Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Oseas
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Oseas
“HALOS naalimunaw ang matuod nga pagsimba sa naaminhan nga napulo ka tribo nga ginharian sang Israel. Bugana sa materyal ang Israel sa idalom sang paggahom ni Jeroboam II, apang nadula ini sang mapatay sia kag naggamo ang ginharian. Apat sa anom ka nagbulos nga mga hari ang ginpamatay. (2 Hari 14:29; 15:8-30; 17:1-6) Ang pagpanagna ni Oseas sa sulod sang 59 ka tuig, nga nagsugod sang 804 B.C.E., nagpadayon tubtob sa sini nga tion sang kagamo.
Maathag nga ginlaragway sang pag-asawahay nanday Oseas kag Gomer ang ginbatyag ni Jehova sa mabinatuon nga pungsod sang Israel. Ang mensahe ni Oseas amo ang pagbuyagyag sa kasaypanan sang Israel kag ang matagnaon nga paghukom batok sa sini kag sa ginharian sang Juda. Nagagamit sing mga tinaga nga mainulikdon kag mahinuklugon apang mapuersa kag prangka, ginsulat ini tanan ni Oseas sa libro nga nagadala sang iya ngalan. Subong bahin sang inspirado nga Pulong sang Dios, buhi kag gamhanan ang mensahe sini.—Hebreo 4:12.
“PANGASAWA KA GIKAN SA PAGKAMAKIHILAWASON”
Nagsiling si Jehova kay Oseas: “Lakat, pangasawa ka gikan sa pagkamakihilawason.” (Oseas 1:2) Nagtuman si Oseas kag nag-anak sila ni Gomer sing lalaki. Apang, mahimo gid nga ang masunod nga duha ka anak ni Gomer mga anak niya sa lain nga lalaki. Ang kahulugan sang ila mga ngalan nga, Lo-ruhama kag Lo-ami, nagasugid nga indi si Jehova magkaluoy sa Israel kag sikwayon niya ang iya di-mainunungon nga katawhan.
Ano gid ang ginbatyag ni Jehova sa iya rebelyuso nga katawhan? Nagsiling sia kay Oseas: “Lakat liwat, higugmaa ang babayi nga hinigugma sang iya abyan kag makihilahion; subong nga ginahigugma sang GINOO ang katawohan sang Israel, bisan sila nagaliso sa iban nga mga dios.”—Oseas 3:1.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
1:1—Ngaa ginsambit ni Oseas ang tanan nga apat ka hari nga naggahom sa Juda sa tion sang iya ministeryo apang isa lamang ang ginsambit niya nga gumalahom sa Israel? Ini bangod ang mga hari lamang sa kaliwat ni David ang may kinamatarong sa paggahom sa pinili nga katawhan sang Dios. Ang mga hari sa naaminhan nga ginharian indi mga kaliwat ni David kundi ang mga taga-Juda lamang.
1:2-9—Nagpangasawa gid man bala si Oseas sing makihilawason? Huo, nagpangasawa si Oseas sing babayi nga nangin makihilahion sang ulihi. Wala ginpahayag sang manalagna kon bala ang iya ginasugid tuhoy sa iya pamilya isa ka damgo ukon isa ka palanan-awon.
1:7—San-o ginkaluuyan kag ginluwas ang panimalay sang Juda? Natuman ini sang 732 B.C.E., sang mga adlaw ni Hari Ezequias. Sadto nga tion, ginpauntat ni Jehova ang pamahog sang mga Asirianhon sa Jerusalem paagi sa isa ka anghel nga nagpatay sa 185,000 ka soldado sa isa lamang ka gab-i. (2 Hari 19:34, 35) Huo, ginluwas ni Jehova ang Juda, indi “tungod sa pana, ukon sa espada, ukon sa inaway, ukon sa mga kabayo, ukon sa mga manugkabayo,” kundi paagi sa isa ka anghel.
1:10, 11—Sanglit napukan ang naaminhan nga ginharian sang Israel sang 740 B.C.E., paano ‘gintipon sing tingub’ ang mga anak sang Israel upod sa mga anak sang Juda? Madamo ang nagkadto sa Juda gikan sa naaminhan nga ginharian antes gindala nga bihag ang mga pumuluyo sang Juda sa Babilonia sang 607 B.C.E. (2 Cronica 11:13-17; 30:6-12, 18-20, 25) Sang magbalik ang mga Judiyong tinapok sa ila dutang natawhan sang 537 B.C.E., lakip sa mga nagbalik amo ang mga kaliwat sang naaminhan nga ginharian sang Israel.—Esdras 2:70.
2:21-23—Ano ang gintagna sang pinamulong ni Jehova: “Isab-ug ko [si Jezreel] sa akon sa duta, kag kalooyan ko”? Jezreel ang ngalan sang panganay nga anak ni Oseas kay Gomer. (Oseas 1:2-4) Ang kahulugan sina nga ngalan, “Magasab-ug ang Dios Sing Binhi,” nagatagna sang pagtipon ni Jehova sa matutom nga nagkalabilin sang 537 B.C.E. kag pagsab-ug sa ila kaangay sang binhi sa Juda. Ang duta nga nahapay sa sulod sang 70 ka tuig kinahanglan karon magpatubas sing uyas, matam-is nga alak, kag lana. Sa mabinalaybayon nga paagi, ining maayong mga butang mangabay sa duta nga paguaon ang iya mga sustansia kag ang duta mangayo sing ulan sa langit. Kag ang langit naman mangayo sing gal-um sa Dios. Ang katuyuan sini tanan amo ang pag-aman sing bugana para sa mabalik nga nagkalabilin. Gin-aplikar nanday apostol Pablo kag Pedro ang Oseas 2:23 sa pagtipon sa mga nagkalabilin sang espirituwal nga Israel.—Roma 9:25, 26; 1 Pedro 2:10.
Mga Leksion Para sa Aton:
1:2-9; 3:1, 2. Hunahunaa ang daku nga sakripisyo ni Oseas agod matuman ang kabubut-on sang Dios! Gin-unungan niya ang iya asawa! Sa paghimo sang kabubut-on sang Dios, daw ano kita kahanda sa pagsikway sang aton personal nga luyag?
1:6-9. Ginakangil-aran ni Jehova ang espirituwal nga panghilahi, subong nga ginakangil-aran niya ang literal nga panghilahi.
1:7, 10, 11; 2:14-23. Natuman ang gintagna ni Jehova tuhoy sa Israel kag Juda. Ang pulong ni Jehova pirme gid nagakatuman.
2:16, 19, 21-23; 3:1-4. Handa sa pagpatawad si Jehova sa nagahinulsol sing tinagipusuon. (Nehemias 9:17) Kaangay ni Jehova, dapat man kita mangin mainawaon kag maluluy-on sa aton pagpakig-angot sa iban.
“SI JEHOVA MAY LEGAL NGA HULUSAYON”
“Si Jehova may legal nga hulusayon batok sa mga pumuluyo sang duta.” Ngaa? Bangod “wala sing kamatuoran ukon mahigugmaon nga kaluoy ukon ihibalo sang Dios sa duta.” (Oseas 4:1, NW ) Ang maluib nga katawhan sang Israel nanglimbong kag nagpaagay sing dugo kag naghimo man sila sing literal kag espirituwal nga pagpakighilawas. Sa baylo nga mangayo sing bulig sa Dios, ‘nagpanawag [sila] sa Egipto, nagkadto [sila] sa Asiria.’—Oseas 7:11.
Nagpahayag si Jehova sang iya paghukom, nga nagasiling: ‘Ang Israel pagalamunon.’ (Oseas 8:8) Apang, indi hilway sa kasal-anan ang ginharian sang Juda. “Ang GINOO may kasaba man kay Juda,” siling sang Oseas 12:2, “kag magasilot kay Jacob sono sa iya mga dalanon, sono sa iya mga hinimoan balusan niya sia.” Apang pat-od ang pagpasag-uli, kay nagsaad ang Dios: “Gikan sa kamot sang Sheol gawaron ko sila; gikan sa kamatayon tubson ko sila.”—Oseas 13:14, NW.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
6:1-3—Sin-o ang nagsiling: “Kari, kag magbalik kita sa GINOO”? Mahimo nga nagpalig-unay ang di-matutom nga mga Israelinhon nga magbalik sila kay Jehova. Kon amo sini, pakunokuno lamang ang ila paghinulsol. Ang ila mahigugmaon nga kaayo umalagi lamang subong sang “panganud sang kaagahon, subong sang ton-og nga nagakapanas sing aga pa.” (Oseas 6:4) Sa pihak nga bahin, mahimo man nga si Oseas ang nagahambal nga nagapakiluoy sa katawhan nga magbalik sila kay Jehova. Kon sin-o man ang naghambal, ang batinggilan nga pumuluyo sang napulo ka tribo nga ginharian sang Israel dapat magpakita sing matuod nga paghinulsol kag magbalik kay Jehova.
7:4—Sa ano nga paagi ang makihilahion nga mga Israelinhon kaangay sang “pogon nga ginpainit”? Ining pagpaanggid nagailustrar sang kabaskugon sang malaut nga handum sa ila tagipusuon.
Mga Leksion Para sa Aton:
4:1, 6. Kon luyag naton nga kahamut-an kita ni Jehova sa gihapon, dapat magpadayon kita sa pagkuha sing ihibalo tuhoy sa iya kag iaplikar ini.
4:9-13. Manabat kay Jehova ang nagabuhat sing seksuwal nga imoralidad kag nagapakigbahin sa di-matinlo nga pagsimba.—Oseas 1:4.
5:1. Dapat isikway sing bug-os sang mga nagapanguna sa katawhan sang Dios ang apostasya. Kay kon indi, mahimo nga maganyat nila ang iban sa butig nga pagsimba, sa amo, mangin ‘tugalbong kag siod’ ini sa katawhan sang Dios.
6:1-4; 7:14, 16. Ang paghinulsol sa hambal lamang salimpapaw kag walay pulos. Agod matigayon ang kaluoy sang Dios, ang isa nga nakasala dapat magpakita sing tinagipusuon nga paghinulsol, paagi sa pagbalik sa butang nga yara sa “hitaas,” nga amo ang ginbayaw nga porma sang pagsimba. Dapat nahisuno ang iya paggawi sa mataas nga talaksan sang Dios.—Oseas 7:16.
6:6. Ang tayuyon nga paghimo sing sala isa ka ebidensia nga ang isa wala sing mainunungon nga gugma sa Dios. Wala sing espirituwal nga halad para sa sini.
8:7, 13; 10:13. Ang prinsipio nga “bisan ano ang ginasab-ug sang tawo, ina man ang iya anihon” nangin matuod sa mga Israelinhon nga nagasimba sa idolo.—Galacia 6:7.
8:8; 9:17; 13:16. Natuman ang mga tagna tuhoy sa naaminhan nga ginharian sang ang kapital sini nga Samaria, naagaw sang Asiria. (2 Hari 17:3-6) Makasalig kita nga himuon sang Dios ang iya ginsiling kag tumanon ang iya ginpamulong.—Numeros 23:19.
8:14. Nagpadala si Jehova sing “kalayo sa iya [sang Juda] mga banwa” sang 607 B.C.E. paagi sa mga Babilonianhon nga nagtuman sang tagna nga hapayon ang Jerusalem kag ang duta sang Juda. (2 Cronica 36:19) Indi gid mapaslawan ang pulong sang Dios.—Josue 23:14.
9:10. Ang mga Israelinhon dedikado na sa matuod nga Dios, apang “nagkadto sila sa Baal-peor, kag nagtugyan sang ila kaugalingon sa butang nga makahuluya.” Maalam kita kon tamdon naton subong paandam ang ila malain nga huwaran kag magbantay nga indi kita maghimo sing isa ka butang nga batok sa aton dedikasyon kay Jehova.—1 Corinto 10:11.
10:1, 2, 12. Dapat indi salimpapaw ang aton pagsimba sa Dios. Kon ‘nagasab-ug kita nga sa aton sing pagkamatarung, magaani kita sono sa pagkaayo.’
10:5. Ang Bet-aven (nga nagakahulugan “Balay sang Kasakit”) isa ka nagapakanubo nga ngalan nga ginhatag sa Bethel (nga nagakahulugan “Balay sang Dios”). Sang ang tinday nga baka sang Bet-aven gindala nga bihag, naglalaw ang mga pumuluyo sang Samaria bangod nadula ang ila ginasimba. Wala gid sing pulos ang pagsalig sa wala kabuhi nga idolo kay indi sini maamligan bisan ang iya kaugalingon!—Salmo 135:15-18; Jeremias 10:3-5.
11:1-4. Mahigugmaon nga nagapakig-angot pirme si Jehova sa iya katawhan. Indi gid mapiguson ang pagpasakop sa Dios.
11:8-11; 13:14. Ang ginpamulong ni Jehova tuhoy sa pagpasag-uli sang iya katawhan sa matuod nga pagsimba ‘indi magbalik sa iya sa wala sing pulus.’ (Isaias 55:11) Sang 537 B.C.E., natapos ang pagkabihag sa Babilonia kag ang nagkalabilin nagbalik sa Jerusalem. (Esdras 2:1; 3:1-3) Ang bisan ano nga ginpamulong ni Jehova paagi sa iya manalagna pat-od nga matuman.
12:6. Dapat mangin determinado kita nga magpakita sing mahigugmaon nga kaayo, maghimo sing katarungan, kag padayon nga maglaum kay Jehova.
13:6. Ang mga Israelinhon ‘nabusug kag nagpakataas sang ila tagiposoon; busa nalipat sila kay Jehova.’ Dapat magbantay kita batok sa huyog nga magpabugal sang kaugalingon.
“ANG MGA DALANON SANG GINOO MATARUNG”
Nagpakiluoy si Oseas: “O Israel, balik ka sa GINOO nga imo Dios, kay tungud sa imo kalautan napukan ka.” Ginpangabay niya ang katawhan nga magsiling kay Jehova: “Kuhaa ang bug-os nga kalautan; batona ang maayo kag ihatag namon subong sang mga tinday nga baka nga lalaki ang dolot sang amon mga bibig.”—Oseas 14:1, 2.
Ang mahinulsulon nga nakasala dapat magpalapit kay Jehova, batunon ang iya mga dalanon, kag magdulot sing halad sang pagdayaw. Ngaa? Bangod “ang mga dalanon sang GINOO matarung, kag ang mga matadlong magalakat sa ila.” (Oseas 14:9) Nalipay gid kita nga madamo pa ang “magadangup nga may kahadluk sa GINOO kag sa iya kaayohan sa olihi nga mga adlaw”!—Oseas 3:5.
[Piktyur sa pahina 15]
Ginalaragway sang pagpakig-angot ni Oseas sa iya asawa ang pagpakig-angot ni Jehova sa Israel
[Piktyur sa pahina 17]
Sang mapukan ang Samaria sang 740 B.C.E., wala na magluntad ang napulo ka tribo nga ginharian sang Israel
