Talunsay Ka Bala sa “Putli nga Hambal”?
Talunsay Ka Bala sa “Putli nga Hambal”?
“Ihatag ko sa mga katawhan ang pagbag-o padulong sa isa ka putli nga hambal, agod sila tanan magtawag sa ngalan ni Jehova.”—SOF. 3:9, NW.
1. Ano ang matahom nga dulot ni Jehova sa aton?
ANG ikasarang sang tawo sa paghambal, dulot gikan sa Manunuga, si Jehova nga Dios. (Ex. 4:11, 12) Ginhatagan niya ang unang tawo nga si Adan, indi lamang sang ikasarang sa paghambal kundi sa pag-imbento man sang bag-o nga mga tinaga kag pagpasangkad sang iya bokabularyo. (Gen. 2:19, 20, 23) Daw ano gid ini katahom nga dulot! Paagi sa sini sarang naton masugilanon ang aton langitnon nga Amay kag madayaw ang iya mahimayaon nga ngalan.
2. Ngaa ang mga tawo wala na nagahambal sang isa lang ka lenguahe?
2 Sa una nga 17 ka siglo sang pagluntad sang tawo, may isa lamang ka hambal, “isa sing polong.” (Gen. 11:1) Pagligad sina, nagrebelde ang katawhan sang adlaw ni Nimrod. Ining di-matinumanon nga katawhan nagtipon sa lugar nga sang ulihi gintawag nga Babel bangod luyag nila magpabilin sa isa lamang ka lugar apang supak ini sa ginsiling ni Jehova. Nagsugod sila sa pagtukod sing mataas nga torre, indi para himayaon si Jehova kundi agod ‘maghimo sing ngalan’ para sa ila kaugalingon. Gingumon ni Jehova ang orihinal nga lenguahe sadtong mga rebelde kag wala na sila maghangpanay. Gani, nag-alaplaag sila sa kadaygan sang bug-os nga duta.—Basaha ang Genesis 11:4-8.
3. Ano ang natabo sang gingumon ni Jehova ang hambal sang mga rebelde sa Babel?
3 Sa karon, linibo na ka lenguahe ang ginahambal sa bug-os nga kalibutan, siling sang iban may yara na gani kapin sa 6,800 ka lenguahe. Ang kada lenguahe may nanuhaytuhay nga paagi sa paghambal. Sang gingumon ni Jehova ang hambal sadtong mga rebelde, ginpanas niya sa ila mga memorya ang ila anay lenguahe. Wala lamang niya sila ginhatagan sing bag-o nga bokabularyo kundi ginbag-o gid ang ila paagi sa paghunahuna nga nagresulta sa bag-o nga mga gramatika. Gani, yadtong lugar nga nahamtangan sang torre gintawag nga “Babel,” nga nagakahulugan sing kagumon. (Gen. 11:9) Huo, ang Biblia lamang ang makahatag sing makaalayaw nga paathag sa ginhalinan sang nanuhaytuhay nga mga lenguahe sa karon.
Bag-o kag Putli nga Hambal
4. Ano ang gintagna ni Jehova nga mahanabo sa aton tion?
4 Huo, makapainteres gid ang sugilanon sa Biblia tuhoy sa pagpasilabot sang Dios sa Babel, apang mas makawiwili kag mas importante pa gid ang nagakatabo sa karon. Paagi kay manalagna Sofonias, nagtagna si Jehova: “Sa amo nga tion ihatag ko sa mga katawhan ang pagbag-o padulong sa isa ka putli nga hambal, agod sila tanan magtawag sa ngalan ni Jehova, agod maalagad sia sing abaga sa abaga.” (Sof. 3:9, NW) Ano inang “putli nga hambal,” kag paano kita mangin talunsay sa sini?
5. Ano ang putli nga hambal, kag ano ang nangin resulta sining pagbag-o padulong sa putli nga hambal?
5 Ang putli nga hambal amo ang kamatuoran tuhoy kay Jehova nga Dios kag sa iya mga katuyuan nga masapwan sa iya Pulong, ang Biblia. Ina nga “hambal” nagalakip sing husto nga paghangop sa kamatuoran tuhoy sa Ginharian sang Dios nga magapakabalaan sang ngalan ni Jehova, magabindikar sang iya pagkasoberano, kag magadala sing dayon nga pagpakamaayo sa matutom nga katawhan. Ano ang nangin resulta sining pagbag-o sang hambal? Ginsugiran kita nga ang katawhan ‘magatawag sa ngalan ni Jehova’ kag ‘magaalagad sa iya sing abaga sa abaga.’ Tuhay sa natabo sa Babel, ining pagbag-o padulong sa putli nga hambal nagresulta sa pagdayaw sa ngalan ni Jehova kag sa paghiusa sang iya katawhan.
Pagtuon sing Putli nga Hambal
6, 7. (a) Ano ang nadalahig sa pagtuon sing bag-o nga lenguahe, kag paano ini maaplikar sa pagtuon sing putli nga hambal? (b) Ano karon ang aton pagabinagbinagon?
6 Kon luyag sang isa magtuon sing tuhay nga lenguahe, indi lamang sia magsaulo sing bag-o nga mga tinaga. Dapat man niya tun-an ang tuhay nga paagi sang paghunahuna. Mahimo nga ang pagpangatarungan kag pagpakadlaw nanuhaytuhay sa tagsa ka lenguahe. Ang pagmitlang sang bag-o nga mga tunog nagakinahanglan sing lain nga paagi sang paggamit sang dila. Matuod man ini kon nagatuon kita sing putli nga hambal sang kamatuoran sa Biblia. Indi lamang pagtuon sang pila ka sadsaran nga mga panudlo sang Biblia ang aton kinahanglan himuon. Ang pagtuon sining lenguahe nagadalahig sang pagbag-o sang aton panghunahuna.—Basaha ang Roma 12:2; Efeso 4:23.
7 Ano ang makabulig sa aton nga indi lamang mahangpan ang putli nga hambal kundi mangin talunsay man sa sini? Subong sang pagtuon sang iban nga lenguahe, may pila ka pamaagi nga makabulig sa aton nga mangin talunsay sa paghambal sang kamatuoran sa Biblia. Binagbinagon naton ang pila ka panguna nga mga pamaagi nga gingamit sang mga tawo sa pagtuon sing tuhay nga lenguahe kag hibaluon naton kon paano ini makabulig sa aton pagtuon sining putli nga hambal.
Talunsay sa Putli nga Hambal
8, 9. Ano ang dapat naton himuon kon luyag naton magtuon sing putli nga hambal, kag ngaa importante ini?
8 Magpamati sing maayo. Sa una nga mabatian sang isa ka tawo ang bag-o nga lenguahe, mahimo indi niya ini mahangpan. (Isa. 33:19) Apang kon ang isa nagapamati sing maayo, amat-amat niya nga makuha ang bag-o nga paagi sa paghambal. Sa kaanggid nga paagi, ginlaygayan kita: “Kinahanglan hatagan naton sang labaw pa sa kinaandan nga igtalupangod ang mga butang nga aton nabatian, agod indi gid kita maanod palayo.” (Heb. 2:1) Sulitsulit nga ginlaygayan ni Jesus ang iya mga sumulunod: “Sia nga may dulunggan magpamati.” (Mat. 11:15; 13:43; Mar. 4:23; Luc. 14:35) Huo, kinahanglan ‘magpamati kita kag hangpon ang kahulugan’ sang aton nabatian agod mag-uswag ang aton paghangop sa putli nga hambal.—Mat. 15:10; Mar. 7:14.
9 Kinahanglan nga magkonsentrar sa pagpamati kay mapuslanon gid ini. (Luc. 8:18) Sa tion sang Cristianong mga miting, nagakonsentrar bala kita sa ginapaathag, ukon madali bala kita matublag? Importante gid nga panikasugan naton nga magkonsentrar sa ginapaathag. Kay kon indi, mahimo mangin mahinay kita sa pagpamati.—Heb. 5:11.
10, 11. (a) Luwas sa pagpamati sing maayo, ano ang dapat naton himuon? (b) Ano pa ang nadalahig sa paggamit sing putli nga hambal?
10 Iluga ang mga talunsay maghambal. Ginapalig-on ang mga estudyante sang bag-o nga lenguahe nga indi lamang mamati sing maayo kundi tinguhaan man nga ilugon ang pagmitlang kag paagi sang mga talunsay maghambal. Makabulig ini agod makuha sang estudyante ang husto nga tono sa paghambal para mahangpan sia sang iban. Sing kaanggid, dapat man kita magtuon sa mga may “kalantip sa pagpanudlo” sang bag-o nga lenguahe. (2 Tim. 4:2) Magpabulig kag mangin handa sa pagbaton sang pagtadlong sa imo mga sayop.—Basaha ang Hebreo 12:5, 6, 11.
11 Indi lamang ang pagpati sa kamatuoran kag pagtudlo sini sa iban ang nadalahig sa paggamit sing putli nga hambal, kundi dapat man naton ipahisuno ang aton paggawi sa kasuguan kag prinsipio sang Dios. Ang pagpanilag kag pag-ilog sa maayo nga paggawi sang iban makabulig man sa aton. Nalakip sa sini ang pag-ilog sang ila pagtuo kag kakugi. Nalakip man sa sini ang pag-ilog sa bug-os nga kabuhi ni Jesus. (1 Cor. 11:1; Heb. 12:2; 13:7) Kon padayon naton nga himuon ini, magaresulta ini sa paghiusa sang katawhan sang Dios.—1 Cor. 4:16, 17.
12. Paano nadalahig ang pagsaulo sa pagtuon sing bag-o nga lenguahe?
12 Sauluha. Madamo sang dapat sauluhon ang mga nagatuon sang bag-o nga lenguahe. Nalakip sa sini ang bag-o nga mga tinaga kag mga ekspresyon. Para sa mga Cristiano, daku gid ang mabulig sang pagsaulo agod mangin talunsay sila sa putli nga hambal. Pat-od gid nga luyag naton sauluhon sing pasunod ang ngalan sang mga tulun-an sa Biblia. Nangin tulumuron sang iban nga sauluhon ang pila ka teksto sa Biblia kag kon diin nga teksto makita ang nanuhaytuhay nga topiko. Nasapwan sang iban nga mapuslanon nga sauluhon ang mga ambahanon sa Ginharian, ang mga ngalan sang mga tribo sa Israel kag sang 12 ka apostoles, kag ang mga bunga sang balaan nga espiritu. Sang dumaan nga panahon, madamo nga Israelinhon ang nakasaulo sang mga salmo. Sa moderno nga tion, nasaulo sang isa ka bata nga lalaki ang tagsa ka tinaga sang kapin sa 80 ka teksto sa Biblia sang anom pa lang sia ka tuig. Maggamit man bala naton sing maayo ang aton ikasarang sa pagsaulo?
13. Ngaa importante ang pagsulitsulit?
13 Ang pagsulitsulit makabulig sa pagdumdom. Ang sulitsulit nga mga pahanumdom importante gid sa aton Cristianong edukasyon. Nagsiling si apostol Pedro: “Handa ako pirme nga pahanumdumon kamo sini nga mga butang, bisan pa nga nahibaluan ninyo ini kag malig-on kamo sa kamatuoran nga yara sa inyo.” (2 Ped. 1:12) Ngaa kinahanglan naton ang mga pahanumdom? Bangod nagapadalom ini sang aton paghangop, nagapasangkad sang aton pagtamod, kag nagapabakod sang aton determinasyon nga tumanon si Jehova. (Sal. 119:129) Ang pagdumdom pirme sang mga talaksan kag mga prinsipio sang Dios makabulig sa aton nga mausisa ang aton kaugalingon kag mabatuan ang huyog nga mangin “malipaton nga manugpamati.” (Sant. 1:22-25) Kon indi naton tayuyon nga pahanumdumon ang aton kaugalingon sang kamatuoran, ang iban nga butang magaimpluwensia sa aton tagipusuon kag mahimo madula ang aton pagkatalunsay sa putli nga hambal.
14. Ano ang makabulig sa aton kon nagatuon kita sing putli nga hambal?
14 Magbasa. (Bug. 1:3) Gintinguhaan sang pila ka estudyante nga magtuon sing bag-o nga lenguahe nga nagaisahanon kag sing mahipos. Indi maayo ang resulta sini. Kon nagatuon kita sang putli nga hambal, kon kaisa kinahanglan naton magbasa sa mahinay nga tingog agod makakonsentrar kita. Busa, ang salmista nagsiling: “Ang iya kawilihan yara sa kasogoan sang GINOO, kag sa iya kasogoan nagapamalandong sia [‘nagabasa sa mahinay nga tingog,’ NW] sa adlaw kag gab-i.” (Sal. 1:2) Paagi sa sini mapasalop sa aton hunahuna ang aton nabasa. Sa Hebreo, ang mga tinaga nga “mahinay nga tingog” naangot sa pagpamalandong. Subong nga ang pagtunaw sang pagkaon kinahanglan agod makabenepisyo kita, ang pagpamalandong kinahanglan man agod mahangpan naton sing maayo ang aton ginabasa. May bastante bala kita nga tion sa pagpamalandong sa aton natun-an? Kon magbasa kita sing Biblia, dapat naton hunahunaon sing madalom ang aton ginabasa.
15. Paano naton matun-an ang “gramatika” sang putli nga hambal?
15 Usisaa ang gramatika. Mapuslanon man nga tun-an ang gramatika, ukon pagbalay sang mga tinaga kag mga pagsulundan sang isa ka bag-o nga lenguahe nga aton ginatun-an. Makabulig ini sa aton nga mahangpan ang balayan sang lenguahe kag makahambal sing eksakto. Subong nga ang isa ka lenguahe may balayan sang mga tinaga, ang putli nga hambal sang kamatuoran sa Biblia may yara man sing “sulundan sang makapapagros nga mga pulong.” (2 Tim. 1:13) Kinahanglan ilugon naton ina nga “sulundan.”
16. Ano nga huyog ang dapat naton malandas, kag paano naton ini mahimo?
16 Magpadayon sa pag-uswag. Mahimo matun-an sang isa ang simple nga mga tinaga sang bag-o nga lenguahe kag magamit niya ini sa matag-adlaw nga paghambalanay. Apang, mahimo nga kutob na lang dira ang iya matun-an kag indi na sia mag-uswag. Ang kaanggid nga huyog mahimo man matabo sa mga nagahambal sing putli nga hambal. (Basaha ang Hebreo 5:11-14.) Ano ang makabulig sa aton nga malandas ini nga huyog? Magpanikasog nga padayunon ang pagtuon sa sini nga lenguahe. “Karon nga ginbiyaan na naton ang panguna nga doktrina tuhoy kay Cristo, magpanikasog kita padulong sa pagkahamtong, nga wala nagapahamtang liwat sang sadsaran, nga amo ang paghinulsol gikan sa patay nga mga buhat, kag ang pagtuo sa Dios, ang panudlo tuhoy sa mga bawtismo kag ang pagtungtong sang mga kamot, ang pagbanhaw sa mga patay kag wala katapusan nga paghukom.”—Heb. 6:1, 2.
17. Ngaa importante ang regular nga pagtuon? Iilustrar.
17 Magtalana sing pat-od nga tion sa pagtuon. Ang malip-ot apang regular nga pagtuon mas maayo sangsa malawig apang talagsa lang nga pagtuon. Magtuon sa tion nga relaks ka kag makakonsentrar sing maayo. Ang pagtuon sing bag-o nga lenguahe daw kaangay sa paghimo sing banas sa kagulangan. Kon pirme ini ginaagyan, mangin mahapos ang paglakbay. Apang kon dugay na nga wala ini maagyan, mangin masiot ini liwat. Gani importante gid ang pagkadalayon kag pagkatayuyon! (Dan. 6:16, 20) Mapinangamuyuon nga “magpabilin kamo nga nagamata sing dalayon” sa paggamit sing putli nga hambal sang kamatuoran sa Biblia.—Efe. 6:18.
18. Ngaa dapat naton gamiton ang putli nga hambal sa tagsa ka kahigayunan?
18 Maghambal pirme. Ang pila nga nagatuon sing bag-o nga lenguahe nagapangalag-ag nga maghambal sini kay nahuya sila ukon nabalaka nga basi magsala sila sa pagmitlang. Nagapugong ina sa ila nga mag-uswag. Tuhoy sa pagtuon sing bag-o nga lenguahe, importante gid ang paghanas. Kon pirme ginagamit sang estudyante ang bag-o nga lenguahe, mangin talunsay sia sa sini. Gani, kinahanglan man naton gamiton ang putli nga hambal sa tagsa ka kahigayunan. “Paagi sa tagipusuon ang isa nagatuo para sa pagkamatarong, apang paagi sa baba ang isa nagapahayag sing dayag para sa kaluwasan.” (Roma 10:10) Wala lamang kita “nagapahayag sing dayag” sa tion sang aton bawtismo kundi ginahimo man naton ini kon nagahambal kita tuhoy kay Jehova sa tagsa ka kahigayunan, lakip na kon nagapakigbahin kita sa ministeryo. (Mat. 28:19, 20; Heb. 13:15) Sa aton Cristianong mga miting makapabutyag kita sing putli nga hambal sa malip-ot apang maathag nga paagi.—Basaha ang Hebreo 10:23-25.
Nahiusa nga Nagagamit sing Putli nga Hambal sa Pagdayaw kay Jehova
19, 20. (a) Anong makatilingala nga butang ang ginahimo sang mga Saksi ni Jehova sa karon? (b) Ano ang determinado mo nga himuon?
19 Daw ano ka makalilipay kon didto kita sa Jerusalem sang Domingo sang aga, Sivan 6, tuig 33 C.E.! Sina nga aga, antes mag-alas nuebe, ang mga nagtipon sa naibabaw nga hulot milagruso nga “nagsugod . . . sa paghambal sa lainlain nga hambal.” (Binu. 2:4) Sa karon, ang mga alagad sang Dios wala na sining dulot nga hambal. (1 Cor. 13:8) Apang, ang mga Saksi ni Jehova nagapahayag sing maayong balita sang Ginharian sa kapin sa 430 ka lainlain nga lenguahe.
20 Mapinasalamaton kita nga bisan ano man ang aton lenguahe, nahiusa kita tanan sa paggamit sing putli nga hambal sang kamatuoran sa Biblia! Kabaliskaran ini sa natabo sa Babel. Paagi sa paghambal sing isa ka hambal, ang katawhan ni Jehova nagadayaw sa iya ngalan. (1 Cor. 1:10) Kabay nga mangin determinado kita nga mag-alagad sing “abaga sa abaga” upod sa aton kauturan sa bug-os nga duta samtang nagatuon kita sa paghambal sing talunsay sang isa ka hambal, para sa himaya sang aton langitnon nga Amay, si Jehova.—Basaha ang Salmo 150:1-6.
Ano ang Imo Sabat?
• Ano ang putli nga hambal?
• Ano ang nadalahig sa aton paggamit sing putli nga hambal?
• Ano ang makabulig sa aton nga mangin talunsay sa putli nga hambal?
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
[Kahon sa pahina 23]
Pauswaga ang Imo Pagkatalunsay sa Putli nga Hambal Paagi sa
◆ pagpamati sing maayo.
◆ pag-ilog sa mga talunsay maghambal.
◆ pagsaulo kag pagsulitsulit.
◆ pagbasa.
◆ pag-usisa sang “gramatika.”
◆ padayon nga pag-uswag.
◆ pagtalana sing pat-od nga tion sa pagtuon.
◆ paghambal pirme.
[Mga piktyur sa pahina 24]
Ang katawhan ni Jehova nahiusa sa paggamit sing putli nga hambal
