katapusan sa Paraiso sa duta. (Salmo 37:​11, 29; Bugna 21:​3, 4) Bisan pa nga nag-untat si Tatay sa pagtuon sa Biblia, nagsugod ako sa pagtambong sa mga miting sang lokal nga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova. Bangod ang mga miting ginahimo sa mahidaiton kag mahim-ong nga paagi, naghatag ini sa akon sing kahigayunan agod matun-an ang madamo pa tuhoy kay Jehova. Nagtambong man ako sa sirkito nga mga asambleya kag distrito nga mga kombension, nga amo ang mas dalagku nga mga pagtilipon nga ginaorganisar sang mga Saksi. Bangod sini nga pagkanadayag sa Biblia, nagtubo sa akon ang daku gid nga handum nga simbahon si Jehova sing kalahamut-an. Apang, may isa ka balagbag.

Sadto nga tion, indi kami kasal sang amay sang tatlo sang akon anom ka anak. Natun-an ko gikan sa Biblia nga ginapakamalaut sang Dios ang paghulid sa gua sang pag-asawahay, kag gintublag ako sang akon konsiensia. (Hulubaton 5:15-20; Galacia 5:19) Samtang nagadalom ang akon gugma sa kamatuoran, handum ko gid nga ipahisanto ang akon kabuhi sa kasuguan sang Dios. Sang ulihi, nagdesisyon ako. Ginsugilanon ko ang akon ginapuyopuyo kag ginpapili ko sia kon bala mapakasal kami ukon tapuson namon ang amon relasyon. Bisan pa wala sia nagaugyon sa akon pagtuluuhan, nagpakasal kami sang Agosto 15, 1970, lima ka tuig ang nagligad sugod sang nasugilanon ako sang mga Saksi. Sang Disiembre 1970, ginsimbuluhan ko ang akon dedikasyon kay Jehova paagi sa bawtismo sa tubig.

Tuhoy sa pagministeryo, indi ko gid malipatan ang nahauna nga adlaw nga nakigbahin ako sa pagbantala nga hilikuton. Ginkulbaan gid ako kag indi ako makahibalo kon paano magsugod sa pagpakigsugilanon tuhoy sa Biblia. Ang matuod, daw nahaw-asan ako sang maabtik nga gintapos sang nahauna nga tagbalay ang amon paghambalanay. Apang, nadula sang ulihi ang akon kulba. Sadto nga adlaw, nalipay gid ako, kay nakasugilanon ako sing malip-ot sa pila ka tawo tuhoy sa Biblia kag nabilinan sila sing pila sang aton mga publikasyon nga pasad sa Biblia.

 Paghupot sa Pamilya nga Mabakod sa Espirituwal

Sang 1977 nangin walo ang amon mga anak. Determinado gid ako nga himuon ang akon masarangan agod buligan ang akon panimalay nga alagaron si Jehova. (Josue 24:15) Gani maukod ako nga nagdumala sing regular nga pagtuon sa Biblia sa akon pamilya. Kon kaisa, bangod sang sobra nga kakapoy, nagakatulugan ako samtang ginabasa sing mabaskog sang isa sang akon mga anak ang parapo, kag ginapukaw na lang ako sang akon mga anak. Apang ang pisikal nga kakapoy wala gid makapugong sa amon sa pagtuon sa Biblia subong pamilya.

Masunson man ako nga nagapangamuyo upod sa akon mga anak. Sa tion nga yara na sila sa husto nga edad, gintudluan ko sila sa pagpangamuyo kay Jehova sing kinaugalingon. Ginpat-od ko nga ang kada isa sa ila personal nga nagapangamuyo antes magtulog. Tuhoy naman sa akon mga anak nga bata pa kaayo sa pagpangamuyo sing kinaugalingon, isaisa ako nga nagpangamuyo upod sa ila.

Sang primero, namatok ang akon bana nga ginaupod ko ang mga kabataan sa mga miting sang kongregasyon. Apang, bangod posible nga sia ang magabantay sa mga bata samtang nagatambong ako sa mga miting, nagbahaw ang iya pagpamatok. Mahuyugon sia maglagaw sa gab-i kag mamasyar sa iya mga abyan, kag indi gid niya maluyagan ang ideya nga magaupod sa iya ang walo ka bata! Sang ulihi, ginbuligan pa gani niya ako sa paghanda sa mga kabataan para sa pagkadto sa Kingdom Hall.

Naanad sang ulihi ang mga kabataan sa pagtambong sa tanan nga miting sang kongregasyon kag sa pagpakigbahin sa pangpubliko nga ministeryo. Kon sira-klase, masunson sila nagaupod sa mga payunir, ukon bug-os tion nga mga ministro, sang kongregasyon sa pagbantala nga hilikuton. Nagbulig ini sa akon mga kabataan nga mapalambo ang tinagipusuon nga gugma sa kongregasyon kag sa pagbantala nga hilikuton.​—⁠Mateo 24:14.

Mga Tion sang Pagtilaw

Agod madugangan ang kita sang pamilya, ang akon bana nagtrabaho sa iban nga pungsod. Malayo sia sa pamilya sa malawig nga tion apang regular sia nga nagapauli. Apang, sang naglakat sia sang 1989, wala na sia magpauli. Subong sang ginsambit ko kaina, daw namusdok ang akon kalibutan sang ginbayaan kami sang akon bana. Madamo nga gab-i nga naghibi ako kag hugot nga nagpangamuyo sing lugpay kag kusog kay Jehova, kag nabatyagan ko nga ginsabat niya ang akon mga pangamuyo. Ang mga kasulatan subong sang Isaias 54:4 kag  1 Corinto 7:15 naghatag sa akon sing kalinungan sa hunahuna kag sing kusog agod padayunon ang kabuhi. Ginbuligan man ako sang akon mga himata kag mga abyan sa Cristianong kongregasyon sa emosyonal kag materyal nga paagi. Nagapasalamat gid ako kay Jehova kag sa iya katawhan tungod sang ila bulig.

May iban pa kami nga mga pagtilaw. Isa ka bes ang isa sa akon mga anak nga babayi ginsikway sa kongregasyon bangod sang di-Makasulatanhon nga paggawi. Palangga ko gid ang akon tanan nga anak, apang ang akon pagkamainunungon kay Jehova amo ang pinakaimportante. Gani sadto nga tion, ginsunod gid namon sang akon iban pa nga mga anak ang sugo sang Biblia kon paano pakig-angutan ang mga gin-disfellowship. (1 Corinto 5:​11, 13) Ginmulay kami sang mga tawo nga wala makahangop sang amon panindugan. Apang, sang nakapanumbalik sa kongregasyon ang akon anak nga babayi, ginsilingan ako sang iya bana nga nagdayaw gid sia sa amon malig-on nga panindugan sa mga prinsipio sang Biblia. Ang iya bana nagaalagad na karon kay Jehova upod sang iya pamilya.

Pag-atubang sa Pinansial nga mga Problema

Sang ginbayaan kami sang akon bana, wala ako sing regular nga kita, kag ang amon pamilya wala na sing sustento halin sa iya. Ini nga kahimtangan nagtudlo sa amon nga mangin kontento sa simple nga pangabuhi kag mas pabaloran ang espirituwal nga mga manggad sangsa materyal nga mga paghimud-os. Bangod natun-an sang mga kabataan nga higugmaon kag buligan ang isa kag isa, nangin suod sila. Sang ang mga magulang nagsugod na sa pagtrabaho, kinabubut-on nga ginsuportahan nila ang ila mga manghod. Ginbuligan sang akon subang nga babayi, nga si Marseree, ang iya kinagot nga manghod nga babayi, nga si Nicole, nga makatapos sing hayskul. Agod makapiyanpiyan, nagtulutiangge ako. Ang kasarangan nga kita nakabulig sa akon nga masuportahan ang pila sang amon materyal nga mga kinahanglanon.

Wala gid kami ginbayaan ni Jehova. Isa ka bes, ginsugiran ko ang isa ka Cristianong utod nga babayi nga basi indi kami makatambong sa distrito nga kombension bangod wala kami sing kuarta. Nagsabat sia: “Sister Val, kon makabati ka gani nga may kombension, mamutos ka na! Amanan ni Jehova ang imo mga kinahanglanon.” Ginsunod ko ang iya laygay. Si Jehova nag-aman, kag padayon niya ini nga ginahimo. Ang amon pamilya nakatambong sa tanan nga asambleya ukon kombension bisan pa nga hawothawot lamang ang amon kuarta.

Sang 1988, ginhapay sang Bagyo Gilbert ang Jamaica, kag ginbayaan namon ang amon balay kag nagdangop sa indi peligruso nga lugar. Sang magkulpa ang bagyo, naglakat kami sang akon anak nga lalaki agod tan-awon ang amon naguba nga balay. Samtang nagapanghulonghulong sa kagulub-an, nakita ko ang isa ka butang nga luyag ko gid salbahon. Sa hinali lamang, liwat nga nagbaskog ang hangin, apang sige gihapon ang akon uyat sa butang nga akon ginsalbar. “Nay, buy-i inang telebisyon. Asawa ka bala ni Lot?” (Lucas 17:​31, 32) Yadto nga pinamulong sang akon anak nagpamarasmas sa akon. Ginbuy-an ko ang basa sa ulan nga telebisyon, kag nagdalagan kami padulong sa indi peligruso nga lugar.

Ginakugmat gihapon ako kon madumduman ko nga ginbutang ko sa katalagman ang akon kabuhi tungod sa isa ka telebisyon. Apang nalipay gid ako kon madumduman ko ang nagapaalisto sa espirituwal nga pinamulong sang akon anak sadto nga tion. Bangod sang natun-an niya sa Biblia gikan sa Cristianong kongregasyon, nabuligan niya ako nga malikawan ang serioso nga pisikal kag ayhan espirituwal nga kahalitan.

Ginguba sang bagyo ang amon balay kag mga pagkabutang, kag ginluyahan man kami sing buot. Nian nag-abot ang amon Cristianong mga utod. Ginpalig-on nila kami nga atubangon ang amon kadulaan nga may pagsalig kay Jehova kag padayon nga mangin aktibo sa ministeryo, kag ginbuligan nila kami nga mapatindog liwat ang amon balay.  Yadtong mahigugmaon kag masinakripisyuhon nga ginhimo sang Saksi nga mga boluntaryo halin sa Jamaica kag sa iban nga pungsod nagtandog gid sa amon sing tudok.

Pag-una kay Jehova

Sang makatapos sa pag-eskwela ang akon ikaduha nga anak nga babayi, nga si Melaine, nagpayunir sia. Nian ginbaton niya ang imbitasyon nga magpayunir sa iban nga kongregasyon, nga nagkahulugan nga magahalin sia sa iya trabaho. Walay sapayan nga nakapiyanpiyan sia sing daku sa amon pamilya sa pinansial nga paagi bangod sadto nga trabaho, nagsalig kami nga indi kami pagpabay-an ni Jehova kon unahon sang kada isa sa amon ang mga intereses sang Ginharian. (Mateo 6:33) Sang ulihi, nakabaton man sing imbitasyon ang akon anak nga lalaki, nga si Ewan, nga mag-alagad subong payunir. Ginasuportahan niya sa pinansial ang pamilya, apang ginpalig-on namon sia nga batunon ang imbitasyon kag pakamaayuhon sia ni Jehova. Wala ko gid ginpalas-ay ang akon mga anak sa pagpasangkad sang ila pag-alagad sa Ginharian, kag kami nga nabilin sa balay wala gid makulangan sang amon mga kinahanglanon. Sa baylo sini, ang amon kalipay nagdugang, kag kon kaisa, nabuligan pa namon ang iban nga nagakinahanglan.

Sa karon, nalipay gid ako nga makita ang akon mga anak nga “nagalakat sa kamatuoran.” (3 Juan 4) Ang isa sa akon mga anak nga babayi, nga si Melaine, nagaupod karon sa iya bana sa pag-alagad subong manugtatap sang sirkito. Ang akon anak nga babayi nga si Andrea kag ang iya bana nagaalagad subong mga espesyal payunir, kag nagaupod sia sa iya bana kon magduaw sia sa mga kongregasyon subong tal-us nga manugtatap sang sirkito. Ang akon anak nga lalaki, nga si Ewan, kag ang iya asawa nagaalagad subong mga espesyal payunir, kag isa sia ka gulang sa kongregasyon. Ang akon isa pa ka anak nga babayi, nga si Ava-Gay, nagapangabudlay upod sa iya bana sa sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Jamaica. Sanday Jennifer, Genieve, kag Nicole nagaalagad kaupod sang ila mga bana kag mga kabataan subong aktibo nga mga katapo sang ila mga kongregasyon. Si Marseree nagapuyo upod sa akon, kag kami nga duha nagatambong karon sa Port Morant Congregation. Madamo gid ang akon pagpakamaayo, kay ang akon tanan nga walo ka anak padayon nga nagasimba kay Jehova.

Samtang nagaedad, may yara na ako ginabatyag sa lawas. Rayumahon na ako, apang malipayon gihapon ako nga nagapayunir. Apang, sining karon lang, nabudlayan na ako sa paglakat sa bulubakolod nga lugar diin kami nagapuyo. Nabudlayan na ako sa paggua sa ministeryo. Gintilawan ko nga magbisikleta kag natukiban ko nga mas mahapos ini sangsa maglakat. Gani nagbakal ako sing segunda-mano nga bisikleta kag nagsugod nga gamiton ini. Sang primero, daw nasaw-ahan ang akon mga anak sa pagtan-aw sa ila rayumahon nga iloy nga nagabisikleta. Apang, nalipay gid sila nga makita ako nga padayon nga nagabantala subong gid sang luyag ko.

Nalipay gid ako nga makita nga ginabaton sang mga tawo nga ginatun-an ko sa Biblia ang kamatuoran. Pirme ko ginapangamuyo nga kabay nga kami tanan sa amon pamilya buligan ni Jehova nga magpabilin nga matutom sa iya sa sining tion sang katapusan kag tubtob sa walay katubtuban. Ginadayaw kag ginapasalamatan ko gid si Jehova, ang Daku nga “Manugpamati sang pangamuyo,” bangod ginbuligan niya ako nga maatubang ang hangkat nga padakuon ang akon walo ka anak sa iya dalanon.​—⁠Salmo 65:2.

[Retrato sa pahina 10]

Upod ang akon mga anak, ang ila mga tiayon, kag ang akon mga apo

[Retrato sa pahina 12]

Nagabisikleta ako karon sa akon ministeryo