Sugilanon sang Kabuhi

Nagmadinalag-on Kami sa Pagpangita sing Manggad

Panugiron Nanday Dorothea Smith kag Dora Ward

Ano nga manggad ang ginpangita namon? Duha kami ka dalaga nga luyag gid magpakigbahin sa pagtuman sang sugo ni Jesus: “Lakat kamo kag maghimo sang mga disipulo sa mga tawo sang tanan nga pungsod.” (Mateo 28:19) Ipaathag namon kon paano kami nakakita sing manggad.

DOROTHEA: Sang 1915, wala pa lang madugay nga nagsugod ang Bug-os Kalibutan nga Inaway I, natawo ako subong ikatlo nga bata sa amon pamilya. Nagapuyo kami sadto malapit sa Howell, Michigan, sa Estados Unidos. Indi relihioso ang akon amay, apang mahinadlukon sa Dios ang akon iloy. Gintudluan kami ni Nanay nga tumanon ang Napulo ka Sugo, apang nabalaka sia nga kami sang akon magulang nga lalaki nga si Willis kag magulang nga babayi nga si Viola, wala sing relihion.

Sang magdose anyos ako, namat-od si Nanay nga pabunyagan ako sa Presbyterian Church. Indi ko gid malipatan ang adlaw nga ginbunyagan ako. Dungan kami nga ginbunyagan sang duha ka lapsag nga ginakungkong pa sang ila iloy. Daw matunaw ako sa kahuya nga ang kaupod ko mga lapsag pa. Ginwisikan sang ministro sing tubig ang akon ulo kag nagkutibkutib sing pila ka pulong nga indi ko mahangpan. Ang matuod, pareho lang ako sa duha ka lapsag nga wala sing kalibutan kon ano ang bunyag!

Sang isa ka adlaw sang 1932, may awto nga nagdulog sa atubang-balay, kag si Nanay ang nagbukas sang puerta. Duha ka pamatan-on nga lalaki ang nag-abot nga nagatanyag sing mga libro tuhoy sa relihion. Ang isa sa ila nagpakilala nga si Albert Schroeder sia. Ginpakita niya kay Nanay ang pila ka literatura nga ginabalhag sang mga Saksi ni Jehova.  Ginbaton ni Nanay ang mga libro. Nakabulig kay Nanay ini nga mga publikasyon nga batunon ang kamatuoran gikan sa Pulong sang Dios.

Nagsugod ang Pagpangita sing Manggad

Sang ulihi, nagsaylo ako sa akon magulang nga babayi sa Detroit. Didto ko nakilala ang isa ka may edad na nga babayi nga nagaduaw sa akon magulang agod tudluan sia tuhoy sa Biblia. Ini nga mga paghambalanay nagpahanumdom sa akon sang isa ka semanal nga programa sa radyo nga ginapamatian anay namon ni Nanay sa balay. Isa ini ka 15-minutos nga pamulongpulong tuhoy sa isa ka tema sa Biblia nga ginahatag ni J. F. Rutherford, nga amo ang nagapanguna sa mga Saksi ni Jehova sadto nga tion. Sang 1937, nagsugod kami sa pagpakig-upod sa nahauna nga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova sa Detroit. Pagkadason nga tuig ginbawtismuhan ako.

Gin-anunsio sang maaga nga bahin sang katuigan 1940 nga mabukas ang mga Saksi ni Jehova sing isa ka eskwelahan nga ginatawag Gilead sa South Lansing, New York, para sa paghanas sing mga misyonero. Sang mabalitaan ko nga ang iban nga mga gradwado sini nga eskwelahan mahimo agdahon sa pag-alagad sa iban nga pungsod, nakasiling ako sa akon kaugalingon, ‘Gusto ko mag-eskwela sa Gilead!’ Ginhimo ko nga tulumuron ang makaeskwela sa Gilead. Isa gid ka pribilehiyo nga mangita sa iban nga mga pungsod sing “mga manggad”—buot silingon, sing mga tawo nga luyag mangin mga disipulo ni Cristo Jesus!—Hageo 2:6, 7.

Amat-amat nga Paglab-ot sa Akon Tulumuron

Sang Abril 1942, naghalin ako sa akon obra kag nagsugod sa pag-alagad subong payunir, ukon bug-os tion nga ebanghelisador, sa Findlay, Ohio, upod sa lima pa ka utod nga babayi sa espirituwal. Wala didto sing kongregasyon nga may programa sang regular nga mga miting, apang nagpalig-unay kami paagi sa pagbasa subong isa ka grupo sing mga artikulo gikan sa aton Cristiano nga mga publikasyon. Sa una nga bulan sang akon pagpayunir, nakapahamtang ako sing 95 ka libro sa interesado nga mga tawo! Pagligad sang mga isa ka tuig kag tunga, ginpadala ako subong espesyal payunir sa Chambersburg, Pennsylvania. Nagbuylog ako didto sa lima pa ka payunir, lakip si Dora Ward, isa ka Cristiano nga utod nga babayi nga taga-Iowa. Kami ni Dora ang nagparisay subong payunir. Ginbawtismuhan kami sa pareho nga tuig, kag pareho kami nga nagahandum nga makaeskwela sa Gilead School kag magmisyonera sa iban nga pungsod.

Sang maaga nga bahin sang 1944, nag-abot ang amon ginahulat nga adlaw! Nakabaton kami sing imbitasyon nga mag-eskwela sa ikap-at nga klase sang Gilead. Nagpalista kami sang Agosto sadto nga tuig. Apang antes ko padayunon ang akon pag-istorya, sugiran anay kamo ni Dora kon paano kami ang nagdugay nga magkaupod sa pagpangita sing manggad.

 Nalangkag nga Sugdan ang Bug-os Tion nga Pagpanaksi

DORA: Nagapangamuyo si Nanay nga kuntani mahangpan niya ang Pulong sang Dios. Sang isa ka Domingo, upod niya ako sang mabatian namon sa radyo ang pamulongpulong ni J. F. Rutherford. Pagkatapos sang pamulongpulong, nagtuaw si Nanay, “Amo ini ang kamatuoran!” Wala magdugay pagkatapos sadto, ginatun-an na namon ang mga publikasyon sang mga Saksi ni Jehova. Sang 1935, sang 12 anyos ako, nakapamati ako sa isa ka pamulongpulong para sa bawtismo nga ginhatag sang isa sa mga Saksi ni Jehova, kag napahulag ako sadto nga idedikar man ang akon kabuhi kay Jehova. Pagligad sang tatlo ka tuig, nagpabawtismo ako. Ang akon dedikasyon kag pagpabawtismo nakabulig sa akon nga indi malipatan ang akon tulumuron bisan nagaeskwela pa ako. Luyag ko na gid nga makatapos sa pag-eskwela agod nga makapayunir ako dayon.

Sadto nga tion ang isa ka grupo sang mga Saksi nga amon ginapakig-updan nagatipon subong isa ka kongregasyon sa Fort Dodge, Iowa. Daku nga panikasog ang ginakinahanglan sadto sa pagtambong sa Cristiano nga mga miting. Sadto anay, ang mga artikulo nga tulun-an sa Lalantawan wala sing mga pamangkot para sa paghinun-anon sang kongregasyon. Kami ang ginapangabay nga magsumiter sing mga pamangkot sa utod nga lalaki nga nagadumala sang Pagtinuon sa Lalantawan. Kada Lunes sang gab-i, nagahanda kami ni Nanay sing pamangkot para sa tagsa ka parapo, kag ginahatag namon ini sa manugdumala agod may mapilian sia kon diin ang gamiton niya.

Ginaduaw kon kaisa ang amon kongregasyon sang nagalakbay nga manugtatap. Ang isa sini nga mga utod, si John Booth, amo ang nakabulig sa akon sa una gid nga pagpamalaybalay ko sang 12 anyos ako. Sang 17 anyos ako, nangayo ako sing bulig sa iya kon paano sulatan ang aplikasyon para sa pagpayunir. Wala gid ako maghunahuna nga makitaay kami liwat sa ulihi kag mangin abyan ko sia!

Subong isa ka payunir, ang pirme ko nga kaupod amo si Utod Dorothy Aronson, isa ka bug-os tion nga ebanghelisador nga magulang sa akon sing 15 ka tuig. Sia ang kaupod ko nga payunir tubtob gin-agda sia nga mag-eskwela sa nahauna nga klase sang Gilead sang 1943. Pagkatapos sadto, nagpadayon ako sa pagpayunir nga isahanon lang.

Wala Kami Mapadulog Sang Pagpamatok

Binudlayan kami sang katuigan 1940 bangod mainit sadto ang espiritu sang pagkanasyonalistiko tuga sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II. Kon magbantala kami sa mga balay, pirme kami ginapaulanan sing baog nga mga itlog, tanang nga mga kamatis, kag kon kaisa sing mga bato pa gani! Mas mabudlay pa nga pagtilaw ang naeksperiensiahan namon sang ginpresentar namon ang mga magasin nga Lalantawan kag Consolation (karon  Magmata!) sa pamusod sang mga kalye. Ang pulis nga ginsutsutan sang relihioso nga mga manugpamatok, nagpalapit sa amon kag ginpahog kami nga dakpon niya kami kon makita niya kami liwat nga nagabantala.

Siempre, wala kami mag-untat sa pagpanaksi, gani gindala kami sa estasyon sang pulis agod imbestigaron. Sang mabuy-an kami, nagbalik kami liwat sa amo gihapon nga pamusod sang kalye nga nagatanyag sing amo gihapon nga mga magasin. Ginsingganan kami sang nagapanguna nga mga utod nga lalaki nga gamiton namon ang Isaias 61:1, 2 sa pagdepensa sang amon panindugan. Isa ka bes, sang ginpalapitan ako sang isa ka lamharon pa nga pulis, ginbalikwat ko sa iya ini nga teksto bisan pa ginanerbios ako. Nakibot ako nga nagtalikod sia dayon kag naglakat! Sa pamatyagan ko ginaamligan kami sang mga anghel.

Isa ka Indi Malipatan nga Adlaw

Sang 1941, nalipay ako nga nakatambong ako sa lima ka adlaw nga kombension sang mga Saksi ni Jehova sa St. Louis, Missouri. Sa sadto nga kombension, ginpangabay ni Utod Rutherford ang tanan nga kabataan nga nagaedad 5 anyos tubtob 18 anyos nga magtipon sa mayor nga bahin sang istadyum. Linibo ka bata ang nagtipon. Gintamyaw kami ni Utod Rutherford paagi sa pagwagayway sang iya panyo. Nagwagayway man kami sang amon kamot. Pagkatapos sang isa ka oras nga pagpamulongpulong, nagsiling sia: “Mga kabataan nga nag-ugyon sa paghimo sang kabubut-on sang Dios kag nagdesisyon sa pagtindog sa bahin sang iya teokratiko nga panguluhan sa idalom ni Cristo Jesus kag busa nagaugyon sa pagtuman sa Dios kag sa iya Hari, palihug magtindog kamo.” Dungan nga nagtilindog ang 15,000 ka kabataan—isa ako sa ila! Nagdugang pa ang humalambal: “Tanan kamo nga magahimo sang masarangan ninyo agod isugid sa iban ang Ginharian sang Dios kag ang mga pagpakamaayo sini, magsiling kamo palihug sing Huo.” Nag-huo kami tanan, kag ginsundan ini sang nagadaguob nga palakpak.

Nian gin-anunsio ang paggua sang bag-o nga libro nga Children * kag naglinya ang mga bata sa higad sang plataporma, diin ginpanghatagan kami ni Utod Rutherford sing tig-isa ka kopya sang bag-o nga libro. Kasadya gid sadto! Sa karon, madamodamo pa sang mga nakabaton sing libro sadto nga okasyon ang makugi gihapon nga nagaalagad kay Jehova sa bug-os nga kalibutan, nga nagahambal tuhoy sa Ginharian sang Dios kag tuhoy sa iya pagkamatarong.—Salmo 148:12, 13.

Pagkatapos magpayunir sing tatlo ka tuig, nalipay ako sang ginpadala ako subong espesyal payunir sa Chambersburg! Didto ko nakilala si Dorothea, kag wala magdugay nangin suod kami nga mag-abyanay. Bangod bata pa kami, mapagsik kami kag mabaskog. Luyag namon pasangkaron pa ang amon bahin sa pagbantala nga hilikuton. Ginsugdan namon ang pagpangita sing manggad nga nagdugay tubtob karon.—Salmo 110:3.

Pila pa lang ka bulan nga nagaalagad kami subong espesyal payunir, nakilala namon ang isa ka gradwado sang nahauna nga klase sang Gilead nga si Albert Mann. Gindestino sia sa iban nga pungsod kag manuglakat na sadto. Ginpalig-on niya kami nga batunon bisan diin kami nga pungsod idestino.

Dungan Kami nga Nag-eskwela

DORA KAG DOROTHEA: Malipayon gid kami sang magsugod ang paghanas sa amon para sa pagmisyonera! Sa una nga adlaw sang pag-eskwela, si Albert Schroeder nga amo ang utod nga nakapahamtang anay sa iloy ni Dorothea sang nagligad nga 12 ka tuig sing libro nga Studies in the Scriptures, amo ang nagrehistro sa amon. Didto man si John Booth. Sia sadto ang manugtatap sa pagpanguma, sa Kingdom Farm, diin nahamtang ang eskwelahan. Sang ulihi, pareho sila nga nangin katapo sang Nagadumala nga Hubon sang mga Saksi ni Jehova.

Sa Gilead School, gintun-an namon ang mas madalom nga mga kamatuoran sang Biblia. Ekselente gid yadto nga paghanas. Isa ka gatos kag apat kami nga mga estudyante sa amon klase, lakip ang nahauna nga tagaluwas nga estudyante gikan sa Mexico. Nagatuon sia sing Iningles samtang kami naman nagatuon sing Espanyol. Nakunyag gid kami sang mag-abot ang adlaw nga ginpanghatag ni Utod Nathan H. Knorr ang amon kaladtuan nga mga pungsod! Ang kalabanan sa amon gindestino sa Sentral kag Bagatnan nga Amerika; kami naman gindestino sa Chile.

 Pagpangita Sing Manggad sa Chile

Agod makasulod kami sa Chile, kinahanglan nga makakuha kami sing visa, apang nadugayan ini. Gani, sang makagradwar kami sang Enero 1945, nagpayunir kami anay sa Washington, D.C., sing isa ka tuig kag tunga. Sang mabaton namon ang amon visa, siam kami ka misyonero nga nagbiyahe padulong sa Chile. Ang pito naghalin sa nauna nga mga klase sang Gilead.

Ginsugat kami sang pila ka Cristiano nga mga utod sa Santiago, ang kapital. Ang isa sa ila amo si Albert Mann, ang gradwado sa Gilead nga nagpalig-on anay sa amon. Nauna sia sa amon sa Chile sing isa ka tuig, upod kay Joseph Ferrari gikan sa ikaduha nga klase sang Gilead. Wala pa sa isa ka gatos ang mga manugbantala sa bug-os nga Chile sang mag-abot kami. Nalangkag kami nga mangita sing dugang pa nga manggad—ang bunayag sing tagipusuon nga mga tawo—sa amon bag-o nga asaynment.

Gin-asayn kami sa isa ka puluy-an pangmisyonero sa Santiago. Karon pa lang namon matilawan ang magpuyo upod sa isa ka daku nga pamilya sang mga misyonero. Wala labot nga may oras kami nga lalab-uton sa pagbantala, may turno ang tanan nga misyonero sa pagluto makaisa kada semana para sa pamilya. Nakaeksperiensia kami sing makahuluya nga butang. Isa ka bes, nagluto kami sing mainit nga tinapay para sa pamahaw sang amon gutom nga pamilya, apang sang mabak-it namon ang tinapay gikan sa pugon, natalupangdan namon nga nagapanimaho ini. Lain gali nga ingrediente ang nagamit namon! Nagsala ang nagpanulod sing mga ingrediente sa mga lata.

Apang, mas makahuluya pa ang nahimo namon samtang nagatuon kami sing Espanyol. Ang isa ka daku nga pamilya nga amon ginatudluan sing Biblia diutayan lang mag-untat sa pagtuon bangod indi nila mahangpan ang ginapanghambal namon. Apang, natun-an gihapon nila ang kamatuoran kay ginabasa nila ang mga teksto sa ila mismo Biblia, gani lima sa ila ang nangin Saksi. Sadto nga mga tuig, wala pa sing kurso sa pagtuon sing lenguahe para sa bag-o nga mga misyonero. Nagsugod kami dayon sa pagbantala kag nagtuon sing lenguahe gikan sa mga tawo nga amon ginapanaksihan.

Madamo kami sing ginatudluan sing Biblia, kag ang pila sang amon mga ginatudluan madasig nga nag-uswag. Apang, kinahanglan ang pasensia sa iban. Si Teresa Tello, isa ka hoben pa nga babayi, nagpamati sa mensahe sang kamatuoran kag nagsiling, “Balik kamo liwat palihug kag sugiri ako sing dugang pa.” Napulog-duha ka beses nga nagbalikbalik kami apang wala sia pirme. Nagligad ang tatlo ka tuig. Nagtambong kami sa isa ka asambleya nga ginhiwat sa isa ka teatro sa Santiago. Sang manuglakat na kami pagkatapos sang asambleya sang Domingo, may nanawag sa akon, “Senorita Dora, Senorita Dora!” Nagbalikid kami, kag si Teresa gali. Nagduaw sia sa iya magulang nga babayi nga nagaistar sa pihak sang dalan kag nagkadto sia sa teatro agod tan-awon kon may ano diri. Nalipay gid ako sang magkitaay kami liwat! Naghimo kami sing kahimusan para sa pagtuon sa Biblia, kag wala magdugay pagkatapos sadto ginbawtismuhan sia. Sang ulihi, nangin espesyal payunir sia. Sa karon, pagligad sang mga 45 ka tuig, yara gihapon si Teresa sa pinasahi nga bug-os tion nga pag-alagad.—Manugwali 11:1.

 Mga Manggad nga Natukiban sa “Kabalasan”

Sang 1959, ginpadala kami sa Punta Arenas—buot silingon “Kabalasan”—sa punta gid sang nabagatnan nga bahin sang 4,300 kilometros kalaba nga baybayon sang Chile. Ang Punta Arenas isa ka indi kinaandan nga teritoryo. Kon binulan sang tig-ilinit, malaba ang inadlaw—masanag gihapon tubtob alas 11:30 s.g. Makabantala kami sa madamo nga adlaw apang may problema gihapon, kay kon tig-ilinit mamadlos ang hangin halin sa Antarctica. Matugnaw naman kon binulan sang tigtulugnaw, kag malip-ot ang inadlaw.

Walay sapayan sini nga mga kabudlayan, may pangganyat ang Punta Arenas. Kon tig-ilinit, pirme lang may nagapulon nga gal-um sa katundan. Kon kaisa, nagabundak ini sa imo ulo, apang madali ka lang magmala kay ginasundan ini dayon sang mabaskog nga hangin. Pagkatapos sini, sa pagsilak sang adlaw sa panganod, isa ka matahom nga balangaw ang nagagua sa langit. Kon kaisa, nagadugay ang mga balangaw sing inoras, nga nagakaduladula samtang ang adlaw nagasilak sa gal-um.—Job 37:14.

Pila lamang ang mga manugbantala sadto sa Punta Arenas. Kami nga mga babayi ang nagadumala sa mga miting sa gamay nga lokal nga kongregasyon. Ginpakamaayo ni Jehova ang amon mga panikasog. Pagligad sang katluan kag pito ka tuig, nagduaw kami liwat sa sini nga duog. Ano ang nakita namon? Anom ka mauswagon nga kongregasyon kag tatlo ka matahom nga Kingdom Hall. Nalipay gid kami nga gintugutan kami ni Jehova nga makita ang espirituwal nga mga manggad sa sini nga duog sa bagatnan!—Zacarias 4:10.

Dugang Pa nga mga Manggad sa “Malapad nga Baybayon”

Pagkatapos mag-alagad sing tatlo ka tuig kag tunga sa Punta Arenas, ginsaylo kami sa siudad nga pantalan sang Valparaiso. Ginahuman ang siudad sang 41 ka pukatod nga nagapalibot sa linaw nga nagaatubang sa Pacific Ocean. Nagkonsentrar kami sa pagbantala sa isa sini nga mga pukatod, ang Playa Ancha, buot silingon “Malapad nga Baybayon.” Sa sulod sang 16 ka tuig nga pagpabilin namon diri, nasaksihan namon ang pag-uswag sa espirituwal sang isa ka grupo sang pamatan-on nga Cristiano nga mga kauturan nga lalaki tubtob sa punto nga sila karon nagaalagad subong nagalakbay nga mga manugtatap kag subong Cristiano nga mga gulang sa mga kongregasyon sa bug-os nga Chile.

Masunod nga gindestino kami sa Viña del Mar. Nag-alagad kami diri sing tatlo ka tuig kag tunga tubtob naguba ang puluy-an pangmisyonero bangod sang linog. Nagbalik kami sa Santiago, nga amo ang ginsugdan namon subong mga misyonera sang nagligad nga 40 ka tuig. Nagbag-o na ang kahimtangan. Bag-o na ang mga pasilidad sang sanga, kag ang bilding sang sanga anay ginhimo nga puluy-an sang tanan nga misyonero nga nabilin pa sa pungsod. Sang ulihi, ini nga puluy-an gingamit subong lokasyon para sa Ministerial Training School. Sadto nga tion, ginpakitaan kami liwat ni Jehova sang iya mahigugmaon nga kaayo. Lima kami nga misyonero nga may edad na ang gin-agda nga magpuyo sa Bethel. Sa sulod sang tion nga nag-alagad kami sa Chile, nadestino kami sa 15 ka teritoryo. Nasaksihan namon ang pag-uswag sang hilikuton halin sa 100 ka manugbantala tubtob sa mga 70,000! Makalilipay gid ang amon pagpangita sing manggad sa Chile sa sulod sang 57 ka tuig!

Isa gid ka daku nga kadungganan nga gintugutan kami ni Jehova nga makita ang tuman kadamo nga tawo—mga manggad, sa pagkamatuod—nga nagpadayon man kag ginagamit ni Jehova sa iya organisasyon. Sa sulod sang kapin sa 60 ka tuig nga pag-alagad namon kay Jehova nga magkaupod, tinagipusuon nga nagaugyon kami sa sentimiento nga ginpabutyag ni Hari David, nga nagsulat: “Daw ano ka bugana ang imo pagkaayo, nga gintipigan mo para sa mga nagakahadlok sa imo!”—Salmo 31:19.

[Footnote]

[Mga piktyur sa pahina 9]

Si Dorothea sang 2002 kag sang nagabantala sang 1943

[Piktyur sa pahina 10]

Nagapanaksi sa kalye sa Fort Dodge, Iowa, sang 1942

[Piktyur sa pahina 10]

Si Dora, sang 2002

[Piktyur sa pahina 12]

Sanday Dorothea kag Dora sa gua sang ila puluy-an pangmisyonero sa Chile, sang 1946